جغرافیا و مطالعات محیطی
,
شماره4,سال
9
,
پاییز
1399
شبکه معابر تاثیر بسزایی در توسعه کالبدی-فضایی سکونتگاهها دارند، به شرطی که از آنها بهینه و مطلوب استفاده شود. نبود طرح جامع و منسجم برای طراحی معابر سکونتگاههای روستایی شهرستان شاهین شهر و میمه، زمینه را برای در هم تنیدگی ساختارهای روستایی، عدم نظم در ساماندهی شریانهای چکیده کامل
شبکه معابر تاثیر بسزایی در توسعه کالبدی-فضایی سکونتگاهها دارند، به شرطی که از آنها بهینه و مطلوب استفاده شود. نبود طرح جامع و منسجم برای طراحی معابر سکونتگاههای روستایی شهرستان شاهین شهر و میمه، زمینه را برای در هم تنیدگی ساختارهای روستایی، عدم نظم در ساماندهی شریانهای درون ساختی و عدم تناسب معابر با کاربریهای هم طراز آن زمینه را برای مشکلات مختلف در روستاها ایجاد کرده است که نیازمند شناخت عوامل و استانداردهای موثر و راهکار عملیاتی برای ایجاد معابر مناسب میباشد. هدف از مطالعه حاضر تعیین مهمترین عوامل موثر در طراحی شبکه معابر روستاها و اولویت بندی آنها از منظر مدیران روستایی شهرستان شاهین شهر و میمه بوده است. پژوهش حاضر از نظر نوع تحقیق، توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات به روش پیمایشی و پرسشنامهای بوده است. جامعه نمونه 86 نفر بوده که شامل (30) نفر مسئولین مرتبط با مسائل روستایی در سطح شهرستان (متخصصان و اساتید دانشگاهی)، دهیاران (14نفر) و شوراهای اسلامی روستاها (42 نفر) بوده است. تجزیه و تحلیل دادهها با استفاده از روش آمار استنباطی همچون آزمون T تک نمونهای توسط نرم افزار SPSS22 انجام شده است. نتایج برگرفته از تجزیه و تحلیل آماری بیانگر این مطلب است که بکارگیری هریک از معیارهای پنجگانه در طراحی شبکه معابر روستاهای مورد مطالعه مطلوب بوده است ولی شدت مطلوبیت برخی از عوامل بیشتر از بقیه بوده است. براساس نتایج تجزیه و تحلیل آزمون T تک نمونهای عرض شبکه معابر با مقدار T(123/3) و سطح و پوشش شبکه معابر با مقدار T (874/2) بیشترین تاثیر را در طراحی شبکه معابر روستاهای مورد مطالعه از دیدگاه مسئولین روستایی داشتهاند و همچنینالگوی ساخت معابر با مقدار T(785/1) و معماری و سیمای شبکه معابر با مقدار T(654/0) در آخرین رتبه قرار داشتهاند در واقع وضعیت بکارگیری آنها نسبت به سایرین نامطلوبتر بوده است.
پرونده مقاله
جغرافیا و مطالعات محیطی
,
شماره5,سال
9
,
زمستان
1399
بلایای طبیعی یکی از چالشهای اصلی برای کشورهای در حال توسعه است، که به اقتصاد محلی منطقهای که با فاجعه روبرو میشوند آسیبهای جدی وارد کرده و باعث خنثی شدن دستاوردهای توسعه میشود. با توجه به این که بخش عمدهای از بلایای طبیعی، در نواحی روستایی کشور رخ میدهد و درصد زی چکیده کامل
بلایای طبیعی یکی از چالشهای اصلی برای کشورهای در حال توسعه است، که به اقتصاد محلی منطقهای که با فاجعه روبرو میشوند آسیبهای جدی وارد کرده و باعث خنثی شدن دستاوردهای توسعه میشود. با توجه به این که بخش عمدهای از بلایای طبیعی، در نواحی روستایی کشور رخ میدهد و درصد زیادی از جمعیت کشور در مناطق روستایی زندگی میکنند به لحاظ ضعف امکانات در این نواحی آسیبهای بسیاری را برای ساکنان روستاها ایجاد میکند، توجه به نواحی روستایی در این زمینه اهمیت بسیاری دارد. در فرایند برنامه ریزی توسعۀ روستایی، کاربری زمین، ارتباطات، تأسیسات و تجهیزات زیربنایی و رفاهی عمومیو غیره در روستاها را میتوان از جمله مقولههای برنامه ریزی کالبدی برشمرد. اما همه این شاخصها تحت تاثیر ابعاد اقتصادی روستا است. هدف از این پژوهش شناسایی مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا در مرحله اول و بعد بررسی رابطه آن با تاب آوری اقتصادی میباشد. روش پژوهش حاضر روش ترکیبی بود. بدین منظور با بهرهگیری از روش پدیدارشناسی برای شناسایی مشکلات اقتصادی استفاده شد و در بخش کمی از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد. نتایج نشان داد مشکلات اقتصادی روستاهای بخش سورنا، عدم وجود امنیت شغلی، عدم وجود تنوع تولید کار، عدم وجود سلامت سیاست مالی وپولی، عدم وجود امکانات مناسب و عدم وجود زیرساخت های مناسب میباشد و این مشکلات رابطه معناداری با تاب آوری اقتصادی دارند.
