چکیدهمطالعات مربوط به حوزه آسیب شناسی بافت های تاریخی از مراحل مهم برنامه ریزی در جهت بهسازی و نوسازی شهری می باشد؛ چراکه انطباق این فضاهای قدیمی با نیاز زندگی امروزی، امری بدیهی می باشد. جهت انجام مداخله سنجیده و مناسب در بافت تاریخی در ابتدا باید آسیب های وارد شده به بافت تاریخی را در ابعاد مختلف شناسایی نمود و پس از شناسایی آسیب ها، راهکار صحیح مداخله در بافت تاریخی را انتخاب و در جهت تحقق چشم انداز پژوهش اقدام نمود. پژوهش حاضر؛ با هدف کاربردی و به روش توصیفی-تحلیلی می باشدکه ضمن معرفی ابعاد ضروری مورد بررسی در جهت شناسایی آسیب های وارده به بافت تاریخی، آسیب های وارده را شناسایی می نماید و پس از ارزیابی این آسیب ها به بافت تاریخی صاحب الامر به ارائه رتبه بندی آسیب ها در ابعاد مورد بررسی می پردازدتا با ارائه رتبه بندی آسیب های وارده بر مجموعه تاریخی صاحب الامر، مسیر را برای احیاء این مجموعه تاریخی هموار نموده و مبنای مطالعه و طراحی پژوهشگران این حوزه جهتاحیاء هویت اصلی این میدان و بازگشت زندگی مطلوببه شریان های حیاتی بافت تاریخیتبریز گردد تا بدین طریق از هویت غنی فرهنگی و تاریخی کشور خود محافظت نماید.جهت تجزیه و تحلیل داده ها از روش مقوله بندی، بهره برده شدو طبق نتایج بدست آمده، آسیب های وارده بر این مجموعه تاریخی به ترتیب شامل بعد بصری، سازمان فضاهای شهری و شبکه معابر تاریخی، کالبدی، اجتماعی-اقتصادی، عملکردی، ترافیک، ریخت شناسی بافت و بعد زیست محیطی می باشد.واژگان کلیدی: آسیب شناسی، بافت تاریخی، سازمان فضایی، میدان صاحب الامر، تبریز. پرونده مقاله

در زمان کنونی، بحث توسعه پایدار شهری وکاهش مصرف انرژی یکی از بحث های بسیار مهم و رایج در سطح جهانی و بین المللی می باشد. به طوری که ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی، زیست محیطی را دربرمیگیرید. پرداختن به مسکن که مهمترین عنصر شهری است در توسعه پایدارشهریحائز اهمیت می باشد ،چرا که توسعه مسکن علاوه بر محیط زیست، بر اقتصاد، فرهنگ و مسایل اجتماعی تأثیر میگذارد. در پژوهش زیر از روش کتابخانهای برای جمع آوری اطلاعات مورد نظر و از روش توصیفی (نمونه موردی) برای دستیابی به هدف نهایی پژوهش که پیشنهادی ساختمانی پایدار با کاهش مصرف انرژی در منطقه سعادت آباد در تهران به روش مدلسازی اطلاعات ساختمان است، استفاده شده است. ابتدا اطلاعات لازم از طریق مطالعه منابع مختلف جمع آوری شده و کار طراحی با توجه به این مطالعات و استفاده از روشهای طراحی معماری آغاز می شود. سپس طبق قوانین و الزامات ساختمان سازی کشور، طرح پایهای بدست آمد و این طرح در نرم افزارRevitArchitecture مدلسازی شد. برای سنجش میزان نزدیکی به اصول پایداری در معماری، از نرم افزار Design Builder استفاده شده است.در نظر داشتن بعد زمان در طراحی، باعث شد که نورگیر و تراس ساختمان در فصول سرد سال، بتوانند به گلخانه تبدیل شده و در فصول گرم سال نورگیر تنها نقش نورگیر ساختمان را دارد و به دلیل مکش صورت گرفته، به طور طبیعی باعث تهویه بخش های مختلف ساختمان میگردد وتراس ساختمان نیز تنها نقش یک فضای نیمه باز را داردکه بر بخشهای داخلی مرتبط سایهاندازی می کند. درنتیجه این روش می تواند پیشنهادی برای بهبود کیفیت استفاده از انرژی های طبیعی ، خصوصا نور خورشید، در ساختمان ها جهت بهینه سازی مصرف سوخت باشد. پرونده مقاله

ناحیه تاریخی شهرها در طول زمان نقش بارزی در هویت بخشی به حیات شهری ایفا نموده اند. میدان تاریخی صاحب الامر تبریز در گذشته مرکز حکومتی با کارکردی فرامنطقه ای و ملی بوده است؛ در حال حاضر فاقد هویت و جایگاه تاریخی باارزش خود است. هدف از پژوهش حاضر، دستیابی به راهبردهایی در راستای احیاء میدان تاریخی صاحب الامر می باشد. پژوهش حاضر کاربردی می باشد و با استناد به ماتریس QSPM و تحلیل SWOT، اهمیت و اثربخشی استراتژی‌های احیاء و بازسازی بافت‌های تاریخی مشخص شده است. استراتژی مناسب پژوهش در محدوده انطباقی (WO)قرار گرفت. با توجه به یافته‌های حاصل از ماتریس QSPM؛ اولویت 1، ایجاد تمهیدات لازم جهت حضور گردشگر در مجموعه تاریخی با امتیاز 7.23، اولویت 2، تدوین ضوابط و مقررات لازم جهت حفظ ابنیه تاریخی موجود در محدوده مورد مطالعه و حوزه بلافصل آن با امتیاز کل7.20، اولویت 3، معاصرسازی کاربری پیرامون میدان و حوزه بلافصل آن با توجه به نقش و عملکرد تاریخی فضا با امتیاز کل 7.19، اولویت 4، تزریق کاربری‌های متضمن زندگی شبانه با امتیاز کل 7.08 و اولویت 5، محدود ساختن تردد خودرو در داخل مجموعه تاریخی با امتیاز کل 4.49 می باشد. این پژوهش می‌تواند به عنوان یک الگوی مطالعه برای احیاء بافت‌های تاریخی مشابه به‌کار گرفته شود و موجب حفظ هویت فرهنگی و تاریخی آن‌ها گردد. پیشنهادات ارائه‌شده برای دستیابی به راهبردهای پژوهش از جمله جلب مشارکت افراد ذی‌نفع، ارتقاء امنیت فضا، تقویت شبکه ارتباطی پیاده و سواره، مسیرگشایی و حل گره‌های ترافیکی و سایر پیشنهادات می‌توانند به احیاء و بازسازی بافت تاریخی مورد نظر، کمک بسزایی نمایند. پرونده مقاله

یکی از مهمترین عوامل تعیین‌کننده‌ی اثربخشی برنامه‌های درسی و آموزشی، محیط یادگیری مناسب در زمینه‌های محیط فیزیکی، محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی می‌باشد. در این راستا، بررسی کیفیت محیط یادگیری می‌تواند جهت شناسایی وضعیت اثربخشی برنامه‌های آموزشی و برطرف نمودن کاستی‌های نظام آموزشی به‌منظور توانمندسازی فردی و حرفه‌ای دانشجویان مؤثر باشد. از این‌رو، هدف از پژوهش حاضر ارزیابی کیفیت مؤلفه‌های تبیین‌کننده‌ی محیط یادگیری در آموزش رشته‌ی معماری دانشگاه‌های فنی استانبول و هنر اسلامی تبریز است. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته و بهره‌گیری از رویکرد MMR (ترکیبی از روش‌های کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد که در راستای تجزیه و تحلیل اطلاعات در بخش کمی از مدل‌سازی معادلات ساختاری در نرم‌افزار Amos استفاده شده است. جامعه‌ی آماری تحقیق نیز شامل دانشجویان معماری دانشگاه فنی استانبول و دانشگاه هنر اسلامی تبریز می‌باشد که در راستای تعیین حجم نمونه از روش کوکران استفاده شده و حجم نمونه برای هرکدام از دانشگاه‌ها 384 نفر تعیین گردیده است. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که میزان تحقق متغیرهای کیفیت محیط یادگیری رشته‌ی معماری و به عبارتی متغیرهای محیط فیزیکی، محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول 52/0، 59/0 و 63/0 و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز 65/0، 47/0 و 41/0 می‌باشد. همچنین بر اساس مقدار بحرانی مدل ساختاری، محیط فیزیکی در هر دو دانشگاه مطلوب و محتوا و فرایند آموزشی و سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول مطلوب و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز نامطلوب ارزیابی شده است. نتایج نیز نشان می‌دهد که در بعد فیزیکی، سرزندگی و کیفیت مناسبی در فضاهای درونی و بیرونی هر دو دانشگاه قابل مشاهده است و دانشجویان معماری نیز از کیفیت این فضا رضایت مطلوبی دارند. با این حال محتوا و فرایند آموزشی و همچنین سازمان آموزشی در دانشگاه فنی استانبول مطلوب و در دانشگاه هنر اسلامی تبریز نامطلوب می‌باشد. پرونده مقاله

برای تعریف ماهیت یک چیز، باید درپی یافتن نوعی ارتباط یا ساختار باشیم که درمیان تعدادی از موقعیت‌های مرتبط به‌طور ثابت و لایتغیر باقی می‌ماند. هدف اصلی ازآن‌را می‌توان بُعد پدیدارشناسی، در بررسی، تحقیق و شناخت‌مستقیم و بی‌واسطۀ پدیده‌ها عنوان نمود. استقرار هویت هر عصر، معنای‌مکان خودرا دارا بوده است. گرچه الحاقی در برخورد با جُنبشی رُخ دهد فعل‌وانفعالاتی توصیف می‌گردد. به‌طورخاص، مجموعۀ بازار تاریخی تبریز را می‌توان یک چارچوب رسا و گران‌مایه با ویژگی و خصوصیات بی‌همتا همچون هنر، معماری و مملو از زیبایی بی‌مانند درتبیین توسعۀ پایدار از دیرباز تابه‌امروز درجهت معنای‌مکان، دارای هویت‌واحد، هویدا داشت. علی‌هذا هدف پژوهش حاضر، کاوش و تجزیه‌وتحلیل معنای‌‌مکان در معماری بازار تاریخی تبریز باتوجه‌به رویکرد مطالعات فرهنگی، در آفرینش یک راهبرد معنای مفهومی افزون‌بر بینش فرانمون‌های مستتر معنایی، می‌باشد. تحقیق حاضر را می‌توان به‌روش اجرایی تحقیق توصیفی-تحلیلی توصیف نمود؛ و برپایۀ مستندات مکتوب در پدیدارکردن یک راهبرد با واکاوی کیفی-کمی بهره‌مند می‌باشد. یافته‌های پژوهش نمایان‌گر آن است‌که مجموعۀ بازار تاریخی تبریز در پیوست بقاء معنای‌مکان به‌مانند ابعاد معنای در معماری مجموعه افزون‌بر نمود آمیخته و هویت‌واحد، درآن پدیده است. به‌طورخاص، شهر تبریز و مجموعۀ بازار تاریخی تبریز دارای یک همبستگی و فرنایش بوطیقای فضا (عطف به مکان)، در معماری بی‌مثال همزادگونه با تبیینات معنای‌مکان در نهان خود حائز هویت‌‌مندی به‌حساب می‌آید. درنتیجه، دراین تحقیق برآنیم مجموعۀ بازار تاریخی تبریز چه به‌مثابۀ معنای‌مکان در معماری آن، چه بن‌مایۀ سرمایۀ اجتماعی-فرهنگی-اقتصادی-سیاسی و چه به‌جهت پایداری بدید درخورتوجه و دل‌بستگی ماندگاری در سطوح جهانی منظور می‌گردد. پرونده مقاله