فصلیة دراسات الادب المعاصر
,
شماره4,سال
11
,
پاییز
2019
الدر المصون فی علوم الکتاب المکنون کتاب فی علوم القرآن، وهو فی نفس الوقت یعد تفسیراً للقرآن، یشتمل فی إعراب الآیات القرآنیة، وعلم القراءات، والنحو واللغة، والشعر، والبلاغة، وغیرها من العلوم، من تألیف السمین الحلبی. إنَّ الحلبی یوظّف فی هذا الکتاب من أسلوب قیّم فی مادّته چکیده کامل
الدر المصون فی علوم الکتاب المکنون کتاب فی علوم القرآن، وهو فی نفس الوقت یعد تفسیراً للقرآن، یشتمل فی إعراب الآیات القرآنیة، وعلم القراءات، والنحو واللغة، والشعر، والبلاغة، وغیرها من العلوم، من تألیف السمین الحلبی. إنَّ الحلبی یوظّف فی هذا الکتاب من أسلوب قیّم فی مادّته ومنهجه الذی حظی بالثناء والتقدیر من جانب علماء النحو والبلاغة، ونهلوا منه وتتلمّذوا علیه ویساعد هذا الأثر الممتاز فی فهم معانی القرآن ومحاولة کشف أسراره ودقائقه غایة یجب أن یصبو إلیها الإنسان. وتکمن أهمیّة هذا البحث فی أنَّه سیظهر التقنیّات الجدیدة فی إیراد المفاهیم النحویة والبلاغیة بین تفسیر السُوَر القرآنیة مثل توظیف المصطلحات "لیس یجید، حسن، قوی" و أیضاً مسألة العدول النحوی، وثنائیة وظیفة الإعراب بین الجملات العربیة وما أتی به من جدید فیها. واعتمدنا فی هذه المقالة بمنهج الوصفی- التحلیلی.
پرونده مقاله
تفسیر و تحلیل متون زبان و ادبیات فارسی (دهخدا)
,
شماره1,سال
14
,
بهار
1401
گفتار قالبی یا گفتار کلیشهای، جزئی جدانشدنی از هر زبان است. این نوع گفتار با دو ویژگی ایجاز و عمق معنا، مطلب مورد نظر گوینده را به شکلی واضحتر به مخاطب منتقل میکند. همچنین بیشتر در زبان محاوره متجلی میشود و ریشه در جامعه و فرهنگ دارد. یکی از گونههای گفتار قالبی، چکیده کامل
گفتار قالبی یا گفتار کلیشهای، جزئی جدانشدنی از هر زبان است. این نوع گفتار با دو ویژگی ایجاز و عمق معنا، مطلب مورد نظر گوینده را به شکلی واضحتر به مخاطب منتقل میکند. همچنین بیشتر در زبان محاوره متجلی میشود و ریشه در جامعه و فرهنگ دارد. یکی از گونههای گفتار قالبی، کنایه است. کنایات به عنوان شناختهشدهترین کلیشههای زبانی، کارکردهای خاص خود را دارند. کنایه در چرند و پرند نیز با بسامد بسیار بالا به کار رفته است. بررسی کنایات و کارکرد آنها در این اثر دهخدا، افزون بر شناخت سبک نویسنده، از لحاظ فرهنگی و اجتماعی نیز مفید خواهد بود و میتواند زوایای پنهان متن و مفاهیم مخفی مندرج در آن را بهتر نمایان کند. پژوهش حاضر با روش کیفی (تحلیلی-توصیفی) به بررسی کنایه و کاربرد آن در چرند و پرند دهخدا میپردازد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد که دهخدا در این اثر، از کنایات زبانی و تصویری، بیشتر استفاده کرده است. بسیاری از کنایات او، نقیضهای یا با ریشه غیرفارسی هستند و زمینههای فرهنگی، اجتماعی و مذهبی دارند. همچنین این گونه گفتار قالبی، کارکردهای زیادی در اثر مورد بررسی دارد و استهزاء، اعتراض، انتقاد، افشاگری، ایجاز، ترسیم اوضاع جامعه، عینیت بخشیدن به شخصیتها و نزدیک کردن نثر به زبان مردم از جملة این کارکردهاست.
پرونده مقاله
منطقالطّیر عطّار، داستان سفر گروهی از مرغان به سوی کوه قاف به رهبری هدهد برای رسیدن به آستان سیمرغ است. در این منظومه عرفانی هر یک از مرغان، بیانگرگروهی از انسانهاست که در جستجوی حقیقت دست به سفر میزنند و سختیها و مصائب راه سبب میشود که یکی پس از دیگری از ادامة راه چکیده کامل
منطقالطّیر عطّار، داستان سفر گروهی از مرغان به سوی کوه قاف به رهبری هدهد برای رسیدن به آستان سیمرغ است. در این منظومه عرفانی هر یک از مرغان، بیانگرگروهی از انسانهاست که در جستجوی حقیقت دست به سفر میزنند و سختیها و مصائب راه سبب میشود که یکی پس از دیگری از ادامة راه منصرف شود. در پایان مسیر، سیمرغ به کوه قاف میرسند و در نهایت در مییابند که سیمرغ در حقیقت، خودشان هستند. محمود درویش، شاعر معاصر فلسطینی نیز دستیابی به جامعه آرمانی و تلاش برای رسیدن به آن را در قصیدهای عارفانه به تصویر کشیده است و آن را هدهدنامگذاری کرده است.نکته قابل ذکر آنکه محمود درویش در هیچ یک از قصاید خود به طور مستقیم تحت تأثیر عرفان و تصوف قرار نگرفته است و تنها در قصیده مورد بحث نگارنده؛ یعنی قصیده هدهد متأثر از اندیشههای عرفانی بوده است.نگارنده در این پژوهش با بهرهگیری از مکتب ادبیات تطبیقی آمریکا به بررسی و تطبیق مراحل هفتگانه سلوک در منطق الطّیر با قصیده هدهد محمود درویش پرداخته و در نهایت بیان نموده است که محمود درویش در قصیده خود در موارد بسیاری مضامینی مشترک با شاعر پارسیگوی دارد.
پرونده مقاله
روانشناسی فرهنگی زن
,
شماره42,سال
11
,
زمستان
1398
هدف این پژوهش بررسی سطوح توازی(آوایی،واژگانی ونحوی) و تاثیر آن در سروده های فدوی طوقان شاعر زن معاصر جهان عرب از فلسطین می باشد. وی یکی از شعرایی است که از پدیده توازی در سروده های خود استفاده کرده است .طرح تحقیق توصیفی –تحلیلی بود. با منابع کتا بخانه ای و مطالعات چکیده کامل
هدف این پژوهش بررسی سطوح توازی(آوایی،واژگانی ونحوی) و تاثیر آن در سروده های فدوی طوقان شاعر زن معاصر جهان عرب از فلسطین می باشد. وی یکی از شعرایی است که از پدیده توازی در سروده های خود استفاده کرده است .طرح تحقیق توصیفی –تحلیلی بود. با منابع کتا بخانه ای و مطالعات کیفی به بررسی توازی در سرودههای فدوی طوقان پرداخته شد. دستاورد تحقیق بیان گر آن است که در مبحث توازی، تکرار بیشترین اهمیت را دارد و یک عنصر ضروری در ایجاد موسیقی میباشد. فدوی طوقان از طریق به کار بردن این تکرار کلامی در سرودههایش زیبایی خاصی را ایجاد کرده است که یک خوانندهی آگاه با خواندن و شنیدن آنها میتواند از این سرودهها لذت ببرد. فدوی طوقان در اشعارش از توازی در سه سطح آوایی، واژگانی و نحوی بهره برده است و این پدیده با ایجاد تشابه در ساختار متن، برجستگی شعر او را به طور چشمگیری بیشتر کرده است. وی با استفاده از تکرارِ صداها، حروف، واژگان و ترکیبها علاوه بر برجستگی در سطح زبانی، سبب تأکید در سطح معنایی نیز شده است و این مطلب نشان میدهد که سازههای زبانی در انتقال مفاهیم اثر گذار میباشند. به نظر میرسد بسامد توازی در سطح آوایی بیشتر از سطوح واژگانی و نحوی است، چرا که در توازی واژگانی و نحوی، توازی آوایی نیز یافت میشود.
پرونده مقاله
یکی از مهمترین مباحثی که در علم عرفان مطرح میشود، بحث از سیر و سلوک است. هر کدام از عارفان برای بیان مقصود از سیر و سلوک، تعبیری مخصوص دارند. آن چنانکه رسیدن به سرمنزل مقصود نزد هر عارف با عارف دیگر متفاوت است؛ چه در انتخاب راه و چه بیان آن. یکی از مشهورترین شاعران و چکیده کامل
یکی از مهمترین مباحثی که در علم عرفان مطرح میشود، بحث از سیر و سلوک است. هر کدام از عارفان برای بیان مقصود از سیر و سلوک، تعبیری مخصوص دارند. آن چنانکه رسیدن به سرمنزل مقصود نزد هر عارف با عارف دیگر متفاوت است؛ چه در انتخاب راه و چه بیان آن. یکی از مشهورترین شاعران و گویندگان متصوف زبان عربی ابنفارض(576 ـ 632ق) معروف به سلطانالعاشقین است که از آبشخور عرفان و ادب همزمان نوشیده است. ابنفارض عرفان و سلوک خود را بر پایههای عشق بنا نهاده و از شرب مدام سخن میگوید؛ به گونهای که در باور او عشق مهمترین موضوع در عالم هستی و بزرگترین انگیزه برای متعالی شدن آدمی است. این جستار نگاهی است عرفانی ـ ادبی به سلوک این شاعر عارف و در چهار مرحلة ملاحظة حسی، معاینة نفسانی، مطالعة قلبی و مشاهدة روحی مورد پژوهش و تحقیق قرار گرفته است. بررسی این مراحل نشان میدهد مهمترین وسیلهای که ابنفارض را در بیان این سلوک یاری میدهد، استفاده از رمز است و پیغام او را تنها اهل عرفان درک میکنند.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد