علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره7,سال
23
,
پاییز
1400
زمینه و هدف: فقدان اطلاعات بهنگام، مستند و علمی از وضعیت موجود (سطح و پراکنش) صنوبرکاریهای استان تهران یکی از مشکلات اصلی مدیران بخش تولید چوب برای برنامهریزی و مدیریت تأمین چوب در استان و کشور است. تهیه نقشه و مشخص کردن محدودههای صنوبرکاری و پراکنش آنها در استان تهر چکیده کامل
زمینه و هدف: فقدان اطلاعات بهنگام، مستند و علمی از وضعیت موجود (سطح و پراکنش) صنوبرکاریهای استان تهران یکی از مشکلات اصلی مدیران بخش تولید چوب برای برنامهریزی و مدیریت تأمین چوب در استان و کشور است. تهیه نقشه و مشخص کردن محدودههای صنوبرکاری و پراکنش آنها در استان تهران برای پایش و ارزیابی تغییرات سطح صنوبرکاری در دورههای کوتاهمدت از اهداف تحقیق حاضر میباشند.روش بررسی: پژوهش حاضر از فروردین 1397 تا اسفند 1398 بهمدت 2 سال در سطح کل استان تهران انجام شد. در این پژوهش از دادههای چند زمانه، از ابتدا تا انتهای دوره رویش صنوبر (نیمه دوم اسفند تا آذر) سال 2018 میلادی، حداقل 6 مقطع زمانی به فاصله 30 تا 40 روز، از دادههای ماهواره Sentinel-2 استفاده شد. سپس 355 عرصه صنوبرکاری با پراکنش یکنواخت در استان به عنوان نمونه تعلیمی جهت استفاده در طبقهکننده SVMبرداشت شد. پس از آزمون و کالیبره کردن مدل SVM بر اساس فنولوژی جنس صنوبر و نمونههای میدانی برداشت شده، نقشه پراکنش عرصههای صنوبرکاری استان استخراج گردید.یافتهها: نتایج نشان داد مساحت کل عرصههای صنوبرکاری استان تهران 1/511 هکتار میباشد که 04/0 درصد از کل مساحت استان را در برمیگیرد. یک درصد از کل محدودههای صنوبرکاریها جهت کنترل میدانی به صورت کاملاً تصادفی انتخاب و پس از کنترل میدانی، خطای کلی نقشه تهیه شده محاسبه گردید. در این تحقیق موقعیت دقیق مکانی و مساحت صنوبرکاریها با دقت قابل قبول (7/96 درصد) برآورد شد. بیشترین میزان سطح صنوبرکاریها در شهرستان دماوند (8/196 هکتار) و کمترین آن در ورامین (22/0 هکتار) بهدست آمد.بحث و نتیجهگیری: با استفاده از اطلاعات حاصل (نقشه پراکنش و مساحی صنوبرکاریهای استان) میتوان در مطالعات مربوط به برنامهریزی کشت و توسعه زراعت چوب برای حال و آینده استان اقدام نمود.
پرونده مقاله
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره12,سال
15
,
زمستان
1392
سادهترین و اقتصادیترین راهکار کاهش CO2 آتمسفری و تعدیل اقلیم، ترسیب کربن در زی توده گیاهی و خاک میباشد که از طریق ایجاد پوشش گیاهی و توسعه فضای سبز ممکن میباشد. در تحقیق حاضر تاثیر جنگل کاری و حاصلخیزی خاک روی میزان ترسیب کربن خاک و در نتیجه بهبود اقلیم، در دو توده چکیده کامل
سادهترین و اقتصادیترین راهکار کاهش CO2 آتمسفری و تعدیل اقلیم، ترسیب کربن در زی توده گیاهی و خاک میباشد که از طریق ایجاد پوشش گیاهی و توسعه فضای سبز ممکن میباشد. در تحقیق حاضر تاثیر جنگل کاری و حاصلخیزی خاک روی میزان ترسیب کربن خاک و در نتیجه بهبود اقلیم، در دو توده 15 ساله سوزنی برگ کاج تهران (Pinus eldarica Medw.) و پهن برگ اقاقیا (Robinia pseudoacacia L.) آبیاری شده با فاضلاب شهری و آب چاه و یک عرصه کنترل (فاقد جنگل کاری) در منطقه اقلیمی خشک شهر ری بررسی شد.
