تاثیر قابلیت مقایسه حسابداری برکیفیت گزارشگری مالی و اجتناب مالیاتی

محورهای موضوعی : حسابداری مالی و حسابرسی

علیرضا رحیمی ¹ , علی کیانی ²

1 - گروه حسابداری، دانشگاه شهید باهنر،کرمان، ایران
2 - گروه حسابداری، دانشگاه شهید باهنر،کرمان، ایران

تاریخ دریافت : 1402/09/21 تاریخ پذیرش : 1402/11/14 تاریخ انتشار : 1403/01/01

کلید واژه: کیفیت گزارشگری مالی, اجتناب مالیاتی, واژه‌های کلیدی: قابلیت مقایسه حسابداری,

چکیده مقاله :

چکیده این مطالعه تاثیر قابلیت مقایسه حسابداری بر کیفیت گزارشگری مالی و اجتناب مالیاتی را بررسی می کند. افزایش قابلیت مقایسه حسابداری، محیط اطلاعاتی را بهبود می بخشد،که نه تنها موجب افزایش توانایی مدیران برای ارزیابی شفافیت گزارشگری مالی با دقت بیشترمی شود و اطلاعات محرمانه ی آنها را نشان می دهد، بلکه درک سرمایه گذاران از شفافیت گزارشگری مالی را نیز بهبود می بخشد. در گزارشگری مالیاتی، اطلاعات مالی شفاف و قابل مقایسه رکن اساسی تصمیم گیری های مالیاتی محسوب می شود. بر این اساس در این مطالعه با تمرکز بر یک جنبه از محیط گزارشگری مالی، یعنی قابلیت مقایسه حسابداری، به بررسی تاثیر آن بر کیفیت گزارشگری مالی و اجتناب مالیاتی پرداخته شده است. نمونه آماری پژوهش شامل 110 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. برای آزمون فرضیه‌های طرح شده در پژوهش از رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد که قابلیت مقایسه حسابداری بر کیفیت گزرشگری مالی تاثیر مثبت و معناداری دارد. قابلیت مقایسه حسابداری به منزله یک سازوکار حاکمیتی، از رفتارهای فرصت طلبانه مدیران ازجمله اجتناب مالیاتی ممانعت می کند. همچنین قابلیت مقایسه حسابداری بر اجتناب مالیاتی تاثیر منفی و معناداری دارد. بر اساس نتایج این پژوهش، زمانی که کیفیت گزارشگری مالی، بالا و اجتناب مالیاتی با شدت کمتری است، قابلیت مقایسه حسابداری، توانایی استفاده‌کنندگان از اطلاعات را به‌منظور شناسایی شباهت‌ها و تفاوت‌ها بین پدیده‌های اقتصادی، بهبود می‌بخشد. در نتیجه، استفاده کنندگان، بهترین اطلاعات مالی را انتخاب می‌کنند که سبب می‌شود، تصمیم گیری به‌صورت موثر تر صورت گیرد.

چکیده انگلیسی:

Abstract This study investigated the effect of accounting comparability on financial reporting quality and tax avoidance. Accounting comparability improves information environment. Increased financial reporting transparency caused by increased accounting comparability provides users a better understanding of the information content of financial reports, furthermore it reduces the opportunistic behaviour of managers. Meanwhile in reporting financial information for tax purposes transparent and comparable information plays an important role in in tax decisions.In this study by focusing on on an important aspect of financial reporting environment, that is accounting comparability, we are supposed to investigate the effects it could have on financial reporting quality and tax avoidance. To do so we have sampled out 110 companies listed with stock exchange. We have used multiple linear regression models to test the hypotheses. Our findings are indicative of positive relation between accounting comparability and financial reporting. the financial statement comparability as a governance mechanism prevents managers opportunistic behaviors including tax avoidance. quality as well as negative relation between accounting comparability and tax avoidance which are both in accordance with the hypotheses. based on the results of this study, when the quality of financial reporting, high and lower tax avoidance and tax avoidance, the capacity of accounting comparison improves the ability of users to identify similarities and differences between economic phenomena. As a result, consumers choose the best financial information that makes decisions more effective. 

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• افلاطونی عباس، امیربختیاروند امین،(1395)، "تأثیر کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت افشاء بر هزینه سرمایه": رویکرد متغیرهای ابزاری. فصلنامه حسابداری مالی. سال ۸، شماره ۳۱، صص۳۰-۵۰


• افلاطونی، عباس؛ نعمتی، مرضیه، (1397)، "نقش کیفیت گزارشگری مالی و کیفیت افشا در افزایش اعتبار تجاری": رویکرد متغیرهای ابزاری. بررسی های حسابداری و حسابرسی. 25( 1)، صص 1-20.


