هنجارگریزی در اشعار نادر نادرپور

Subject Areas : Persian Language and Literature

Mohammad hossein  khanmohammadi ¹ (Assistant professor of persian Language and literature, Urmia University, Iran)
Anita  khaleghi ² (PhD candidate of persian Language and literature, Urmia University, Iran)

Received: 2014-09-28 Accepted : 2015-02-28 Published : 2015-05-22

Keywords: برجسته سازی, هنجارگریزی, deviation, آشنایی زدایی, Naderpour, foregrounding, خودکارشدگی, نادر نادرپور, Defamilirization, automatization,

Abstract :

از دیدگاه صورتگرایان هدف شعر، بیان مطلب به گونه ای است که آثار روزمرگی در آن بی رنگ یا دست کم، کم رنگ است. آشنایی زدایی از طریق هنجارگریزی (قاعده کاهی) و قاعده افزایی سبب برجسته سازی در متن می شود. "لیچ" هنجارگریزی را ابزار شعرآفرینی و قاعده افزایی را ابزار نظم آفرینی میداند. وی هنجارگریزی را در هشت گروه طبقه بندی کرده است: هنجارگریزی معنایی، واژگانی، زمانی، نحوی، سبکی، گویشی، نوشتاری و آوایی. البته کورش صفوی در کتاب از زبان شناسی به ادبیات، جلد دوم، معتقد است که هنجارگریزی های گویشی، آوایی و نحوی ابزاری برای آفرینش شعر به شمار نمی آیند، زیرا تغییری در محتوای زبان پدید نمی آورند. در این نوشتار با بهره گیری از روش استقرایی- تحلیلی انواع هنجارگریزی در اشعار نادرپور مورد بررسی قرار گرفته است. دستاورد پژوهش گویای این است که نادرپور از بیشتر گونه های هنجارگریزی استفاده کرده است. از میان این هشت گروه هنجارگریزی، گونه های زمانی، معنایی و نحوی بیش از سایر گونه ها به چشم می خورد.

References:

حسن­لی، کاووس، (1383)؛ گونه­های نوآوری در شعر معاصر ایران. تهران: ثالث.

حافظ، خواجه شمس­الدین محمد (1375)؛ دیوان، تصحیح محد قزوینی، قاسم غنی، انجوی شیرازی. تهران: جاویدان.

حق­شناس، علی­محمد. (1390)؛ زبان و ادب فارسی در گذرگاه سنت و مدرنیته. تهران: آگه.

رودکی، جعفر بن محمد (1368)؛ دیوان، به کوشش خلیل خطیب رهبر. تهران: صفیعلیشاه.

سجودی، فرزان. (1379)؛ درآمدی بر نشانه­شناسی شعر، مجموعه مقالات چهارمین کنفرانس زبان­شناسی نظری و کاربردی، جلد اول. تهران: انتشارات دانشگاه علامه طباطبایی.

سعدی، مصلح بن عبدالله (1379)؛ کلیات سعدی، تصحیح محمدعلی فروغی. تهران: محمد.

______________ (1370)؛ گلستان. تصحیح و شرح حسین استادولی. تهران: قدیانی.

شفیعی کدکنی، محمدرضا. (1389)؛ موسیقی شعر، تهران:آگه.

شمیسا، سیروس (1386)؛ بیان. تهران: میترا.

صفوی، کورش. (1383)؛ از زبان­شناسی به ادبیات، جلد اول و دوم. تهران: سوره مهر.

علی­پور، مصطفی (1379)؛ ساختار و زبان شعر امروز، ج اول. تهرانک فردوس.

فتوحی، محمود. (1391)؛ سبک­شناسی نظریه­ها، رویکردها و روش­ها. تهران: سخن.

فردوسی، ابوالقاسم (1384)؛ شاهنامه، به کوشش سعید حمیدیان. تهران: قطره.

نادرپور، نادر (1382)؛ مجموعه اشعار، با نظارت پوپک نادرپور. تهران: نگاه.

مقدادی، بهرام (1378)؛ فرهنگ اصطلاحات نقد ادبی. تهران: فکر روز.

موحد، ضیاء. (1388)؛ سعدی. تهران: طرح نو.

هاوکس، ترنس (1380)؛ استعاره، ترجمة فرزانه طاهری. تهران: مرکز.

همایی، جلال­الدین (1386)؛ فنون بلاغت و صناعات ادبی. تهران: هما.