پاسداری از قانون اساسی در ایران بر اساس نظریه نگهبان قانون اساسی کارل اشمیت
محورهای موضوعی : تاریخِ اندیشه سیاسی در ایران
سید مصطفی سیدزاده کلاچاهی
1
,
رضا پرستش
2
1 - پژوهشگر دوره دکتری حقوق عمومی دانشکده حقوق دانشگاه مازندران
2 - گروه حقوق، دانشگاه گیلان، رشت، ایران
کلید واژه: قانون اساسی, کارل اشمیت, رییس جمهور, نگهبان قانون اساسی,
چکیده مقاله :
پاسداری از قانون اساسی از موضوعات مهم در حقوق عمومی بوده که مناقشات جدی بین حقوقدانان این حوزه پدید آورده است. از جمله‌ی اینان، کارل اشمیت حقوقدان برجسته‌ی آلمانی است که برابر دیدگاه او نگهبانی از قانون اساسی بر عهده رییس جمهور بوده و اوست که می باید در شرایط بحرانی تصمیم گیری کند. در اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی جمهوری اسلامی نیز اجرای قانون اساسی از وظایف مقام ریاست جمهوری قلمداد شده که در مواردی، روسای جمهور با استناد به این اصل خود را مجری قانون اساسی انگاشته و در مقام ناظر به تشکیل هیات نظارت بر قانون اساسی مبادرت کرده‌اند. با وجود این، می‌توان ادعا کرد که رئیس جمهور فاقد عناصر اساسی برای نگهبانی از قانون اساسی است چرا که او فاقد قدرت کافی در پاسداری از قانون اساسی بوده و از عناصر دیگری که اشمیت برمی‌شمارد نیز بی‌بهره است؛ عناصری که در اندیشه‌ی کارل اشمیت برای نظارت در قانون اساسی ذاتی بشمار می‌آید.
Guardianship of the Constitution is one of the most eminent subjects of public law which brings controversies among public lawyers. For instance, one of the most influential lawyers, a German jurisprudent named Carl Schmitt believed that it is the president who should be in charge of the guardianship and protect the constitution in the state of exception. In the constitution of the Islamic Republic of Iran, according to article 113, it is the duty of the president to guard the constitution and on few instances Presidents struggled to take the position but they were not successful. Authors of this article believe that there is no resemblance between Carl Schmitt’s point of view and the constitution of the Islamic Republic, since president has minimal prerogatives which are not sufficient for the guardianship. Moreover, the president in the constitution of the Islamic Republic of Iran is in fact a prime minister who has a few prerogatives of a president.
_||_