• ابراهیمی پور، مصطفی، اکبری، محسن، یوسفی پیشکناری، فاطمه، (۱۳۹۷)، "بررسی تأثیر قابلیت مقایسه صورت‌های مالی بر نگهداشت وجه نقد"، کنفرانس بین‌المللی یافته‌های نوین در حسابداری، مدیریت اقتصاد و بانکداری، تهران، شرکت همایش آروین البرز.


• بولو، قاسم، حسن زاده دیوا، سیدمصـطفی، ( 1397)، "تـأثیر قابلیـت مقایسـه صـورت هـای مـالی بـر سطح نگهداشت وجه نقد با تأکید برنقش کیفیت گزارشگری مـالی ، محـدودیت درتـأمین مالی و حاکمیت شـرکتی" ، پژوهش های کـاربردی در گزارشـگری مـالی ، دوره 7 ،شـماره 2 ، 306-275.


• پور حیدری، امید، فدوی، محمدحسن و میثم امینی نیا، (1393)، "بررسی تأثیر اجتناب از پرداخت مالیات بر شفافیت گزارشگری مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه پژوهشنامه اقتصاد، سال چهاردهم، شماره 52 ،صص 69-85.


• ثقفی، علی؛ غلامرضا، کردستانی، (۱۳۸۳)، "بررسی و تبیین رابطه بین کیفیت سود و واکنش بازار به تغییرات سود نقدی". بررسی های حسابداری و حسابرسی، ۱۱(۳۷)، صص 72-51.


• ثقفی ، علی ابراهیمی، ابراهیم، (1388)،"رابطه تدوین استانداردهای حسابداری با کیفیت اطلاعات حسابداری"، بررسی های حسابداری و حسابرسی، دوره 16، شماره 57، صص33-50.


• ثقفی، علی. عرب مازار، مصطفی، (1389)، "کیفیت گزارشگری مالی و ناکارایی سرمایه گذاری". مجله پژوهش های حسابداری مالی، سال دوم، شماره 4 ،صص 1-20.


• کرمی، غلامرضا، فیروزنیا، امیر،کلهرنیا، حمید، (1399)، "اهمیت کیفیت محیط اطلاعات داخلی در اجتناب مالیاتی".پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی .12(45)، صص 47-80.


• حساس یگانه، یحیی، بهشور، اسحاق و شکری کیانی، مسعود، (1397)، "رابطه بین شفافیت گزارشگری مالی و نرخ مؤثر مالیاتی". فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، دوره 10، شماره 38، تابستان 1397، صص 1-30.


• خانی، عبداالله، ایمانی، کریم و مهنام ملایی، (1392)، "بررسی رابطه بین تخصص حسابرس در صنعت و اجتناب مالیاتی شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران". مجله دانش حسابرسی، سال 13، شماره 51، صص 43-68.


• خواجوی، شکراله و محمد کیامهر، (1394)، "بررسی رابطه بین کیفیت حسابرسی و اجتناب مالیاتی در شرکت‌های پذیرفته‌شده در بورس اوراق بهادار تهران".فصلنامه پژوهشنامه مالیات، دوره 23، شماره 26، صص 87 -108.


• خواجوی، شکراله، ممتازیان، علیرضا و علی‌اصغر دهقانی‌سعدی، (1395)، "بررسی اثرگذاری قابلیت‌های مدیران بر اجتناب از پرداخت مالیات شرکت‌ها".دانش حسابداری مالی، دوره سوم، شماره 3، صص 23-45.


• دستگیر محسن و حسینی سید احسان، (1392)، "مروری جامع بر مدیریت سـود (بخش اول)"، مطالعات حسابداری و حسابرسی 7 (2) صص 2 - 19.


• درخشی، رضا، باداور نهندی، یونس و برادران حسن زاده، رسول، (1391)، "تاثیر ساختار مالکیت و ساختار مالی بر حق الزحمه حسابرسی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران".دانش حسابرسی. شماره 60، صص 93-113.


• درس، احمد و حصارزاده، رضا، (1387)، "کیفیت گزارشگری مالی و کارایی سرمایه گذاری"، فصلنامه بورس اوراق بهادار، سال اول، شماره2، صص85-116.


• رضایی، فرزین؛ مرادی، مریم؛ مرادی، لیلا، (1398)، "بررسی تأثیر تخصص حسابرس و جریان وجوه نقد آزاد بر رابطه بین کیفیت اطاعات حسابداری و هزینه حقوق مالکانه شرکت ها". چشم انداز حسابداری و مدیریت.1(3)، صص86-100.


• سعیدی، پرویز و عبدالحکیم کلامی، (1387)، "تأثیر تغییر قانون مالیات بر درآمد شرکت ها بر سرمایه گذاری شرکت های تولیدی"، فصلنامه تخصصی مالیات، شماره 3، صص169-189.


• سیرانی، محمد و سلطان آبادی، احمد، (1392)، "رابطه بین ویژگی های شرکت و میزان رعایت استانداردهای حسابداری در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران". فصلنامه مطالعات حسابداری و حسابرسی، پیاپی ۶ ، صص ۶۴ -۷۹.


• شکری دوغ آبادی، محمد و مرادی، مهدی، (1398)، "بررسی رابطه بین قابلیت مقایسه حسابداری و مدیریت سود". پیشرفت‌های حسابداری. دوره 11، شماره 1، صص 171-200.


• صفار یزدی، حسن، (1389)، "بررسی تحلیلی ارتباط میان تغییرات اقلام صورت های مالی و تغییرات مالیات در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران" ، پژوهشنامه مالیات ،شماره 9، صص165 -198.


• طالب نیا، قدرت اله، وکیلی فرد، حمیدرضا، عرب مازار، علی اکبر و صمدی لرگانی، محمود، (1390)، "بررسی تاثیر گزارشگری مالیاتی بر شفافیت گزارشگری مالی در ایران". فصلنامه حسابداری مالی. سال ۳، شماره ۹، صص، ۶۷-۸۳.


• فروغی داریرش و قاسم زاد، پیمان، (1394)، "تأثیر قابلیت مقایسـه صـورت های مـالی بـر ضـریب واکنش سودهای آتی". بررسی های حسابداری و حسابرسی 22(4 )، صص 479-500.


• فروغی، داریوش و قاسم زاد، پیمان، (1395)، "تأثیر قابلیت مقایسه صورت های مالی بر همزمانی قیمت سهام". پژوهش های حسابداری مالی، ۱(۸)، صص 39-54.


• مهربان‌پور، محمدرضا، آهنگری، مهناز، وقفی، سید‌حسام و پرویز مام صالحی،(1396)، "بررسی عوامل مؤثر بر اجتناب از مالیات و تأثیر آن بر معیارهای ارزیابی عملکرد با استفاده از معادلات ساختاری". دانش حسابداری مالی، دوره چهارم، شماره 3، صص 65-86.


• میلانی، عبداله، مهنوش و نرگس اکبرپور روشن، (1391)، "فرار مالیاتی ناشی از اقتصاد غیررسمی در ایران".پژوهشنامۀ مالیات، دوره بیستم، شماره 13، صص 141-165.


• مشایخی، بیتا و صبری علی‌پناه، (1394)، "تأثیر راهبری شرکتی بر رابطه بین اجتناب از مالیات و ارزش شرکت". فصلنامهپژوهش‌های حسابداری مالی وحسابرسی، سال 7، شماره 2، صص 24-49.


• مهدوی، غلامحسین و رضایی، غلامرضا، (1392)، "بررسی اثرات کیفیت گزارشگری مالی بر سیاست تقسیم سود"، فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی و حسابرسی، 5(17)، صص 1-23.


• مهرورز، فاطمه و محمد مرفوع، (1395)، "رابطۀ بین قابلیت مقایسۀ صورت‌های مالی با آگاهی‌بخشی قیمت سهام درخصوص سودهای آتی"،مطالعات تجربی حسابداری مالی، دورۀ 13، شمارۀ 49، صص 83-110.


• هیئت تدوین استانداردهای حسابداری، (1376)، "مبانی نظری حسابداری و گزارشگری در ایران". تهران: سازمان حسابرسی. بررسی های حسابداری و حسابرسی 3(9)، صص 1-18.

• Annuar, H.A., I.A. Salihu and S.N.S. Obid. (2014). Corporate Ownership, Governance and Tax Avoidance: An Interactive Effects, Procedia - Social and Behavioral Sciences 164: 150– 160.


• Bushman, R., & Smith, A (2001), Financial Accounting Information and Corporate Governance, Journal of Accounting and Economics, 32.


• Blanco, B., & Dhole, S. (2017). Financial Statement Comparability, Readability and Accounting Fraud, AFAANZ Conference, Working Paper, https://www.afaanz.org/openconf/modules/request.php.


• Barth, M. E. (2013). Global comparability in financial reporting: What, why, how, and when?. China Journal of Accounting Studies, 1(1), 2-12.


• Barth, M. & Kasznik, R (1999), Share Repurchases and Intangible Assets, Journal of Accounting and Economics, 28.


• Beatty, A., Liao, S., & Yu, J. J. (2013). The spillover effect of fraudulent financial reporting on peer firms' investments. Journal of Accounting and Economics, 55, 183–205.


• Beaver,W., & Engel, E. (1996). Discretionary behavior with respect to allowances for loan losses and the behavior of security prices. Journal of Accounting and Economics, 22, 177–206.


• Bell, T., Landsman, W., & Shackelford, D. (2001). Auditors' perceived business risk and audit fees: Analysis and evidence. Journal of Accounting Research, 39, 35–43.


• Barth, M. E., Landsman, W. R., Lang, M. H. & Williams, C. D. (2013). Effects on Comparability and Capital Market Benefits Of voluntary Adoption of IFRS By US Firms: Insights From Voluntary Adoption of IFRS by Non-US Firms.Working Paper, Available at http://www.ssrn.com.


• Brandt, M., Brav, A., Graham, J. & Kumar, A. (2010 ). “The diosyncratic volatility puzzle: time trend or speculative episodes?” Review of FinancialStudies, 23(2),863-899.


• Chen, Y., Huang, SH., Pereira, R. & Wang, J (2009), Corporate Tax Avoidance and Firm Opacity, Discussion Paper.


• Chen, C.-W., W. Collins, D.,Kravet, T., &D. Mergenthaler, R. (2013). «Financial statement comparability and the efficiency of acquisition decisions. » Working Paper,University of Iowa and University of Texas at Dallas. Available from: http:// ssrn.com/abstract =2169082.


• Chyz, J., F.B. Gaertner, A. Kausar and L. Watson. (2018). Overconfidence and Aggressive Corporate Tax Policy. Available at https://ssrn.com/abstract=2408236 or http://dx. doi.org/10.2139/ssrn.2408236.


• Choi, J., Choi, S., Myers, L., & Ziebart, D. (2014). Financial statement comparability and the ability of current stock returns to reflect the information in future earnings. (Working Paper).


• .Chen, C-W., Collins, D. W., Kravet, T., & Mergenthaler, R. D. (2015). “Financial Statement Comparability and the Efficiency of Acquisition Decisions”. Contemporary Accounting Research, 35(1), 164-202.


• Crocker, K. J., & Slemrod, J. (2005). Corporate tax evasion with agency costs. Journal of Public Economics, 89(9-10), 1593-1610.


• Dechow, P. & Dichev, I. (2002 ). “the quality of accruals and earnings: The role of accrual estimation errors”. The Accounting Review, Supplement, 77, 35-59.


• De Franco, G., Kothari, S.P. & Verdi, R.S. (2011). The Benefits of Financial Statement Comparability. Journal of Accounting Research, 49 (4): 895-931.


• Desai, M. A., & Dharmapala, D. (2010). Corporate tax avoidance and high-powered incentives. Journal of Financial Economics, 79(1), 145-179.


• Dejong, D., Ling, Z. (2013). Managers: Their effects on accruals and firm policies. Journal of Business Finance & Accounting, 40(1-2), 82-114.


• Dechow, P., Ge,W., & Schrand, C. (2010). Understanding financial reporting quality: A review of the proxies, their determinants, and their consequences. Journal of Accounting and Economics, 50(2–3), 344–401.


• Dechow, P., & Dichev, I. (2002). The quality of accruals and earnings: The role of accrualestimation errors. The Accounting Review, 77, 35–59.


• Dyreng, S. D., Hanlon, M., Maydew, E. L (2009), The Effects of Executives on Corporate Tax Avoidance. Working Paper. Hanlon, M. & S. Heitzman (2010), A Review of Tax Research, Journal of Accounting and Economics, 50.


• Ernak, M. & Rico, C (2008), Tax Interpretation, Planning, and Avoidance: Some Linguistic Analysis, Akron Tax Journal.


• Financial Accounting Standards Board. (2010). Conceptual Framework for Financial Reporting. Statement of Financial Accounting Concepts No. 8. Norwalk, CT: FASB.


