-
مقاله
1 - تبیین ابعاد و مولفههای پایداری در حمل و نقل شهری با بهرهگیری از تحلیل عاملینگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 1 , سال 11 , بهار 1398چکیده امروزه مسئله حمل و نقل یکی از عمده ترین مسائل کلان شهرها محسوب می شود. بروز مشکل در این سیستم می تواند مشکلاتی از قبیل اتلاف وقت و انرژی، افزایش هزینه های زندگی شهری و افزایش آلودگی محیط زیست در زندگی شهری به وجود آورد. یکی از مباحث اساسی که در توسعه پایدار شهری ب چکیده کاملچکیده امروزه مسئله حمل و نقل یکی از عمده ترین مسائل کلان شهرها محسوب می شود. بروز مشکل در این سیستم می تواند مشکلاتی از قبیل اتلاف وقت و انرژی، افزایش هزینه های زندگی شهری و افزایش آلودگی محیط زیست در زندگی شهری به وجود آورد. یکی از مباحث اساسی که در توسعه پایدار شهری به آن پرداخته می شود مسئله حمل ونقل عمومی کارآمد است. استفاده شهروندان از حمل ونقل عمومی باعث ارتقای شرایط کمی و کیفی زندگی در شهرها، بهبود محیط زیست شهری و رسیدن به توسعه پایدار شهری خواهد شد. بر این اساس، پژوهش حاضر سعی دارد تا بر اساس مفاهیم و دیدگاههای موجود به تبیین ابعاد و مؤلفههای پایداری در برنامه ریزی شبکههای حمل و نقل شهری بپردازد. پژوهش حاضر برحسب هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات، از نوع مطالعات اسنادی- کتابخانهای و پیمایش از نوع توصیفی، تبیینی و تحلیلی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه میباشد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از مدل تحلیل عاملی استفاده گردید نمونه آماری پژوهش، خبرگان و متخصصان و صاحب نظران حوزه حمل و نقل شهری و شهروندان تهرانی که از شبکههای حمل و نقل شهری استفاده می کردند، بوده و نحوه نمونه گیری در بین شهروندان به صورت تصادفی ساده و نمونه گیری در بین متخصصان به صورت تعمدی میباشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد. تعداد 147 پرسشنامه متخصصان و تعداد 400 پرسشنامه شهروندان توزیع گردید و با استفاده از نرم افزار آماری لیزرل و spss به تجزیه و تحلیل داده های آماری پرداخته شد. نتایح پژوهش نشان میدهند که موثرترین شاخص های کالبدی در حمل و نقل پایدار شهری از دید شهروندان مؤلفه کیفیت زندگی بوده که بیشترین سهم را در تغییرات شاخص کالبدی دارد و کمترین سهم برای متغیر دسترسی به مناطق پرتراکم میباشد. همچنین در تغییرات برنامه ریزی شبکههای حمل و نقل بیشترین سهم برای مؤلفه استفاده از تکنولوژیها و فن آوری های نوین و در استفاده از سسیتم حمل و نقل کمترین سهم برای متغیر امنیت میباشد. از دیدگاه مسئولین در تغییرات شاخص کالبدی، بیشترین سهم متعلق به مؤلفه قیمت زمین و کمترین سهم برای متغیر دسترسی به مناطق پرتراکم میباشد. همچنین مؤلفه فرهنگ و انضباط شهری و اجرای تعهدات و کارایی نیروی کار بیشترین سهم را در تغییرات برنامه ریزی شبکههای حمل و نقل و متغیر امنیت در استفاده از سسیتم حمل و نقل کمترین سهم را دارد. Abstract The present study is applied in terms of purpose, applied and in terms of collecting information, such as documentary-library studies and descriptive, explanatory and analytical surveys. The data collection tools are questionnaire. In order to analyze the data, the factor analysis model was used. The statistical sample of the research, experts and proficent of the urban transport sector and citizens of Tehran who used urban transportation networks, and the example of the sample between citizens, sampling method among citizens in random order and sampling among experts is deliberate. The Cochran formula was used to determine the sample size. A total of 147 questionnaires were distributed among experts and 400 citizen’s questionnaires. Statistical analysis was performed using lisrel and SPSS software. The result of research show that the most effective physical indicators in sustainable urban transport are Citizens' quality of life component, which has the largest share in the changes of the physical index, and the variable of access to high density regions have the lowest share.Also, in planning of transport networks changes, the largest contribution to the use of technology and new techniques system is the lowest contribution to the security variable. From the experts 'point of view,the changes in the physical index, are the largest share of the land price variable and the lowest share for the variable of access to densely populated areas. Also, the component of urban culture and discipline and the implementation of labor force obligations and efficiency have the largest share in the changes in the planning of transportation networks and the variable of security in using transportation system has the lowest share. پرونده مقاله -
مقاله
2 - تبیین اثرات سیاستهای بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری (موردپژوهی: منطقه 12 شهرداری تهران)نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1398چکیده از جمله سیاستهای مؤثر و حساس توسعه شهری را میتوان برنامههای مداخله در بافتهای فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامهریزی و چکیده کاملچکیده از جمله سیاستهای مؤثر و حساس توسعه شهری را میتوان برنامههای مداخله در بافتهای فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامهریزی و مدیریت حفظ و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. وجود بافتهای فرسوده شهری در شهر تهران و اجرای سیاستهایی توسط دولت و شهرداری با هدف احیای آن، دارای آثار متفاوت بر بافت شهری و کیفیت زندگی شهروندان بوده است که سنجش آثار این سیاستها، مزیتها و ضعفهای این طرح ها را مشخص میکند. بنابر این هدف این پژوهش، تبیین آثار سیاستهای مداخله در بافت فرسوده در منطقه 12 شهر تهران میباشد. روش این مقاله، توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار جمعآوری دادهها بصورت پرسشنامه و جهت تحلیل از T تک نمونه ای، آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون فریدمن از نرمافزار Spss و جهت تحلیل عاملی تأییدی از نرمافزار Liserel مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که سیاستهای اجرا شده در راستای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده منطقه 12 منجر به بروز ناپایداری شده و همچنین رابطه معناداری بین سطح مولفههای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و اجرای سیاستهای بهسازی و نوسازی وجود دارد. بنابراین تحلیل سیاست ها مبتنی بر بازآفرینی پایدار شهری یکپارچه نگر بوده و تمامی ابعاد که تحت تأثیر اجرای سیاست ها در بافت فرسوده صورت می پذیرد را مورد سنجش قرار میدهد. نتایج تحلیل عاملی نشان از برازش مناسب این مدل جهت سنجش آثار سیاستهای بهسازی و نوسازی در مناطق شهر تهران دارد. پرونده مقاله -
مقاله
3 - تبیین الگویی از راه یابی در شهر با رویکرد روانشناسی محیطی(مطالعه موردی: 11 محور پیاده مدار شهر تهران)نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1398چکیده تسهیل در فرآیند راه یابی و تشخیص این که افراد در یک مجموعه از عملکردهای متفاوت در شهر، چگونه و از چه مسیرهایی به مقصدهای مورد نظرشان می رسند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است که معمولاً در فرآیند برنامه ریزی یک شهر نادیده گرفته میشود. راه یابی، به معنای توانایی افراد برا چکیده کاملچکیده تسهیل در فرآیند راه یابی و تشخیص این که افراد در یک مجموعه از عملکردهای متفاوت در شهر، چگونه و از چه مسیرهایی به مقصدهای مورد نظرشان می رسند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است که معمولاً در فرآیند برنامه ریزی یک شهر نادیده گرفته میشود. راه یابی، به معنای توانایی افراد برای رسیدن به مقاصد فضایی خود در محیطهای جدید و پیچیده، همانند محیطهای آشناست که با تکیه بر دانش فضایی و قابلیت های فردی صورت میگیرد. هدف اصلی این مقاله، دست یابی به الگویی جهت ارتقاء فرآیند راه یابی در شهر با بهره گیری از دانش روانشناسی محیطی است. روش تحقیق در این پژوهش، از حیث هدف، توسعه ای- کاربردی است که راهبردی ترکیبی (آمیخته) دارد و معیارهای کمی و کیفی را توأمان مدنظر قرار میدهد؛ لذا با روش تحلیل محتوا مبتنی بر پیشینۀ نظری و عملی موضوع، مؤلفه های کیفی پژوهش استخراج و مدل مفهومی پژوهش تدوین شد. سپس مدل عملیاتی پژوهش که در آن معیارهای محیطی و انسانی مؤثر بر فرآیند راه یابی که متأثر از دانش روانشناسی محیطی است، معرفی گردید. روایی محتوایی و ظاهری معیارهای کیفی توسط کارشناسان و با بهره گیری از ابزار پرسش نامه تایید و پایایی آن نیز بوسیله آزمون آلفای کرونباخ، تأیید شد. در ادامه، برای اعتبارسنجی پژوهش و نتایج حاصله از بخش کیفی، مطالعه تطبیقی (قیاسی) در 11 محور پیاده مدار شهر تهران انجام شد؛ معیارهای کیفی و کمی، با ابزار پرسش نامه و نظرسنجی از کارشناسان و شهروندان، وزن دهی شده و با بکارگیری روش الکتره، رتبهبندی و ارزیابی محورهای پیاده انجام شد تا درک واقع بینانه ای از عوامل مؤثر بر ارتقاء فرآیند راه یابی در شهر فراهم آید. یافتههای پژوهش بیان گر این مطلب است که خیابان صف (سپهسالار)، بیشترین ویژگیهای مؤثر در تسهیل فرآیند راه یابی را دارد. نتایج برگرفته از روش الکتره نشان میدهد مادامی که مولفۀ حفاظت و امنیت تسهیل نگردد، نمیتوان فرآیند راه یابی را تسهیل نمود؛ سایر ابعاد برآمده از رویکرد روانشناسی محیطی نیز بر اساس اولویت، شامل عدالت در دسترسی، لذت بردن، هویت، راحتی و تحرک (دسترسی) هستند؛ الگوی پیشنهادی این پژوهش میتواند به مثابه مبنایی برای برنامه ریزی در تسهیل فرآیند راه یابی با رویکرد روانشناسی محیطی در هر فضای شهری دیگری مصداق یابد. پرونده مقاله -
مقاله
4 - بررسی پارامترهای ریخت شناسی شهری در آسایش دمایی خرد اقلیم( نمونه موردی: کلانشهر تهران)نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 12 , زمستان 1398هدف اصلی پژوهش، بررسی ارتباط متغیر هایی موثر در ایجاد خرد اقیلم شهری بر طبق ریخت شناسی متفاوت بافت شهری کلانشهر تهران که عملا نوع بافت در قالب سناریوسازی مطرح نشده است که میتوان به ارتباط ما بین فاکتور دید به آسمان و تراکم شهری اشاره کرد، بعلاوه تحلیل تاثیرات پارامتر ه چکیده کاملهدف اصلی پژوهش، بررسی ارتباط متغیر هایی موثر در ایجاد خرد اقیلم شهری بر طبق ریخت شناسی متفاوت بافت شهری کلانشهر تهران که عملا نوع بافت در قالب سناریوسازی مطرح نشده است که میتوان به ارتباط ما بین فاکتور دید به آسمان و تراکم شهری اشاره کرد، بعلاوه تحلیل تاثیرات پارامتر های ریخت شناسی شهری بر متغیر های خرد اقلیم نظیر دمای محصور (T) و دمای متوسط تابش (Tmrt) نیز میتواند نتایج بهینه ای در قالب مطالعه پارامتریک با در نظر گرفتن تعاملات بین ریخت شناسی شهری و خرد اقلیم را نمایان سازد. نتیجتا با توجه به کلیات تحلیل و نتایج در پژوهش جاری دو گروه از سناریو های ذکر شده ارتباط معنا دار و متاثر پارامتر های ریخت شناسی با متغیر های خرد اقلیم شهری به خوبی محسوس است. به علاوه، دو گروه یافته به این صورت می تواند بصورت ساده ای بیان شود که یک؛ فاکتور دید به آسمان زمانی کاهش می یابد که در نسبت تراکم ساختمانی ثابت، نسبت سطح پوشش ساختمانی در حال افزایش است مضاف بر این در مورد نمونه با نسبت سطح پوشش ثابت، این فاکتور همچنان که نسبت تراکم ساختمانی در حال افزایش است، نیز بیشتر می گردد. دو؛ دمای محصور و دمای متوسط تایبش نیز قویا با پارامتر های ریخت شناسی شهری در حضور ثابت نسبت تراکم ساختمانی ثابت، در ارتباط است. بر طبق این نتایج، نسبت سطح پوشش 25 بهترین نمود کاهش و آرام سازی شدت جزیره گرمایی و نیز آسایش حرارتی خرد اقلیم در طول شب های تابستان بوده است. پرونده مقاله -
مقاله
5 - برنامهریزی راهبردی با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی (مطالعه موردی: منطقه 6 تهران)علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی) , شماره 2 , سال 17 , تابستان 1400همواره یکی از عوامل مهم و موثر در پویایی اقتصادی و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری میباشد و در این میان از میان صنایع گوناگون، آشنایی با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی مناطق دنیا با یکدیگر باعث به وجود آمدن شاخهای از صنعت گردشگری به نام گردشگری پزشکی گردید. در طی دهه های چکیده کاملهمواره یکی از عوامل مهم و موثر در پویایی اقتصادی و توسعه پایدار هر کشور، گردشگری میباشد و در این میان از میان صنایع گوناگون، آشنایی با طب پزشکی و انتقال دانش پزشکی مناطق دنیا با یکدیگر باعث به وجود آمدن شاخهای از صنعت گردشگری به نام گردشگری پزشکی گردید. در طی دهه های اخیر نیز آمارهای اقتصادی نشان داد که برنامهریزی راهبردی در صنعت گردشگری، به خصوص گردشگری سلامت از مهمترین عوامل توسعه شهرها، به خصوص شهرهای کشورهای توسعهیافته بوده است. شهر تهران نیز از جمله شهرهای با پتانسیل بالا در زمینه گردشگری پزشکی محسوب میشود که در رأس آن منطقه 6 تهران، مهمترین و بیشترین مراکز درمانی و بیمارستانها را در شهر تهران تشکیل میدهد. آن چه امروزه سبب شده که گردشگری پزشکی در شهر تهران چندان جایگاهی نداشته باشد، موانع و مشکلات بر سر راه آن میباشد که از این رو پژوهش حاضر با روش توصیفی-تحلیلی و پیمایشی، برنامهریزی راهبردی با رویکرد توسعه گردشگری پزشکی در منطقه 6 تهران را مورد ارزیابی قرار میدهد. جامعه آماری تحقیق حاضر از کلیه گردشگران و کارشناسان حوزههای گردشگری و سلامت تشکیل شده است که حجم نمونه آن در مجموع تعداد 580 نفر تشکیل شده است و در راستای شناسایی راهبُرد گردشگری سلامت در منطقه 6، از تکنیک استراتژیک swot استفاده گردید. نتایج نشان داد که استراتژی به دست آمده در زمینه ظرفیتهای گردشگری پزشکی در منطقه 6 تهران استراتژی SO میباشد که در این زمینه میتوان با استفاده از نقاط قوت داخلی، از فرصتهای خارجی بهرهبرداری نمود. پرونده مقاله -
مقاله
6 - ارزیابی ورتبه بندی شاخص های پایداری محیط شهری منطقه 22کلانشهرتهران درراستای حفظ اکوسیستم طبیعیاکوسیستم های طبیعی ایران , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1401طبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از اینرو توجه به چکیده کاملطبق گزارش سازمان ملل درسال1900تنها10%ازجمعیت جهان درشهرها زندگی می کردند اما در سال 2007 جمعیت شهری جهان به 50% رسید. شهرها به عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می روند و در واقع پایداری شهری و پایداری جهانی هر دو مفهومی واحد هستند. از اینرو توجه به پایداری به یکی از مباحث مهم در ادبیات شهرسازی در جهان بدل گشته است. هدف این تحقیق بررسی معیارها و زیر معیارهای شاخصهای پایداری شهری در منطقه 22کلانشهر تهران می باشد. روش تحقیق توصیفی -تحلیلی بوده و با استفاده از مبانی تحقیق و پرسشنامه پنج لیکرت معیارها و زیرمعیارها تعیین شدند و سپس با استفاده از روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی الویتبندی زیرمعیارها انجام شد و نتایج نشان دادکه در بین زیرمعیارهای محیط زیست زیرمعیار "پوشش چشم انداز و پوشش گیاهی"در بین زیر معیارهای انرژی زیرمعیار"بهرهوری انرژی"دربین زیرمعیارهای استفاده از زمین زیر معیار"سبز بودن درمقابل مناطق ساخته شده"دربین زیرمعیارهای حمل ونقل وزیرساخت زیرمعیار"خیابان ایمن" در بین زیرمعیارهای ایمنی زیرمعیار"ایمنی اماکن عمومی"و در بین زیرمعیارهای سلامتی زیر معیار پتانسیل تهویه و در بین زیر معیارهای مسکن زیر معیارهای"طرح مسکونی"و در بین زیر معیار اقتصاد زیر معیار تشویق برای سرمایه گذاریهای جدید در اولویت قراردارند. پرونده مقاله -
مقاله
7 - بررسی و اولویتبندی زیستپذیری مناطق و محلات شهر شهرکردآمایش محیط , شماره 4 , سال 15 , پاییز 1401ارزیابی شاخصهای زیست پذیری میتوانند وضعیت محدودههای مختلف جغرافیایی شهر را به صورت تطبیقی نشان داده، آنها را از نظر وضعیت امکانات، خدمات و نیز تنگناهای شهری رده بندی کرده و اولویت بخشند. هدف از پژوهش حاضر اولویت بندی زیست پذیری مناطق و محلات شهر شهرکرد میباشد. تحقی چکیده کاملارزیابی شاخصهای زیست پذیری میتوانند وضعیت محدودههای مختلف جغرافیایی شهر را به صورت تطبیقی نشان داده، آنها را از نظر وضعیت امکانات، خدمات و نیز تنگناهای شهری رده بندی کرده و اولویت بخشند. هدف از پژوهش حاضر اولویت بندی زیست پذیری مناطق و محلات شهر شهرکرد میباشد. تحقیق حاضر از لحاظ هدف یک تحقیق کاربردی و از نظر ماهیت یک پژوهش تحقیقی است. جامعه آماری شامل ساکنان شهر شهرکرد به تعداد 160000 نفر میباشد که تعداد نمونه برابر 383 نفر بر اساس فرمول کوکران و به شیوه تصادفی در دسترس تعیین شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ای که دارای سه بخش اجتماعی، اقتصادی و زیستمحیطی با 85 سؤال میباشد که روایی پرسشنامه به شیوه صوری به تأیید 5 تن از اساتید مربوطه رسیده و پایایی آن نیز بر اساس آلفای کرونباخ به میزان 83/0 تعیین شد. دادههای گردآوری شده بر اساس آزمون فریدمن با نرمافزار SPSS22 و نیز نرمافزار GIS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج بیانگر آن بود که منطقه 1 که اغلب مراکز اداری و خدماتی در آن قرار دارد به لحاظ زیست پذیری در رتبه نخست و منطقه 2 در رتبه دوم قرار دارد. همچنین رتبه بندی محلات مختلف در شهر شهرکرد نشان از آن دارد که محله هایی که در حاشیه شهر قرار دارند و از مرکز دور بوده و با توجه به جمعیت ناهمگون آن و حاشیه نشینی، نبود امکانات و خدمات مناسب و.... به لحاظ زیستپذیری در مراتب آخر قرار دارند و محلاتی که در مرکز شهر قرار دارند به لحاظ زیست پذیری در وضعیت بهتری قرار دارند. پرونده مقاله -
مقاله
8 - تبیین ابعاد و مولفههای پایداری در حمل و نقل شهری با بهرهگیری از تحلیل عاملیفصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 1 , سال 11 , بهار 1398چکیده امروزه مسئله حمل و نقل یکی از عمده ترین مسائل کلان شهرها محسوب می شود. بروز مشکل در این سیستم می تواند مشکلاتی از قبیل اتلاف وقت و انرژی، افزایش هزینه های زندگی شهری و افزایش آلودگی محیط زیست در زندگی شهری به وجود آورد. یکی از مباحث اساسی که در توسعه پایدار شهری ب چکیده کاملچکیده امروزه مسئله حمل و نقل یکی از عمده ترین مسائل کلان شهرها محسوب می شود. بروز مشکل در این سیستم می تواند مشکلاتی از قبیل اتلاف وقت و انرژی، افزایش هزینه های زندگی شهری و افزایش آلودگی محیط زیست در زندگی شهری به وجود آورد. یکی از مباحث اساسی که در توسعه پایدار شهری به آن پرداخته می شود مسئله حمل ونقل عمومی کارآمد است. استفاده شهروندان از حمل ونقل عمومی باعث ارتقای شرایط کمی و کیفی زندگی در شهرها، بهبود محیط زیست شهری و رسیدن به توسعه پایدار شهری خواهد شد. بر این اساس، پژوهش حاضر سعی دارد تا بر اساس مفاهیم و دیدگاههای موجود به تبیین ابعاد و مؤلفههای پایداری در برنامه ریزی شبکههای حمل و نقل شهری بپردازد. پژوهش حاضر برحسب هدف، کاربردی و از لحاظ گردآوری اطلاعات، از نوع مطالعات اسنادی- کتابخانهای و پیمایش از نوع توصیفی، تبیینی و تحلیلی بوده و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه میباشد. به منظور تجزیه و تحلیل دادهها، از مدل تحلیل عاملی استفاده گردید نمونه آماری پژوهش، خبرگان و متخصصان و صاحب نظران حوزه حمل و نقل شهری و شهروندان تهرانی که از شبکههای حمل و نقل شهری استفاده می کردند، بوده و نحوه نمونه گیری در بین شهروندان به صورت تصادفی ساده و نمونه گیری در بین متخصصان به صورت تعمدی میباشد. برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران استفاده شد. تعداد 147 پرسشنامه متخصصان و تعداد 400 پرسشنامه شهروندان توزیع گردید و با استفاده از نرم افزار آماری لیزرل و spss به تجزیه و تحلیل داده های آماری پرداخته شد. نتایح پژوهش نشان میدهند که موثرترین شاخص های کالبدی در حمل و نقل پایدار شهری از دید شهروندان مؤلفه کیفیت زندگی بوده که بیشترین سهم را در تغییرات شاخص کالبدی دارد و کمترین سهم برای متغیر دسترسی به مناطق پرتراکم میباشد. همچنین در تغییرات برنامه ریزی شبکههای حمل و نقل بیشترین سهم برای مؤلفه استفاده از تکنولوژیها و فن آوری های نوین و در استفاده از سسیتم حمل و نقل کمترین سهم برای متغیر امنیت میباشد. از دیدگاه مسئولین در تغییرات شاخص کالبدی، بیشترین سهم متعلق به مؤلفه قیمت زمین و کمترین سهم برای متغیر دسترسی به مناطق پرتراکم میباشد. همچنین مؤلفه فرهنگ و انضباط شهری و اجرای تعهدات و کارایی نیروی کار بیشترین سهم را در تغییرات برنامه ریزی شبکههای حمل و نقل و متغیر امنیت در استفاده از سسیتم حمل و نقل کمترین سهم را دارد. Abstract The present study is applied in terms of purpose, applied and in terms of collecting information, such as documentary-library studies and descriptive, explanatory and analytical surveys. The data collection tools are questionnaire. In order to analyze the data, the factor analysis model was used. The statistical sample of the research, experts and proficent of the urban transport sector and citizens of Tehran who used urban transportation networks, and the example of the sample between citizens, sampling method among citizens in random order and sampling among experts is deliberate. The Cochran formula was used to determine the sample size. A total of 147 questionnaires were distributed among experts and 400 citizen’s questionnaires. Statistical analysis was performed using lisrel and SPSS software. The result of research show that the most effective physical indicators in sustainable urban transport are Citizens' quality of life component, which has the largest share in the changes of the physical index, and the variable of access to high density regions have the lowest share.Also, in planning of transport networks changes, the largest contribution to the use of technology and new techniques system is the lowest contribution to the security variable. From the experts 'point of view,the changes in the physical index, are the largest share of the land price variable and the lowest share for the variable of access to densely populated areas. Also, the component of urban culture and discipline and the implementation of labor force obligations and efficiency have the largest share in the changes in the planning of transportation networks and the variable of security in using transportation system has the lowest share. پرونده مقاله -
مقاله
9 - تبیین اثرات سیاستهای بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری (موردپژوهی: منطقه 12 شهرداری تهران)فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1398چکیده از جمله سیاستهای مؤثر و حساس توسعه شهری را میتوان برنامههای مداخله در بافتهای فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامهریزی و چکیده کاملچکیده از جمله سیاستهای مؤثر و حساس توسعه شهری را میتوان برنامههای مداخله در بافتهای فرسوده شهری دانست که در ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، اقتصادی، زیست محیطی و کالبدی قابل تجزیه و تحلیل هستند که شناسایی وضعیت کالبدی - عملکردی این بافت ها به منظور برنامهریزی و مدیریت حفظ و نگهداری آنها از اقدامات اولیه و مهمی است که باید صورت پذیرد. وجود بافتهای فرسوده شهری در شهر تهران و اجرای سیاستهایی توسط دولت و شهرداری با هدف احیای آن، دارای آثار متفاوت بر بافت شهری و کیفیت زندگی شهروندان بوده است که سنجش آثار این سیاستها، مزیتها و ضعفهای این طرح ها را مشخص میکند. بنابر این هدف این پژوهش، تبیین آثار سیاستهای مداخله در بافت فرسوده در منطقه 12 شهر تهران میباشد. روش این مقاله، توصیفی- تحلیلی بوده و ابزار جمعآوری دادهها بصورت پرسشنامه و جهت تحلیل از T تک نمونه ای، آزمون همبستگی اسپیرمن، آزمون فریدمن از نرمافزار Spss و جهت تحلیل عاملی تأییدی از نرمافزار Liserel مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج پژوهش نشان میدهد که سیاستهای اجرا شده در راستای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده منطقه 12 منجر به بروز ناپایداری شده و همچنین رابطه معناداری بین سطح مولفههای اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی، کالبدی و زیست محیطی و اجرای سیاستهای بهسازی و نوسازی وجود دارد. بنابراین تحلیل سیاست ها مبتنی بر بازآفرینی پایدار شهری یکپارچه نگر بوده و تمامی ابعاد که تحت تأثیر اجرای سیاست ها در بافت فرسوده صورت می پذیرد را مورد سنجش قرار میدهد. نتایج تحلیل عاملی نشان از برازش مناسب این مدل جهت سنجش آثار سیاستهای بهسازی و نوسازی در مناطق شهر تهران دارد. پرونده مقاله -
مقاله
10 - تبیین الگویی از راه یابی در شهر با رویکرد روانشناسی محیطی(مطالعه موردی: 11 محور پیاده مدار شهر تهران)فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 4 , سال 11 , پاییز 1398چکیده تسهیل در فرآیند راه یابی و تشخیص این که افراد در یک مجموعه از عملکردهای متفاوت در شهر، چگونه و از چه مسیرهایی به مقصدهای مورد نظرشان می رسند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است که معمولاً در فرآیند برنامه ریزی یک شهر نادیده گرفته میشود. راه یابی، به معنای توانایی افراد برا چکیده کاملچکیده تسهیل در فرآیند راه یابی و تشخیص این که افراد در یک مجموعه از عملکردهای متفاوت در شهر، چگونه و از چه مسیرهایی به مقصدهای مورد نظرشان می رسند، ضرورتی اجتناب ناپذیر است که معمولاً در فرآیند برنامه ریزی یک شهر نادیده گرفته میشود. راه یابی، به معنای توانایی افراد برای رسیدن به مقاصد فضایی خود در محیطهای جدید و پیچیده، همانند محیطهای آشناست که با تکیه بر دانش فضایی و قابلیت های فردی صورت میگیرد. هدف اصلی این مقاله، دست یابی به الگویی جهت ارتقاء فرآیند راه یابی در شهر با بهره گیری از دانش روانشناسی محیطی است. روش تحقیق در این پژوهش، از حیث هدف، توسعه ای- کاربردی است که راهبردی ترکیبی (آمیخته) دارد و معیارهای کمی و کیفی را توأمان مدنظر قرار میدهد؛ لذا با روش تحلیل محتوا مبتنی بر پیشینۀ نظری و عملی موضوع، مؤلفه های کیفی پژوهش استخراج و مدل مفهومی پژوهش تدوین شد. سپس مدل عملیاتی پژوهش که در آن معیارهای محیطی و انسانی مؤثر بر فرآیند راه یابی که متأثر از دانش روانشناسی محیطی است، معرفی گردید. روایی محتوایی و ظاهری معیارهای کیفی توسط کارشناسان و با بهره گیری از ابزار پرسش نامه تایید و پایایی آن نیز بوسیله آزمون آلفای کرونباخ، تأیید شد. در ادامه، برای اعتبارسنجی پژوهش و نتایج حاصله از بخش کیفی، مطالعه تطبیقی (قیاسی) در 11 محور پیاده مدار شهر تهران انجام شد؛ معیارهای کیفی و کمی، با ابزار پرسش نامه و نظرسنجی از کارشناسان و شهروندان، وزن دهی شده و با بکارگیری روش الکتره، رتبهبندی و ارزیابی محورهای پیاده انجام شد تا درک واقع بینانه ای از عوامل مؤثر بر ارتقاء فرآیند راه یابی در شهر فراهم آید. یافتههای پژوهش بیان گر این مطلب است که خیابان صف (سپهسالار)، بیشترین ویژگیهای مؤثر در تسهیل فرآیند راه یابی را دارد. نتایج برگرفته از روش الکتره نشان میدهد مادامی که مولفۀ حفاظت و امنیت تسهیل نگردد، نمیتوان فرآیند راه یابی را تسهیل نمود؛ سایر ابعاد برآمده از رویکرد روانشناسی محیطی نیز بر اساس اولویت، شامل عدالت در دسترسی، لذت بردن، هویت، راحتی و تحرک (دسترسی) هستند؛ الگوی پیشنهادی این پژوهش میتواند به مثابه مبنایی برای برنامه ریزی در تسهیل فرآیند راه یابی با رویکرد روانشناسی محیطی در هر فضای شهری دیگری مصداق یابد. پرونده مقاله -
مقاله
11 - بررسی پارامترهای ریخت شناسی شهری در آسایش دمایی خرد اقلیم( نمونه موردی: کلانشهر تهران)فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی , شماره 5 , سال 12 , زمستان 1398هدف اصلی پژوهش، بررسی ارتباط متغیر هایی موثر در ایجاد خرد اقیلم شهری بر طبق ریخت شناسی متفاوت بافت شهری کلانشهر تهران که عملا نوع بافت در قالب سناریوسازی مطرح نشده است که میتوان به ارتباط ما بین فاکتور دید به آسمان و تراکم شهری اشاره کرد، بعلاوه تحلیل تاثیرات پارامتر ه چکیده کاملهدف اصلی پژوهش، بررسی ارتباط متغیر هایی موثر در ایجاد خرد اقیلم شهری بر طبق ریخت شناسی متفاوت بافت شهری کلانشهر تهران که عملا نوع بافت در قالب سناریوسازی مطرح نشده است که میتوان به ارتباط ما بین فاکتور دید به آسمان و تراکم شهری اشاره کرد، بعلاوه تحلیل تاثیرات پارامتر های ریخت شناسی شهری بر متغیر های خرد اقلیم نظیر دمای محصور (T) و دمای متوسط تابش (Tmrt) نیز میتواند نتایج بهینه ای در قالب مطالعه پارامتریک با در نظر گرفتن تعاملات بین ریخت شناسی شهری و خرد اقلیم را نمایان سازد. نتیجتا با توجه به کلیات تحلیل و نتایج در پژوهش جاری دو گروه از سناریو های ذکر شده ارتباط معنا دار و متاثر پارامتر های ریخت شناسی با متغیر های خرد اقلیم شهری به خوبی محسوس است. به علاوه، دو گروه یافته به این صورت می تواند بصورت ساده ای بیان شود که یک؛ فاکتور دید به آسمان زمانی کاهش می یابد که در نسبت تراکم ساختمانی ثابت، نسبت سطح پوشش ساختمانی در حال افزایش است مضاف بر این در مورد نمونه با نسبت سطح پوشش ثابت، این فاکتور همچنان که نسبت تراکم ساختمانی در حال افزایش است، نیز بیشتر می گردد. دو؛ دمای محصور و دمای متوسط تایبش نیز قویا با پارامتر های ریخت شناسی شهری در حضور ثابت نسبت تراکم ساختمانی ثابت، در ارتباط است. بر طبق این نتایج، نسبت سطح پوشش 25 بهترین نمود کاهش و آرام سازی شدت جزیره گرمایی و نیز آسایش حرارتی خرد اقلیم در طول شب های تابستان بوده است. پرونده مقاله -
مقاله
12 - شناخت و ارزیابی مؤلفه های کیفیت محیطی مؤثر بر هویّت و حس تعلق شهروندان مورد پژوهی: شهر اهوازعلوم اجتماعی , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1398اساساً در هویتشناسی شهری، توجه به مؤلفه های تعلق مکان در حوزه های علمی و اجرایی شرایط را برای تعامل متقابل میان فرد و محیط فراهم نموده و موجب هویتبخشی و افزایش حس تعلق شهروندان به شهر خواهد شد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش ترکیبی(کمی و کیفی) می باشد. که جهت چکیده کاملاساساً در هویتشناسی شهری، توجه به مؤلفه های تعلق مکان در حوزه های علمی و اجرایی شرایط را برای تعامل متقابل میان فرد و محیط فراهم نموده و موجب هویتبخشی و افزایش حس تعلق شهروندان به شهر خواهد شد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش ترکیبی(کمی و کیفی) می باشد. که جهت انجام آن نیز از شیوۀ تحلیلی توصیفی شامل مراحل تحلیل اسنادی از طریق بررسی و تحلیل متون برگزیده مرتبط با موضوع، استفاده از شیوۀ پیمایشی با بهرهگیری از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه(با حجم نمونه 400 نفر)، با هدف شناخت و ارزیابی معیارهای کیفیت محیطی موثر بر هویت و حس تعلق شهروندان اهوازی، نسبت به شهر اهواز انجام شده است؛ تا پس از شناخت و اطلاع از چگونگی آن بتوان، از طریق ایجاد زمینۀ مناسب، برای برنامهریزی و طراحی محیط مطلوب به ارتقاء کیفیت زیست شهری کمک نمود. بر اساس یافتههای تحقیق، میانگین کل منتج از آزمون میانگین گویههای مربوط به میزان حس تعلق، 05/3 میباشد؛ بنابراین میزان حس تعلق شهری، در شهروندان اهوازی نسبت به شهر اهواز، در حد متوسط ارزیابی می گردد. از طرفی علی رغم اینکه متغیرهای نفوذ پذیری، سرزندگی و نماد و نشانه، بیشترین سهم را بر تعلق شهروندان و هویت شهر اهواز داشته اند. از آنجاییکه میانگین کل گویه های مربوط به متغیرهای کیقیت محیطی86/2 بوده، حکایت از آن دارد، که میزان تاثیر وجود مولفه های محیطی، در هویت بخشی و تعلق شهروندان اهوازی نسبت به شهر اهواز، در حد متوسط رو به پایین ارزیابی می گردد. به عبارتی عوامل و عناصر فضای شهری، موجود شهر اهواز تاثیر پر رنگی در هویت شهر و احساس تعلق شهروندان به شهر نداشته است. همچنین تحلیل ضرایب مسیرها نشان دهندۀ این است که اثر متغیرهای مستقل، کیفیت های محیطی و ثبات سکونت، مستقیم و مثبت می باشد. یعنی ارتقاء آنها موجب ارتقاء حس تعلق و هویت شهری می گردد. پرونده مقاله