مدل بومی رفتار مصرف‌کننده در بازار کالاهای مصرفی بادوام (لوازم خانگی) مبتنی بر تئوری ارزش

محورهای موضوعی : اقتصاد مالی

بهمن نقدی ¹ (گروه مدیریت بازرگانی، واحد تهران جنوب ، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران..)
عبدالله نعامی ² (گروه مدیریت بازرگانی، واحد تهران جنوب ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران،ایران)
ناصر آزاد ³ (گروه مدیریت بازرگانی، واحد تهران جنوب ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران،ایران)
محمد نصراله نیا ⁴ (گروه مدیریت بازرگانی، واحد تهران جنوب ،دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران،ایران)

تاریخ دریافت : 1402/07/11 تاریخ پذیرش : 1402/09/14 تاریخ انتشار : 1402/10/01

کلید واژه: D12, D18, تئوری ارزش, واژه‌های کلیدی: رفتار مصرف‌کننده, کالاهای مصرفی بادوام. طبقه بندی JEL : D1,

چکیده مقاله :

چکیده پژوهش حاضر با هدف طراحی مدل بومی رفتار مصرف کالاهای بادوام مبتنی بر تئوری ارزش با بهره گیری از رویکرد داده بنیاد انجام پذیرفته است. در همین راستا از مصاحبه های عمیق و نیمه ساختاریافته و نمونه گیری هدفمند و گلوله برفی بهره گرفته شد. جامعه آماری شامل اساتید حوزه بازاریابی و خبرگان و صاحب نظران بخش لوازم خانگی می باشند. داده ها نیز با استفاده از کدگذاری باز، محوری و انتخابی تحلیل شده و الگوی پارادایمی با 10 مقوله اصلی، 22 مقوله فرعی و 116 مفهوم طراحی گردید. در این الگو، ارزش های خرید به‌عنوان عوامل علی رفتار مصرف کننده و ارزش های فرهنگی و اجتماعی، در کنار عوامل فردی و بیرونی، به عنوان عوامل زمینه ساز معرفی شدند. ویژگی های بازار مصرف نیز عوامل مداخله گر در این زمینه هستند که بر رفتار مصرف کننده ایرانی تاثیر می گذارند. استراتژی های بهبود نیز راهبردهایی هستند که در نهایت، به شکل‌گیری پدیده‌‌ای به نام اسارت زدایی و وفادارسازی مصرف کننده منجر می شوند. نتایج مطالعه حاضر می تواند به تولیدکنندگان و سیاستگذاران در شناخت رفتار مصرف کننده ایرانی نسبت به کالاهای بادوام ایرانی به ویژه در صنعت لوازم خانگی کمک کند تا استراتژی های مناسبی را برای مدیریت بازار مصرف ایرانیان در مورد کالاهای مصرفی بادوام (لوازم خانگی) در شرایط تحریم اقتصادی کشور، تدوین نمایند.

چکیده انگلیسی:

Abstract The present research aimed at designing an indigenous model of durable goods’ consumer behavior based on the value theory in a closed economy (under sanctions) using the grounded theory approach. In this regard, in-depth and semi-structured interviews along with targeted and snowball sampling method were employed. The research statistical population included marketing professors and experts as well as household appliances practitioners. Data analysis was undertaken using open, axial and selective coding method. In this way, a paradigm model including 10 main categories, 22 sub-categories, and 116 concepts was designed. Based on the model, shopping values were introduced as consumer behavior’s causal factors, cultural and social values along with personal (internal) and external factors were introduced as antecedents. The characteristics of the consumer market were also enumerated as intervening factors with some effects on Iranian consumers’ behavior. Improvement strategies were considered as ways which result in consumer decapitation phenomenon and consumer loyalty. The present research results can help producers and policy makers to understand Iranian consumer's behavior towards Iran-made durable goods, especially in household appliance industry, and to develop appropriate strategies for managing the market regarding sanctions and import prohibitions.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع

• بخشی زاده برج، کبری؛ داورزنی، ناصر. (1398)، " نگاشت نقشه ذهنی مصرف کنندگان نسبت به کالای ایرانی"، دوفصلنامه مطالعات مصرف کننده، دوره ششم، شماره اول، ص 171 – 191


• بیاتی، احمد، قاسمی زاد، علیرضا؛ طاهری، عبدالمحمد. (1398). بررسی علل بازدارنده اجرای مدیریت غیرمتمرکز در ادارات آموزش و پرورش شهرستان های غرب استان اصفهان با رویکرد نظریه داده بنیاد. توسعه ی آموزش جندی شاپور، 10 (ویژه نامه)، 67-78. https: //sid. ir/paper/228914/fa


• پوراسدالهی، خاطره؛سعیدنیا، حمیدرضا؛علی پور درویشی، زهرا. (1398). ارائه الگوی مفهومی برای تبین بازاریابی کمیابی با تا کید بر اصالت برند در رفتار خرید آنلاین. مطالعات رفتار مصرف‌کننده، 6 (1)، 125-148. doi: 34785/J018. 2019. 986


• حاجی بابایی، نوروز؛رضایی، علی اکبر. (1402). طراحی و تبیین مدل بومی توانمندسازی در سازمان‌های مردم نهاد کسب‌وکارگرا. اقتصاد مالی، 17 (62)، 253-276. doi: 30495/fed. 2023. 700135


• حضوری، نعیمه؛شهبازی، کیومرث. (1398). ورود به بازار کالای با کیفیت پایین توسط تولیدکننده برند با کیفیت بالا (رویکرد تئوری بازی‌ها). فصلنامه علمی پژوهش های اقتصاد صنعتی، 3 (8)، 67-78. doi: 30473/indeco. 2020. 6994


• رضائی پندری، عباس؛آذر، عادل. (1397). طراحی مدل مدیریت زنجیره ی تأمین خدمات با رویکرد نظریه داده بنیاد. پژوهش های مدیریت عمومی، 11 (39)، 5-32. doi: 22111/jmr. 2018. 4009


• سولومون، مایکل. آر. (1401)، رفتار مصرف کننده: خریدن، داشتن و بودن، ترجمه کامبیز حیدرزاده، انتشارات بازاریابی، چاپ دوازدهم، شابک: 978-6006982052


• شهیدی زهرا؛جلالی نائینی، احمد رضا؛ عینیان، مجید؛ (1398)، محد‌ود‌یت نقد‌ینگی و رابطه مصرف کالای باد‌وام ـ بی‌د‌وام د‌ر اقتصاد‌ ایران فصلنامه برنامه ریزی و بودجه; ۲۴ (۳): ۳۴-۳ ۱۰، ۲۹۲۵۲/jpbud. ۲۴. ۳. ۳


• شیفمن، لئون؛ کانوک، لزلی. (1396)، رفتار مصرف کننده، ترجمه مسعود کرمی، نشر کتاب مهربان، چاپ سوم. شابک 10 رقمی: 6005823531


• علم الهدی, سید سجاد, طریقی, سمانه, شعبان زاده, مهدی, & خواجویی پور, امین. (1394). شناسایی و تحلیل نقش عوامل موثر بر گروه‌هایاصلی تشکیل‌دهنده تورم در ایران با رویکرد شبکه عصبی مصنوعی. اقتصاد مالی, 9(31), 41-56.


• فراهانی آزاد، فرزانه؛ علیقلی، منصوره؛ نعمتی زاده، سینا. (1401). ارائه مدل بازاریابی در شرایط رکود. اقتصاد مالی، 16(58)، 71-92. doi: 30495/fed.2022.691501


• کاتلر، ف و آرمسترانگ، گ، (1390)، "مدیریت بازاریابی، تجزیه و تحلیل، برنامه ریزی، اجرا و کنترل"، مترجم بهمن فروزنده، نشر آموخته، چاپ هفتم.


• محمودی آذر، شیرزاد؛داود پور، زهره. (1397). برندسازی شهری برای تحقق شهر خلاق؛ ارائۀ نظریه‌ای داده‌بنیاد (مورد مطالعه: شهر ارومیه). توسعه محلی (روستائی-شهری)، 10 (1)، 115-136. doi: 22059/jrd. 2018. 68414

• Arumugam, A., Josephine Rebecca, M. (2016). A study of consumer buying behavior on durable goods in Tuticorin City. International Journal of Informative & Futuristic Research, 3 (6), 1939-1950.


• Aulia, S. A., Sukati, I., & Sulaiman, Z. (2016). A review: Customer perceived value and its Dimension. Asian Journal of Social Sciences and Management Studies, 3 (2), 150-162.


• Ayalew, Muluken., Zewdie, Shimelis., 2022, What Factors Determine the Online Consumer Behavior in This Digitalized World? A Systematic Literature, Hindawi, Human Behavior and Emerging Technologies, Volume 2022, https: //doi. org/10. 1155/2022/1298378


• Azmat, Fara, Ahmed Ferdous, Ruth Rentschler, and Emma Winston (2018), “Arts-Based Initiatives in Museums: Creating Value for Sustainable Development,” Journal of Business Research, 85, 386-395


• Bhatia, P., Ali, S. H., & Mehdi, Z. (2014). A factorial study of consumer buying behavior towards durable goods with reference to urban working women. International Journal on Recent and Innovation Trends in Computing and Communication, 2(3), 424-434.


• Boyle, P. J., Kim, H., & Lathrop, E. S. (2018). The relationship between price and quality in durable product categories with private label brands. Journal of Product & Brand Management, 1-15.


• Butler, Katherine, Ross Gordon, Kate Roggeveen, Gordon Waitt, and Paul Cooper (2016), “Social Marketing and Value in Behaviour?Perceived Value of Using Energy Efficiently among Low Income Older Citizens.” Journal of Social Marketing, 6 (2), 144-168


• Carlson, Jamie, Philip J. Rosenberger, and Mohammed M. Rahman (2015), “Cultivating Group-Oriented Travel Behaviour to Major =0321zxEvents: Assessing the Importance of Customer-Perceived Value, Enduring Event Involvement and Attitude towards the Host Destination,” Journal of Marketing Management, 31 (9-10),1065-1089.


• Chahal, Hardeep& Kumari, Neetu., (2012), " Consumer perceived value The development of a multiple item scale in hospitals in the Indian context", nternational Journal of Pharmaceutical and Healthcare Marketing Vol. 6 No. 2, pp. 167-19.


• Coelho, D. C., Meneses, R. F. C., & Moreira, M. R. (2013). Factors influencing purchase intention of private label products: the case of Smartphones. Exploring Services Science (pp. 313-321). Springer Berlin Heidelberg.


• Fazal-e-Hasan, Syed M., Hormoz Ahmadi, Gary Mortimer, Martin Grimmer, and Louise Kelly (2018), “Examining the Role of Consumer Hope in Explaining the Impact of Perceived Brand Value on Customer-Brand Relationship Outcomes in an Online Retailing Environment,” Journal of Retailing and Consumer Services, 41, 101-111


• Floh, Arne, Alexander Zauner, Monika Koller, and Thomas Rusch (2014), “Customer Segmentation Using Unobserved Heterogeneity in the Perceived-Value–Loyalty–Intentions Link,” Journal of Business Research, 67 (5), 974-982


• Galiani, S., Jaitman, L., & Weinschelbaum, F. (2020). Crime and durable goods. Journal of Economic Behavior & Organization, 173, 146-163.


• Gowrisankaran, G. and Rysman, M. (2012) ‘Dynamics of Consumer Demand for New Durable Goods’, Journal of Political Economy, Vol. 120, No. 6, pp. 1173-1219.


• Grewal, R., Mehta, R., & Kardes, F. R. (2004). The timing of repeat purchases of consumer durable goods: The role of functional bases of consumer attitudes. Journal of Marketing Research, 41 (1), 101-115.


• Heinonen, Kristina (2006), “Temporal and Spatial E-Service Value,” International Journal of Service Industry Management, 17 (4), 380-400.


• Hernandez-Ortega, Blanca, Joaquin Aldas-Manzano, Carla RuizMafe, and Silvia Sanz-Blas (2017), “Perceived Value of Advanced Mobile Messaging Services: A Cross-Cultural Comparison of Greek and Spanish Users,” Information Technology & People, 30 (2), 324-355.


• Holbrook, Morris B. (2006), “Consumption Experience, Customer Value, and Subjective Personal Introspection: An Illustrative Photographic Essay,” Journal of Business Research, 59 (6), 714-725


• Hoyer, Wayne DMacInnis, ., Deborah J., Pieters, Rik., 2018, Consumer Behavior, ISBN-13: 978-1305507272, Edition 7^th, Publisher: Cengage Learning


• Johar, S. (2015). To Study the Consumer Decision Making Behavior to Purchase of Durable Goods (With Specisl Reference to Female in Loni Town), International Journal of Applied And Pure Science and Agriculture, Vol. 01, Issue 12.


• Jutbring, Henrik (2018), “Social Marketing through a Music Festival:


• Value Perceived by Festival Visitors Who Reduced Meat Consumption,” Journal of Social Marketing, 8 (2), 237-256.


• Kim, H. Youn., Molina, J. Alberto., Wong, K. K. Gary., 2022, Durable Goods and Consumer Behavior with Liquidity Constraints: Evidence from Norway, No 1047, Boston College Working Papers in Economics from Boston College Department of Economics


• Koklic, Mateja Kos., Vida, Irena., 2009, A Strategic Household Purchase: Consumer House Buying Behavior, Managing Global Transitions 7 (1): 75-96


• Kotler, P., Ang, S.H., Leong, S.M. and Tan, C.T. (2002), Marketing Management: an Asian Perspective, Prentice Hall, Singapore.


• Kumar, R., & Kaushal, S. K. (2017). Examining factors affecting consumers' attitude and purchase intention with special reference to electronic durable goods. NMIMS Management Review, 35 (3), 25-45.