پرونده مقاله
جغرافیا و مطالعات محیطی
,
شماره2,سال
10
,
تابستان
1400
اقامتگاههای بومگردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی به شمار میرود و تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. یکی از چالشهای مهم بین برنامهریزان گردشگری، وجود دیدگاهها و نگرشهای مختلف در ارتباط با تاثیرات احداث اقامتگاههای بومگردی است که منجر ب چکیده کامل
اقامتگاههای بومگردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی به شمار میرود و تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. یکی از چالشهای مهم بین برنامهریزان گردشگری، وجود دیدگاهها و نگرشهای مختلف در ارتباط با تاثیرات احداث اقامتگاههای بومگردی است که منجر به شکلگیری الگوهای فکری متفاوت میشود. شناسایی و تبیین این الگوهای فکری، کاربرد مهمی برای برنامه ریزان گردشگری در زمینه اتخاذ بهترین برنامهها دارد. روستاهای بخش موران در شهرستان گرمی استان اردبیل از فضاهای مهم بومگردی استان به شمار میرود. هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر تاثیرات ایجاد اقامتگاههای بومگردی بر ابعاد توسعه روستایی موران است. برای این منظور از طریق روشهای میدانی و کتابخانهای دادههای لازم گردآوری شد. برای تعیین و تحلیل الگوهای فکری حاکم بر پژوهش از مدل تحلیلی کیو استفاده شده است. بر اساس نتایج این مدل چهار الگوی فکری حاکم بر تاثیرات اقامتگاههای بومگردی بر توسعه پایدار روستایی در موران شناسایی شد که الگوی فکری اول نسبت به دیگر الگوها دارای اهمیت بسیار بالایی است. بر اساس الگوی فکری اول اقامتگاههای بومگردی در مجموع دارای تاثیرات مثبت و بالایی بر بخشهای متعدد توسعه روستایی بخش موران داشته است. همچنین الگوهای دیگر از منظر ارزیابی تاثیرات دارای تفاوت با الگوی اول بوده و اساسا نگرش نسبتا متقاوتی به تاثیرات احداث اقامتگاههای بومگردی بر توسعه روستایی موران دارند.
پرونده مقاله
جغرافیا و مطالعات محیطی
,
شماره1,سال
11
,
بهار
1401
حوزههای روستایی به عنوان قاعده نظام و فعالیت ملی نقش اساسی در توسعة ملی ایفا میکنند؛ زیرا توسعه پایدار سرزمین در گرو پایداری نظام روستایی به عنوان زیرنظام تشکیلدهندة نظام سرزمین است و پایداری فضاهای روستایی در ابعاد مختلف میتواند نقش مؤثری در توسعه منطقهای و ملی دا چکیده کامل
حوزههای روستایی به عنوان قاعده نظام و فعالیت ملی نقش اساسی در توسعة ملی ایفا میکنند؛ زیرا توسعه پایدار سرزمین در گرو پایداری نظام روستایی به عنوان زیرنظام تشکیلدهندة نظام سرزمین است و پایداری فضاهای روستایی در ابعاد مختلف میتواند نقش مؤثری در توسعه منطقهای و ملی داشته باشد و اگر در جریان پیشرفت و توسعه فضاهای روستایی وقفهای ایجاد شود، آثار و پیامدهای آن نه تنها حوزههای روستایی؛ بلکه مناطق شهری و در نهایت، کلیات سرزمین را در بر خواهد گرفت. یکی از عوامل مؤثر در توسعه روستایی مدیریت و برنامه ریزی راهبردی میباشد. پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش مدیریت راهبردی در توسعه پایدار روستایی (مطالعه موردی: بخش مرکزی شهرستان سیریک) انجام شد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر روش توصیفی- پیمایشی بود. جامعه آماری پژوهش صاحبنظران و متخصصان بخش مرکزی شهرستان سیریک بودند که به شیوه هدفمند 60 نفر از آنها انتخاب شدند. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه محقق ساخته بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از نرم افزار spss و همچنین تحلیل swot استفاده شد. نتایج آزمون t نشان داد که مدیریت راهبردی نقش اساسی در توسعه پایدار روستایی دارد. همچنین معیارهای کالبدی، اجتماعی، زیست محیطی و اقتصادی نقش اساسی در توسعه پایدار روستایی در شهرستان سیریک دارد.
پرونده مقاله
جغرافیا و مطالعات محیطی
,
شماره5,سال
2
,
زمستان
1392
بر این مبنا در مقالهی فرارو با بهرهگیری از مدل اکولوژیکی توریسم و استعانت از مطالعات کتابخانهای- اسنادی و پیمایشی؛ نخست توان اکولوژیکی پهنهی جغرافیایی استان چهارمحال و بختیاری در محیط GIS مشخص شده، سپس میزان تطبیق کانونهای گردشگری موجود و ثبت شده در سازمان میراث فره چکیده کامل
بر این مبنا در مقالهی فرارو با بهرهگیری از مدل اکولوژیکی توریسم و استعانت از مطالعات کتابخانهای- اسنادی و پیمایشی؛ نخست توان اکولوژیکی پهنهی جغرافیایی استان چهارمحال و بختیاری در محیط GIS مشخص شده، سپس میزان تطبیق کانونهای گردشگری موجود و ثبت شده در سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری با بستر مکانی استقرار هر یک به لحاظ ارزش بوم شناختی تعیین و سرانجام بر اساس توان سرزمین تأسیسات، تجهیزات و امکانات زیر بنایی و روبنایی لازم با ارائهی اولویّت اجرایی هر یک جهت شفاف سازی و تضمین نسبی روند سرمایه گذاری در قلمرو تحقیق مشخص شده است.
پرونده مقاله
هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی بهینه برنامهریزی توسعه بافتهای با ارزش روستایی جهت توسعه گردشگری با تاکید بر گردشگری روستایی دهستان سمام شهرستان املش میباشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی است. از نظر روش انجام دادن تحقیق به طور کلی، این تحقیق یک چکیده کامل
هدف از پژوهش حاضر ارائه الگوی بهینه برنامهریزی توسعه بافتهای با ارزش روستایی جهت توسعه گردشگری با تاکید بر گردشگری روستایی دهستان سمام شهرستان املش میباشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی است. از نظر روش انجام دادن تحقیق به طور کلی، این تحقیق یک تحقیق توصیفی- تحلیلی است. جامعه آماری مورد پژوهش شامل 32 نفر از کارشناسان مربوطه بوده که حجم نمونه برای کارشناسان به شیوه کل سرشماری بهره گرفته شد. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه 36 سوالی در بخش بافت با ارزش و 28 سوال در بخش توسعه گردشگری روستایی است. برای بررسی روایی پرسشنامه از نظر 5 نفر از متخصصین حوزه برنامهریزی روستایی استفاده شده و روایی آن چندین بار مورد بررسی قرار گرفت و همچنین از روایی سازهای بر اساس تحلیل عاملی تاییدی استفاده شده است. برای بررسی پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن 84/0 و در وضعیت مطلوبی است. در قسمت تحلیل دادهها به کمک نرم افزارهای spss22 و Smart PLS به بررسی سؤالات تحقیق با استفاده از مدلسازی معادلات ساختاری و آزمون تحلیل عاملی تاییدی پرداخته شد. نتایج نشان داد که به طور کلی برنامهریزی توسعه بافت های باارزش روستایی بر توسعه گردشگری تاثیرگذار بوده است. در این میان شاخص اقتصادی بر توسعه گردشگری، شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری و شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری اثرگذار بوده است. بر این میان شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری بیشترین تاثیر و شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری کمترین تاثیر را داشته است.
پرونده مقاله
امروزه گردشگری روستایی به یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و دولتها سیاستهای مختلفی را به منظور توسعهی گردشگری روستایی در مقیاسهای گوناگون، از سطوح محلی تا سطح ملی بهکار گرفتهاند. در دهههای گذشته به ویژه از دههی 1990، به چکیده کامل
امروزه گردشگری روستایی به یکی از مهمترین بخشهای اقتصادی در بسیاری از کشورهای جهان تبدیل شده است و دولتها سیاستهای مختلفی را به منظور توسعهی گردشگری روستایی در مقیاسهای گوناگون، از سطوح محلی تا سطح ملی بهکار گرفتهاند. در دهههای گذشته به ویژه از دههی 1990، به دلیل رکود بخش کشاورزی و مشکلات فراروی جوامع روستایی، همواره متخصصان و برنامهریزان بر اهمیت توسعهی گردشگری روستایی تأکید کردهاند. در این راستا شهرستان سیریک با برخورداری از جاذبههای فراوان در مناطق روستایی میتواند از این پتانسیل عظیم در راستای بهبود وضع اقتصادی خود بهره برد. به همین منظور در مقاله حاضر با استفاده از انجام مراحل کیفی با تکنیکSWOT به تعیین نقاط قوت، ضعف، فرصتها و تهدیدهای موجود برای توسعه گردشگری این شهرستان پرداخته شد و با استفاده از نرمافزار SPSS و با محاسبه ضریب همبستگی به بررسی رابطه مدیریت راهبردی و توسعه گردشگری پرداخته شد. نتایج حاکی از آن بود که نقاط قوت و فرصتهای این منطقه بیش از نقاط ضعف و تهدیدهای آن بوده که با بهکارگیری راهبرد تهاجمی، میتوان به توسعه گردشگری منطقه امیدوار بود. همچنین نتایج ضریب همبستگی نشان داد بین مدیریت راهبردی و توسعه گردشگری با ضریب همبستگی 67/0 رابطه معنادار وجود دارد.
پرونده مقاله
در طی دهههای گذشته بهبود معیشت روستائیان مورد توجه بسیاری قرار گرفته و به عنوان یکی از اهداف توسعه پایدار روستایی مطرح بوده است. یکی از راهبردهای اصلی برای بهبود اقتصاد روستا، گردشگری کشاورزی یا اگروتوریسم است که میتواند روستا را به سمت توسعه و پایداری سوق دهد. هدف از چکیده کامل
در طی دهههای گذشته بهبود معیشت روستائیان مورد توجه بسیاری قرار گرفته و به عنوان یکی از اهداف توسعه پایدار روستایی مطرح بوده است. یکی از راهبردهای اصلی برای بهبود اقتصاد روستا، گردشگری کشاورزی یا اگروتوریسم است که میتواند روستا را به سمت توسعه و پایداری سوق دهد. هدف از پژوهش حاضر تأثیر اگروتوریسم بر توسعه پایدار شهرستان صومعهسرا میباشد. روش پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ روششناسی توصیفی- پیمایشی بود. جامعه مورد مطالعه در این پژوهش شامل کشاورزان، کارشناسان و متخصصان شهرستان صومعهسرا میباشد. محدوده مورد مطالعه شهرستان صومعهسرا بود. ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرسشنامه توسعه روستایی بود. برای تجزیه و تحلیل فرضیهها از آزمون تی و تحلیل واریانس استفاده شد. نتایج نشان داد با توجه به میزان F که برابر با 41/23 و سطح معناداری 001/0 که پایینتر از 05/0 میتوان نتیجه گرفت گردشگری کشاورزی بر توسعه پایدار در شهرستان صومعهسرا تأثیرگذار بوده است. همچنین با توجه به نتایج و سطح معناداری گردشگری کشاورزی بر تمام ابعاد توسعه پایدار نیز تأثیر داشته است. بعد زیست محیطی با میانگین 06/4 بیشترین تأثیر و بر بعد اجتماعی با میانگین 06/4 کمترین تأثیر را داشته است.
پرونده مقاله
کسب و کارهای گردشگری در مناطق روستایی، یکی ازراهبردهای مهم توسعه روستایی به شمار میرود. اقامتگاههای بومگردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی، تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. تبیین تاثیرات اقامتگاههای بومگردی بر توسعه روستایی، از مباحث چالش چکیده کامل
کسب و کارهای گردشگری در مناطق روستایی، یکی ازراهبردهای مهم توسعه روستایی به شمار میرود. اقامتگاههای بومگردی به عنوان یکی از مهمترین کسب و کارهای گردشگری روستایی، تاثیرات بالایی در توسعه روستاها دارد. تبیین تاثیرات اقامتگاههای بومگردی بر توسعه روستایی، از مباحث چالشی بین پژوهشگران و مدیران محسوب میشود. روستاهای بخش موران در شهرستان گرمی استان اردبیل، از فضاهای مهم بومگردی و گردشگری نوار مرزی استان به شمار میرود. هدف اصلی این پژوهش، تحلیل تاثیرات ایجاد اقامتگاههای بومگردی بر ابعاد توسعه روستایی موران و شناسایی الگوهای فکری حاکم به منظور ارائه راهبردهای توسعه اقامتگاههای بومگردی و سرانجام، ارائه الگوی بهینه توسعه اقامتگاه های بومگردی بر مبنای توسعه پایدار روستایی است. برای این منظور، از طریق روشهای میدانی و کتابخانهای دادههای لازم گردآوری شد. نمونه آماری در بخش تحلیل تاثیرات اقامتگاهها، شامل 70 کارشناس شامل مدیران، پژوهشگران و صاحبان کسب و کار و در بخش ارائه راهبردها شامل ترکیبی از 70 کارشناس شامل مشارکتکنندگان روستایی و کارشناسان بیرون از روستا است که از طریق فرمول کوکران مشخص شدند. برای تحلیل تاثیرات اقامتگاهها از آزمونهای آماری و در بخش تدوین راهبردها از مدل meta-SWOT استفاده شده است. نتایج پژوهش حاکی از تاثیرات مثبت اقامتگاه های بوم گردی در توسعه روستایی است. در نهایت الگوی بهینه توسعه اقامتگاههای بومگردی در بخش روستایی موران ارائه شد که از مهمترین مولفههای این الگو میتوان مسیریابی بومگردی، تشکیل خوشههای بومگردی، تبادلات کسب و کارها، راهبرد اقیانوس آبی، تطبیق محصول- بازار، معماری مشارکتی و ترکیبی، پیوند با تسهیلگر، دستکاری در عوامل محرک و تغییر قواعد است.
پرونده مقاله
از آنجا که بناهای تاریخی جزء اولین نقاطی هستند که اکثر مسافران با آن برخورد دارند و بخش عمده تصویر روستا شکل میگیرد، لذا پرداختن به این مسئله امری اجتنابناپذیر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش بافت ها با ارزش روستایی در توسعه گردشگری روستاهای دهستان سمام شهرستان املش چکیده کامل
از آنجا که بناهای تاریخی جزء اولین نقاطی هستند که اکثر مسافران با آن برخورد دارند و بخش عمده تصویر روستا شکل میگیرد، لذا پرداختن به این مسئله امری اجتنابناپذیر است. هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش بافت ها با ارزش روستایی در توسعه گردشگری روستاهای دهستان سمام شهرستان املش در استان گیلان می باشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف (نوع استفاده) یک تحقیق کاربردی و از نظر روش انجام دادن تحقیق توصیفی- تحلیلی است. . برای بررسی روایی پرسشنامه از نظر 5 نفر از متخصصین حوزه برنامه ریزی روستایی استفاده شد. برای بررسی پایایی نیز از آلفای کرونباخ بهره گرفته شد که مقدار آن 81/0 و در وضعیت مطلوبی است. در قسمت تحلیل دادهها به کمک نرم افزارهای spss22 و AMOS به تجزیه و تحلیل داده ها پرداخته شد. نتایج نشان داد که به طور کلی بافت های با ارزش روستایی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 21/0 و میزان معناداری 004/0، شاخص اقتصادی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 33/0 و مقدار معناداری 001/0، شاخص اجتماعی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 34/0 و میزان معناداری 000/0 و شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 72/0 و میزان معنادای 000/0 تاثیر گذار بوده است. نتایج نشان داد که شاخص کالبدی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 72/0 و میزان معناداری 000/0، بیشترین تاثیر و شاخص اقتصادی بر توسعه گردشگری با ضریب تاثیر 33/0 و میزان معنادای 001/0 کمترین تاثیر را داشته است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد