یکی از مسائلی که در تمام آثار ادبی مشهود و ملحوظ می‌باشد، ارتباط کلامی است که از رهگذر آن، افکار و عواطف مختلفی رد و بدل می‌شود. با توجه به ماهیت آثار ادبی باید گفت که این پدیده به شکل‌های مختلف و با کمیت‌های متفاوتی نمود می‌یابد. در پژوهش حاضر که با رهیافت توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه‌ای نوشته شده، تلاش بر آن است که انواع مختلف ارتباط کلامی در مثنوی مولوی و حدیقه سنایی مورد کنکاش قرار گیرد و اغراض مختلفی که در ورای این ارتباطات کلامی وجود دارد، در ترازوی نقد و بررسی قرار گیرد. نتایج این پژوهش حاکی از آن است که مولوی از رهگذر این ارتباطات کلامی اغراضی همچون بیان عشق، نیایشی کردن کلام خود، ارائه مفاهیم و تعالیم عرفانی و کلامی، پیروی از اولیاء ‌الله و داستان پردازی است را بیان کرده و هدف سنایی از کاربست این ارتباطات کلامی آن است که به تفسیر آیات و احادیث و نیز ارائه نکات ظریف اخلاقی و عرفانی بپردازد. پرونده مقاله

فی فترة حکم التیموریان فی القرن التاسع الهجری في تاريخ إيران لم يكن للمرأة مکانة إجتماعیة إیجابیة. جامي، أحد الشعراء البارزين في هذا القرن، في أحد أعماله الشعرية المسمی هفت اورنگ وفی إشارة إلی النساء فی مثنویاته قدم نهجاً مزدوجاً وسلبياً في كثير من الأحيان تجاه المرأة؛ في المقابل، من ناحية أخری، تغير الوضع خلال الفترة الدستورية حیث يمكن رؤية هذا التغيير في المواقف الموجودة تجاه المرأة وتحسين وضع المرأة بوضوح في قصائد ملک ‌الشعراء بهار. يمكن أن يكون هذا الموضوع مرتبطاً بالظروف السياسية والاجتماعية فی عهد الشاعر ونظرته الشخصية تجاه المرأة. تظهر دراسة التحليلية الوصفية أن الجامي في ليلي ومجنون يقدم صورة إيجابية عن صفات الأنثی مثل الجمال والولاء والتعقل وما إلی ذلك، وفي سلامان وابسال ویوسف وزلیخا، قدم المرأة علی أنها مخلوق ناقص، وتابع الشهوة. لوحظ هذا النهج المزدوج أيضاً في قصائد ملک ‌الشعراء بهار، مع وجود اختلاف في أن الموقف الإيجابي تجاه المرأة هو الأكثر بروزاً. في قصائد بهار، لم تُذكر المرأة فقط علی أنها عشيقة، ولكن رکز أيضاً علی عقلانية المرأة وشخصيتها وإنسانيتها. پرونده مقاله

از گذشته تاکنون جایگاه و سیمای زن در ادبیات فارسی یکسان نبوده‌است و در ادوار تاریخی مختلف، جلوه‌ای از زن ستایی و زن ستیزی در آثار ادبی دیده می‌شود. جامی به عنوان یکی از شعرای دورۀ تیموریان در اشعار خود جلوه‌های متفاوتی از زن را مطرح نموده است. در این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی به بررسی دیدگاه متناقض نمای جامی دربارۀ سیمای زن در دو مثنوی لیلی و مجنون و سلامان و ابسال پرداخته می شود. هدف از این جستار، واکاوی زن ستایی (لیلی و مجنون) و زن ستیزی (سلامان و ابسال) در اشعار جامی است. بررسی سیمای زن در این دو مثنوی بیانگر دو دیدگاه متضاد در آثار جامی است چنان که در لیلی و مجنون تصویری مثبت از ویژگی‌های زن چون تجلی روح الهی، خردمندی، وفاداری، پاکدامنی و ... ارائه نموده و در سلامان و ابسال، زن را موجودی فریبکار، ناقص عقل، وسیلۀ کامجویی مردان، بی و‌فا، کافر نعمت، بدخو و نادان معرفی کرده است. هر چند گاهی در لیلی و مجنون نیز به ندرت شاهد زن ستیزی از زبان بدگویان برضد لیلی هستیم؛ این امر می‌تواند هم به شرایط سیاسی، اجتماعی و فرهنگی دورۀ جامی و هم به دیدگاه شخصی او در ارتباط با زن ستیزی و زن ستایی از ارائه داستان و نمادسازی باشد. پرونده مقاله

هنجارگریزی، یکی از روش‌های کاربردی در سرودن شعر و انتقال مفاهیم نهفته در آن است و شاعران زیادی از این روش برای انتقال اهداف خود استفاده کرده‌اند. شاعر هنجارگریز، با هدف رستاخیز ادبی در شعر، موفّق به ایجاد لذت هنری می‌شود. بررسی میزان هنجارگریزی در شعر شاعران معاصر، میزان توانمندی آن‌ها در برجسته‎سازی کلمات را به خوبی نشان می‌دهد. از آنجا که یکی از مهم‎ترین عوامل انتقال فرهنگ، زبان است، نوع به‌کارگیری زبان، از مهم‌ترین ویژگی‌های شاعران محسوب می‌شود. در این مقاله، با مرور مفاهیم مربوط به هنجارگریزی زبانی از منظر لیچ، به بررسی جلوه‌های مختلف هنجارگریزی زبانی در اشعار رهی معیری و مهرداد اوستا پرداخته شده است. هدف از این پژوهش، بررسی گونه‌های هنجارگریزی زبانی بر اساس نظریه لیچ در اشعار این دو شاعر است. این پژوهش با روش کتابخانه‎ای و با رهیافت‌ توصیفی- تحلیلی انجام شد و در نهایت به این نتیجه رسید که دو شاعر مذکور از انواع مختلف هنجارگریزی های زبانی مانند هنجارگریزی آوایی، هنجارگریزی واژگانی، هنجارگریزی نحوی یا دستوری و هنجارگریزی سبکی به‌خوبی استفاده کرده اند، تا مفاهیم مورد نظر خود را به خواننده انتقال دهند. پرونده مقاله