حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره1,سال
7
,
بهار
1397
هدف از این تحقیق ارزیابی توابع تولید حاصلضرب اصلاح شده ریس ) Rase, 2004 ( و حاصلضربی اصلاح شده Tafteh et al.(2013) در برآورد عملکرد گیاه کلزاتحت شرایط کمآبیاری در بازههای ماهانه، مراحل چهارگانه رشد و کل دوره رشد در منطقه قزوین میباشد. بدین منظور از دادههای طرح بلوک کامل چکیده کامل
هدف از این تحقیق ارزیابی توابع تولید حاصلضرب اصلاح شده ریس ) Rase, 2004 ( و حاصلضربی اصلاح شده Tafteh et al.(2013) در برآورد عملکرد گیاه کلزاتحت شرایط کمآبیاری در بازههای ماهانه، مراحل چهارگانه رشد و کل دوره رشد در منطقه قزوین میباشد. بدین منظور از دادههای طرح بلوک کامل تصادفی باتیمارهای زمان آبیاری ) 60 ، 90 ، 120 و 150 میلیمتر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A ( با سه تکرار طی سالهای زراعی 1389 تا 1391 استفاده گردید. نتایج نشان دادکه تیمارهای T12 و T11 به ترتیب با 2390 و 1320 کیلوگرم در هکتار حداکثر و حداقل عملکرد خشک را دارند. نتایج نشان داد که در بازه های زمانی مختلف بهتریننتیجه در بازه زمانی کل دوره رشد به دست آمده و سایر بازه های زمانی از دقت مدل می کاهد. در هر دو روش مورد ارزیابی کمترین خطا در بازه زمانی کل دوره رشدبه دست آمده است. بررسی شاخصهای آماری حاکی از آن است که روش Tafteh et al.(2013) در بازه کل دوره رشد با کمترین مقدار ریشه مربعات خطای استاندارد( RMSE (، ریشه مربعات خطای استاندارد نرمال شده ) NRMSE ( به ترتیب به مقدار 423 و 211 / 0 و بیشترین مقدار شاخص توافق ) d ( و ضریب تبیین ) R2 ( به ترتیب برابر با 76 / 0 و 645 / 0 در برآورد عملکرد گیاه کلزا روش مناسبتری میباشد.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره4,سال
8
,
پاییز
1397
این پژوهش بهمنظور ارزیابی عملکرد و زیستتوده زعفران با استفاده از مدل رشد گیاهی AquaCrop تحت گزینههای مختلف کمآبیاری و مصرف زئولیت با استفاده از نتایج آزمایش سال 1392 و 1393 انجام شد. در تحقیق انجام شده، 36 داده اندازهگیری شده برای هر پارامتر تحت تیمارهای سطح آبیاری چکیده کامل
این پژوهش بهمنظور ارزیابی عملکرد و زیستتوده زعفران با استفاده از مدل رشد گیاهی AquaCrop تحت گزینههای مختلف کمآبیاری و مصرف زئولیت با استفاده از نتایج آزمایش سال 1392 و 1393 انجام شد. در تحقیق انجام شده، 36 داده اندازهگیری شده برای هر پارامتر تحت تیمارهای سطح آبیاری (عرف محلی: I1، کمآبیاری با کاهش 70 درصد نیاز آبی گیاه: I2 و آبیاری براساس نیاز آبی کامل گیاه: I3) و کاربرد زئولیت (صفر: Z0، 5/0 درصد: Z1، 1درصد: Z2 و 2 درصد: Z3 درصد وزنی خاک) بهصورت تصادفی به دو دسته تقسیم شدند. دسته نخست (شامل70 درصد دادهها) بهمنظور واسنجی و دسته دوم (شامل 30 درصد دادهها) برای صحتسنجی مدل AquaCrop مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج شبیهسازی نشان داد در هر دو مرحله واسنجی و صحتسنجی، تیمارهای شامل آبیاری عرف محلی بیشترین اختلاف را با مقادیر اندازهگیری شده داشتند. در برخی موارد تیمارهای حاوی زئولیت این اختلاف را کاهش دادند لیکن رابطه معنیداری بین نتایج بهدست آمده مشاهده نشد. آمارههای RMSE، MBE و NRMSE برای شبیهسازی عملکرد زعفران در مرحله صحتسنجی به ترتیب برابر با 48/0 (کیلوگرم در هکتار)، 21/0- (کیلوگرم در هکتار) و 09/0 و برای زیستتوده در همین مرحله به ترتیب برابر با 9/151 (کیلوگرم در هکتار)، 2/74 (کیلوگرم در هکتار) و 13/0 به دست آمدند. این مقادیر نشان دادند که این مدل دقت مناسبی برای شبیهسازی عملکرد و زیست توده زعفران داشت. کارایی این مدل با استفاده از مقادیر EF مطلوب بود به طوری که مقدار این آماره برای عملکرد در هر دو مرحله واسنجی و صحتسنجی به ترتیب برابر با 32/0 و 42/0 و برای زیستتوده در همین دو مرحله به ترتیب برابر با 99/0 و 99/0 بود. براساس نتایج به دست آمده،این مدل دقت کافی برای شبیهسازی عملکرد و زیستتوده زعفران در شرایط کم آبیاری و کاربرد زئولیت را داشت. بنابراین استفاده از این مدل، بهعنوان یک مدل مطلوب گیاهی برای شبیه سازی زعفران پیشنهاد میشود.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره1,سال
9
,
بهار
1399
با توجه به عدم توزیع ایستگاه های باران سنجی در سطح کشور و نیاز به تعیین و تخمین بارش در مزارع آبیاری جهت برنامه ریزی آبیاری، ابزار هایی که بتوانند در تعیین بارش در سطح مزارع کمک نمایند از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. در این مطالعه از ابزار گوگل ارث انجین و اطلاعات ما چکیده کامل
با توجه به عدم توزیع ایستگاه های باران سنجی در سطح کشور و نیاز به تعیین و تخمین بارش در مزارع آبیاری جهت برنامه ریزی آبیاری، ابزار هایی که بتوانند در تعیین بارش در سطح مزارع کمک نمایند از اهمیت بالایی برخوردار می باشند. در این مطالعه از ابزار گوگل ارث انجین و اطلاعات ماهوارهای CHIRPS ، TRMM و GPM به ترتیب در بازههای زمانی مختلف استفاده شد. با استفاده از این ابزار مقدار بارش در بازه های روزانه، دهه و ماهانه در ایستگاه اهواز و ایذه در بازه 1393-1394 و 1396 -1397 مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت با استفاده از اطلاعات 9 ایستگاه ارزیابی نهایی انجام شد. نتایج نشان داد که سامانه در بازه ماهانه از شاخص کارایی بالایی برخوردار است (99/0) و مقدار خطای نرمال شده آن حدود 36 درصد می باشد. ارزیابی نشان داد که به طور متوسط 51 درصد خطا در برآورد بارش وجود دارد و به میزان 1/3 میلی متر به طور متوسط مقدار بارش کمتر برآورد می شود. شاخص توافق و کارایی مدل قابل قبول بود همچنین از نظر آزمون F-Test تفاوت معنی داری بین داده های برآورد شده و اندازه گیری شده مشاهده نشد ولی جهت افزایش دقت آن می بایست از روش های مختلف پهنه بندی مانند کوکریجینگ استفاده نمود و از آن به عنوان پارامتر کمکی به همراه نقشه رقوم ارتفاعی استفاده کرد.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره4,سال
11
,
پاییز
1400
ازآنجاییکه در بررسی راندمان آبیاری و معادله اصلی آن عمق توسعه ریشه بهصورت عامل مهم و غیرقابلاغماض در نظر گرفتهشده است. لذا تعیین دقیق عمق توسعه ریشه در مراحل مختلف رشد گیاه از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از حفر پروفیل بهصورت مستقیم عمق تغییر چکیده کامل
ازآنجاییکه در بررسی راندمان آبیاری و معادله اصلی آن عمق توسعه ریشه بهصورت عامل مهم و غیرقابلاغماض در نظر گرفتهشده است. لذا تعیین دقیق عمق توسعه ریشه در مراحل مختلف رشد گیاه از اهمیت ویژهای برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از حفر پروفیل بهصورت مستقیم عمق تغییرات ریشه گندم در مناطق حمیدیه، کوثر، عتابیه، یاسمین فردوس، داریون، ویس، شادگان و هندیجان با خاک هایی بترتیب با شوریهای مختلف 3/7، 1/23، 8/12، 7/12، 9/4، 24، 7/10و 22/14 دسی زیمنس بر متر در عمق 0 تا 60 سانتی متری مورد اندازه گیری قرار گرفت. همچنین شوری آب در هر یک از پایلوت های فوق بترتیب 8/1، 9/1، 5/2، 2/2، 7/1، 4/2، 4/6 و 2/3 دسی زیمنس بر متر بود. بافت غالب خاک این مناطق بترتیب Clay Loam و Silty Clay Loam می باشد. همانطور که نتایج نشان می دهد بافت این پایلوت ها سنگین بوده و نتایج این تحقیق در همین رنج بافت خاک قابل تعمیم می باشد. در این راستا مدل عمق توسعه ریشه رابطه بورگ و گریمز (1986) بر اساس اطلاعات FAO و اطلاعات بومی بهدستآمده از منطقه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اطلاعات FAO موجب ایجاد خطای زیادی در حدود 176 درصد می باشد و استفاده از رابطه های بومی در کلاس های مختلف شوری خاک نشان می دهد که با استفاده از این معادلات با خطای متوسط 18 درصد می توان برآورد مناسب تری از تغییرات عمق ریشه در این مناطق داشت.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره48,سال
12
,
تابستان
1402
زمینه و هدف: اکثر مطالعاتی که به منظور بررسی الگوی تغییرات زمانی و مکانی بارش در مناطق مستعد دیم انجام گرفته است، در نهایت به تعیین روند بارش کل سالانه، فصلی و ماهانه در مناطق مورد نظر منتج شده اند. این در حالی است که تغییرات فراوانی و شدت بارش نیز جزو پارامترهای مهمی ه چکیده کامل
زمینه و هدف: اکثر مطالعاتی که به منظور بررسی الگوی تغییرات زمانی و مکانی بارش در مناطق مستعد دیم انجام گرفته است، در نهایت به تعیین روند بارش کل سالانه، فصلی و ماهانه در مناطق مورد نظر منتج شده اند. این در حالی است که تغییرات فراوانی و شدت بارش نیز جزو پارامترهای مهمی هستند که هم در روند مقدار بارش و هم در مکان یابی و برنامه ریزی مناسب این مناطق تاثیر زیادی دارند. هدف از این مطالعه بررسی اثر تغییرات فراوانی و شدت بارش روزانه در روند بارش سالانه و فصلی در استان کردستان است.روش پژوهش: بدین منظور از داده های بارش سی ساله (1367 تا 1396) چهار ایستگاه سینوپتیک سنندج، بیجار، قروه و سقز، واقع در استان کردستان استفاده شد. بعد از تست همگنی داده ها، روند تغییرات سری های زمانی فراوانی و مقدار بارش ها از طریق آزمون ناپارامتریک من -کندال و تخمینگر شیب Sen محاسبه شد.یافتهها: نتایج بدست آمده حاکی از روند کاهشی بین 25 تا 31 درصد بارش کل سالانه نسبت به میانگین دوره مورد مطالعه در چهار ایستگاه بودند و این کاهش در اکثر موارد مربوط به فصل های بهار، تابستان و زمستان بود. روند بارش در فصل پاییز تغییر معنی داری را نداشت. با وجود اینکه، روند تغییرات تعداد روز های بارانی در ایستگاه های سنندج و قروه به ترتیب افزایش معنی داری برابر 54/0 و 63/0 روز در سال داشته اند ولی نتایج نشان دادند که این افزایش مربوط به بارش های بهاری با شدت کمتر از پنج میلی متر بوده است که در تامین نیاز آبی گیاه نمی تواند چندان تاثیر گذار باشد. نکته قابل توجه این بود که، شدت بارش در همه ایستگاه ها کاهش داشته است و طبق این نتایج دلیل اصلی کاهش بیش از 40 درصدی مقدار بارش فصل بهار و زمستان ایستگاه های سنندج، قروه و سقز در طول دوره مطالعاتی بوده است.نتایج : به طور کلی، افزایش فراوانی بارش های با شدت کم و کاهش شدت بارش ها در مناطق دیم می تواند تهدید جدی برای کاهش عملکرد باشد. بنابراین، بررسی روند تغییرات فراوانی و شدت بارش، در کنار مقادیر آن جهت تعیین الگوی توزیع بارش سالانه و فصلی در اراضی مستعد دیم ضروری می باشد.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره49,سال
13
,
بهار
1402
زمینه و هدف: عوامل مختلفی در افزایش تولید محصول گندم مؤثر می باشند که یکی از مهم ترین آن ها، آب است. تعیین آب مصرفی واقعی گندم در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیتی خاص برخوردار بوده و استفاده اقتصادی از آب یک مسئله جدی و بسیار مهم برای کشاورزان و محققانی است که گندم را به چکیده کامل
زمینه و هدف: عوامل مختلفی در افزایش تولید محصول گندم مؤثر می باشند که یکی از مهم ترین آن ها، آب است. تعیین آب مصرفی واقعی گندم در مناطق خشک و نیمه خشک از اهمیتی خاص برخوردار بوده و استفاده اقتصادی از آب یک مسئله جدی و بسیار مهم برای کشاورزان و محققانی است که گندم را به صورت آبی کشت و تولید می کنند . فصل کشت گندم به دلیل تغییر الگوی انرژی موثر بر تبخیر-تعرق، اثر مستقیمی بر نیاز آبی آن دارد و به طور قطع در فصل زمستان، نیاز آبی کمتری نسبت به بهار و تابستان خواهد داشت. این پژوهش به منظور بررسی سامانه نیاز آب در تعیین مقدار واقعی آب آبیاری و عملکرد گیاه گندم بر اساس حل معکوس تابع تولید در شرایط تنش آبی برای گندم رقم الوند در استان قزوین انجام شد.روش پژوهش: این پژوهش در سال های زراعی 1396- 1398 در استان قزوین در زمینی به مساحت 600 متر مربع در ایستگاه تحقیقاتی اسماعیل آباد (49º 52' N, 36º15' E, 1285 MSL) انجام شد. طرح آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار بود. به طوری که عامل اصلی مدیریت آبیاری شامل تأمین نیاز آبی 20 (I1)، 40 (I2)، 60 (I3)، 80 (I4) و 100 درصد (I5) و تیمار فرعی شامل آبیاری تا پایان مرحله گلدهی (S1) و مرحله خمیری شدن دانه (S2) بود. سامانه نیاز آبی کشور که توسط موسسه تحقیقات خاک و آب کشور ارائه شده است، سامانه ای است برای تعیین نیاز آبی محصولات زراعی و باغی که توانایی برآورد و تعیین نیاز آبی، آب مصرفی و برنامهریزی آبیاری گیاهان را در سطح منطقه، شهرستان، حوضه آبریز، دشت دارد. یکی از نکات برجسته این سامانه، مکان محور بودن آن است و استفاده کننده در هر مکان با مراجعه به سامانه، نیازهای منطقهای خود را استخراج میکند و میتواند آب مصرفی برای الگوی کشت را تحت گزینههای مختلف کاربری به ذی نفعان بخش آب کشاورزی با قابلیت بهروزرسانی ارائه نماید.یافته ها: نتایج نشان داد که ریشه میانگین مربعات خطا در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 122، 83 و 126 میلی متر در روز بود که در این میان، روش پاسکوئله نسبت به سایر روش ها، دارای برآورد بهتری بود. در روش پاسکوئله بهترین ریشه میانگین مربعات خطای نرمال با 18/0 درصد مشاهده شد. شاخص توافق یا سازگاری در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 95/0، 98/0 و 95/0 درصد و ضریب کارایی مدل به ترتیب با 77/0، 91/0 و 73/0 بود. همچین نتایج آنالیز آماری نشان داد که مقادیر اندازه گیری و شبیه سازی شده به خط یک به یک نزدیک و ارتباط مناسبی دارند و مقادیر ضریب تبیین در سال های مورد مطالعه را 98/0 نشان داد. نتایج برآورد میزان تبخیر- تعرق گیاه گندم با استفاده از سیستم نیاز آب در دشت قزوین با روشهای تافته و همکاران. (2013)، پاسکوئله و همکاران. (2017) و رئس و همکاران، (98/0=R2) بالا بوده و ریشه میانگین مربعات خطا در روش های تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب 120، 83 و 126 میلی متر در روز بود که در این روش روش پاسکوئله برآورد بهتری نسبت به روشهای دیگر داشت.نتیجهگیری: به طور کلی و با توجه به نتایج آماری، تقریب خوبی بین داده های واقعی و استفاده از سیستم نیاز آب در تعیین میزان آب آبیاری در شرایط تنش آبی مشاهده شد که بیانگر ارزیابی مناسب سیستم نیاز آبی و توانایی شبیه سازی است. تابع عملکرد گندم در رابطه با تیمارهای مختلف آبیاری بود و این سیستم می تواند به عنوان ابزار مناسبی در برآورد نیاز آبی برای بهبود مدیریت آب در گندم استفاده شود.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره52,سال
13
,
زمستان
1402
زمینه و هدف: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، اﺳﺘﻔﺎده درست از آب ﺿﺮوری اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮی روش ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺑﻴﺎری در مزارع از راﻫﻜﺎرهای ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﺳﺘﻔﺎده از آب اﺳﺖ. تنش آبی می تواند عملکرد محصول را در مزرعه تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، روش صحیح آبیاری و مدیریت مصرف آب از موارد ا چکیده کامل
زمینه و هدف: ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺤﺪودﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ آب، اﺳﺘﻔﺎده درست از آب ﺿﺮوری اﺳﺖ و ﺑﻪ ﻛﺎرﮔﻴﺮی روش ﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ آﺑﻴﺎری در مزارع از راﻫﻜﺎرهای ﻣﻨﺎﺳﺐ در اﺳﺘﻔﺎده از آب اﺳﺖ. تنش آبی می تواند عملکرد محصول را در مزرعه تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین، روش صحیح آبیاری و مدیریت مصرف آب از موارد اساسی در مزارع می باشد. استراتژی کم آبیاری با رویکرد تامین نیاز آبی را می توان به عنوان یک تکنیک عملی و کارآمد برای اطمینان از عملکرد بیشتر محصول، بدون به خطر انداختن فرآیندهای فیزیولوژیکی و عملکرد در نظر گرفت. لذا زمینه این پژوهش تخمین مقدار آب مصرفی و میزان تبخیر-تعرق گیاه لوبیا با هدف ارزیابی شرایط مزرعه ای و مقایسه آن با روش های تافته، پاسکوئله و رئس می باشد.روش پژوهش: پژوهش حاضر به منظور تعیین مقدار آب مصرفی و تبخیر-تعرق لوبیا با استفاده از روش های تافته، پاسکوئله و رئس و بر مبنای حل معکوس تابع تولید عملکرد در استان مرکزی و در ایستگاه ملی تحقیقات لوبیای خمین در ارتفاع 1930 متر از سطح دریا با طول جغرافیایی 49 درجه و57 دقیقه و عرض جغرافیای 33 درجه و 39 دقیقه در سال های 1395 و 1396 اجرا شد. در این آزمایش تیمار آبیاری شامل جویچه ای و قطره ای-نواری به عنوان فاکتور اصلی و مقادیر نیاز آبی شامل 100، 75 و 55 درصد نیاز آبی به عنوان فاکتور فرعی انتخاب و به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. رقم مورد کشت از نوع بومی و زمان کاشت آن در سال اول و دوم به ترتیب روز دهم و نهم خردادماه بود. نوارهای آبیاری قطره ای بر روی پشته ها قرار گرفته و آبیاری تا استقرار کامل گیاهچه در مرحله ظهور سومین سه برگچه ای به صورت یکسان انجام شد.یافته ها: بیشترین عملکرد دانه با میانگین 2683 کیلوگرم بر هکتار در روش آبیاری جویچه ای و با تأمین 100 درصد نیاز آبی به دست آمد. در ارزیابی تبخیر-تعرق، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در روش های تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب 0/160، 8/117 و 0/185 میلی متر و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) به ترتیب 448/0، 330/0 و 518/0 درصد بود و شاخص توافق یا سازگاری (d) در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 295/0، 600/0 و 081/0 درصد بود. در بررسی مقادیر آب آبیاری، ریشه میانگین مربعات خطا (RMSE) در روش های تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب 7/156، 5/117 و 3/181 میلی متر و ریشه میانگین مربعات خطای نرمال (RMSEn) به ترتیب 446/0، 335/0 و 516/0 درصد بود. شاخص توافق یا سازگاری (d) در روش تافته، پاسکوئله و رئس به ترتیب با 324/0، 602/0 و 118/0 درصد بود.نتیجهگیری: به طورکلی و با توجه به نتایج آماری، روش های تافته، پاسکوئله و رئس، برآورد قابل قبولی از مقدار آب آبیاری و میزان تبخیر-تعرق در شرایط جویچه ای و قطره ای-نواری تحت مقادیر مختلف نیاز آبی داشتند. از این رو می توانند به عنوان یک ابزار مناسب در تخمین آب مصرفی در محل مورد مطالعه استفاده شوند.
پرونده مقاله
حفاظت منابع آب و خاک (علمی - پژوهشی)
,
شماره53,سال
14
,
بهار
1403
زمينه و هدف: بسياري از پژوهشگران نقش مواد آلي در فرايند خاکدانه سازي را مورد بررسي قرار داده اند، ليکن هرکدام از آنها اين ويژگيها را براي منطقه محدودي به کاربرده اند. در اين پژوهش هدف اين بود که اثرات را در چند اقليم و با دو نوع متفاوت کود آلي در بافتهاي مختلف خاک چکیده کامل
زمينه و هدف: بسياري از پژوهشگران نقش مواد آلي در فرايند خاکدانه سازي را مورد بررسي قرار داده اند، ليکن هرکدام از آنها اين ويژگيها را براي منطقه محدودي به کاربرده اند. در اين پژوهش هدف اين بود که اثرات را در چند اقليم و با دو نوع متفاوت کود آلي در بافتهاي مختلف خاک و در تناوب زراعي به مدت دو سال مورد ارزيابي قرار دهيم.
روش پژوهش: به منظور بررسي ميزان تاثير ماده آلي بر فرآيند خاکدانه سازي اين پژوهش در سه نوع بافت خاک و در 6 محدوده وزني قطر خاکدانهها شامل 105-75، 250-105، 500-250، 1000-500، 2000-1000 و 4750-2000 ميکرون که از جامعيت نسبتا بالايي شامل ريزترين تا درشت ترين قطر خاکدانهها بود تحت تاثير سالهاي تناوب کشت (گندم و ذرت) بر ميانگين وزني قطر خاکدانهها در 11 منطقه کشورانجام شد. همچنين تغييرات ميانگين وزني قطر خاکدانهها در حالت شاهد (قبل از کشت) و سال اول و دوم کشت در گياهان گندم و ذرت به طور متوسط مورد بررسي قرار گرفت. در اين آزمايش تاثير ماده آلي بر فرايند خاکدانه سازي در 5 تيمار : 10 ، 20 تن در هکتار کود حيواني، 10 ، 20 تن در هکتار کمپوست و شاهد در آزمايش فاکتوريل در غالب طرح کاملا تصادفي مورد بررسي قرار گرفت.
يافته ها: نتايج حاکي از تجمع غالب خاکدانها در محدوده 500-250(40% وزني) و 1000-500 (30%) براي بافت لوم رسي، 250-105 (25%وزني) و 500-250 (30%وزني) براي بافت لوم و 250-105 (40%وزني) براي بافت لوم شني در پيش از آغاز کشت دارد که اين محدوده با توجه به نقش کاملا موثر و مثبت رس در افزايش خاکدانه سازي، بهبود ساختمان خاك و به تبع آن پايداري منافذ خاك شده است. افزايش کودهاي آلي موجب افزايش ميانگين وزني قطر خاکدانهها شده و باعث تشکيل خاکدانه هايي با اندازه 500-250 و 1000-500 ميکرون شد. نتايج تاثير کشتهاي متناوب گندم و ذرت بر مقادير ميانگين وزني قطر خاکدانهها در مقايسه با قبل کشت بخصوص در سال اول کشت نشان داد که با افزايش کودهاي آلي، تشکيل خاکدانه هايي با قطر 1000-500 ميکرون بيشتر شد و درصد فراواني خاکدانههاي با قطر 250-105 و 1000-250، کمترشد. هم چنين نتايج نشان داد که بهبود خاکدانه سازي با افزايش کودهاي آلي در خاک با بافت لوم شني بيشترين و در خاک با بافت لوم رسي کمترين شد. همچنين در تيمارهاي مختلف کود حيواني و کمپوست در هيچ يک از قطر خاکدانهها و در هيچ يک از کلاسهاي بافتي اختلاف معني داري مشاهده نگرديد. و نتايج حاکي از اين است که اعمال تيمارهاي مختلف کودهاي آلي بيشترين تاثير را در خاک لوم شني نسبت به خاک لوم و لوم رسي دارد.
نتيجه گيري: به طور کلي و با توجه به نتايج آماري افزودن مواد آلي سبب بهبود فرايند خاکدانه سازي مي گردد و همچنين خاک با بافت لوم شني بيشترين تاثيرپذيري را نسبت به افزايش کودهاي آلي دارد.
پرونده مقاله
علوم و تکنولوژی محیط زیست
,
شماره6,سال
23
,
تابستان
1400
زمینه و هدف: در حال حاضر منابع آب زیرزمینی از جمله مهمترین منابع برای مصارف آبیاری است. لذا تعیین تغییرات کیفیتی آنها در سطح یک دشت یا منطقه به منظور استفاده بهینه، ضروری است. این مطالعه با هدف پهنهبندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش چکیده کامل
زمینه و هدف: در حال حاضر منابع آب زیرزمینی از جمله مهمترین منابع برای مصارف آبیاری است. لذا تعیین تغییرات کیفیتی آنها در سطح یک دشت یا منطقه به منظور استفاده بهینه، ضروری است. این مطالعه با هدف پهنهبندی کیفیت آب زیرزمینی دشت مختاران به منظور آبیاری با استفاده از روش تحلیل شبکهای (ANP) انجام یافته است.
روش بررسی: این تحقیق در دشت مختاران واقع در عرض جغرافیایی ‘13 ˚ 32 تا ‘46 ˚32 شمالی و طول جغرافیایی ‘40 ˚58 تا ‘45 ˚59 شرقی در استان خراسان جنوبی در سال 1393 انجام یافت. در این آزمایش، لایههای مختلف کیفیت آب زیرزمینی بر اساس عوامل نسبت جذبی سدیم، سختی کل، درصد سدیم محلول، بیکربنات سدیم، شاخص نفوذپذیری، نسبت جذبی منیزیم و نسبت کلایز در محیط GIS ایجاد و توسط روش تحلیل شبکهای وزندهی شد.
یافتهها: نتایج نشان داد که مناطق شرقی دارای کیفیت بهتری از لحاظ آب زیرزمینی نسبت به مناطق غربی است. هم چنین، 72/40٪ سطح دشت دارای کیفیت مطلوب (28/3، 09/17 و 35/20٪ به ترتیب در بازههای خیلی خوب، خوب و نسبتاً خوب) و 28/50 درصد سطح دشت دارای کیفیت نامطلوب (11/49، 35/7 و 82/2٪ به ترتیب در بازههای نسبتاً بد، بد و خیلی بد) بوده است.
بحث و نتیجهگیری: براساس نتایج به دست آمده، استحصال آب آبیاری از نقاط شرقی و شمالی دشت میبایست افزایش یافته و کشاورزی دیم در سایر نقاط مورد توجه قرار گیرد.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد