الروایة فن حدیث فی الأدب العربی ولم تمتدّ جذورها أکثر من قرن؛ لکنها رغم حداثتها تنمو بسرعة وإزدهار بأیدی الرواة العربیة. یعّد عبدالرحمن منیف من شخصیات أرسخ جذور الرّوایة فی الأدب العربی لاسیّما بأثره خماسیة مدن الملح. یحاول الباحثان فی هذه الورقة البحثیّة باتباع المنهج الوصفی- التحلیلی دراسة شخصیات الجزء الأول من خماسیة مدن الملح(التیه) معتمدة علی الملامح القومیة قبل دخول الأمیرکان وبعده؛ کما یقوم هذا البحث علی دراسة الشخصیات المحوریة، دلالة الأسماء، توظیف الرموز ووصف الشخصیات. تستهدف المقالة إلی کشف خفایا شخصیات الروایة وتبیّن أسلوب الکاتب الممیّز فی خلق هذه الشخصیات وهکذا یستنبط أنّ طرق الکاتب تختلف تماماً عمّا هو الحال فی تقدیم الشخصیات فی الروایات العربیة اذ إنه یحاول تسلیط الضوء علی القضایا القومیة فی أسلوبٍ یتمیّز بجودة الوصف و دقة البناء. پرونده مقاله

آشنایی‌زدایی شگردی است که ادیب از آن سود می‌جوید تا جهان متن را به چشم مخاطب بیگانه بنمایاند و موضوع را به گونه‌ای بیان نماید تا درک دلالت‌های معنایی دشوار به نظر رسد. این انحراف از کاربرد متعارف یک اتفاق زبانی و واسطه ای برای شناخت سبک ادبی شمرده می‌شود. نگارندگان در جستار حاضر به روش تحلیلی به بررسی شگرد آشنایی‌زدایی در استعارات اشعار ابن‌فارض و مولوی می پردازند. تحقیق نشان از آن دارد که استعاره تماثلی در سروده های ابن‌فارض جایگاهی را به خود اختصاص نداده و بسامد آن در عرفان عاشقانه او نسبت به عرفان زاهدانه بیشتر است. استعاره تجسیدیه در اشعار این دو شاعر با بسامد نزدیک به هم رعایت شده، اندیشه‌های انتزاعی آنان را دنبال می‌نماید و نشان از دلبستگی شان به تأملات درونی -عرفانی است. هر دو شاعر با انتخاب شگرد تزاحم استعاره سبب دیریابی معنا شده‌اند تا از این طریق با برجسته نمودن الفاظ خویش، سبب لذت ادبی مخاطبین را فراهم آورند. پرونده مقاله

پژوهش حاضر با هدف بررسی دیدگاه های فمنیستی فریبا وفی و سحرخلیفه و بررسی سیمای زن در آثار این دو نویسنده انجام شده است. پرداختن به مسائل زنان و ترسیم چهره ای حقیقی از آنان در ادبیات در تمامی دوران تاریخی رواج داشته است، اما باظهور جریان انحصارگرای فمنیسم در قرن بیستم پرداختن به این مسأله پررنگ تر از گذشته شد و نویسندگان بیشتری درونمایه ی آثارشان را به مسأله ی زنان اختصاص دادند. فریبا وفی نویسنده ی ایرانی و سحرخلیفه نویسنده ی فلسطینی از جمله ادیبانی هستند که در رمان هایشان به بیان احساسات زنان و مسائل و مشکلات آنان پرداختند و اندیشه های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی خود را منعکس نمودند. این جستار بر آن است که به روش توصیفی-تحلیلی و با تأکید بر مکتب نقد فمنیستی انگلیسی-آمریکایی، وجوهی از سیمای زن را در رمان پرنده ی من نوشته ی فریبا وفی و رمان لم نعد جواری لکم نوشته ی سحرخلیفه بررسی نماید. یافته های این پژوهش نشان از آن دارد که این دو ادیب نگاهی خوش بینانه به زن داشته اند و چهره ای ناخوشایند از مردان ترسیم نموده اند، نتایج تحقیق بیانگر این است که زنان هر دو اثر، دیگر زنانی متواضع و مطیع نیستند؛ بلکه زنانی تابوشکن هستند که در مقابل سنت های جامعه ی مردسالار ایستادگی می کنند و حقوق طبیعی خویش را خواستارند. پرونده مقاله

هدف این پژوهش بررسی سطوح توازی(آوایی،واژگانی ونحوی) و تاثیر آن در سروده های فدوی طوقان شاعر زن معاصر جهان عرب از فلسطین می باشد. وی یکی از شعرایی است که از پدیده توازی در سروده های خود استفاده کرده است .طرح تحقیق توصیفی –تحلیلی بود. با منابع کتا بخانه ای و مطالعات کیفی به بررسی توازی در سروده‌های فدوی طوقان پرداخته شد. دستاورد تحقیق بیان گر آن است که در مبحث توازی، تکرار بیشترین اهمیت را دارد و یک عنصر ضروری در ایجاد موسیقی می‌باشد. فدوی طوقان از طریق به کار بردن این تکرار کلامی در سروده‌هایش زیبایی خاصی را ایجاد کرده است که یک خواننده‌ی آگاه با خواندن و شنیدن آن‌ها می‌تواند از این سروده‌ها لذت ببرد. فدوی طوقان در اشعارش از توازی در سه سطح آوایی، واژگانی و نحوی بهره برده است و این پدیده با ایجاد تشابه در ساختار متن، برجستگی شعر او را به طور چشمگیری بیشتر کرده است. وی با استفاده از تکرارِ صداها، حروف، واژگان و ترکیب‌ها علاوه بر برجستگی در سطح زبانی، سبب تأکید در سطح معنایی نیز شده است و این مطلب نشان می‌دهد که سازه‌های زبانی در انتقال مفاهیم اثر گذار می‌باشند. به نظر می‌رسد بسامد توازی در سطح آوایی بیشتر از سطوح واژگانی و نحوی است، چرا که در توازی واژگانی و نحوی، توازی آوایی نیز یافت می‌شود. پرونده مقاله

نقد زن محور)فمینیستی( یکی از شاخ ههای نقد ادبی است که به بررسی رابط هیمتن ادبی با اندیش هها و دیدگا ههای فمینیستی م یپردازد و نشان م یدهد که تصویرارائه شده از زنان تا چه حد به تصویر واقعی آنان نزدیک است .سحرخلیفهنویسند هی معاصر فلسطینی در رمان لم نعد جواری لکم دیدگا ههای فمنیستیخویش را منعکس نموده و از نظری هی نظری هپردازان فمنیسم تأثیر پذیرفته است.اوج این تأثیرپذیری را در نظری هی فمنیستی- اگزیستانسالیستی سیمو ندوبوآر ناقدو نظری هپرداز فرانسوی مشاهده م یکنیم. سحر خلیفه در این رمان با تأثیرپذیریاز عقاید فمنیستی بوآر در خصوص فرهنگ جوامع و ظلم آن نسبت به زنانبه بررسی شخصی تهای رمانش پرداخته است؛ لذا در این جستار به شیوه یتوصیفی- تحلیلی با تکیه به نظری هی فمنیستی- اگزیستانسیالیستی بوآر به ارائ هینقدی زنانه محور از این رمان م یپرداخته شد. دستاورد پژوهش بیانگر آن استکه نویسنده، زنان رمانش را گاه زنانی منفعل، مقهور، تسلیم، احساسی، ترسو وسن تگرا به تصویر کشیده و گاه تحت تأثیر عقاید آزاد یخواهان هی بوآر آنان رابه سن تشکنی و هنجارگریزی سوق داده است. پرونده مقاله

عشق از موضوعات بسیار رایج ادبیات عربی، بویژه ادبیات رمانتیک است کهمعنی و صورت آن به صورت جدایی ناپذیری به هم مرتبط است. این مضمون دردوران معاصر شکل جدیدی به خود گرفته و باعث ظهور برخی ویژگی های زبانیدر سروده های شاعران شده است. در این پژوهش ویژگی ها، در سروده های دوشاعر عرب، نازک الملائکه و سعاد صباح، بررسی شده است. این تحقیق که بهروش توصیفی- تحلیلی انجام شده است، نشان از آن دارد که روح و زبان زنانهدر اشعار عاشقانه ی این دو شاعر تازی به خوبی بروز یافته است و در سطوحمختلف قابل بررسی است. این عنصر زنانه در سه سطح آوایی، دستوری و معناییدر سروده های هر دو شاعر نمایان است.آنان از تکرار واج هاو آواها برای بیانغم و اندوه خویش بهره می برند. عدم اطمینان زنان از اوضاع جایگاه اجتماعیخود در جهانی که مردان سروری می کنند، سبب به کاری اسلوب استفهام درسروده های آنان شده است. همچنین شاعران زن به دلیل عدم آزادی در بیانمسئله ی عشق از اسلوب های بیان غیرمستقیم مثل استعاره استفاده می نمایند. پرونده مقاله