واکاوی رابطه نظام اداری و ساختار قدرت و تاثیر آنها بر یکدیگر در دوره امویان

محورهای موضوعی : تاریخ ایران اسلامی

حاتم موسایی ¹ (دانشجوی دکتری دانشگاه آزاد شوشتر)
غفار پوربختیار ² (استادبار تاریخ)
عبدالعزیز موحدنساح ³ (واحدشوشتر)

تاریخ دریافت : 1401/06/08 تاریخ پذیرش : 1401/06/20 تاریخ انتشار : 1400/06/01

کلید واژه: دیوانسالاری, خلافت اموی, اقتدارسنتی, ساختارقدرت, ساختارسیاسی,

چکیده مقاله :

دیوانسالاری به عنوان یکی از نیازمندیهای استمرارساختار سیاسی حکومت، در تثبیت اقتدار خلافت اموی نقش بسزایی داشته است .نظام اداری و تشکیلات دیوانی بر ساختار سیاسی تاثیر گذار و ارتباط متقابل با یکدیگر داشتند. در دوران قدرت یابی امویان، متناسب با گسترش قلمرو اسلامی و احساس نیاز حکومت مرکزی به ایجاد نظم و نیز کنترل بخش های مختلف ممالک فتح شده، دیوانسالاری گسترش یافت. به این ترتیب اقتدار سنتی پدرسالاری امویان با استخدام عناصر غیر عرب و بهره گیری از تشکیلات اداری به نظام سیاسی پاتریمونیال تحول یافت، اما تکامل تشکیلات دیوانسالاری دودمان اموی با موانع متعددی همراه شد. با پیدایش نظام اداری در دوره اموی و تداوم قدرت بنی امیه تا حدود یک قرن و نیز با توجه به تکامل این نظام اداری در دوره بعد از امویان، بنابراین این پژوهش با رویکرد توصیفی-تحلیلی، مبتنی بر داده های کتابخانه ای و براساس مفهوم اقتدارسنتی وبر به واکاوی نقش، تأثیر و رابطه متقابل دیوان سالاری و اقتدار سیاسی در استمرار قدرت خلافت اموی می پردازد؟. یافته های این پژوهش نشان میدهد که حکومت امویان با اقتباس از نظام اداری امپراتوری های ساسانی و بیزانس، مشخصات پاتریمونیالیسم یافت، اما اختلاف های مذهبی، مشکلات داخلی و عدم اعدالت اجتماعی مانع ارتقای دیوانسالاری در این دوره بود.

چکیده انگلیسی:

: ureaucracy, as one of the requirements for the continuity of the political structure of the government, has played a rB ole in establishing the authority of the Umayyad caliphate. With the emergence of the administrative system in the Umayyad period and the continuation of the power of the Umayyads for about a century, and also considering the evolution of this administrative system in the period after the Umayyads, Therefore, this research, with a descriptive-analytical approach, based on library data and based on Weber's concept of traditional authority, examines the role, influence and mutual relationship of bureaucracy and political authority in the continuation of the power of the Umayyad Caliphate. The findings of this research show that the Umayyad government, by adapting the administrative system of the Sassanid and Byzantine empires, found characteristics of patrimonialism, but religious differences, internal problems and social injustice prevented the promotif bureaucracy in this perithe administrative system in the Umayyad period and the continuation of the power of the Umayyads for about a century, and also considering the evolution of this administrative system in the period after the Umayyads, Therefore, this research, with a descriptive-analytical approach, based on library data and based on Weber's concept of traditional authority, examines the role, influence