حکایات بوستان سعدی مانند بسیاری دیگر از حکایت‌های فصلی (اپیزودیک) متون فارسی نقشی تسهیل‌گر برای فهم نظریات عرفانی، اجتماعی و هنری شاعر دارند. در بوستان سعدی و در باب اول حکایتی با عنوان تدبیر در تأخیر سیاست هست. در این حکایت مدلی می‌بینیم که با الگوی پیشنهادی تزوتان تودوروف برای تحلیل داستان منطبق است و می‌توان نتیجة حاصل از آن را به اغلب حکایات بوستان تعمیم داد. تودوروف معتقد است در روایت‌ها ساختاری مشابه وجود دارد که عبارتند از: وضعیت آغازین، ورود عامل برهم‌زنندة تعادل به روایت، برهم‌خوردن تعادل، تلاش برای برقراری تعادل و درنتیجه رسیدن به وضعیت پایدار نهایی که از آن به فصل گذار تعبیر کرده است. در این مقاله که به روش تحلیلی نوشته شده است، کوشش گردیده به این پرسش پاسخ داده شود که بر اساس نظریة تودوروف حل تناقض حاصل از نتیجه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌گرایی سعدی در حکایت با واقعیت‌های بیرونی اجتماع چگونه صورت می‌گیرد و حکایت موردبحث را چگونه می‌توان بر اساس الگوی تودوروف تحلیل کرد. نتیجه اینکه سعدی با ایجاد ساختاری منسجم در حکایت مورد نظر توانسته اندیشه‌ها و آرای خود را علی‌رغم تناقض و تضاد با عالم واقع به خواننده بقبولاند و رأی پیروزی را در حکایت به سود کسی که می‌خواهد صادر کند. پرونده مقاله

سعدی را استاد سخن دانسته اند. تمرکز این تعریف و محوریت واژه سخن در این عنوان نشان می دهد که سخن به عنوان محصول اصلی زبان مهم ترین ویژگی هنر سعدی بوده است. در شعر و نثر سعدی امتیازات فراوانی نسبت به سایر سخنوران دیده می شود که مجموع این امتیازات سبب شکل گیری آثار هنری سعدی شده است. سعدی در به کار گیری عناصر بلاغی استادی تام دارد و به نحوی با اصول بلاغت فارسی کار کرده که موزونی و تعادل بین سادگی و هنری بودن زبان در آن حفظ شده است. دلیل نام گذاری شعر و نثر سعدی به سهل ممتنع هم همین موزونی و تعادل است. در این پژوهش ضمن تمرکز و تامل بر برخی امتیازات فنی و بلاغی سعدی تلاش داریم که نشان دهیم ذهنیت هنری سعدی در نسبت مستقیم با توانایی های زبانی اوست. پرونده مقاله