فضاهای شهری اطراف بقاع متبرکه به دلیل ماهیت دینی- آیینی خود بستر مناسبی جهت حضور امن و آزادانه بانوان فارغاز نگرش های جنسیتی ایجاد کرده است. هدف این پژوهش تبیین کیفیات موجود در فضاهای شهری خاص )بقاع متبرکه( ومؤلفه های موجود در آ نها از منظر نظام ادراکی- معنایی بانوان بوده تا در این راستا به تبیین ویژگ یهایی جهت حضور مطلوببانوان در فضاهای مختلف دست یافت. روش شناسی کلی فرآیند پژوهش، روش تحقیق کیفی بوده است. یافته های کیفی مطالعهبا بهر هگیری از نظریه زمینه ای نشان داد که هشت مؤلفه ی ناظر کل، احترام به فضا، قلمرو ذهنی پنهان فضا، ترس از انجام خطا،امید به تشویق، بعد آموزش محور فضا و محرمیت ب هعنوان قدرت های مؤثر برافزایش حضور پذیری زنان مؤثرند. مقوله هسته اینبررسی نیز بازتولید معانی ایمانی و آیینی در فضاهای مذهبی و تأثیر آن بر کیفیت حضور پذیری زنان در فضا هست. پرونده مقاله

یکی از مبادی موثر در تحلیل فضای شهری، توجه به انگاره‌های فرهنگی و هنجارهای اخلاقی جامعه است که به طور مشخص در شاکله فرهنگ ایرانی، صبغه دینی به خود گرفته است. این پژوهش، با تکیه بر منابع مکتوب و با طرح رویکرد اخلاق محور در تحلیل فضاهای شهری و با تمرکز بر مفهوم حیاء در آراء دینی، به تبیین ویژگی‌های آن در کالبد شهر و شیوه‌های تجلی و تجسم صفت مذکور می پردازد. روش تحقیق در تحلیل و احصاء ویژگی های حیاء در آموزه‌های دینی، اکتشافی و تحلیلی است که در رویکردی استقرایی و تحلیلی، نحوه بروز و تجلی حیاء در فضاهای شهری، مبتنی بر شاخص های ماخوذ از روایات، شیوه ها و جلوه های آن تبیین شده است. تحلیل محتوای روایات در تطبیق و تحلیل محیطی آن، ناظر بر اصول پنج گانه کرامت، حرمت، معنویت، نظارت و عقلانیت است که ظهور و عینیت آن در فضای شهری مستلزم توجه به وجوه مختلف رفتاری و فضایی است. پرونده مقاله

دلبستگی‌مکانی از دهه 60 و به ‌دنبال طرح مفهوم مکان در مطالعات روانشناسی‌محیطی مطرح شد. عدم اجماع بر چیستی و چگونگی فرایند شکل‌گیری دلبستگی ‌مکانی و کاربست مفاهیم مشابه به‌جای دلبستگی‌مکانی، آن را به مفهومی بی‌ثبات و لغزنده تبدیل کرده است. هدف این مقاله بازشناسی مفهوم دلبستگی‌ مکانی به عنوان یکی از سطوح روابط مردم-مکان، اصول، معیارها و فرایند شکل‌گیری آن است به ‌گونه‌ای که تمیز آن از سایر مفاهیم مرتبط را ممکن سازد. ابعاد متفاوت دلبستگی ‌مکانی و معیارهای موثر بر آنها، در قالب مدلی مفهومیِ فرایند تعاملی شکل‌گیری دلبستگی‌مکانی و چارچوبی از مولفه‌های سازنده آن ارائه شده است. براساس این مدل، دلبستگی ‌مکانی به‌عنوان هسته اولیه شکل‌گیری حس‌مکان، فرایندی احساسی، ادراکی و رفتاری است که در تعامل افراد با فضاهایی که بدان معنای ویژه‌ای بخشیده‌اند، با ایجاد دو سطح وابستگی و هویت مکانی شکل می‌گیرد و در قالب رفتارهایی ویژه بروز می‌یابد. خودبسندگی، تداوم، تمایز و عزت‌نفس نیز به‌عنوان اصول دلبستگی ‌مکانی شناسایی شدند. پرونده مقاله

تدوین الگوی شهرسازی اسلامی، ایجاب می‌کند تعریف دین از خود مفهومشهر و شهرنشینی با استناد روشمند به منابع دست اول به ویژه قرآن کریم جستجو شود. در این تحقیق با تکیه بر روش تدبر، مفهوم شهر و شهرنشینی در قرآن تعریف، و مهم‌ترین ارکان تحقق و بقای آنها، ذکر می‌شود. براین‌اساس، قرآن شهر را محل تحقق حاکمیت الله بر زمین می‌داند که با محوریت وحی و تجمع امت بر گِرد ولی‌الله شکل می‌گیرد. بنابراین شهرنشینی به معنای پذیرش حاکمیت کتاب خدا و حاکمیت ولی او بر زمین است که مستلزم تجمع مکانی و استقرار بر محور ولیّ می‌باشد. این نوع شهرنشینی برای بلوغ خود، لازم است چهار مرحله را طی کند تا واجد وجه اجتماعی، دنیوی، الهی و تمدنی گردد. هر یک از این مراحل نیز دارای ارکانی است که عبارتنداز: قانون، حاکمیت، تجمع، مرابطه، مالکیت، سکونت، معیشت، عمران، امنیت، عبادت، تعلیم و تزکیه، تذکر و تفکر، انفاق، جهان‌پیوندی و نسل. پرونده مقاله

توسعه پایدار شهر زمانی اتفاق خواهد افتاد که به تمامی اجزای تشکیل دهنده شهر توجه شود . در توسعه درونـی و درگسترش قلمرو فضایی، شهرهای امروزی کمتر از نظامی برنامهریزی شده تبعیت شده، لذا برخی قابلیتها از جمله زمینهایقابل بازیافت شهری و خصوصاً زمینهای خالی و بلا استفاده درون شهری ، به خوبی شناسایی نمیگردند کـه بـا شناسـاییاین زمینهای درون محدوده شهر، ضمن جلوگیری از گسترش افقی و بی برنامه، از مزایای توسعه درونی استفاده نمود.هدف اصلی مقاله، بیان اصول، روش انجام و استراتژیهای توسعه درون شهری و قابلیـت سـنجی اجـرای ایـن نـوعتوسعه در شهر دوگنبدان است. یافتههای تحقیق نشان میدهد با تفکر توسعه درونی اجرای آن در مقابل توسعه پیرامـونی ،نتایج ارزشمندی چون کاهش هزینه ایجاد و نگهداری زیرساختهای شـهری و ارائـه مناسـبتـر خـدمات شـهری بـصورتمتمرکز بدست خواهد آمد. لذا در این راستا به بررسی و مقایسه هزینه ایجاد و نگهـداری زیرسـاختهای شـهری در توسـعهدرونی و پیرامونی در شهر دوگنبدان پرداخته شد. پرونده مقاله

در طراحی شهری و در فرآیند بهبود کیفیت محیط، ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی شهر از جایگاه والایی برخوردار است. لذا طراحی آگاهانه و حفاظت از محور های دید به سوی ارزش های شاخص بصری، در ارتقا کیفیت بصری-کالبدی عرصه های عمومی نقشی غیر قابل انکار دارد. در این نوشتار به منظور شناخت و ارائه اصول حاکم بر طراحی آگاهانه و هدفمند محور های دید شاخص درون شهری، از طریق روش توصیفی و تحلیل محتوایی مرور متون و استفاده از اسناد تصویری، به باز شناخت ویژگی های مشترک محور های دید شاخص جهان پرداخته شده است. همچنین جایگاه محور دید در تحقق اهداف و مبانی نظری طراحی شهری مورد تدقیق قرار گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش ارائه معیار هایی نظیر ضرورت توجه به توپوگرافی و اختلاف سطح ها، محصوریت مطلوب، توجه به مکان رفتارها، تقویت حضورپذیری از طریق وجود فعالیت خاص در بدنه یا عنصر پایانی و استفاده از عناصر اکولوژیک هویتمند، در طراحی و ساماندهی محور های دید خواهد بود. پرونده مقاله