• Francis, J. R., Pinnuck, M. L., & Watanabe, O. (2013). Auditor style and financial statement comparability. The Accounting Review, 89(2), 605-633.


• Francis, J. Olsson, P. and Schipper, K. (2006). Earnings Quality, Foundation and Trends in Accounting, Volume 1, Issue 4, PP 259–340.


• Fang, X. , Li, Y. , Xin, B. , Zhang, W. (2016). Financial Statement Comparability and Debt Contracting :Evidence from the Syndicated Loan Market. Account. Horz. 30, 277-303 .


• Financial Accounting Standards Board (FASB) (1980). Qualitative Characteristics of AccountingInformation. Norwalk, CT: Statement of Financial Accounting Concepts No.2 Available at http://www.fasb.org/pdf/con2.pdf.


• Gravelle J. G. (2013). "Tax Havens: International Tax Avoidance and Evasion". Congressional research service, 8-13.


• Gros, M. Koch, S., & Wallek, C. (2019). Internal audit function quality and financial reporting: results of a survey on German listed companies, Journal of Management & Governance, June, Volume 21, Issue 2, pp 291–329.


• Habib, A., Monzur Hasan, M., Al-Hadi, A. (2017). Financial statement comparability and corporate cash holdings. Journal of Contemporary Accounting & Economics, 3(13), 304-321.


• Hanlon, M. & Heitzman, S. (2010). "A review of tax research". Journal of Accounting and Economics, 50(2-3), 127-178.


• Imhof,J. Seavey,Michael.Scott .Smith, David. (2019). «Comparability and Cost of Equity Capital. » Accounting Horizons 31 (2), PP: 125-138. Available from: doi:1 0.2308/acch-51710


• Kurt, A.C. (2018). How do financial constraints relate to financial reporting quality? Evidence from seasoned equity offerings. European Accounting Review, 27(3), 527-557.


• Kim, J.B., Li, Y. & Zhang, L (2010), Corporate Tax Avoidance and Stock Price Crash Risk: Firm-Level Analysis, Journal of Financial Economics, 100.


• Kim, S., Kraft, P., & Ryan, S. G. (2013). Financial statement comparability and credit risk. Review of Accounting Studies, Vol. 18, No. 3, Pp. 783–823.


• Koo, D.S., R. Santhosh, and Y. Yong. (2017). The effect of financial reporting quality on corporate dividend policy, Review of Accounting studies.


• Kim, K. A, P. Limpahayom, (1998), Taxes and Firm Size in Pacific-basim Emerging Economies, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, Vol.7, No 1, pp.47-63.


• Majeed, M. A., & Yan, C. (2019). Financial statement comparability and corporate tax avoidance: evidence from China. Economic ResearchEkonomska Istraživanja, 32(1), 1813- 1843.


• Maydew, E. L. (2001). Empirical tax research in accounting: A discussion. Journal of Accounting and Economics, 31(1-3), 389-403.


• Owusu-Ansah, S.(1998). The impact of corporate attributes on the extent of mandatory disclosure and reporting by listed companies in Zimbabwe.


• Please cite this article as: A. Chen and J.J. Gong,(2018). Accounting comparability, financial reporting quality, and the pricing of accruals, Advances in Accounting,https://doi.org/10.1016/j.adiac.2019.03.003.


• Phillips, J.D (2003), Corporate Tax-planning Effectiveness: the Role of Compensation-based Incentives, The Accounting Review, 78.


• Roger Su, Zhonghai Yang, Amitabh Dutta(2018). «Accounting Information Comparability and Debt Capital Cost Empirical Evidence from Chinese Listed Companies. » Asian Economic and Financial Review, 2018, vol. 8, issue 1, 90-102.


• Schroeder, R, G.; Clark Myrtle W. & Jack M. Cathey (2008). Financial Accounting Theory and Analysis: Text and Cases, the Edition, John Wiley & Sons.


• Sohn, B. C. (2016). The effect of accounting comparability on the accrual – based and real earnings management. Journal of Account Public Policy, 35(5), 513 -539.


• Xia, Changyuan. , Cao, Chunfang. , & Kam C. Chan. (2017). Social trust environment and firm tax avoidance: Evidence from China. North American Journal of Economics and Finance, 42 (2017) 374–392.


• Zhang, J. H. (2018). Accounting comparability, audit effort, and audit outcomes. Contemporary Accounting Research, 35(1), 245-276.