سیاست گذاری شهری و منطقه ای
,
شماره10,سال
3
,
تابستان
1403
رویکرد پارامتریک بنابر قابلیت ها و بواسطه ی بهره گیری از فرایندها و ابزارهای جدید در تحقق نیازها مورد توجه طراحان شهری و معماری قرار گرفته است. با توجه به این که اثر معماری برای پاسخ گویی مطلوب به نیازهای انسان باید در همخوانی با بستر فرهنگی خود شکل گرفته و نیز با در نظ چکیده کامل
رویکرد پارامتریک بنابر قابلیت ها و بواسطه ی بهره گیری از فرایندها و ابزارهای جدید در تحقق نیازها مورد توجه طراحان شهری و معماری قرار گرفته است. با توجه به این که اثر معماری برای پاسخ گویی مطلوب به نیازهای انسان باید در همخوانی با بستر فرهنگی خود شکل گرفته و نیز با در نظر گرفتن قابلیت های معماری پارامتریک، پیشنهاد سیاست هایی در حیطه معماری پارامتریک با رویکرد زمینه گرایی فرهنگی دارای اهمیت می باشد. این تحقیق با هدف سیاستگذاری معماری پارامتریک با رویکرد زمینه گرایی فرهنگی انجام گرفته است. رویکرد تحقیق در وهله اول به صورت مطالعات کتابخانه ای و تبیین توصیفی– تحلیلی بوده و در ادامه با هدف غربالگری معیارها، از روش دلفی فازی استفاده شد. یافته ها نشان می دهد که همه معیارها از دیدگاه خبرگان دارای اهمیت و معیار تغییرات و بازتولید الگوهای بومی- محلی به کمک تعریف قواعد جدید طراحی دارای بیشترین اهمیت نسبت به سایر معیارها می باشد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که نمایش مفاهیم فرهنگی به وسیله ی الگوسازی از طریق اقتباس از فرم های برگرفته از عناصر بومی– محلی توسط تعریف اصول جدید دارای نقش مهمی در سیاستگذاری معماری پارامتریک مبتنی بر زمینه فرهنگی بوده و نیازمند تعامل نزدیک طراحان و اندیشمندان حیطه فرهنگ و معماری می باشد. هم چنین تلاش در جهت دستیابی به نرم افزارها و برنامه های کاربردی در این حوزه حائز اهمیت می باشد.
پرونده مقاله
هدف پژوهش حاضر، بیان کهن الگوهای تزئینات تاریخی بکار رفته در امام زاده های شهر تبریز است. ﻛﻬﻦ ﺍﻟﮕﻮ ها، به عنوان ﻧﻤﺎﺩﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧـی و مؤلفه های فرهنگی، به صور مختلف در فرم ها و تصاویر گوناگون در سراسر جهان یافت می شوند؛ از تصاویر در غارها، تا فرم های معماری. در معماری ایران چکیده کامل
هدف پژوهش حاضر، بیان کهن الگوهای تزئینات تاریخی بکار رفته در امام زاده های شهر تبریز است. ﻛﻬﻦ ﺍﻟﮕﻮ ها، به عنوان ﻧﻤﺎﺩﻫﺎی ﺟﻬﺎﻧـی و مؤلفه های فرهنگی، به صور مختلف در فرم ها و تصاویر گوناگون در سراسر جهان یافت می شوند؛ از تصاویر در غارها، تا فرم های معماری. در معماری ایران نیز، به واسطه غنای تاریخ فرهنگی آن، باید کهن الگوهای متعددی باشند که توانسته اند این جامعه بزرگ را، درپی قرون متمادی، در کنارهم حفظ و گروه های اجتماعی را به هم پیوند بزنند. هنر تزئین در معماری ساختمان به خصوص بناهای مذهبی ایران، ساختمان را به مانند قالبی در بر می گیرد. هنرمند تزئین کار با الهام از حدیث " إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ یُحِبُّ الْجَمَال" همواره در پی بیان زیبائی در خلق آثار هنری است. ، خلق آثار هنری و ساخت و پرداخت نقش های آذینی توسط ایرانیان ، به طور کلی ملهم از دو منبع بزرگ و فیاض طبیعت و فرهنگ است، صرف نظر از اینکه طبیعت پایگاه اصلی و درون مایه الهامات و صورت بندی اشکال تزئینی در ذهن معماران ، صنعتگران و هنرمندان بوده ، لیکن القای مفاهیم و اندیشه های فرهنگی – دینی و اعتقادی و آرمان جمعی در خلق آثار فوق تأثیر بسزایی داشته است. لذا پس از مطالعات کتابخانه ای و میدانی بروش عکاسی، بصورت توصیفی- تحلیلی، کهن الگوهای مشاهده شده در تزئینات تاریخی امامزاده ها را از جنبه ظاهری، مفهومی و ... در 7 دسته ی:کهن الگوهای انسانی، طبیعی، موقعیتی، عددی، هندسی، کالبدی و حیوانی بررسی خواهیم کرد.
پرونده مقاله
تغییر در سازماندهیِ فضایی بناها در دورهی پهلوی اول، در بناهای عمومیِ تبریز، ایران، مشهود است. در این دوره با توجه به تحولات حکومتی- سیاسی شکل گرفته در ساختار کشور، بناهایی با عملکردهای نوین سربرآوردند. سوال مطرح شده این است که آیا میتوان از منظر مبادی جامعهشناسانه و چکیده کامل
تغییر در سازماندهیِ فضایی بناها در دورهی پهلوی اول، در بناهای عمومیِ تبریز، ایران، مشهود است. در این دوره با توجه به تحولات حکومتی- سیاسی شکل گرفته در ساختار کشور، بناهایی با عملکردهای نوین سربرآوردند. سوال مطرح شده این است که آیا میتوان از منظر مبادی جامعهشناسانه و مفاهیم اجتماعی الگوی پنهان حاکم بر ساختارهای نوین معماری را بررسی کرده و به عنوان الگوی ثابت در معماری به کار برده و افراد حاضر در بنا را از لحاظ رفتاری کنترل نمود؟ در این رابطه میشل فوکو، اندیشمند فرانسوی، تکنیکهای انضباطی را معرفی مینماید که منجر به کنترل افراد حاضر در مکان میگردد. هدف از این پژوهش تطبیق تکنیکهای انضباطی مورد نظر فوکو از جمله عملکردی بودن فضا، شبکهبندی، تفکیک فضایی و رویتپذیری در سه کاربری آموزشی(دانشسرای پسران)، اداری (عمارت شهرداری) و خدماتی (کارخانهی چرمسازی خسروی) تبریز در دورهی پهلوی اول است. این تحقیق از نوع کیفی و با تحلیل محتوای نمونههای مورد پژوهش انجام گرفته و یافتههای آن برآمده از منابع کتابخانهای و مشاهدات میدانی است. نتایج تحقیق حاکی از آن است که آیتمهایی همچون سازماندهیِ سلولی فضاها، اختصاصی کردن مکان، حذف گردش پراکنده، سیرکولاسیون مشخص و محدود، طراحی عملکردی فضا در نمونههای مورد پژوهش رعایت شده است.
