مقدمه: امروزه، تحولات فضایی سکونتگاه های روستایی تا حدود زیادی متاثر ازچگونگی سرمایه اجتماعی روستاییان است؛ و پی آیند ارتقاء سرمایه اجتماعی باعث بهبود هماهنگی و همکاری بین افراد یک گروه و سازمان با یکدیگر می شودهدف: پژوهش حاضر به واکاوی اثرات سرمایه اجتماعی و مشارکت روستاییان در تحولات فضایی سکونتگاه‌های روستایی با نقش میانجی اثرات ادراک شده از طرح ها و برنامه ها در بخش اسفندقه پرداخته است.روش‌شناسی تحقیق: پژوهش حاضر به روش کمی و توصیفی ـ تحلیلی و با ابزار پرسشنامه، متغیرهای اثرگذار و اثرپذیر را در این ارتباط، وارسی کرده است. همچنین تجزیه و تحلیل ویژگی های جمعیت شناختی و تجمیع پرسش ها برای ورود به مدل، و تحلیل سازه ها و روابط بیان شده در چهارچوب نظری با استفاده از نرم افزارآموس گرافیک انجام شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، بخش اسفندقه است.یافته ها: پی آیندهای پژوهش حاکی از وجود رابطه مثبت و معنادار بین 4 متغیر سرمایه اجتماعی از 6متغیر است و مشارکت روستاییان با چهار متغیر میانجی اثرات محیطی ـ اکولوژیک، اجتماعی، اقتصادی و کالبدی ـ زیربنایی ادراک شده از طرح ها و برنامه هاسنجیده شده است.نتایج: نتایج پژوهش حاضر نشان می دهد که رابطه سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات محیطی معنادار است ومقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 11/0 است و سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات اجتماعی اثرگذار است و مقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 18/0است. و اما سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات اقتصادی اثرگذار نیست و مقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 07/0 است.همچنین سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها به واسطه‌ اثرات کالبدی اثرگذار است و مقدار این اثر غیرمستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 23/0 است.و سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها اثرگذار است و مقدار این اثر مستقیم سرمایه اجتماعی روستاییان بر مشارکت در طرح‌ها و برنامه‌ها 39/0 است. پرونده مقاله