مغیره بن شعبه یکی از نخبگان عرب از قبیله ثقیف میباشد، که در بسیاری از جریانات مهم صدر اسلام، خالق نقش های موثری بوده است. از آنجایی که منابع مختلف بیشتر از مغیره بعنوان یک سیاست مدار کهنه کار نام برده اند، تاکنون هیچ پژوهش مستقلی درزمینه عملکرد نظامی اوصورت نگرفته است. در حالی که برای شناخت دقیق افکارو اندیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های مغیره، باید به فعالیت های نظامی او نیز توجه کرد. زیرا بنا برپاره‌ای مستندات، مغیره علاوه برحضور در عرصه های سیاسی و اجتماعی، در بسیاری از غزوات صدر اسلام پیامبر(ص) را همراهی نموده، ودر جنگ های برون مرزی نیز برای مقابله با دو امپراطوری ایران و روم نیز در فتوحات بزرگی چون قادسیه، نهاوند و همدان که منجر به تصرف کامل ایران شد، حاضر بوده است.که این حضور تاثیرات محسوسی بر عملکرد او در دوران صدارتش در بصره و کوفه بر جا گذاشته‌ است. عده ای پیشرفت او را در عرصه مدیریت، مدیون حضوراو درجبهه‌های خارج از شبه جزیره وآشنایی او با فرهنگ ایرانی ورومی می‌دانند. اکنون در این پژوهش در پی پاسخ به این سوال هستیم که مغیره بن شعبه چه نقشی در فتوحاتی که منجر به فتح ایران شده را برعهده داشته است؟ بر اساس این فرضیه به نظر میرسد مغیره مسولیت هیات مذاکره کننده قبل از جنگ قادسیه را بر عهده داشته و در فتح نهاوند و همدان در کسوت فرمانده ای عالی رتبه حاضر بوده است. پرونده مقاله

هر چند در دوره خلافت عثمان با فتح خراسان و مرگ یزدگرد سوم آخرین پادشاه ساسانی مقدمات ورود مسلمانان به آسیای مرکزی فراهم گردید. و.در عهد معاویه نیز مسلمانان توانستند پیشرفت های قابل ملاحظه ای در آن منطقه به دست آورند اما آنچه مسلم است حملات اعراب مسلمان به ماوراءالنهر تا این زمان بصورت ایزایی و به منظور غارت منابع صورت میگرفت اما بر اساس گزارشات موثق سیطره قطعی بر ماوراءالنهر تا نیمه دوم عصر امویان به تاخیر افتاد.درست از زمانی که عبدالملک مروان قدرت را در دست گرفت. با ورود یکی از سرداران اموی بنام قتیبه به ماوراءالنهر فصل جدیدی در حملات به آسیای مرکزی آغاز شد. قتیبه بن مسلم باهلی در طول ده سال توانست قسمت های زیادی از ماوراءالنهر را به تصرف در آورد .بدون تردید میتوان گفت از آغاز ورود مسلمانان به این سرزمین یک سری از عوامل بطور مستقیم بر روند پیشرفت فتوحات موثر واقع شد و در مقابل یک دسته موانع نیز در این فرایند روند فتوحات را در برخی مناطق با مشکلاتی مواجه نمود و مانع روند پیشروی مسلمانان شد. این مقاله در صدد است به این برسش اساسی باسخ دهد که علل پیشرفت و دلایل کندی فتوحات در ماوراءالنهر چه بوده است.؟ از اینرو برای نیل به این مقصود ابتدا باید به مطالعه فرایند فتوحات در این منطقه به شیوه توصیفی پرداخت سپس با رویکردی تحلیلی به جستجوی عوامل پیشرفت وموانع فتوحات اسلامی اشاره کرد. پرونده مقاله

زیادبن‌عبید یکی از سه ضلع مثلث مشاورین معاویه بود که تا پایان دوره خلافت خلیفه سوم، فقط کار دبیری بصره را برعهده داشت. و به محض ورود امام‌علی(ع) به عرصه خلافت با ارتقاء جایگاه، خود مسند امارت فارس را با منابع عظیم ثروت در دست گرفت. وی بعنوان یکی از چهار داهی مشهور عرب، مشهوربود و با تکیه بر درایت و هوش سرشارخود توانست، جایگاه خود را بعنوان یکی از قدرت‌های بزرگ منطقه تثبیت نماید. اما دیری نپایید که وی به طمع دستیابی به آرزوی دیرینه خود و بدست آوردن خلافت شام، با وساطت سفیر معاویه(مغیره‌بن‌شعبه) و بدون توجه به نصایح امام‌علی، با قبول الحاق نسب خود به ابوسفیان، برادر معاویه شد. و گمان می‌کرد، با پذیرش این استلحاق، بزودی در حلقه اول رقیبان ولایت‌عهدی قرار خواهد گرفت. اما در نهایت او نه تنها به حکومت شام نرسیده بلکه مرگ زود هنگام زیاد قبل از خلیفه، مسیر ولایت عهدی یزید را نیز هموار نمود. محقق دراین مقاله به طرح این سوال می پردازد که تاثیر اندیشه و انگیزه زیاد، در شکل‌گیری و پیشبرد روند استلحاق و نقش مغیره در آن چه بوده است؟ در پاسخ به این سوال باید گفت بنظر میرسد انگیزه زیاد در استلحاق نسب خود به ابوسفیان نیل به قدرت بوده و مغیره نیز نقشی کلیدی در این الحاق برعهده داشته است. روش تحقیق نیز توصیفی بوده که با استفاده از منابع و اطلاعات کتابخانه‌ای گردآوری شده است، پرونده مقاله

از سال 31 قمری که نخستین مهاجمان عرب وارد خراسان شدند تا سال 86 قمری که قتیبه بن مسلم باهلی از طرف حجاج بن یوسف ثقفی عامل خراسان گردید، اقدامات انجام گرفته تا این زمان در فرارود چیزی بیش از یکی دو حملۀ کوتاه مدت توسط عبیدالله بن زیاد و سعید بن عثمان نبود که البته برخی پژوهشگران در آن هم تردیدهای جدی دارند. قتیبه بن مسلم در مدت ده سال حکومت، خود، بین سال های 86 تا 96 هـ. با لشکرکشی های پردامنه و مداوم خود، ماورالنهر را به قلمرو مسلمین الحاق نمود. او در این سال ها توانست ابتدا شهرهای بیکند، بخارا و سپس سمرقند و ناحیه خوارزم را با نیروی خستگی ناپذیر خویش نفتح نمود و به منتهی الیه این سرزمین یعنی ساحل سیحون و نواحی چاچ و فرغانه پای بگذارد. هدف پژوهش حاضر بررسی نقش قتیبه در فتح آسیای مرکزی توسط مسلمان می باشد. پژوهش حاضر با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی و مبتنی بر اسناد و مدارک اصلی انجام گرفته است. یافته های تحقیق نشان می دهد که قتیبه نقش پررنگی در فتح آسیای مرکزی داشت که می شود گفت نقش قتیبه در فتح آسیای مرکزی از آن جهت است که قتیبه دارای راهبرد نظامی چندجانبه با ابعاد سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بود که در یک دهه با تکیه بر سیاست مدبرانه حجاج و قدرت نظامی خود شرایط را برای سلطه اعراب مسلمان و تثبیت حاکمیت اسلامی در آسیای مرکزی فراهم آورد. پرونده مقاله

دیوانسالاری به عنوان یکی از نیازمندیهای استمرارساختار سیاسی حکومت، در تثبیت اقتدار خلافت اموی نقش بسزایی داشته است .نظام اداری و تشکیلات دیوانی بر ساختار سیاسی تاثیر گذار و ارتباط متقابل با یکدیگر داشتند. در دوران قدرت یابی امویان، متناسب با گسترش قلمرو اسلامی و احساس نیاز حکومت مرکزی به ایجاد نظم و نیز کنترل بخش های مختلف ممالک فتح شده، دیوانسالاری گسترش یافت. به این ترتیب اقتدار سنتی پدرسالاری امویان با استخدام عناصر غیر عرب و بهره گیری از تشکیلات اداری به نظام سیاسی پاتریمونیال تحول یافت، اما تکامل تشکیلات دیوانسالاری دودمان اموی با موانع متعددی همراه شد. با پیدایش نظام اداری در دوره اموی و تداوم قدرت بنی امیه تا حدود یک قرن و نیز با توجه به تکامل این نظام اداری در دوره بعد از امویان، بنابراین این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر داده های کتابخانه ای و براساس مفهوم اقتدارسنتی وبر به واکاوی نقش، تأثیر و رابطه متقابل دیوان سالاری و اقتدار سیاسی در استمرار قدرت خلافت اموی می پردازد؟. یافته های این پژوهش نشان میدهد که حکومت امویان با اقتباس از نظام اداری امپراتوری های ساسانی و بیزانس، مشخصات پاتریمونیالیسم یافت، اما اختلاف های مذهبی، مشکلات داخلی و عدم اعدالت اجتماعی مانع ارتقای دیوانسالاری در این دوره بود. پرونده مقاله