به منظور مطالعه رشد و عملکرد ژنوتیپ‌های مختلف گندم دیم در حضور علف‌‌های هرز و شرایط آبیاری تکمیلی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی به صورت مجزا در سال زراعی 1395-1394 در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم شیروان در استان خراسان شمالی به اجرا درآمد. وجین و عدم وجین علف هرز در کرت های اصلی و 20 ژنوتیپ برتر گندم دیم در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد، بین ژنوتیپ‌های مختلف گندم در تمامی صفات مورد مطالعه اختلاف معنی‌داری وجود داشت. میزان خسارت علف‌های هرز بر عملکرد دانه ژنوتیپ‌های مختلف گندم در شرایط آبی بیشتر از شرایط دیم بود. نتایج نشان داد ژنوتیپ‌های 12 و 17 بترتیب با نام‌های MOB/NE94406 BALANCO و SISABAN-4 بیشترین عملکرد دانه را در هر دو شرایط آبیاری تکمیلی و دیم در تیمارهای با علف‌هرز و بدون علف‌‌هرز نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها دارا بودند. بیشترین کاهش زیست‌توده علف‌های‌هرز مربوط به ژنوتیپ‌های 12 و 17 بود. بیشترین خسارت علف‌های هرز در کاهش عملکرد دانه، به ترتیب با 37 درصد در شرایط آبیاری تکمیلی و 26 درصد در شرایط دیم مربوط به ژنوتیپ 20 SOKOLL//SUNCO/2*PASTOR بود. کمترین میزان خسارت علف‌های هرز در ژنوتیپ‌های 12 و 17 مشاهده گردید که بطور معنی‌داری از سایر ژنوتیپ‌ها کمتر بود. براساس نتایج این پژوهش، ژنوتیپ‌های مختلف گندم قابلیت رقابت متفاوتی با علف‌های هرز در شرایط دیم و آبی دارند و همچنین، کنترل علف‌های هرز در شرایط آبی نسبت به دیم اهمیت بیشتری دارد. پرونده مقاله

به منظور بررسی تجزیه علیت عملکرد دانه با اجزای عملکرد آزمایشی با 20 ژنوتیپ گندم دیم در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار در دو مکان (ایستگاه تحقیقات دیم شیروان و ایستگاه تحقیقات سیساب) در استان خراسان شمالی در سال 95-1394 به اجرا در آمد. در طی مراحل رشد و بعد از برداشت، از صفات ارتفاع بوته، تعداد روز تا سنبله‌دهی، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله، تعداد روز تا رسیدگی، وزن هزار دانه و عملکرد دانه یادداشت‌برداری به عمل آمد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین ژنوتیپ‌ها از نظر تعداد روز تا سنبله‌دهی، تعداد روز تا رسیدن، تعداد سنبله در مترمربع، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار وجود داشت. با توجه به مقایسه میانگین‌ها، ژنوتیپ‌های 17 (SISABAN-4) و 12 (MOB/NE94406=NE86582//84MC29/NE82583)//KS91) به ترتیب با 2522 و 2364 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند و ژنوتیپ 20 (SOKOLL//SUNCO/2*PASTOR) با 1190 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد دانه را داشت. بر اساس نتایج تجزیه علیت، صفت تعداد سنبله در متر مربع (8/69 درصد)، تعداد دانه در سنبله (9/64 درصد) و وزن هزار دانه (9/38 درصد) به ترتیب بیشترین اثر مستقیم را بر عملکرد دانه داشتند. از طرفی ضرایب همبستگی نیز نشان داد که صفت وزن هزار دانه با تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع همبستگی منفی و معنی‌داری داشت و صفات تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله در مترمربع با عملکرد دانه رابطه مثبت و معنی داری داشتند. پرونده مقاله