تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
,
شماره34,سال
11
,
پاییز-زمستان
1399
در دو دهه اخیر گستره قابل توجهی از جنگلهای زاگرس به ویژه در استان ایلام تحت تاثیر بیماری زغالی بلوط قرار گرفته که منجر به خشکشدن سطح وسیعی از تودههای بلوط ایرانی شده است. هدف این پژوهش شناسایی وضعیت ساختاری تودههای مبتلا به این بیماری و ارتباط بین ویژگیهای ساختاری چکیده کامل
در دو دهه اخیر گستره قابل توجهی از جنگلهای زاگرس به ویژه در استان ایلام تحت تاثیر بیماری زغالی بلوط قرار گرفته که منجر به خشکشدن سطح وسیعی از تودههای بلوط ایرانی شده است. هدف این پژوهش شناسایی وضعیت ساختاری تودههای مبتلا به این بیماری و ارتباط بین ویژگیهای ساختاری جنگل و مشخصههای درخت با میزان آلودگی به علائم بیماری زغالی بلوط بود. بدین منظور 20 قطعه نمونه 20 آری در راستای خط نمونهای به طول شش کیلومتر در جنگل دالاب ایلام پیاده و مشخصههایی مانند قطر یقه، قطر برابرسینه، ارتفاع درخت، مساحت تاج و درجه خشکیدگی درختان اندازهگیری و ثبت شد. نتایج نشان داد که ترکیب گونهای جنگل برودار خالص با فرم دانه و شاخهزاد بود. تعداد پایههای درختی 153 اصله و رویهزمینی 14/6 مترمربع در هکتار نشاندهنده تراکم و موجودی نسبتا زیاد جنگل است. به طور کلی 85/5 درصد پایهها نشانههایی از بیماری را داشتند و نسبت آلودگی پایههای دانهزاد و درختان میانسال و مسن نسبت به پایههای شاخهزاد و جوان بیشتر بود. بر پایه نتایج، مشخصههای درختان مانند قطر یقه، قطر برابر سینه، سطح مقطع، ارتفاع کل و مساحت تاج در سطوح مختلف بیماری به طور معنیداری با هم تفاوت داشتند. به منظور درک پویایی ساختار توده تحت تاثیر بیماری زغالی، پایش مداوم این جنگلها ضروری است. با توجه به شدت بیشتر بیماری در درختان میانسال و مسن، هرس و کوچک کردن تاج درختان بیمار برای تنظیم نسبت تاج به ریشه و همچنین قطع و خروج درختانی که قابل احیا نیستند از جمله برنامههای عملیاتی پیشنهادی است.
پرونده مقاله
تحقیقات منابع طبیعی تجدید شونده
,
شماره40,سال
14
,
پاییز-زمستان
1402
مدیریت منابع طبیعی به عنوان یک اکوسیستم پیچیده با دستاندرکاران متنوع، با چالشهای ویژهای همراه است. خواستههای گوناگون و در اغلب موارد متناقض ذینفعان، وابستگی معیشتی جوامع محلی و دگرگونی شرایط اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ضرورت بازنگری در روشهای مدیریت را گریز چکیده کامل
مدیریت منابع طبیعی به عنوان یک اکوسیستم پیچیده با دستاندرکاران متنوع، با چالشهای ویژهای همراه است. خواستههای گوناگون و در اغلب موارد متناقض ذینفعان، وابستگی معیشتی جوامع محلی و دگرگونی شرایط اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی ضرورت بازنگری در روشهای مدیریت را گریزناپذیر مینماید. این پژوهش با هدف تدوین راهبردهای مدیریتی برای بهبود و ارتقای مدیریت منابع طبیعی با استفاده از چارچوب برنامهریزی راهبردی انجام شد. به منظور جمعآوری و تحلیل دادهها، روشهای توصیفی و تحلیلی، بررسی کتابخانهای، مصاحبه و تکمیل پرسشنامهها استفاده قرار گرفت. دستاندرکاران شامل کارشناسان اداری - سیاسی شهرستان، کارشناسان فنی اداره منابع طبیعی، نمایندگان جوامع محلی، نمایندگان سازمانهای مردمنهاد، کارشناسان مرکز تحقیقات و اساتید دانشگاه در انجام تحقیق مشارکت نمودند. پس از تدوین بیانیه ماموریت و ارزیابی عوامل داخلی (IFE) و خارجی (EFE)، ماتریس داخلی – خارجی نشان داد که مدیریت منابع طبیعی شهرستان در موقعیت راهبردی پدافندی قرار دارد. بر این پایه، ماتریس سوات (SWOT) برای شناسایی راهبردهای سازگار در فضای ضعفها و تهدیدها (WT) تشکیل و منجر به فرموله شدن شش استراتژی برای مدیریت منابع طبیعی شد. ارزیابی جذابیت راهبردها با استفاده از ماتریس برنامهریزی راهبردی کمی (QSPM) نشان داد که "نهادینه کردن مشارکت دستاندرکاران در تصمیمگیری و برنامهریزی" و "انجام برنامهها، طرحها و پروژهها مطابق دستورالعملهای ابلاغی اداره کل" به ترتیب دارای بیشترین و کمترین اولویت هستند. بر پایه یافتهها، رویکرد مدیریتی کنونی منابع طبیعی شهرستان مورد پذیرش دستاندرکاران نیست و تغییر آن به سمت بهرهبرداری از مشارکت ذینفعان به ویژه جوامع محلی، ارتقای ابعاد داخلی منابع طبیعی و تقویت ارتباطهای بینبخشی ضروری است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد