عجب ماه بلند در آسمونه (بررسی و معرفی ترانه های عامیانه خورزوق)

محورهای موضوعی : زبان، گویش ها و ادبیات مناطق مرکزی (اصفهان، فارس، تهران، سمنان و غیره))

سید کاظم موسوی ¹ (دانشیار زبان و ادبیات فارسی شهرکرد)
فاطمه قدیر زاده ² (کارشناس ارشد زبان و ادبیات فارسی)

تاریخ دریافت : 1390/06/27 تاریخ پذیرش : 1390/10/07 تاریخ انتشار : 1390/12/28

کلید واژه: فولکلور, ترانه, خورزوق,

چکیده مقاله :

بیان احساسات درونی، از دیرزمان، در کنار زندگی روزمره، خاستگاه اولین سروده‌ها و آهنگ‌هایی است به نام ترانه. این ترانه‌ها که گویندگان مشخصی ندارند، نشأت گرفته از امیدها، آرزوها، خواهش‌ها، درد و رنج انسان‌هایی است که درکنار هم زندگی ‌می‌کردند. ‌می‌توان گفت: این ترانه‌ها حاصل اندیشة قو‌می‌ و جهان‌بینی تودة مردم است. قدمت شهر خورزوق واقع در اصفهان، به پیش از اسلام ‌می‌رسد و نمونه‌های متعددی از سروده‌ها و آداب‌ورسوم فولکلوریک آن که دردست است، شاید به قدمت تاریخ آن باشند. وجود ترانه‌هایی آمیخته با نثر که ریشه در منظومه‌های زرتشتی دارد و نیز مناظرات، از جمله ویژگی‌های ترانه‌های خورزوق است.جمع‌آوری این ترانه‌ها، بخشی از پژوهش فرهنگ مردم این شهر است که در این مقاله به آن پرداخته ‌می‌شود.

چکیده انگلیسی:

The statement of inner feelings is origin of songs and tones since the past ages which they are called songs. The speakers of these songs are not known. They are originated of wishes, hopes and the requests and passions of people who they live together. These songs results from national thoughts and the ideas of ordinary people. The Khorzogh city is one of the cities in Isfahan Province which belongs to pre-Islam history. Some common songs, traditions are available for this area. Some songs composed of with prose which originated of Zoroastrian poetry and dialogs; they are some features of Khorzogh city songs. The article tries to collects some of these songs which are some parts of this city’s culture.

منابع و مأخذ:

1. آریان پور، امیر حسین (۱۳۵۴). جامعه‌شناسی هنر، تهران: انجمن دانشجویان دانشکدة هنرهای زیبا.


2. الاصفهانی، محمدمهدی محمدبن‌محمدرضا، (۱۳۶۸). نصف جهان فی تعریف الاصفهان، تصحیح منوچهر ستوده، چ۱، تهران: امیرکبیر.


3. بهار، محمدتقی (۱۳۷۱). بهار و ادب فارسی (مجموعة صد مقاله از ملک‌الشعرای بهار)، به کوشش محمد گلبن، تهران: امیرکبیر.


4. پناهی‌سمنانی، احمد (۱۳۶۴). ترانه‌های ملی ایران (سیری در ترانه و ترانه‌سرائی در ایران). چ۱، تهران: مؤلف.


5. تفضلی، محمود (۱۳۳۴). «پیوند ترانه‌های عامیانه» سخن، دورة ششم، پائیز، صص887-893.


6. جابری ‌انصاری، میرزاحسن‌خان (۱۳۷۸). تاریخ اصفهان، تصحیح جمشید مظاهری، چ۱، بی‌جا: مشعل.


7. خانلری، پرویز (۱۳۴۵). وزن شعر فارسی، چ۱، تهران: بنیاد فرهنگ ایران.


8. درویشی، محمدرضا (۱۳۷۶). «سیری در مضامین ترانه‌های ایران»، فرهنگ و هنر، ش۲۱، صص ۳۹-۳۵.


9. طوسی، ادیب (بی‌تا). «ترانه‌های محلی»، مجلة دانشکدة ادبیات تبریز، س۵، ش۱، صص ۱۰۰-۴۹.


10. میرصادقی(ذوالقدر)، میمنت (۱۳۷۶). واژه‌نامة هنر شاعری (فرهنگ تفصیلی اصطلاحات فن شعر و سبک‌ها و مکتب‌های آن)، چ۲، تهران: کتاب مهناز.


11. وحیدیان‌کامیار، تقی (۱۳۷۰). بررسی منشأ وزن شعر فارسی، چ۱، مشهد: آستان قدس رضوی.


12. هدایت، صادق (۱۳۷۹). فرهنگ عامیانة مردم ایران، چ۳، تهران: چشمه.


13. همایونی، صادق، (۱۳۴۸). «ویژگی‌های ترانة عامیانة ایران»، کاوه (مونیخ)، ش 28، صص۴۸-۴۴.


14. 
    

    ب) منبع شفاهی

    
    

    - گفتگو با صغری کاشیان (1384)، اهل خورزوق، بیسواد، 85ساله.