• Losarwar, S. G., 2002, “Consumer Behaviour towards Durable Products: A study with reference to Marathwada region of Maharastra state”, Indian Journal of marketing Volume – 32, pp 6-11


• Marbach, J., Lages, C. R., & Nunan, D. (2016). Who are and what do you vajue? Investigating thr role of personality traits and customer-perceived value in online customer engagement. Journal of Marketing Management, 32 (5-6), 502-525.


• Mathwick, Charla, Naresh Malhotra, and Edward Rigdon (2001),“Experiential Value: Conceptualization, Measurement and Application in the Catalog and Internet Shopping Environment,” Journal of Retailing, 77 (1), 39-56.


• Mustak, M. (2019). Customer participation in Knowledeg intensive business services: Perceived value outcomes from a dyadic perpective. Industrial Marketing Management, 78, 76-87.


• Parkinson, Joy, Rory Francis Mulcahy, Lisa Schuster, and Heini Taiminen (2019), “A Transformative Value Co-Creation Framework for Online Services,” Journal of Service Theory and Practice, 29 (3),


• 353-374.


• Philstrom, Minna & Brush, Gregory J., (2008), “Comparing the Perceived Value of Information and Entertainment Mobile Services,”Psychology & Marketing, 25 (8), 732-755.


• Piyathasanan, Bhuminan, Christine Mathies, Martin Wetzels, Paul G. Patterson, and Ko De Ruyter K (2015), “A Hierarchical Model of Virtual Experience and Its Influences on the Perceived Value and Loyalty of Customers,” International Journal of Electronic Commerce, 19 (2), 126-158


• Popa, Alexandra., Cerasela Spatariu, Elena., Gheorghiu, Gabriela., 2022. "Changes and Trends in Consumers` Behaviour and Online Purchasing: a Post-COVID-19 Analysis, " Ovidius University Annals, Economic Sciences Series, Ovidius University of Constantza, Faculty of Economic Sciences, vol. 0 (1), pages 685-692


• Rana, Jyoti., Jha, Priti., 2019, Factors Influencing Consumer Buying Behavior towards Durable (White) Products, BVIMSR’s Journal of Management Research, Mumbai, Vol. 11, Iss. 1, pp: 1-9.


• Rintamaki, Timo and Kaisa Kirves (2017), “From Perceptions to Propositions: Profiling Customer Value across Retail Contexts,” Journal of Retailing and Consumer Services, 37, 159-167


• Sakthivel, G. and Nachimuthu, K. (2017). A study on consumer’s awareness and behavior towards durable goods in Erode district. International Journal of Research in Commerce & Management, 8 (5), 1-7.


• Sánchez-Fernández, R., Iniesta-Bonillo, M. Á., & Holbrook, M. B. (2009). The Conceptualisation and Measurement of Consumer Value in Services. International Journal of Market Research, 51(1), 1–17. https://doi.org/10.1177/147078530905100108


• Schmit, V., & Baccino, T. (2019). Impact of multi-criteria rating in e-commerce: the moderating effect of self- depletion on trust and purchase intention. International Journal of Decision Support Systems, 4 (1), 41-71.


• Seraj, Mina (2012), “We Create, We Connect, We Respect, Therefore We Are: Intellectual, Social, and Cultural Value in Online ” Journal of Interactive Marketing, 26 (4), 209-222


• Sivapalan, A., von der Heidt, T., Scherrer, P., & Sorwar, G. (2021). A consumer values-based approach to enhancing green consumption. Sustainable Production and Consumption, 1-37.


• Song, Y., Guo, S., & Zhang, M. (2019). Assessing customers' perceived value of the anti-haze cosmetics under haze pollution. The Science of the total environment, 685, 753–762.


• Talukdar, R., Kashyap, D., Kalita, M., & Bordoloi, J. (2020). Factors influencing the decision to purchase consumer durable goods–a study in Assam. International Journal of Management (IJM), 11 (11), 300-307.


• Vyt, Dany, Magali Jara, and G´ erard Cliquet (2017), “Grocery Pickup


• Creation of Value: Customers’ Benefits vs. Spatial Dimension,”


• Journal of Retailing and Consumer Services, 39, 145-153.


• Williams, Janine, Nicholas Ashill, and Peter Thirkell (2016), “How Is


• Value Perceived by Children?” Journal of Business Research, 69


• (12), 5875-5885


• Wollenberg, A., & Thuong, T. T. (2014). Consumer Behaviour in the Smartphone Market in Vietnam. International Journal of Innovation, Management and Technology, Vol. 5, No. 6, December 2014, 412-416.


• Zeithaml, V. A., Verleye, K., Hatak, I., Koller, M., & Zauner, A. (2020). Three Decades of Customer Value Research: Paradigmatic Roots and Future Research Avenues. Journal of Service Research, 23(4), 409–432.