برای این منظور قطعات نمونه 30 × 30 متر در هر توده مورد بررسی انتخاب گردید. در هر قطعه نمونه، نمونه های خاک از 4 پروفیل حفر شده در عمقهای 15-0، 30-15 و 60-30 سانتیمتری برداشت و در آزمایشگاه درصد کربن آلی نمونه های خاک با روش سرد والکی-بلاک تعیین شد.
نتایج نشان داد که در هر توده، در سطح 1% اختلاف معنی داری در میزان ذخیره کربن خاک دو تیمار آبیاری (فاضلاب شهری و آب چاه) وجود دارد. میزان ترسیب کربن خاک دو توده کاج تهران و اقاقیا تفاوت معنی داری نداشت، اما در هر یک، همواره بیش از منطقه کنترل (بدون جنگل کاری) بود. در هر دو توده، با افزایش کربن آلی خاک، پارامترهای رشد (قطر، ارتفاع و حجم) و بیوماس درختان به طور خطی افزایش یافتند (01/0p<).
در مجموع، به لحاظ معدل بیوماس چوبی و ذخیره کربن درخت، می توان گفت که جنگلکاری کاج تهران در مقایسه با اقاقیا، نقش بیشتری در کاهش آلودگی هوا و در نتیجه تعدیل اقلیم دارد. همیشه سبز بودن کاج تهران میتواند از محسنات برجسته آن در تقلیل آلودگی هوا و بهبود شرایط اقلیمی قلمداد شود.
پرونده مقاله
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره10,سال
13
,
زمستان
1390
به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( Pinus eldarica Medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، چکیده کامل
به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( Pinus eldarica Medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، پروفیل های خاک حفر و نمونه ها از عمق‌های 15-0، 30-15 و 60-30 سانتی متری جمع‌آوری گردید. نمونه های آب (فاضلاب شهری و آب چاه) در طول 6 ماه (از ابتدای تیر تا پایان آذرماه) با 3 تکرار در هر ماه برداشت شد. نتایج نشان داد که فاضلاب شهری به طور معنی داری (01/0>p) مقادیر بیشتری از فلزات سنگین آهن (Fe)، منگنز (Mn)، سرب (Pb) و کروم (Cr) را در مقایسه با آب چاه دارا می باشد. سطح این فلزات در فاضلاب شهری بیش از حد مجاز توصیه شده توسط WHO برای آبیاری اراضی بود. غلظت این فلزات سنگین در خاک آبیاری شده با فاضلاب شهری حدود 5/1 برابر آن ها در خاک آبیاری شده با آب چاه و در هر دو توده در لایه سطحی (عمق 15-0 سانتی متری) بیشتر از لایه های زیرین بود. غلظت فلزات سنگین خاک، به استثنای Pb، زیر حد بحرانی بود. هیچ غلظتی از کادمیم (Cd) در نمونه های آب و خاک مشاهده نشد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، با توجه به بالا بودن سطح فلزات سنگین فاضلاب شهری، استفاده طولانی مدت از آن در امر آبیاری می تواند باعث افزایش بیش از حد مجاز فلزات سنگین در خاک شود. بنابراین مقرراتی باید در زمینه استفاده از فاضلاب شهری به عنوان آب آبیاری به منظور 1- کنترل محتوای فلزات سنگینی که ممکن است به خاک اضافه شوند و 2- کاهش خطر تاثیرات منفی روی سلامت اکوسیستم مورد توجه قرار گیرد.
