بررسی تطبیقی وجوه اشتراک حجاب و موانع وصل در تائیۀ ابن فارض و تمهیدات عینالقضات همدانی
محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخنسکینه طالب زاده 1 , سید فضل الله میر قادری 2 *
1 - 1. دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات عرفانی، دانشگاه شیراز، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، شیراز، ایران.
2 - استاد گروه زبان و ادبیّات عرب، دانشگاه شیراز، دانشکدة ادبیّات و علوم انسانی، شیراز، ایران.
کلید واژه: حجاب, تائیه ابن فارض, تمهیدات عینالقضّات, موانع وصل,
چکیده مقاله :
ابن فارض مصری و عینالقضات همدانی دو عارف بلند مرتبۀ ادب عرب و ادب فارسی هستند که از دیرباز اندیشه و افکار و زندگی شان مورد توجّه بسیاری از محقّقان و پژوهشگران قرار گرفته است، و در مورد مضامین و اندیشههای عرفانی این دو، سخنان بسیاری گفتهاند. یکی از مضامین کلیدی ادبیّات عرفانی، حجاب و موانع وصل است، که در بسیاری از متون نظم و نثر ادب فارسی بازتاب فراوان داشته است. در این نوشتار به بازتاب حجاب و موانع وصل در قصیدۀ تائیه ابن فارض و تمهیدات عینالقضات پرداختهایم و نظرگاه این دو عارف شهیر را دنبال کردهایم. یافتههای این جستار نشان میدهد هر دو عارف به موضوع حجاب و موانع وصل توجّه خاص داشتهاند و عمدهترین حجابها و موانع وصل در خلال آن دو اثر عبارتند از: حیات و هستی مجازی، خودبینی و خودپسندی، اشتغالات دینی و دنیوی، تمنّا و آرزوهای دل، تعلّقات و وابستگیها، حجاب عشق، حجاب طلب و نفس.
The Egyptian Ibn Farez and Aynolghozat Hamadani are the two eminent gnostics of Arab and Iran literature whose speculations and thoughts have appealed many of the researchers and thinkers. Much have been told about these mystic themes and ideas. One of the key factors is hijab and the obstacles of its attaining which has extensive reflection in many Persian prose and verse texts. We have talked about the reflection of it in Ibne Farez’s ode and arrangements of Aynolghozat and followed the view points of these well-known mystics. The findings of the essay show that both mystics had special attention to hijab and the obstacles of attaining it. The most significant of above-mentioned matters are: abstract life and existence, selfishness and conceit, religious and corporal preoccupation, heart desire and longing, dependencies, love’s hijab, self and desire’s hijab.
فهرست منابع و مآخذ
الف- کتابنامه
ب- مقالات
_||_