بررسی و تحلیل معنای «واو» در آیه شریفه 33 سوره مائده و تاثیر آن بر جرم انگاری مستقل عنوان «افساد فی الارض»
محورهای موضوعی : پژوهشهای زبان شناختی و معنا شناسی در سطح واژگان
1 - گروه معارف اسلامی، واحدقم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران
کلید واژه: معنای «واو», آیه شریفه 33 سوره مائده, محاربه, افساد فی الارض, جرم انگاری.,
چکیده مقاله :
هدف: هدف از این پژوهش آن است که معنای «واو» در آیه شریفه 32 سوره مائده و تاثیر آن بر جرم انگاری مستقل عنوان «افساد فی الارض»را با تاکید بر ادله قرآنی، فقهی و حقوقی مورد بررسی و تحلیل قرار گیرد مواد و روشها: این پژوهش با روش مطالعات کتابخانهای و به شیوه توصیفی ـ تحلیلی انجام شده است که با مراجعه به قرآن کریم و ادله فقهی- حقوقی اطلاعات لازم به دست آمده و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. یافته ها: تاسیس حد شرعی «افساد فی الارض» در نظام کیفری ایران اولین بار در قانون مجازات اسلامی سال 1392 انجام پذیرفت. بدین ترتیب قانون گذار یک عنوان مجرمانه جدید به بخش «حدود» افزون کرد. اتخاذ این رویکرد و ورود عنوان مجرمانه در قانون کیفری با توجه به سابقه فقهی و تقنینی آن که سالها با جرم محاربه همسان و یکسان بود و تفکیک این جرم از محاربه, همچنین به کارگیری قید مبهم و تشکیکی «به طور گسترده» در تحقق این جرم؛ ابهامات و انتقادات جامعه فقهی و حقوقی را در پی داشت.یکی از مهمترین مستند طرفداران استقلال جرم «افساد فی الارض» آیه شریفه 33 سوره مائده و معنای «واو» دراین آیه است. نتیجه گیری: استدلال به آیه شریفه 33 سوره مائده برای استقلال انگاری جرم «افساد فی الارض» با متن آیه شریفه و قواعد لازم الرعایه ادبیات عرب ناکافی است. و در نتیجه همان تفسیری که علامه طباطبایی از آیه ارائه کرده اند با قواعد ادبی و همچنین ظاهر آیه سازگاری بیشتری دارد و جرم افساد فی الارض چیزی جز محاربه نیست.
Purpose: The purpose of this research is to examine and analyze the meaning of "wow" in the holy verse 32 of Surah Al-Ma'idah and its impact on the independent criminalization of the title "corruption on earth" with emphasis on Quranic, jurisprudential, and legal evidence. Materials and Methods: This research was conducted using a library study method and a descriptive-analytical approach. The necessary information was obtained and analyzed by referring to the Holy Quran and jurisprudential-legal evidence. Findings: The establishment of the Islamic penalty of "corruption on earth" in the Iranian penal system was first carried out in the Islamic Penal Code of 2013. Thus, the legislator added a new criminal title to the "Limits" section. Adopting this approach and including the criminal title in the criminal law, given its jurisprudential and legislative history, which for years was identical to the crime of moharebeh, and the separation of this crime from moharebeh, as well as the use of the vague and questionable clause "widely" in the realization of this crime, led to ambiguities and criticisms from the jurisprudential and legal community. One of the most important documents for the proponents of the independence of the crime of "corruption on earth" is the noble verse 33 of Surah Al-Ma'idah and the meaning of "wow" in this verse. Conclusion: Arguing with the noble verse 33 of Surah Al-Ma'idah to consider the independence of the crime of "corruption on earth" with the text of the noble verse and the rules of Arabic literature that must be followed is insufficient. As a result, the interpretation that Allamah Tabataba'i has presented of the verse is more consistent with the literary rules and also with the appearance of the verse, and the crime of corruption on earth is nothing but war.
ابن منظور، محمد بن مكرم.( ۱۴۱۶ق). لسان العرب. بیروت، مكتب التحقيق التراث.
آخوند خراسانی، ملامحمدکاظم(1364)، کفایه الاصول، تهران، اسلامیه.
أردبیلی، ملا احمد(بی تا)؛ زبدة البیان، تهران، المکتبة المرتضویة لإحیاء الآثار الجعفریة، بیتا.
انصاری، مرتضی(1422)، فرائد الاصول، قم، مجمع الفکر الاسلامی.
انصاری، مرتضی(بی تا)؛ فرائد الاصول، قم، مؤسسه النشر الاسلامی.
جبعی العاملی (شهید ثانی)، زینالدین بن علی (1410ق)، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، چ اول، قم، کتابفروشی داوری.
جبعی العاملی (شهید ثانی)، زینالدین بن علی (1413)، مسالک الافهام الی تنقیح شرایع الاسلام، چ اول، قم، مؤسسۀ المعارف الاسلامیه،.
جوهری، اسماعیل بن حماد(1407)، الصحاح(تاج اللغه و صحاح العربیه)، بیروت، دارالعلم للملایین.
حر عاملی، محمدبن الحسن (1409ق)، وسائل الشیعه إلی تحصیل مسائل الشریعه، چ اول، قم، مؤسسۀ آلالبیت
حلبی، ابیالصلاح (1403ق)، الکافی فی الفقه، چ اول، اصفهان، کتابخانۀ عمومی امام امیرالمومنین.
حلّی (محقق حلّی)، جعفر بن حسن (1412)، نکت النهایه، چ اول، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی.
حلّی (محقق حلّی)، جعفر بن حسن(1396)، النهایه و نکتها، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی.
حلّی (محقق حلّی)، جعفر بن حسن(1408ق)، شرایع الاسلام فی مسائل الحلال و الحرام، چ دوم، قم، مؤسسۀ اسماعیلیان.
حلّی (محقق حلّی)، جعفر بن حسن(1418)، مختصر النافع، چ ششم، قم، مؤسسۀ المطبوعات الدینیه.
حلّی، حسن بن یوسف(1410ق)، ارشاد الاذهان الی احکام الایمان ، چ اول، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی
حلی، حسن بن یوسف(1419ق)، قواعد الاحکام، چ اول، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی.
حلی، حسن بن یوسف(1419ق)، مختلف الشیعه، چ اول، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی
خوانساری،محمدرحیم (1276)، جوامع الفقهيه، بی جا، نسخه خطی کتابخانه آیت الله بروجردی.
خویی، سید ابوالقاسم (1422ق)، مبانی تکمله المنهاج، چ اول، قم، مؤسسۀ إحیاء آثار الإمام الخویی.
الدرویش، محی الدین(1415) إعراب القرآن وبيانه، سوریه، دار الإرشاد للشئون الجامعية.
دیلمی (سلار)، حمزه بن عبدالعزیز(1404ق)، المراسم العلویّه و الأحکام العلویه، چ اول، قم، منشورات الحرمین.
دیلمی، عبدالعزیز(1414)، المراسم العلوية في الأحكام النبوية، قم، المجمع العالمی لأهل البیت (ع)
رازی، محمد بن زکریا(1384)، الدراسه التحلیلیه لکتاب الطب الروحانی، تهران، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی.
راغب اصفهانی،ابوالقاسم،(1362ش.)، معجم مفردات الفاظ القرآن، تهران، المکتبه الرضویه.
شیبانی، محمد(1413)، نهج البیان عن کشف معانی القرآن، تهران، بنیاد دائره المعارف اسلامی.
صدوق، محمد بن بابویه(1404)؛ من لایحضره الفقیه، جلد ۴، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم.
صدوق، محمدبن علی بن بابویه (1413ق)، من لا یحضره الفقیه، چ دوم ، قم، مؤسسۀ النشر الإسلامی.
طباطبايى، سيد على (1404 ق)،رياض المسائل، قم، مؤسسة آل البيت للطباعة و النشر.
طباطبائی، سید محمدحسین(1374ش)، المیزان فی تفسیر القرآن، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
طبرسی، فضل بن حسن(1418)، تفسیر جوامعالجامع، قم، نشر اسلامی.
طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن(1351) ، المبسوط فی الفقه، قم، المکتبه المرتضویه، چاپ اول.
طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن(1365) ، تهذیب الأحکام، دار الکتب الإسلامیة، چاپ چهارم.
طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن(1420)؛ الخلاف، جلد ۱ و ۵، قم، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم.
طوسی، ابوجعفر محمد بن الحسن(بی تا)، الاستبصار، تهران، دارالکتب الاسلامیة، بیتا.
طوسی، أبوجعفر محمدبن حسن (1387ش)، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، چ اول، قم، دارالحدیث.
طوسی، أبوجعفر محمدبن حسن (1390)، الاستبصار فیما اختلف من الاخبار، چ اول، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
طوسی، أبوجعفر محمدبن حسن (1390)، التبیان فی تفسیر القرآن، بیروت، احمد حبیب قصیر عاملی.
طوسی، أبوجعفر محمدبن حسن (1407ق)، تهذیب الأحکام، چ چهارم، تهران، دارالکتب الإسلامیه.
یوسفی، محمدرضا؛ پورمطلوب، عبدالرضا(1398)، ترجمه النمهاج فی القواعد و الاعراب محمد انطاکی، تهران: گنجینه مهر ماندگار
قانون مجازات اسلامی جمهوری اسلامی ایران، مصوب 1392.