پرونده مقاله
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره10,سال
16
,
زمستان
1393
محدودیت منابع آبی و ضرورت استفاده بهینه از این منابع، اهمیت کاربرد فاضلاب های شهری را در مواردی که به کیفیت پایین تری از آب آشامیدنی نیاز است (آبیاری پارک ها و فضای سبز)، مشخص می سازد. فاضلاب غیر از تامین آب به عنوان یک منبع سرشار از عناصر تغذیه ای مورد نیاز گیاه نیز م چکیده کامل
محدودیت منابع آبی و ضرورت استفاده بهینه از این منابع، اهمیت کاربرد فاضلاب های شهری را در مواردی که به کیفیت پایین تری از آب آشامیدنی نیاز است (آبیاری پارک ها و فضای سبز)، مشخص می سازد. فاضلاب غیر از تامین آب به عنوان یک منبع سرشار از عناصر تغذیه ای مورد نیاز گیاه نیز مطرح می باشد. در تحقیق حاضر، تاثیر کاربرد طولانی مدت آبیاری با فاضلاب شهری روی غلظت عناصر غذایی ماکرو و میکرو (N، P، K، Ca، Mg، Na، Fe، Mn، Zn و Cu) خاک و برگ درختان کاج تهران (Pinus eldarica Medw..) در اراضی جنگل کاری جنوب تهران بررسی شد. بدین منظور، چهار پلات 30×30 متر در یک طرح تصادفی- سیستماتیک در دو توده 15 ساله دست کاشت کاج تهران 1) آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2) آبیاری شده با آب چاه پیاده و نمونه های برگ و خاک جمع آوری گردید. نمونه های آب (فاضلاب شهری و آب چاه) نیز در طول 6 ماه (از ابتدای تیر تا پایان آذرماه) با 3 تکرار در هر ماه برداشت شد. نتایج نشان داد که غلظت عناصر غذایی نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)، کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، سدیم (Na)، آهن (Fe)، منگنز (Mn)، روی (Zn) و مس (Cu) در فاضلاب شهری و برگ درختان تحت تیمار با فاضلاب شهری به طور معنی داری بیشتر از غلظت آن ها در عرصه آبیاری شده با آب چاه است. کاربرد فاضلاب شهری افزایش 5/1 واحدی عناصر غذایی خاک را به همراه داشت که در هر دو تیمار آبیاری غلظت این عناصر در لایه سطحی خاک (عمق 15-0 سانتی متری) بیشتر از لایه های زیرین بود. آبیاری با فاضلاب شهری موجب سمیت عناصر غذایی خاک و برگ نشد. بررسی ارتباط بین عناصر غذایی خاک و برگ درختان همبستگی خطی مثبت و معنی داری را نشان داد. نتایج حاصل از این تحقیق می تواند ایده بهره برداری از فاضلاب شهری را به عنوان یک منبع آبی و کودی مورد نیاز جنگل کاری ها و فضای سبز بیش از پیش تقویت کند.
پرونده مقاله
فناوری گیاه پالایی یک فرآیند پایدار، ارزان قیمت و دوست دار محیط زیست است که استفاده توام از گیاهان و میکروارگانیزم ها را برای پالایش بسترهای آلوده فراهم می سازد. از میان روش های مختلف گیاه پالایی، سه روش تثبیت، استخراج و تصعید گیاهی برای پالایش خاک های آلوده به فلزات سن چکیده کامل
فناوری گیاه پالایی یک فرآیند پایدار، ارزان قیمت و دوست دار محیط زیست است که استفاده توام از گیاهان و میکروارگانیزم ها را برای پالایش بسترهای آلوده فراهم می سازد. از میان روش های مختلف گیاه پالایی، سه روش تثبیت، استخراج و تصعید گیاهی برای پالایش خاک های آلوده به فلزات سنگین بکار می روند. تولید زی توده بالا، سیستم ریشه ای خوب توسعه یافته و یک سیستم دفاعی قوی، مهم ترین معیارهای کلی گیاهان برای موفقیت در فرآیند گیاه پالایی خاک های آلوده به فلزات سنگین می باشد. نتایج پژوهش های متعدد نشان داده است که در بین گیاهان مختلف، گونه های درختی به ویژه گونه های تندرشد متعلق به خانواده Salicaceae (صنوبرها و بیدها) گزینه های مناسبی برای استفاده در فرآیند گیاه پالایی می باشند. به طوری که این گونه های درختی زی توده زیادی تولید می کنند، نسبت به گونه های زراعی و مرتعی منابع غذایی برای چهارپایان نیستند، سیستم ریشه ای توسعه یافته ای برای جذب فلزات سنگین از خاک دارند و میزان تبخیر و تعرق زیاد در آن ها موجب افزایش جریان آب در درخت و انتقال فلزات به اندام های هوایی می گردد. برای افزایش کارایی فرآیند گیاه پالایی خاک های آلوده به فلزات سنگین، تکنیک های متعددی چون استفاده از گیاهان تراریخته، افزایش زیست فراهمی فلزات سنگین، افزایش رشد و تولید زی توده گیاه و استفاده از میکروارگانیزم ها پیشنهاد شده است. در نهایت از آنجایی که طی فرآیند گیاه پالایی زی توده گیاهی آلوده تولید می شود، مدیریت و دفع مناسب آن ضرورت دارد. در این مطالعه فرآیند گیاه پالایی به عنوان یک فناوری پایدار برای پالایش خاک های آلوده به فلزات سنگین از جنبه های مختلف مورد بحث و بررسی قرار می گیرد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد