فهرست مقالات غلامحسین مکتبی


  • مقاله

    1 - اثر آموزش تأمل بر کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان 3 تا 5 سال
    دانش و پژوهش در روان شناسی کاربردی , شماره 4 , سال 22 , پاییز 1400
    هدف از این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش تأمل بر کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان 3 تا 5 سال بود. این پژوهش، از نوع آزمایشی و طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری این پژوهش، کلیۀ کودکان 3 تا 5 سال دارای کارکردهای اجرایی پایین در مهدکودک چکیده کامل
    هدف از این پژوهش، تعیین اثربخشی آموزش تأمل بر کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان 3 تا 5 سال بود. این پژوهش، از نوع آزمایشی و طرح پیش‌آزمون و پس‌آزمون با گروه گواه بود. جامعۀ آماری این پژوهش، کلیۀ کودکان 3 تا 5 سال دارای کارکردهای اجرایی پایین در مهدکودک های شهر اهواز در سال 1397 بود. در این پژوهش، حجم نمونه 30 کودک 3، 4 و 5 سال بود که به روش نمونه‌گیری تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند. ابزارهای مورد استفاده در این پژوهش عبارت بودند از پرسشنامۀ سنجش رفتاری کارکرد اجرایی – نسخۀ پیش‌دبستانی(Gioia, Espy & Isquith, 2003)، آزمون مرتب کردن کارت با ابعاد متغیر (Zelazo, 2006)، تکلیف کتاب تصویر (Atance & Meltzoff, 2005) و آزمون تفکر خلاق در عمل و حرکت تورنس (Torrance, 1981). تحلیل کوواریانس چندمتغیره نشان داد که بین میانگین‌های پس‌آزمون دو گروه (آزمایشی و کنترل) در کارکردهای اجرایی، دوراندیشی رویدادی و خلاقیت کودکان تفاوت وجود دارد (383/10 F=، 001/0 <p) . تحلیل کوواریانس یک‌متغیره در متن مانکوا نشان داد که آموزش تأمل، اثر معنا داری بر کارکردهای اجرایی (109/11 F=، 01/0 <p)، دوراندیشی رویدادی (857/5 F=، 05/0 < p) و خلاقیت (529/12 F=، 01/0 <p) کودکان داشت و میانگین نمره های گروه آزمایشی در پس‌آزمون به طور قابل ملاحظه‌ای بالا بود. پرونده مقاله

  • مقاله

    2 - فراتحلیل اثربخشی آموزش‌های مبتنی بر رویکرد سازنده‌گرایی بر عملکرد تحصیلی در درس علوم تجربی
    پژوهش در برنامه ریزی درسی , شماره 2 , سال 18 , تابستان 1400
    پژوهش کاربردی حاضر با روش فراتحلیل در صدد ترکیب پژوهش های انجام شده در زمینۀ تأثیر آموزش های مبتنی بر سازنده‌گرایی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس علوم تجربی بود. میدان پژوهش شامل مطالعاتی بود که طی 15 سال گذشته در داخل و خارج کشور به صورت پایان نامه، مقاله های علمی چکیده کامل
    پژوهش کاربردی حاضر با روش فراتحلیل در صدد ترکیب پژوهش های انجام شده در زمینۀ تأثیر آموزش های مبتنی بر سازنده‌گرایی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس علوم تجربی بود. میدان پژوهش شامل مطالعاتی بود که طی 15 سال گذشته در داخل و خارج کشور به صورت پایان نامه، مقاله های علمی پژوهشی و کنفرانس های علمی در پایگاه‌های پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، بانک منابع اطلاعات جهاد دانشگاهی، بانک اطلاعات نشریات کشور ، سیویلیکا و مجلات علمی- پژوهشی در حوزۀ علوم‌تربیتی و روان شناسی، Science Direct، ERICT، Psych info،Scopusو Google Scholar در دسترس بود. بر اساس ملاک های ورود و خروج 14 اندازۀ اثر از میان 109 تحقیق مورد بررسی قرار گرفت. برای تجزیه و تحلیل پژوهش های اولیه اندازۀ اثر ترکیبی با دو مدل اثر ثابت و تصادفی استفاده شد و برای بررسی سوگیری انتشار از روش تحلیل حساسیت با استفاده از نمودار قیفی و شاخص آماری تعداد امن از تخریب و برای بررسی میزان ناهمگنی از آزمون Q کوکران و مجذور I استفاده شد و برای تبدیل اندازۀ اثر از ضریب Z فیشر استفاده گردید. نتایج مربوط به اندازۀ اثر ترکیبی برای مدل اثرات تصادفی (64/2) به دست آمد. همچنین، نتایج نشان داد که متغیرهای نوع ابزار و نوع مداخله های به کار رفته تعدیل گر اثربخشی آموزش های مبتنی بر سازنده گرایی بر عملکرد تحصیلی دانش آموزان در درس علوم تجربی‌اند. یافته های این فراتحلیل دارای پشتوانۀ نظری و تجربی مکفی است و لزوم بازنگری و استفاده از آموزش های مبتنی بر سازنده گرایی را در نظام آموزشی کشور موجّه می سازد. پرونده مقاله

  • مقاله

    3 - آزمون مدل رابطه کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی با سبک‌های مقابله و بهزیستی روان‌شناختی: نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی
    روان‌شناسی تحولی: روان‌شناسان ایرانی , شماره 2 , سال 15 , تابستان 1398
    هدف این پژوهش تعیین رابطه بین کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی با سبک‌های مقابله و بهزیستی روان‌شناختی با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی در میان دانشجویان دانشگاه شهید چمران بود. 254دانشجوی دختر و253دانشجوی پسر با روش تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند.سپس پر چکیده کامل
    هدف این پژوهش تعیین رابطه بین کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی با سبک‌های مقابله و بهزیستی روان‌شناختی با توجه به نقش واسطه‌ای سرمایه روان‌شناختی در میان دانشجویان دانشگاه شهید چمران بود. 254دانشجوی دختر و253دانشجوی پسر با روش تصادفی چندمرحله‌ای انتخاب شدند.سپس پرسشنامه سرمایه روان‌شناختی(لورنز، بیر، پوتز و هینیتز،2016)، پرسشنامه کمال‌گرایی(تری‌ـ‌شورت، اونز، اسلاد و دیوی،1995)، مقیاس رویدادهای استرس‌زای زندگی(هولمز و راهه،1967)، نسخه کوتاه سیاهه مقابله با موقعیت‌های تنیدگی‌زا(اندلر و پارکر،1990)و نسخه کوتاه مقیاس بهزیستی روان‌شناختی(ریف،2002)اجرا شدند.یافته‌ها نشان داد که کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگی، سرمایه روان‌شناختی را پیش‌بینی می‌کنند و سرمایه روان‌شناختی نیز به‌نوبه خود بهزیستی روان‌شناختی، سبک مقابله مسئله‌مدار و سبک مقابله هیجان‌مدار را پیش‌بینی می‌کند.این نتایجاهمیت سرمایه روان‌شناختی، کمال‌گرایی مثبت و رویدادهای منفی زندگیدر تبیینبهزیستی روان‌شناختی و سبک‌های مقابله دانشجویانرا برجسته ساختوهمچنین نشان داد کهکاربردهایمهمیدرزمینهاقداماتلازمبهمنظور ارتقاء بهزیستی روان‌شناختی و سبک مقابله مسئله‌مدار دردانشجویاندارد. پرونده مقاله

  • مقاله

    4 - بررسی نقش مؤلفه‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای برخط (گیم های آنلاین) گروهی در زندگی نوجوانان: یک مطالعه کیفی
    نشريه روانشناسی اجتماعی , شماره 71 , سال 12 , بهار 1403
    پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی مؤلفه‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای برخط (گیم های آنلاین) گروهی در زندگی نوجوانان انجام شد. با توجه به اثرگذاری بازی‌های رایانه‌ای برخط نوین بر مؤلفه‌های زندگی اجتماعی افراد، نیاز است با طراحی یک مطالعه کیفی، بیشتر متوجه دنیای ذهنی مخا چکیده کامل
    پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی مؤلفه‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای برخط (گیم های آنلاین) گروهی در زندگی نوجوانان انجام شد. با توجه به اثرگذاری بازی‌های رایانه‌ای برخط نوین بر مؤلفه‌های زندگی اجتماعی افراد، نیاز است با طراحی یک مطالعه کیفی، بیشتر متوجه دنیای ذهنی مخاطبان و علاقه مندان این بازی‌ها شد، اثرات اجتماعی این نوع از بازی‌ها را از دریچه نگاه گیمرها که اغلب در سنین نوجوانی و جوانی هستند بررسی کرد و تجربیات، نظرات و خواسته‌های آنان را مورد توجه قرار داد تا بتوان به گونه بهتری به بررسی جوانب و تأثیرات مختلف این بازی‌های رایانه‌ای پیشرفته پرداخت. نکته حائز اهمیت این است که رسانه‌ها و ابزارهای نوین (فضای مجازی، بازی‌های رایانه‌ای) خود فرهنگی را به وجود آورده است که بر فرهنگ عموم مردم به خصوص نوجوانان و جوانان تأثیر گذاشته است. لذا با وجود گستردگی روز افزون این رسانه‌ها، ابزارها، نرم افزارها و سخت افزارها و... که با محبوبیت و استقبال چشم گیری همراه بوده است، پژوهش حاضر در صدد این است که با استفاده از یک طرح کیفی، به شناسایی و بررسی مؤلفه‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای برخط گروهی در زندگی نوجوانان بپردازد. روش این پژوهش کیفی و به شیوه تحلیل مضمون گام به گام براون و کلارک بود. نمونه‌گیری به صورت غیراحتمالی و از نوع هدفمند و گردآوری داده‌ها از طریق مصاحبه انجام شد. بدین منظور، از 12 نوجوان گیمر بازی‌های رایانه‌ای برخط گروهی مصاحبه‌های نیمه ساختار یافته صورت گرفت. نمونه گیری هدفمند تا رسیدن به اشباع نظری داده‌ها مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل داده‌ها به 54 کد اولیه، 8 مضمون پایه، 2 مضمون سازمان دهنده شامل «مؤلفه‌های اجتماعی مثبت و سازنده» و «مؤلفه‌های اجتماعی منفی و مخرب» و یک مضمون فراگیر با عنوان «مؤلفه‌های اجتماعی بازی‌های رایانه‌ای برخط گروهی» منجر شد. نتایج نشان داد عوامل مختلفی ممکن است در ارتباطات اجتماعی پیرامون بازی‌های رایانه‌ای برخط نوین دخیل باشند که در زندگی اجتماعی نوجوانان که عمده گیمرهای این بازی‌ها را تشکیل می‌دهند، اثرگذار باشند. شناسایی و بررسی این مؤلفه‌ها می‌تواند در طراحی و اصلاح برنامه‌های فرهنگی و تربیتی و همچنین ارتباط مؤثر بین افرادی که به هر نحو با نوجوانان در ارتباط هستند کمک قابل توجهی کند. پرونده مقاله