پرونده مقاله
حصول به تمدن نوین اسلامی مستلزم شاخصه ها و مبانی نظری خاص تمدنی خود می باشد. بررسی و مطالعات جامعه شناسی شهری در تمدن اسلامی ایرانی مستلزم بهره گیری از بن مایه های فکری اصیل حوزه تمدنی مرتبط با هویت اسلامی ایرانی اصیل خود می باشد. کتاب شریف من لایحضره الفقیه شیخ صدوق، ا چکیده کامل
حصول به تمدن نوین اسلامی مستلزم شاخصه ها و مبانی نظری خاص تمدنی خود می باشد. بررسی و مطالعات جامعه شناسی شهری در تمدن اسلامی ایرانی مستلزم بهره گیری از بن مایه های فکری اصیل حوزه تمدنی مرتبط با هویت اسلامی ایرانی اصیل خود می باشد. کتاب شریف من لایحضره الفقیه شیخ صدوق، از کتابهای ارزشمند اربعه شیعه و از مهمترین کتابهای روائی عالم تشیع در تمدن اسلامی است. هدف پژوهش حاضر بیان مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس بازخوانی متن کتاب من لایحضره الفقیه بوده است. روش تحقیق پژوهش به صورت توصیفی تحلیلی و با ابزار مطالعات کتابخانه ای صورت گرفته است. در هر یک از ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی در حیطه مطالعات جامعه شناسی شهری براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه به بیان مفاهیم پایه و بنیادین حاصله پرداخته شده است. یافته های پژوهش بیانگر این نکته است که در حیطه مطالعات شهری، مفاهیم پایه و بنیادین اسلامی براساس متن کتاب من لایحضره الفقیه در ابعاد سه گانه اجتماعی-فرهنگی، کالبدی و اقتصادی را در حیات مادی و معنوی شهر می توان به کاربست. دستاوردهای حاصل از تحقیق می تواند به حصول و کاربست مفاهیم پایه الگوی پیشرفت اسلامی ایرانی در حیطه دانش شهر و شهرسازی منجر شود.
پرونده مقاله
سوانح طبیعی چالشی اساسی در دست یابی به تاب آوری شهری، توسعه پایدار و نیازمند مدیریت بحران است. مدیریت بحران فرآیندی برای پیشگیری از بحران و یا به حداقل رساندن اثرات آن به هنگام وقوع می باشد. یکی از شهرهای ایران که با مشکل حوادث طبیعی درگیر است، شهر بندرعباس است. هدف اصل چکیده کامل
سوانح طبیعی چالشی اساسی در دست یابی به تاب آوری شهری، توسعه پایدار و نیازمند مدیریت بحران است. مدیریت بحران فرآیندی برای پیشگیری از بحران و یا به حداقل رساندن اثرات آن به هنگام وقوع می باشد. یکی از شهرهای ایران که با مشکل حوادث طبیعی درگیر است، شهر بندرعباس است. هدف اصلی تحقیق حاضر، مدیریت بحران در راستای کاهش سوانح و آسیب های طبیعی در بافت فرسوده شهر بندرعباس از دیدگاه جامعه شناسی شهری می باشد. این پژوهش بر اساس ماهیت تحقیق، کاربردی بود. روش پژوهش، اسنادی- کتابخانه ای و شیوه تحلیل به صورت توصیفی انجام گرفت. بر اساس نتایج به دست آمده، موقعیت مناسب این شهر نسبت به خط ساحلی و در حال انجام بودن مطالعات طرح های بازآفرینی از جمله فرصت های موجود در شهر بندرعباس می باشد. در بافت های حاشیه ای و فرسوده شهری، کمبود امکانات مناسب، اجرایی نبودن شورای اداری در سطح کلان محلات، علنی و شفاف نبودن مراحل اجرایی طرح های تهیه شده برای شهروندان و پایین بودن سطح بهداشت و کمبود امکانات خدماتی، تهدیدهای مهم برای وقوع سوانح و آسیب های طبیعی شهر بندر عباس به شمار می روند.
پرونده مقاله
مطالعات بین رشته ای در تعالی معماری و شهرسازی
,
شماره1,سال
1
,
بهار-تابستان
1401
بیتردید علامه طباطبائی یکی از بزرگترین حکمای مکتب حکمت متعالیه در عصر حاضر میباشند که از جهتی در تبیین چهارچوب نظری و تفسیر این حکمت، بسیار کوشیده اند و از وجه دیگر، بسیار بر جنبههای اجتماعی و رابطهی جامعه با فرد تفکر و تعمق کرده اند که در نوع خود کم نظیر و قابل توج چکیده کامل
بیتردید علامه طباطبائی یکی از بزرگترین حکمای مکتب حکمت متعالیه در عصر حاضر میباشند که از جهتی در تبیین چهارچوب نظری و تفسیر این حکمت، بسیار کوشیده اند و از وجه دیگر، بسیار بر جنبههای اجتماعی و رابطهی جامعه با فرد تفکر و تعمق کرده اند که در نوع خود کم نظیر و قابل توجه است. وی در اکثر آثار خود به بیان چیستی و چگونگی رابطهی فرد و اجتماع پرداخته که نشانگر اهمیت موضوع برای ایشان دارد. علامه معتقد است افراد و اجتماع انسانی قابلتفکیک نیستند و لازمهی انسان بودن، اجتماعی بودن اوست و فرد زمانی به سعادت، تعالی و کمال میرسد که در جامعه و اجتماع باشد و حضور فعال در آن داشته باشد. این مهم برای تک تک افراد جامعه فارغ از زن و مرد بودن لازم و حیاتیست. این پژوهش با رویکردی کیفی، با استفاده از راهبرد مفهومسازی داده بنیاد به بررسی فرد، اجتماع و شهر مطلوب از منظر علاوه طباطبائی در قالب بررسی کتب تألیفی او پرداخته است. روش تحقیق بهصورت کیفی و مبتنی بر استراتژی تحلیلی- توصیفی بر مبنای مطالعات کتابخانهای استوار بوده است. توجه به اجتماع در عین توجه به فرد، اجتماعی بالطبع بودن انسان، توجه به عقل فردی و اجتماعی، تعاون و همکاری جامعه، نقش و جایگاه زن در جامعه و حرکت جمعی در جهت رسیدن به کمال در میان شهروندان از موارد خاص مورد توجه این فیلسوف شهیر در باب فرد، اجتماع و شهر مطلوب بوده است. تأکید عمده اجتماع و شهر مطلوب در تفکر این اندیشمند، ناظر بر سیر ارتقای توجه به زندگانی مادی و معنوی شهروندان و توجه کافی به امور روحانی و معنوی در فضاهای شهری میباشد.
پرونده مقاله
مطالعات بین رشته ای در تعالی معماری و شهرسازی
,
شماره3,سال
2
,
بهار-تابستان
1402
بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله، گردباد سونامی با توجه به شر ایط محیطی و جغرافیایی که همواره منجر به تلفات انسانی و آسیب های جدی مالی گسترده ای گردیده است در طول دوران حیات کره زمین همواره وجود داشته است و خواهد داشت، اما نکته قابل توجه این است که اثرات این بلایای طبیعی کا چکیده کامل
بلایای طبیعی نظیر سیل، زلزله، گردباد سونامی با توجه به شر ایط محیطی و جغرافیایی که همواره منجر به تلفات انسانی و آسیب های جدی مالی گسترده ای گردیده است در طول دوران حیات کره زمین همواره وجود داشته است و خواهد داشت، اما نکته قابل توجه این است که اثرات این بلایای طبیعی کاملاً از بین نمیرود و تنها میتوان اثرات آن را متعادل ساخت. در این میان بافتهای شهری و عناصر انسانساخت فضاهای شهری، به مرور زمان دچار فرسودگی و تخریب میگردند و به همین دلیل پایدار نگه داشتن کالبدهای شهری نیازمند مداخلاتی در جهت اصلاح و بهسازی وضع موجود می باشد و این امر ضرورت مداخلات کالبدی در بافت را نشان میدهد. امروزه تابآوری به عنوان یکی از نظریه های غالب در چگونگی مقابله با این بلایا در محیطهای انسان ساخت است. هدف اصلی این پژوهش، ارزیابی تابآوری شهری در بعد نهادی آن در مقابله با زلزله با محوریت شهر بندرعباس میباشد. روش تحقیق حاضر روش توصیفی- تحلیلی بوده است. جامعه آماری شامل تمام کارکنان متخصص سازمان مدیریت بحران استانداری بندرعباس و سایر عوامل ستاد بحران بودند که با استفاده از فرمول تعیین حجم نمونه کوکران تعداد 35 نفر به عنوان حجم نمونه تعیین گردید. ابزار تحقیق پرسشنامه محقق ساخته بر اساس چارچوب نظری تحقیق بوده است. پایایی ابزار با استفاده از آزمون آلفای کرونباخ بالاتر از 65/0 مورد تائید قرار گرفت. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که میزان تابآوری نهادی در شهر بندرعباس در ارتباط با مقابله با مخاطرهی زلزله در سطح قابل قبولی قرار ندارد.
پرونده مقاله
مقدمه: امروزه طراحی و مدیریت مناسب فضاهای عمومی شهری با توجه به نقش تأثیرگذار آنها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامت روحی-جسمی، سرزندگی و بهطور کلی ارتقاء کیفیت زندگی بهعنوان یک ضرورت اساسی در برنامهریزیهای توسعهی شهری تبدیل شده است.هدف: هدف از پژوهش حاضر شناس چکیده کامل
مقدمه: امروزه طراحی و مدیریت مناسب فضاهای عمومی شهری با توجه به نقش تأثیرگذار آنها در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی، سلامت روحی-جسمی، سرزندگی و بهطور کلی ارتقاء کیفیت زندگی بهعنوان یک ضرورت اساسی در برنامهریزیهای توسعهی شهری تبدیل شده است.هدف: هدف از پژوهش حاضر شناسایی معیارهای تأثیرگذار برنامهریزی و طراحی بر توسعهی فضاهای عمومی در شهر تبریز و تدوین چارچوبی استاندارد میباشد.روششناسی تحقیق: روش تحقیق در پژوهش حاضر کاربردی- توسعهای و روش گردآوری اطلاعات پیمایشی و پرسشگری از مدیران، مسئولان و کارشناسان مسائل شهری و همچنین نخبگان دانشگاهی میباشد. قابل ذکر است با توجه به مشخص نبودن حجم جامعهی آماری، با استفاده از روش نمونهگیری دلفی هدفمند، 100 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین شده است که نحوهی دسترسی به آنها بر مبنای روش گلولهبرفی میباشد. همچنین بهمنظور تجزیه و تحلیل اطلاعات تحقیق از مدلیابی معادلات ساختاری در نرمافزار Amos استفاده شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: فضاهای عمومی شهری شهر تبریز در گونههای مختلف و مناطق 10گانهی آن قلمرو جغرافیایی پژوهش حاضر محسوب میشوند.یافته ها: یافتههای تحقیق حاکی از آن است که بیشترین اثرگذاری در توسعهی فضاهای عمومی شهر تبریز مربوط به مؤلفههای توجه به محتوای طرحها و برنامهها در برنامهریزیها و طراحی مناسب عملکردی فضاهای عمومی به ترتیب با ارزش 92/0 و 78/0 بوده است. همچنین در بین متغیرهای فرعی، موضوع شناسی و بررسی دقیق متغیرهای تأثیرگذار بر ارتقای فضاهای عمومی؛ انسجام و ارتباط مناسب بین اجزا و عناصر برنامهریزی فضاهای عمومی در ابعاد مختلف اجتماعی، کالبدی، زیستمحیطی و عملکردی؛ همهشمولی و طراحی بر مبنای گروههای سنی و جنسی؛ و قابلیت شخصیسازی (حس تعلق مکانی) به ترتیب با ارزش 91/0، 87/0، 84/0 و 83/0 دارای بیشترین تأثیرگذاری بر توسعهی فضاهای عمومی شهر میباشند.نتایج: متأسفانه در شهر تبریز و سایر شهرهای ایران توجه به ارتقای کیفی فضاهای عمومی از رویکرد برنامهریزی نامناسبی برخوردار است و بایستی محتوای طرحها و برنامهها، فرایند برنامهریزیها و اجرای طرحها و برنامهها مورد بازنگری اساسی قرار گیرد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد