هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه بین هوش معنوی، ذهنیت فلسفی و باورهای دینی دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران بوده که با استفاده از روش نمونه‌گیری خوشه‌ای مرحله‌ای تعداد 200 نفر از دانش‌آموزان دختر دوره متوسطه شهر تهران انتخاب شدند. به‌منظور جمع‌آوری اطلاعات از سه پرسشنامه هوش معنوی کینگ (2008)، ذهنیت فلسفی و پرسشنامه باورهای دینی استفاده شد. داده‌های به دست آمده با استفاده از آزمون t و تحلیل رگرسیون چند متغیره تحلیل شد؛ نتایج بررسی نشان داد که بین هوش معنوی، ذهنیت فلسفی با باورهای دینی همبستگی معناداری وجود دارد. به‌طوری‌که 45 درصد از واریانس باورهای دینی از طریق هوش معنوی قابل تبیین است از طرف دیگر 47 درصد از واریانس باورهای دینی توسط ذهنیت فلسفی قابل تبیین است. در پایان نیز پیشنهاد‌های کاربردی ارزنده‌ای برای ارائه با متصدیان تربیتی ارائه شده است. پرونده مقاله

پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش عناصر برنامه درسی کلاین در افت تحصیلی درس ریاضی سال اول متوسطه از دیدگاه شرکای برنامه درسی با استفاده از روش پژوهش آمیخته صورت گرفت. داده‌های پژوهش از طریق پرسشنامه‌ای برای 368 دانش‌آموز و 120 دبیر ریاضی پایه اول دبیرستان‌های شهر تهران و مصاحبه‌ای با 15 کارشناس برنامه ریزی درسی و تألیف کتاب ریاضی سال اول متوسطه جمع‌آوری شدند. تحلیل داده‌های کمی از طریق آزمون‌های t تک نمونه‌ای، t دو گروه مستقل و فریدمن و تحلیل داده‌های کیفی به وسیله کدبندی استقرایی انجام شد. نتایج بررسی نشان داد که از نظر هر سه گروه، همه عناصر نه گانه برنامه درسی کلاین بر افت تحصیلی ریاضی دانش‌آموزان مؤثرند. از نظر دبیران فعالیت‌های یادگیری، راهبردهای یاددهی ـ یادگیری، مواد و منابع آموزشی و زمان آموزش و از نظر دانش‌آموزان، زمان آموزش، ارزشیابی، فعالیت‌های یادگیری، و راهبردهای یاددهی ـ یادگیری در اولویت‌های اول تا چهارم قرار گرفتند. از لحاظ تأثیر عناصر مواد و منابع آموزشی، فضای آموزش و گروه‌بندی دانش‌آموزان بر افت تحصیلی ریاضی، بین نظر دبیران و دانش‌آموزان تفاوت معناداری دیده نشد ولی بین نظر آنها درباره تأثیر عناصر اهداف، محتوا، راهبردهای یاددهی ـ یادگیری، فعالیت‌های یادگیری، زمان و ارزشیابی بر افت تحصیلی ریاضی تفاوت معنادار بود. پرونده مقاله

نوبسترسازی در مطالعات برنامه درسی، یکی از مباحث جدیدی است که در ایران مطرح شده و تلاش می‌کند علوم مختلف را در بستر مطالعات برنامه درسی بررسی نماید. تغییرات اقلیم دانشی است که به تغییر آب‌وهوا و اثرات آن می‌پردازد. هدف این پژوهش، ارائۀ بستری جدید در برنامه درسی آموزش عالی با عنوان برنامه درسی تغییرات اقلیم است و تلاش می‌کند تا مفاهیم اقلیم را وارد مطالعات برنامه درسی نماید. این پژوهش از نوع هدف کاربردی و از نوع ماهیت کیفی است. از لحاظ گردآوری داده‌ها، توصیفی - تحلیلی از نوع تحلیل فکری بازتابی است. از میان اسناد مورد بحث، اسناد قابل دسترس پژوهشگر در فاصلۀ زمانی انجام پژوهش سال‌های 1397 لغایت 1399 مرتبط با دیدگاه برنشتاین مورد بررسی قرار گرفته است. نتیجۀ به‌دست‌آمده حاکی از آن است با الگو گیری از تئوری برنشتاین می‌توان یک بستری جدید در برنامه درسی آموزش عالی با عنوان تغییرات اقلیم ایجاد کرد تا دانشجویان هم با تغییرات اقلیم آشنا شوند و هم کلاس‌های درسی محلی برای ایجاد تفکر والا درزمینۀ حفاظت از زندگی در روی کرۀ زمین تبدیل گردد. پرونده مقاله

مقدمه و هدف: این پژوهش با هدف طراحی برنامه درسی فوق برنامه برای دانشگاه فرهنگیان انجام شد. رویکرد پژوهش، از نظر هدف، کاربردی، از نظر داده ها آمیخته اکتشافی( کیفی- کمی)، از نظر ماهیت و نوع مطالعه در بعد کیفی، داده بنیاد پارادایمی و در بعد کمی پیمایشی مقطعی بود.روش شناسی پژوهش: از مصاحبه نیمه ساختار یافته در بخش کیفی، و از پرسشنامه محقق ساخته در بخش کمی بهره گرفته و برای سنجش روایی بخش کیفی، از نظر متخصصان و برای سنجش پایایی از روش های بازآزمون و توافق درون موضوعی استفاده شد. برای روایی پرسشنامه از روایی ظاهری، محتوایی استفاده و ضرایب تأیید شده و برای پایایی بخش کمی، از ضریب آلفای کرونباخ استفاده گردید. داده ها در بخش کیفی، از روش داده بنیاد و در بخش کمی، از آزمون تحلیل عاملی تأییدی و مدلسازی معادلات ساختاری مورد تجزیه‌وتحلیل قرار گرفت.یافته ها: نشان داد که از میان 21 شاخص (گویه) موجود، 40 مقوله اصلی قابل شناسایی است که عوامل محوری شامل، هدف، محتوا و ارزشیابی، عوامل مؤثر شامل آموزشی، تکنولوژیکی و سازمانی، پیامدها شامل، فردی، آموزشی، علمی- کاربردی و سازمانی است.بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان دادند که راهبردهای اجرای مدل برنامه درسی فوق برنامه را می‌توان در چند عامل، مدیریتی، سازمانی، فردی و آموزشی خلاصه نمود. هم‌چنین، بسترهای موجود شامل عوامل آموزشی، سازمانی، نگرشی و فردی شناسایی شدند و موانع موجود شامل موانع آموزشی، مدیریت و فردی گزارش شدند. در نهایت مدلی برگرفته از عوامل شناسایی شده ترسیم گردید که از اعتبار مطلوبی برخوردار بود. پرونده مقاله

پژوهش حاضر به منظور شناسایی مولفه‌های تفکر فلسفی از نظر فرانکل و راسل و ارائه الگوی آموزش تفکر فلسفی برای دبیران دوره متوسطه انجام گرفت. روش پژوهش از نوع مطالعات آمیخته است. در بخش کیفی از روش کدبندی استقرایی و در بخش کمی از روش‌های آمار استنباطی تحلیل عاملی اکتشافی و تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم با روش حداکثر درست نمایی استفاده شد. جامعه آماری تحقیق در بخش کیفی شامل کلیه اسناد و مدارک مربوطه و در بخش کمی شامل کلیه دبیران دوره متوسطه شهرستان خوی به تعداد 1056 نفر بود. در این مطالعه 6 مولفه به عنوان مولفه‌های اصلی تفکر فلسفی (تعمق، انعطاف‌پذیری ، تعامل‌گرایی، کنجکاوی، وحدت شخصیت، معنایابی) بر اساس نظریه‌های فرانکل و راسل شناسایی شد. نتایج در سطح تحلیل سوالات نشان داد که همه سوالات با مولفه خود بار عاملی مناسب (40/0<) دارند. همچنین سازه کلی تفکر فلسفی با مولفه تعمق بیشترین ضریب تاثیر (88/0) و با مولفه‌انعطاف‌پذیری کمترین ضریب را (65/0) نشان داد. نتایج تحلیل، نشان‌گر برازش مطلوب مدل طرح شده با داده‌های تجربی بود و روایی سازه تفکر فلسفی هم در سطح سوالات و هم در سطح مولفه‌ها تایید شد. پرونده مقاله

هدف از پژوهش حاضر، رتبه بندی عوامل مؤثربرضرورت تربیت شهروندالکترونیک دربرنامه درسی بوده است. روش پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی و بر حسب روش، توصیفی از نوع پیمایشی می باشد. جامعه آماری موردمطالعه پژوهش کلیة استادان حوزه و دانشگاه در رشتة علوم تربیتی و نمونه آماری مطالعه مورد نظر مدارس دولتی متوسطه اول شهرستان گرگان می باشد. باتوجه به روش بکار رفته، حداقل نمونه 5 نفر و حداکثر10 نفر می باشد که ما حداکثر نمونه یعنی ده نفر را انتخاب کردیم. ابزار گردآوری اطلاعات پرسش‌نامه AHP محقق ساخته و مصاحبه با خبرگان امر بوده است. روایی ابزار به‌کار رفته، نوعی اعتبار منطقی یا محتوایی است که به روش به‌کار رفته مربوط می شود. دراین تحقیق ابتدا برای شناسایی مهمترین معیارهای مؤثر برضرورت تربیت شهروند الکترونیک دربرنامه درسی براساس ادبیات پژوهش و نظرات خبرگان با استفاده از تکنیک دلفی اقدام کرده و سپس برای تعیین اولویت معیارهای تحقیق حاضر از مدل‌های تصمیم‌گیری چند معیاره و مدل AHP و برای انتخاب بهترین گزینه مبتنی براولویت معیارهای موردمطالعه ازتکنیک TOPSIS استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که عامل تفکر اختراعی و انتقادی در رتبة اول، عامل بهره‌وری رتبة دوم، عامل سواد قرن دیجیتال رتبة سوم، عامل کیفیت سیستم آموزشی رتبة چهارم شهروندان مفید دارد با تربیت شهروند الکترونیک از بسیاری از هزینه‌ها، اتلاف انرژی‌ها و فرصت‌ها می‌توان پیشگیری کرد.وعامل ارتباط مؤثر رتبة پنجم اهمیت قرار دارد. نهاد آموزشی مهم‌ترین نقش را در تربیت افراد بخصوص تربیت پرونده مقاله

هدف اصلی این پژوهش ارائه الگوی مفهومی توسعه ‌فرهنگ‌ عمومی در نظام آموزشی دوره‌ابتدایی با رویکرد کیفی و مبتنی بر نظریه برخاسته از داده‌‌های ‌پارادایمی بود. شرکت‌کنندگان پژوهش را خبرگان‌حوزه برنامه‌درسی و علوم‌اجتماعی (3‌نفر در زمینه علوم‌اجتماعی و 9نفر در برنامه‌درسی) و دارای‌رتبه علمی در دانشگاه‌های کشور تشکیل دادند که با روش نمونه‌گیری-نظری و هدفمند از نوع گلوله‌برفی انتخاب شدند. نمونه‌گیری از صاحب‌نظران در این پژوهش تا زمانی ادامه پیدا کرد که فرایند اکتشاف، تجزیه و تحلیل به نقطه اشباع نظری رسید. داده‌های پژوهش از طریق مطالعه گستره نظری‌پژوهش، پیشینه‌های مطالعاتی و مصاحبه با خبرگان جمع‌آوری و طی سه مرحله کدگذاری‌باز، محوری و انتخابی تحلیل و در قالب الگوی‌پارادایمی و مفهومی شکل و پس از مرحله‌کدگذاری با استفاده از فن‌دلفی و بارش‌مغزی توسط خبرگان و صاحب‌نظران‌حوزه برنامه‌درسی مورد اعتبارسنجی نظری قرار گرفت. طبق یافته‌های‌پژوهش الگوی‌مذکور در 5‌بعد و مشتمل بر 17‌مؤلفه و 347‌شاخص حول مقوله‌محوری الگو یعنی توسعه‌فرهنگ‌عمومی شکل گرفت. پرونده مقاله

با توجه به تنوع قومیت‌ها و تکثر تجارب زیسته قومیتی در ایران، نقش تأثیرگذار آموزش‌وپرورش در برنامه‌های درسی رسمی و محتوای کتاب‌ها و هویت بخشی قومی به دانش آموزان فرهنگ‌های مختلف، انکارناپذیر است.هدف این پژوهش بررسی مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه درسی رسمی دوره اول متوسطه ایران بود.این پژوهش توصیفی، شامل تحلیل اسنادی و تحلیل محتوای آنتروپی شانون بود. واحد تحلیل محتوا؛ متن، تصاویر و فعالیت‌های کتاب درسی بود. روش نمونه‌گیری هدفمند و نمونه 3 جلد کتاب مطالعات اجتماعی متوسطه اول (هفتم، هشتم، نهم) شامل 554 صفحه بود. برای ارزیابی روایی ازنظر متخصصان و برای پایایی آن از روش اِسکات استفاده شد. بر اساس یافته‌ها فقط 6% از بخش‌های سه‌گانه محتوای کتب بررسی‌شده به مؤلفه‌های مطلوب قومیت توجه داشت. تحلیل آنتروپی شانون نشان داد مؤلفه 21 (توجه به هویت ملی مشترک اقوام) با 31 مورد بیشترین فراوانی و کمترین مقدار مؤلفه 8 (جلوگیری از پیش‌داوری در مورد قومیت‌ها و فرهنگ‌های خاص) مؤلفه 14(توجه به مفهوم صلح و دوستی) با فراوانی 7 بود.یافته‌ها نشان می‌دهد جایگاه مؤلفه‌های چند فرهنگی در برنامه درسی رسمی متوسطه اول تا حدود زیادی مغفول مانده و نیازمند بازنگری می‌باشند. پرونده مقاله

هدف پژوهش حاضر طراحی محیط یادگیری تحولی برای دانش آموزان دوره دوم متوسطه مبتنی بر نظریه داده بنیاد بود که بر اساس روش کیفی و با استفاده از روش پژوهش نظریة داده بنیاد از نوع سیستماتیک انجام شد. واحد تحلیل شامل 20 نفر از معلمان فرهیخته دوره دوم متوسطه با مدرک فوق لیسانس به بالا در سال تحصیلی 1399 - 1398 بود. ابزار اصلی پژوهش مصاحبه نیمه ساختاریافته بوده که داده های گردآوری شده از طریق روش کدگذاری اشترواس و کوربین تحلیل و برای اعتباریابی یافته ها از معیارهای کرسول و میلر استفاده شد. یافته ها نشان داد در محیط یادگیری تحولی، در قالب الگوی اشتراوس و کوربین شرایط علّی( محیط دانش محور(یادگیری دانش محور و توجه به سطوح بالای شناختی)، محیط یادگیرنده محور(تدریس مبتنی بر گفتگو، یادگیری فعال و مشترک فراگیر و معلم، تصمیم گیری مشارکتی دانش آموز محور و توجه به نیاز های یادگیرنده))، راهبردهای محیط یادگیری تحولی( عوامل نقد محوری(تفکر انتقادی، گفتمان و رهایی))، عوامل زمینه ای(عوامل حمایتی(فعالیتهای فرهنگی هنری خلاقانه، فاکتورهای پشتیبانی و هم افزایی تجارب و تعاملات) و عوامل خودشناسی(فرایند خودساز ی و هوش هیجانی))، شرایط مداخله گر(عوامل آموزشی( نقش معلم، تغییرات اثبات گرایی، فعالیتهای علمی و آموزش مسئله محور)و عوامل غیر آموزشی( تغییرات چشمگیر زندگی و عوامل اجتماعی)) و پیامدها(فردی(رشد تفکر انتقادی، بهبود رضایت و انگیزه و رشد مهارتهای ارتباطی) و تحصیلی(پیشرفت تحصیلی، ایجاد یادگیری عمیق و افزایش مهارتهای علمی و عملی)) می باشد. پرونده مقاله

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی برنامه درسی تربیت دانشجو معلم شایسته محور با تمرکز بر رویکرد حل مسئله انجام پذیرفت. روش پژوهش به صورت کیفی می‌باشد که بدین منظور داده‌ها با روش کیفی، جمع‌آوری و تحلیل شده اند. در این راستا کلیه متون، مقالات مجلات، همایش‌های معتبر و کتب معتبر به‌ منظور استخراج ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های برنامه درسی تربیت دانشجو معلم شایسته محور با تمرکز بر رویکرد حل مسئله به شیوه تحلیل مضمون مورد بررسی قرار گرفته و داده‌های کیفی جمع‌آوری گشتند. پس از محاسبه روایی و پایایی پرسشنامه محقق ساخته از ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های به‌دست‌آمده، مدل برنامه درسی تربیت دانشجو معلم ارائه شد. براساس نتایج این مدل 5 شاخص مدل برنامه درسی تربیت دانشجو معلم عبارت‌اند از (1) بُعد مبانی که شامل مؤلفه‌های دانشی، نگرشی، اخلاقی اعتقادی، روان‌شناختی، رفتاری و مکانی زمانی می باشد. (2) بُعد اهداف که شامل مؤلفه‌های ارتقاء ویژگی‌های فردی، ارتقاء ویژگی‌های اجتماعی، ارتقاء ویژگی‌های مهارتی، ارتقاء ویژگی‌های ذهنی و توسعه حرفه‌ای می‌باشد. (3) بُعد محتوا که شامل مؤلفه‌های محتوای دانشی یا شناختی، محتوای کاربردی، محتوای انگیزه‌بخش، محتوای معنادار و محتوای تکالیف می‌باشد. (4) بُعد راهبردهای یاددهی یادگیری که شامل مؤلفه‌های یادگیری مشارکتی، توسعه شناخت، کاوشگری به شیوه محاکم قضایی، پیش سازماندهنده ها، تفکر استقرایی، بازی‌های فکری، کاوشگری اجتماعی، یادگیری تسلط یاب، یادگیری با برنامه، سیستم‌های مفهومی، راهبردهای رسانه‌ای، روش ایفای نقش، یادگیری تلفیقی، یادگیری اکتشافی، مهارت آموزش کاوشگری، راهبردهای تفکر عمومی، کاوشگری اجتماعی و کاوشگری علمی می‌باشد. (5) بُعد ارزشیابی که شامل مؤلفه‌های ارزشیابی پایانی، ارزشیابی دانشی، ارزشیابی عملی_مهارتی، ارزشیابی چیستی، ارزشیابی عملکردگرا و ارزشیابی فرایند محور می‌باشد. پرونده مقاله

این پژوهش با هدف بررسی میزان تناسب مؤلفه های برنامه درسی دوره راهنمایی و متوسطه (اهداف، موضوعات و محتوای دروس، شیوه های آموزشی و ارزشیابی) با مفاهیم آموزش چند فرهنگی و تاکید بر این نوع آموزش به عنوان رویکردی جدید در آموزش و فراهم نمودن فرصت های برابر آموزشی برای همه دانش آموزان با فرهنگ، قومیت، مذهب، جنسیت، زبان، توانایی های ویژه و طبقات اجتماعی مختلف به صورت توصیفی-پیمایشی بر روی 220 نفر از مدیران و معلمان دوره راهنمایی و متوسطه شهرستان کامیاران که به صورت تصادفی طبقه ای انتخاب شدند، اجرا گردید. داده های بدست آمده از پرسشنامه محقق ساخته با استفاده از روش های آمار توصیفی و روش های آمار استنباطی نظیر کنترل کیفیت آماری، آزمون t و تحلیل واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که هر چند بین دیدگاه مدیران و معلمان زن و مرد در دو دوره راهنمایی و متوسطه تفاوت هایی وجود دارد ولی به طور کلی از نظر مدیران و معلمان هر دو دوره اهداف برنامه درسی و محتوای دروس در دوره راهنمایی و متوسطه با مفاهیم آموزش چند فرهنگی تناسب ندارد اما شیوه های آموزشی و ارزشیابی از دانش آموزان با مفاهیم آموزش چند فرهنگی تناسب دارد که علت این نتیجه را می توان آزادی عمل معلمان در بکارگیری روش های تدریس و ارزشیابی از دانش آموزان و توجه به نیازهای متنوع و متفاوت آنان دانست. پرونده مقاله

هدف این پژوهش بررسی ویژگی‌های مهم برنامه‌های درسی مبتنی بر شایستگی و عوامل اشتغال پذیری فارغ‌التحصیلان دانشگاه علمی کاربردی است. داده‌ها از طریق مصاحبه و روش‌های کیفی و توصیفی - استنتاجی جمع‌آوری و تحلیل شدند. پژوهش حاضر ازنظر هدف، کاربردی و ازنظر اجرا، کیفی و پدیدارشناسانه است. جامعه آماری شامل متخصصان برنامه‌ درسی است که 10 نفر به‌صورت نمونه‌گیری هدفمند انتخاب شدند. روایی و پایایی تحقیق مورد تائید چهار نفر از متخصصین قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد ایجاد زمینه مناسب آموزشی بر مبنای نیازهای مهارتی مشاغل، همسویی با تغییرات سریع فنّاورانه، داشتن انعطاف، سنجش صلاحیت حرفه‌ای فارغ‌التحصیلان قبل از اشتغال، آموزش خلاقیت و کارآفرینی از ویژگی‌های برنامه درسی مبتنی بر شایستگی است. آشناسازی دانشجویان با تکنیک‌ها و مهارت‌های جدید برای احراز شغل، اجرای آموزش‌ها در محیط‌های کارورزی و کسب تجارب واقعی کار قبل از اشتغال از عوامل افزایش اشتغال پذیری و در مقابل، تعداد بالای ساعات آموزش‌های نظری، بروز نبودن محتوا، تجربه محدود در محیط واقعی کار و عدم آمادگی کافی برای انجام کار از دلایل عدم استقبال از فارغ‌التحصیلان دانشگاه جامع هستند. تقویت ترکیب اعضای تخصصی تدوین برنامه‌، اجرای نظام صلاحیت حرفه‌ای، متناسب‌سازی برنامه‌ها با نیازهای واقعی بازار کار، نظارت مستمر و کارآمد، تقویت پیوند بین نظام طبقه‌بندی مشاغل، نظام طبقه‌بندی رشته‌های تحصیلی و نظام اطلاعات بازار کار از راهکارهای بهبود اثربخشی برنامه‌های درسی این دانشگاه پیشنهاد شدند. پرونده مقاله