گیاه خرفه (Portulaca Oleracea L.) از گیاهان دارویی ارزشمند مناطق گرم و خشک است. با توجه به این که تنش خشکی یکی از مهمترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی در این مناطق است، تحقیقی با هدف ارزیابی تحمل توده‌های مختلف گیاه دارویی خرفه به تنش خشکی، در بهار سال 1395 در گلخانه دانشگاه پیام نور شهرستان درگز اجرا شد. این آزمایش، بصورت فاکتوریل درقالب طرح کاملاً تصادفی، با چهار سطح تنش خشکی (حد ظرفیت زراعی، 75 درصد ظرفیت زراعی، 50 درصد ظرفیت زراعی و 25 درصد ظرفیت زراعی) و 5 توده بومی خرفه (قم، کلات، سبزوار، یزد، گچساران) با سه تکرارانجام شد. صفات مورد بررسی شامل محتوای آب نسبی برگ، ضریب ثبات غشاء، میزان رنگدانه‌های فتوسنتزی، ضریب ثبات کلروفیل (سنجش میزان کلروفیل‌ها وکاروتنوئیدها)، میزان پرولین، میزان کربوهیدرات محلول برگی، وزن تروخشک به تفکیک اندام‌های ریشه، برگ، ساقه، قطرتاج خرفه، تعداد برگ، تعداد انشعابات و ارتفاع بوته در دو مرحله رشد رویشی و زایشی بودند. نتایج آزمایش نشان داد که افزایش تنش خشکی سبب کاهش مقدار نسبی آب گیاه، شاخص پایداری غشاء سلول و افزایش معنی داری در شاخص کلروفیل برگ، مقدارکاروتنوئیدها، پرولین و کربوهیدرات‌های توده‌های مختلف خرفه گردید. ارقام گچساران و یزد تحت شرایط تنش رطوبتی از شاخص پایداری غشاء بالاتر، محتوای آب نسبی برگ کمتر و عدد کلروفیل متر پائین تری برخوردار بودند. همچنین در بین توده‌های مورد بررسی، توده‌های قم و کلات برتری معنی داری نسبت به توده‌های سبزوار، یزد و گچساران از نظر انباشت پرولین و کربوهیدرات‌های محلول نشان دادند. با افزایش تنش خشکی، وزن تر و خشک ریشه، برگ و ساقه در مراحل رویشی و زایشی کاهش یافت، به‌طوری که بیشترین مقدار این صفات، به‌ترتیب درسطوح 100 و 75 درصد ظرفیت زراعی و کمترین مقدار این پارامترها در آبیاری تحت شرایط 25 درصد ظرفیت زراعی حاصل گردید. بنابراین طبق نتایج به‌دست آمده از این پژوهش، بترتیب دو توده قم وکلات در مقایسه با سایرتوده‌ها ازحساسیت کمتری نسبت به تنش خشـکی برخوردار بودند و بـه‌عنوان توده‌های متحمل به خشکی انتخـاب شـدند. تـوده‌های گچساران، یزد و سبزوار نیز به‌دلیل داشتن عکس العمل نسبتاً ضعیف در برابر تنش خشکی در بیشتر صفات اندازه گیری شده، به‌عنوان توده‌های حسـاس به تنش خشکی ارزیابی شدند. پرونده مقاله

حاصلخیزی خاک به‌عنوان یکی از عوامل موثر بر خصوصیات کمی و کیفی گیاهان زراعی و دارویی مطرح است. به منظور بررسی اثرورمی کمپوست و اسید هیومیک بر برخی خصوصیات کمی و کیفی گیاه مرزه (Satureja hortensis L.)، آزمایش گلدانی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط محیط طبیعی در دانشگاه پیام نور سبزوار انجام شد. تیمارهای مورد بررسی شامل ورمی کمپوست در سه سطح (0، 25، 50 درصد حجمی) و اسید هیومیک در چهار سطح (0، 250، 500 و 750 میلی گرم در لیتر) بود. در این تحقیق، صفات ارتفاع گیاه، طول ریشه، تعداد انشعاب، وزن خشک برگ، ساقه و ریشه، نسبت وزن خشک برگ به ساقه، درصد اسانس و عملکرد اسانس اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که اثر ورمی کمپوست بر ارتفاع ساقه، تعداد انشعاب در متر مربع، وزن خشک برگ، وزن خشک ساقه و ریشه و نسبت وزن خشک برگ به ساقه گیاه معنی دار بود، اما این تیمار، تاثیر معنی داری بر درصد و عملکرد اسانس گیاه مرزه نداشت. بیشترین ارتفاع ساقه و وزن خشک برگ، ساقه و ریشه در تیمار 50 درصد حجمی ورمی کمپوست مشاهده شد. تاثیر سطوح مختلف اسید هیومیک نیز بر وزن خشک ساقه، وزن خشک ریشه و نسبت وزن خشک برگ به ساقه از نظر آماری معنی دار بود. به طور کلی نتایج تحقیق نشان داد که دو کود آلی مورد استفاده، اثر هم افزایی داشتند به گونه ای که بالاترین مقدار وزن خشک برگ، ساقه و ریشه و عملکرد اسانس در تیمار 50 درصد حجمی ورمی کمپوست و 750 میلی گرم در لیتر اسید هیومیک حاصل شد. پرونده مقاله