طراحی مدل عوامل مؤثر بر شکل‌گیری مدرسه خلاق در نظام آموزش و پرورش: رویکرد کیفی
محورهای موضوعی : خلاقیت و نوآوری از جنبه‏های روان‏شناختی، علوم شناختی، علوم تربیتی و آموزشی (خلاقیت شناسی روان‏شناختی، خلاقیت شناسی پرورشی)عادل زاهد 1 * , مهدی معینی‌کیا 2 , دریا عاقل زاده 3
1 - استاد تمام گروه علوم تربیتی دانشگاه محقق اردبیلی
2 - عضوی هیت علمی دانشگاه محقق اردبیلی
3 - دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، دانشگاه محقق اردبیلی
کلید واژه: مدرسه خلاق, خلاقیت, آموزش و پرورش, رویکرد کیفی,
چکیده مقاله :
پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل عوامل مؤثر بر شکل‌گیری مدرسه خلاق در نظام آموزش و پرورش با استفاده از رویکرد کیفی سنتز پژوهی انجام شده است. پژوهش حاضر در چارچوب رویکرد کیفی و با استفاده از روش سنتز پژوهی با رویکرد هفت مرحله‌ای سندلوسکی و باروسو (2007) انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه تحقیقات و مطالعات فارسی و انگلیسی چاپ‌شده در حوزه مدرسه خلاق در بین سال‌های 1385 تا 1402 می‌باشد. در این راستا، کلیدواژه‌های مرتبط با هدف پژوهش مورد جستجو قرار گرفت و مقالات و اسناد به دست آمده با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و با توجه به معیارهای پذیرش مورد بررسی قرار گرفتند که در نهایت 27 مقاله که از معیارهای ورود به مطالعه برخوردار بودند با استفاده از روش کدگذاری سه مرحله‌ای (باز، محوری، انتخابی) از طریق نرم‌افزار MaxQDA 2020 تجزیه و تحلیل شدند. بر اساس نتایج تحلیل داده‌ها برای جمع‌آوری داده‌ها 159 کد باز شناسایی شد که در 5 مقوله اصلی و 12 مقوله فرعی دسته‌بندی شدند. نتایج نشان داد که عوامل فردی (ویژگی رفتاری معلمان، ویژگی آموزشی معلمان و ویژگی دانش‌آموزان)، عوامل مدیریتی (سبک رهبری، ساختار مدرسه، فرهنگ مدرسه و جو مدرسه)، عوامل آموزشی (روش تدریس خلاق و برنامه درسی خلاق)، عوامل فیزیکی (امکانات فیزیکی مدرسه و معماری مدرسه) و عوامل اجتماعی (عوامل خانوادگی) در شکل‌گیری مدرسه خلاق نقش اساسی دارند.
The current research was conducted with the aim of designing a model of factors influencing the formation of creative schools in the education system using a qualitative research synthesis approach. The current research was conducted in the framework of a qualitative approach and using the seven-step approach of Sandelowski and Barroso (2007). The statistical population under study includes all Persian and English researches and studies published in the field of creative schools between 1385 and 1402. In this regard, the keywords related to the purpose of the research were searched and the articles and documents obtained were examined using the purposeful sampling method and according to the acceptance criteria, and finally 27 articles that met the inclusion criteria were analyzed using the three-stage coding method (open, central, selective) by MaxQDA 2020 software. Based on the results of data analysis, 159 open codes were identified for data collection, which were categorized into 5 main categories and 12 subcategories. The results showed that individual factors (teachers' behavioral characteristics, teachers' educational characteristics and students' characteristics), managerial factors (leadership style, school structure, school culture and school atmosphere), educational factors (creative teaching method and creative curriculum), physical factors (school physical facilities and school architecture) and factors Social (family factors) play an essential role in the formation of a creative school.