فهرست مقالات مجتبی رفیعیان


  • مقاله

    1 - کاربرد سیستم‌های پشتیبان تصمیم‌گیری فضایی در برنامه‌ریزی شهری
    هویت شهر , شماره 5 , سال 9 , زمستان 1394
    پیچیدگی مسائل مرتبط با شهر، برنامه ریزان و مدیران شهری را ناگزیر به تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت می نماید. سیستم های پشتیبان تصمیم گیری [i]از جمله ابزارها و فنون پیشرفته ای هستند که به عنوان ابزاری کارآمد جهت تسهیل و هدایت فرایند اتخاذ تصمیمات بهینه در خدمت برنامه ریزا چکیده کامل
    پیچیدگی مسائل مرتبط با شهر، برنامه ریزان و مدیران شهری را ناگزیر به تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت می نماید. سیستم های پشتیبان تصمیم گیری [i]از جمله ابزارها و فنون پیشرفته ای هستند که به عنوان ابزاری کارآمد جهت تسهیل و هدایت فرایند اتخاذ تصمیمات بهینه در خدمت برنامه ریزان و مدیران شهری قرار گرفته اند و عمدتاً درتصمیم گیری های پیچیده و چندمعیاری[ii] و یا تصمیم گیری در شرایط عدم قطعیت به کار گرفته می شوند. سیستم های پشتیبان تصمیم گیری از طریق فراهم آوردن امکان بررسی تأثیرات ‌متقابل مؤلفه های مختلف مؤثر بر مسئله با استفاده از ابزارها و فنّاوری های نوین و نیز با بهره گیری از امکانات مدلسازی، به سیاست گذاران در اتخاذ تصمیمات بهینه در خصوص مسائل نیمه ساختار یافته[iii]یاری می رسانند. در پژوهش حاضر تلاش شده است تا پس از معرفی اجمالی سیستم های پشتیبان تصمیم گیری، انواع و مؤلفه های سازنده آنها به بررسی نمونه هایی از کاربرد این سیستم ها در تصمیم گیری ها و سیاست گذاری های مرتبط با شهر پرداخته شود. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - Using A Choice Experiment to Measure the Development of Large Urban Redevelopment Projects: The Case of Tehran Urban Redevelopment Project
    Creative City Design , شماره 2 , سال 2 , زمستان 2019
    Tehran has experienced significant physical changes in recent years through various development and redevelopment projects. Navab project which started in 1994 has been one of the largest urban renovations in modern urban planning in Iran. Choice experiment method (CEM) چکیده کامل
    Tehran has experienced significant physical changes in recent years through various development and redevelopment projects. Navab project which started in 1994 has been one of the largest urban renovations in modern urban planning in Iran. Choice experiment method (CEM) has been used to assess some of the hidden and unaccounted social and environmental costs of this project. The results show that people were willing to pay significantly higher prices for houses that would provide them with cleaner, safer and more secure as well as more social networking opportunities as compared to the houses that were built as part of the redevelopment project. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - بررسی شاخص های اجتماعی طرح مسکن مهر در شهر بجنورد
    جغرافیا و برنامه ریزی شهری چشم انداز زاگرس , شماره 2 , سال 10 , تابستان 1397
    مسکن از نیازهای اولیه انسان بشمار می آید و دولتها اقدامات و برنامه ریزی جامعی برای تامین مسکن طبقات کم درآمد انجام داده اند. در کشور ما، دولت سیاست احداث مسکن مهر را در پیش گرفته است. شاخص های اجتماعی مسکن از مهم ترین ابزارهای شناخت ابعاد مختلف مسکن است. هدف این پژوهش ب چکیده کامل
    مسکن از نیازهای اولیه انسان بشمار می آید و دولتها اقدامات و برنامه ریزی جامعی برای تامین مسکن طبقات کم درآمد انجام داده اند. در کشور ما، دولت سیاست احداث مسکن مهر را در پیش گرفته است. شاخص های اجتماعی مسکن از مهم ترین ابزارهای شناخت ابعاد مختلف مسکن است. هدف این پژوهش بررسی شاخص های اجتماعی طرح مسکن مهر در شهر بجنورد می باشد. روش تحقیق توصیفی-تحلیلی و نوع تحقیق کاربردی است. جامعه آماری ساکنان مسکن مهر شهربجنورد به تعداد 383 خانوار و برای تجزیه و تحلیل از نرم افزار spss و شاخص رضایتمندی هال، ین وتن استفاده گردیده است. یافته های تحقیق نشان می دهد طرح مسکن مهر در بهبود شاخص های اجتماعی و تامین مسکن اقشار کم درآمد شهر بجنورد موفق نبودهاست. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - Explaining a Conceptual Model for Sustainable Regeneration of the River Valleys of the City of Tehran (Case study: Darakeh River Valley in Tehran)
    Space Ontology International Journal , شماره 4 , سال 7 , تابستان 2018
    The issues of loss of quality of life and functional disruption of the river valleys are very important. In the present settlement system, the river valleys should not be places for reproducing poverty. To link the environmental values with urban development, the resear چکیده کامل
    The issues of loss of quality of life and functional disruption of the river valleys are very important. In the present settlement system, the river valleys should not be places for reproducing poverty. To link the environmental values with urban development, the research is to answer the following question: How can the results of the integrated development of urban valleys be achieved via urban planning? In this study, river valleys, as the case study, were divided into four zones. Then, using the VIKOR method, these zones were ranked. After that, according to the relevant index, it was confirmed that the approaches adopted in the context of the reconstruction and organization of river valleys have failed to create a stable place. Sustainable urban regeneration, comprehensive and preventive approach and action for resolving urban problems of the target area of operations, and components of an integrated conservative development approach is replaced by some purely developmental and stereotypical measures. The conceptual model of sustainable urban regeneration resulting from the theoretical and responding questions to the research question as a step forward with the goal of optimal management and policy making in the valleys are explained and suggested to enhance the quality of these sensitive areas as the natural and exclusive wealth of cities such as Tehran Metropolis. پرونده مقاله

  • مقاله

    5 - Transforming the Concept of Public Space and Its Impact on Space Experience in the City of Esfahan
    Space Ontology International Journal , شماره 4 , سال 10 , تابستان 2021
    Urban planning and new management practices have transformed the use of public spaces in many countries. However, disillusions and failure to provide local values highly affect the forms of these areas. This article considers the dynamism and user’s preferences of چکیده کامل
    Urban planning and new management practices have transformed the use of public spaces in many countries. However, disillusions and failure to provide local values highly affect the forms of these areas. This article considers the dynamism and user’s preferences of such spaces, studying the transformation of public spaces, new business centers and their impacts on the experience of space users. Esfahan is considered as a city with rapidly expanding economy, although public spaces thereof have largely failed to meet the people's requirements. This study seeks to answer the questions regarding the concepts of public spaces, criticisms on the emergence of public spaces, and their effects on the experience of the citizens. Accordingly, modernist and capitalist-inspired approaches have created meaningless and unfriendly spaces with no role in the experience of space users. Based on the literature review, and the in-depth interviews conducted in 4 urban spaces in Esfahan, this study considered the elements of space domination, space ownership, (with public and private boundaries), use of space and agency in space, and provided a proper understanding of the role of urban design in enhancing the collective experience of space users, which could help public spaces encounter various challenges. According to this study, a leading urban design approach is to be pursued, if the public spaces are to meet the requirements of the citizens and remain in the collective experience of users. پرونده مقاله

  • مقاله

    6 - Identification Catalytic Projects of Development Based on Social Capital in Surrounding Areas of Imam Reza Holy Shrine (Case Study :Noghan Neighborhood in Mashhad)
    Space Ontology International Journal , شماره 2 , سال 11 , بهار 2022
    The historical texture of the city reflects the identity of the city and has hidden values within it which need to be identified and used to restore the context. These values can be named as social capital to preserve the old textures. Urban catalyst project is suggeste چکیده کامل
    The historical texture of the city reflects the identity of the city and has hidden values within it which need to be identified and used to restore the context. These values can be named as social capital to preserve the old textures. Urban catalyst project is suggested as one of the late approaches in the process of urban regeneration. This use elements and values in the Current Situation to define stimulants for changes in the Context. Urban catalyst involving number of projects that lead to the development and its effect on further progression. The main purpose of this research is to build a robust and participatory society based on the relationship between social capital and urban catalyst project. In fact this goal focuses on social and public aspects beside physical and economic ones. For examining relationships between social capital and development catalyst project, Noghan Religious District in Mashhad, one of the oldest settlements adjacent to the Razavi shrine, has been evaluated. As a result, Combined research method has been used. The relationship between these two variables have been surveyed through field research and questionnaire distribution in society which includes people and experts and the structural equation method(SEM) used to examine the relationship between variables. According to the findings, the potentials of society in the form of social capital can provide ground for the development catalyst project in the texture. Therefore, development catalyst project has a significant correlation with social capital to improve the context. پرونده مقاله

  • مقاله

    7 - ارزیابی و سنجش شاخص‌های کیفیت زندگی شهریدر مناطق ده‌گانه کلانشهر شیراز
    جغرافیا و مطالعات محیطی , شماره 2 , سال 6 , تابستان 1396
    شهر به عنوان بستر زیست انسان شهرنشین، نیازمند تأمین استانداردهایی است که در یک نگاه می توان آن را استانداردهای کیفیت زندگی نامید. از آنجائیکه مهمترین و اساسی ترین هدف از برنامه‌ریزی شهری پاسخگویی به نیازهای افراد ساکن در شهرها و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها ست، امروزه توزیع چکیده کامل
    شهر به عنوان بستر زیست انسان شهرنشین، نیازمند تأمین استانداردهایی است که در یک نگاه می توان آن را استانداردهای کیفیت زندگی نامید. از آنجائیکه مهمترین و اساسی ترین هدف از برنامه‌ریزی شهری پاسخگویی به نیازهای افراد ساکن در شهرها و بهبود کیفیت زندگی آن‌ها ست، امروزه توزیع نهادهای خدماتی کیفیت زندگی شامل کیفیت مسکن ، کیفیت محیط زیست، اشتغال، آموزش، بهداشت و... در سطح شهر مورد توجه مدیران و برنامه ریزان شهری می باشد. بر این اساس، هدف تحقیق حاضر بررسی و تحلیل شاخص‌های کیفیت زندگی شهری در مناطق شهر شیراز می باشد روش تحقیق "توصیفی – تحلیلی " است که با مطالعات میدانی و تکمیل پرسشنامه گردآوری شده و در نرم افزار SPSS وارد و سپس با استفاده از آزمون‌ Tتک نمونه ای ابتدا میزان رضایتمندی شهروندان از کیفیت زندگی در شهر شیراز سنجیده شد. و سپس با استفاده از مدل های topsis،AHP و vikor مناطق شهری شیراز در میزان برخورداری از شاخص های کیفیت زندگی اولویت بندی شدند. نتایج حاصل از پژوهش نشان می دهد که شاخص های سرگرمی، آموزش و محیط زیست از حد متوسط احساس رضایتمندی بالاتر قرار دارد. همچنین تاسیسات و تجهیزات، جامعه مدنی و خدمات در شرایط متوسطی از احساس رضایتمندی می باشند. شاخص‌های بهداشت، اشتغال و مسکن در پاین‌تر از حد متوسط رضایتمندی کیفیت زندگی قرار گرفته‌اند. همچنین نتایج حاصل از رتبه بندی مناطق نشان دهنده تفاوت معناداری از لحاظ شاخص های کیفیت زندگی در بین مناطق ده گانه شهر شیراز و نابرابری مناطق قدیمی و مناطق جدید می باشد. پرونده مقاله

  • مقاله

    8 - سنجش ترجیحات حضوری زنان در عرصه‌های عمومی شهر تهران
    آمایش محیط , شماره 5 , سال 13 , زمستان 1399
    عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. در واقع عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجت چکیده کامل
    عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. در واقع عرصه‌های عمومی فضا باید به‌گونه‌ای نظام یابند که بتواند حضور زنان را در کنار مردان و بدون دغدغه‌ها و محدودیت‌های فردی و اجتماعی میسر سازد. مسئله اصلی تحقیق درک ساختارهای پنهان ذهنی بانوان در محیطهای شهری و الزامات حضوری آنها است. در این پژوهش تلاش می‌شود میزان رضایتمندی و تمایل بانوان به حضور در عرصه‌های عمومی در منطقه 22 شهر تهران را ارزیابی نماییم. همچنین میزان مردانه یا زنانه بودن و عدالت جنسیتی هر یک از عرصه‌های عمومی از منظر بانوان مورد بررسی قرار می‌گیرد. این تحقیق کاربردی بوده و از نظر پارادایمی در زمره رویکردهای انتقادی است. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه و مصاحبه به‌دست آمده است. تحلیل‌های صورت گرفته نشان می‌دهد از میان فضاهای بررسی شده، وجود عرصه‌های عمومی فعالیت تجاری بیشترین میزان تأثیر را حضور بانوان عرصه‌های عمومی ‌دارد. پس از آن عرصه‌های عمومی فعالیت مذهبی، ورزشی، تفریحی و فرهنگی قرار دارند. همچنین مشخص شد فضاهای تجاری، تفریحی، ورزشی، فرهنگی و مذهبی به ترتیب بیشتر عدالت جنسیتی را از نظر بانوان دارند. بر اساس نتایج مدلWGR مشخص شد حق به شهر در بخش‌های شمالی منطقه و بالای اتوبان همت شرایط مطلوب‌تری را دارد و محدوده‌های غربی منطقه، امتیاز کمتری را به‌دست آورده‌اند. همچنین بررسی متغیرهای مدل نشان می‌دهد، در مناطقی که دسترسی مناسبی به امکانات و خدمات شهری دارند، دو عامل فاصله از فعالیت‌های تجاری و تفریحی ارتباط مستقیمی با حق به شهر دارند. پرونده مقاله

  • مقاله

    9 - تحلیل فضایی تله‌های فقر و محرومیت شهری در شهر قم
    آمایش محیط , شماره 4 , سال 14 , پاییز 1400
    وجود تله های فضایی فقر باعث عدم توسعه شهری منسجم و مؤثر‎‎ می‎شود و به جامعه شهری بسیار آسیب می رسانند. ساکنان تله های فقر شهری از محروم ترینِ شهروندان هستند؛ از کمترین امکانات و خدمات شهری برخوردار هستند و یکپارچگی بسیار ضعیفی با بافت شهری و ساکنان شهری دارن چکیده کامل
    وجود تله های فضایی فقر باعث عدم توسعه شهری منسجم و مؤثر‎‎ می‎شود و به جامعه شهری بسیار آسیب می رسانند. ساکنان تله های فقر شهری از محروم ترینِ شهروندان هستند؛ از کمترین امکانات و خدمات شهری برخوردار هستند و یکپارچگی بسیار ضعیفی با بافت شهری و ساکنان شهری دارند. توجه سیاست گذاری های شهری به تله های فقر و جلوگیری از پیدایش و عمیق تر شدن آن ها بسیار مهم و ضروری است که بر این اساس ابتدا باید عوامل مؤثر‎‎ شناخته شوند تا سیاست هایی مطابق با آن ها طراحی و اجرا شوند. در این مطالعه به تحلیل فضایی تله های فقر در شهر قم پرداخته شد. در این فرآیند، برای بررسی عوامل مؤثر‎‎ و سپس سنجش میزان فقر و محرومیت محدوده ها از مدل تحلیل عاملی نوع R استفاده شد، نتایج یافته ها نشان داد که 5 عامل از عوامل اصلی و تأثیرگذار بر پیدایش تله های فقر در شهر قم می باشند و این عوامل در مجموع 93/88 درصد از فقر شهری را تبیین می کنند. با استفاده از امتیاز عاملی محدوده ها، گونه ها به 5 طیف از محدوده هایی با میزان فقر بسیار کم تا محدوده هایی با شدت فقر بسیار زیاد طبقه بندی شدند. در این دسته بندی تله های شهرک صاحب الزمان، جمکران و اسماعیل آباد دارای بیشترین میزان فقر و محرومیت شهری بودند. برای سنجش پراکنش فضایی تله های فقر از ضریب موران و آماره عمومی G استفاده شد. نتایج نشان داد که این الگو در شهر قم خوشه ای و با تمرکز بالاست و همچنین نتایج تحلیل همبستگی نشان داد میزان محرومیت تله ها با شاخص های تعداد شاغلان در گروه کارگران ساده، نرخ اجاره نشینی، نرخ بی سوادی، فقدان تسهیلات اولیه مسکن، مسکن ناپایدار و بی کیفیتی محیط مسکونی همبستگی بسیار قوی دارند. بنابراین مهمترین اقدامات باید در جهت بهبود وضعیت مسکن، بهبود وضعیت اشتغال و بهبود دسترسی به خدمات عمومی از جمله خدمات آموزشی صورت گیرد. پرونده مقاله