بررسی رابطه کیفیت زندگی با پراکندگی و فشردگی شهری در محله‌های شهر خرمدره
محورهای موضوعی : طراحی شهریلادن مصطفی زاده 1 , اسماعیل شیعه 2 , قادر احمدی 3
1 - کارشناس ارشد برنامهریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین، ایران.
2 - استاد گروه شهرسازی، د انشگاه علم و صنعت ایران، تهران، ایران.
3 - استاد یار گروه شهرسازی، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران.
کلید واژه: شهر خرمدره, کیفیت زندگی, محله, پراکندگی و فشردگی شهری, تحلیل عاملی, آزمون t,
چکیده مقاله :
پراکنده رویی پدیده ای است که تأثیراتی بر کیفیت زندگی دارد. این پژوهش به بررسی رابطه بین کیفیت زندگی با پراکندگی و فشردگی شهری در شهر خرمدره می‌پردازد. برای انجام پژوهش از روش های قیاسی، اسنادی و نرم افزارهای GIS، SPSS، LISREL 8.5 و برای تحلیل داده ها از آزمون‌های من‌ویتنی، t و تحلیل عاملی استفاده‌شده است. محله های شهر خرمدره در دو حوزه پراکنده و فشرده دسته بندی شدند که چهار محله به‌صورت تصادفی ساده انتخاب شدند و حجم نمونه برای سنجش آن بر اساس فرمول کوکران 130 عدد محاسبه شد. نتایج نشان می دهد که کیفیت زندگی در حوزه پراکنده بالاتر از حوزه فشرده با اطمینان 95 درصد قرار دارد.
This paper examines the relationship between urban Sprawl and urban compaction with quality of life. By technology progress and the use of fast means of transportation, the deployment of citydwellers was possible in rural areas around the city. However, due to problems in urban centers (such as high price of housing and land, over population jamming, etc.) population is poured into the suburb and on the other side due to the existence of highways, they were able to meet their requirements easily by refering to urban centers where it was caused spread cities horizontally. Urban sprawl event was stared at the united states in twentieth century then it was taken in to place in other countries like Iran. And surely conseques of this event have had some effect on quality of life (positive or negative). The purpose of this study is to investigate the effects of urban sprawl on the quality of life and the sample is Khoramdareh city. The main question in this study is that if the urban sprawl affects on the quality of life and how much is it? Therefore, after the study and examination of the theories, concepts and approaches to the phenomenon of urban sprawl and quality of life, the global experiences in respect of sprawl and quality of life and indicators of their measurement was investigated. First in the evaluation of case study, causing factors of dispersion in Khoramdareh was analyzed and then urban sprawl was investigated by examining 13 factors in 12 urban district. It was divided into sprawl district (1, 2, 3, 4, 10, 11, 12 neighborhoods) and compact districts (5, 6, 7, 8, 9 neighberhoods). Then urban neighberhoods of Khoramdareh gradation based on sprawl from 1 until 12 dirges (11, 12, 10, 1, 4, 2, 3, 5, 7, 8, 9 and 6 neighberhoods). Also quality of life by 18 indexes and questionnaire design by 18 indexes and by filling it in Khoramdeh selected neighberhoods (1 and 11 neighborhoods from sprawl district and 6 and 8 neighborhoods from compact district) were evaluated. The number of questionnaires was calculated by Cochran formula and the number rose to 130 in the four neighberhoods of Khoramdeh and by Using of this technique, the samples were made to collect data. Then the questionnaire data were analyzed and summarized by using of descriptive statistics tools (tables and charts) and finally analyzed by using of inferential statistical techniques and the results was granted with a certain confidence level of extension. Used analysis includes: Mann-Whitney Test and t Test by using of SPSS16 software and exploratory factor analysis by using the LISREL 8.5 software. The results show that the quality of life in 1 and 11 neighborhoods (ave = 2/5) is upper than the quality of life in 6 and 8 neighborhoods (Average = 2/22), with 95 percent confidence level. And then by this 95 percent confidence level, it can be said that quality of life in sprawl neighberhoods is upper than the quality of life in compact neighborhoods.
احمدی، قادر؛ عزیزی، محمدمهدی؛ و زبردست، اسفندیار. (1389). بررسی تطبیقی پراکندهرویی در سه شهر میانی ایران، نامه معماری و شهرسازی، 3(5)، 25- 43.
اسدی، صالح. (1389). روند توسعه فیزیکی شهر شیراز از دیدگاه شاخص‌های تراکمی رشد، پایاننامه کارشناسی ارشد،دانشگاه تهران، تهران.
بمانیان، محمدرضا؛ و محمودینژاد، هادی. (1387). نظریههای توسعه کالبدی شهر، تهران: سازمان شهرداریها و دهیاریهای کشور، موسسه فرهنگی اطلاع‌رسانی و مطبوعاتی.
جاجرمی، کاظم؛ و کلته، ابراهیم. (1385). سنجش وضعیت شاخص‌های کیفیت زندگی ازنظر شهروندان. جغرافیا و توسعه، 4(8)، 5- 18.
حسینی امینی، حسن؛ کامران، حسن؛ وارثی، حمیدرضا؛ و پریزادی، طاهر. (1390). بررسی نقش طرحهای توسعه کالبدی در پراکندهرویی شهری با رویکرد پدافند غیرعامل، جغرافیا و توسعه ناحیهای، 9(17)، 179- 209.
رهنما، محمدرحیم؛ و عباسزاده، غلامرضا. (1387). اصول، مبانی و مدلهای سنجش فرم کالبدی شهر، مشهد: جهاد دانشگاهی دانشگاه فردوسی مشهد.
زنگنه شهرکی، سعید. (1390). تحلیل اثرات اجتماعی- اقتصادی و زیستمحیطی گسترش افقی شهر و چگونگی به‌کارگیری سیاستهای رشد هوشمند شهری. پایاننامه دکتری، دانشگاه تهران، تهران.
شریفی، خسرو. (1390). بررسی شاخص‌های کیفیت زندگی. پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین، قزوین.
عزیزی، محمدمهدی. (1383). تراکم در شهرسازی (اصول و معیارهای تعیین تراکم شهری)، تهران: دانشگاه تهران.
فتحعلیان، معصومه؛ و پرتوی، پروین. (1390). مطالعه تطبیقی کیفیت زندگی در بافتهای خودرو و برنامه‌ریزی‌شده اسلامشهر، مطالعات تطبیقی هنر، 1(1)، 91- 108.
فرجی ملائی، امین؛ عظیمی، آزاده؛ و زیاری، کرامت الله. (1389). تحلیل ابعاد کیفیت زندگی در نواحی شهری ایران، پژوهش و برنامهریزی شهری، 1(2)، 1- 16.
فجر توسعه، مهندسان مشاور. (1385). طرح توسعه و عمران (جامع) شهر خرمدره، زنجان: سازمان راه و شهرسازی استان زنجان.
Campbell, A., Converse, P., & Rodgers, W. (1976). The Quality of American life: Perceptions, evaluations, and satisfactions. (3thed.). New York: Russell Sage Foundation.
Ewing, R. (1997). Is Los Angeles-style sprawl desirable?. Journal of the American Planning Association, 63(1), 107-126.
Hess, G., Daley, S. S., Dennison, B. K., Lubkin, S. R., McGuinn, R. P., Morin, V. Z., ... & Wrege, B. M. (2001). Just what is sprawl, anyway. Carolina Planning, 26(2), 11-26.
Fayers, P. M., & Machin, D. (2013). Quality of life: the assessment, analysis and interpretation of patient-reported outcomes. John Wiley & Sons.
Wassmer, R. W. (2001). Influences of the" fiscalization of Land Use" and Urban-growth Boundaries. Senate Publications. Retrieved March 12, 2001, from www.csus. edu/ indiv/ w/ wassmerr/ sprawl.htm1.
Ali, H. H., Malkawi, F. K., & Al-Betawi, Y. N. (2009). Quality of life in cities: setting up criteria for Amman-Jordan. Social indicators research, 93(2), 407-432.
Ewing, R. (1997). Is Los Angeles-style sprawl desirable?. Journal of the American planning association, 63(1), 107-126.
_||_