بررسی میزان نیتریت و نیترات صیفی‌‎جات و سبزیجات کشت شده در دشت‌های جنوبی و شرقی کرمانشاه در سال 1390

محورهای موضوعی : علوم و صنایع غذایی

مقداد پیرصاحب ¹ , کیومرث شرفی ² , مسعود مرادی ³

1 - دانشیار گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو هیئت علمی مرکز تحقیقات سلامت دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
2 - مربی گروه مهندسی بهداشت محیط و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران
3 - کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط و عضو کمیته تحقیقات دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1392/04/05 تاریخ پذیرش : 1392/09/04 تاریخ انتشار : 1392/03/01

کلید واژه: کرمانشاه, نیترات, نیتریت, سبزیجات, صیفی جات,

چکیده مقاله :

با توجه به اینکه سبزیجات و صیفی‌جات قابلیت جذب و احتباس مقادیر زیادی از نیتریت و نیترات را دارا هستند، لذا مصرف این قبیل محصولات توسط انسان موجب به خطر افتادن سلامتی می‌گردد. هدف از این مطالعه تعیین میزان نیتریت و نیترات موجود در صیفی‌جات و سبزیجات کشت شده در دشت‌های بخش جنوبی و شرقی شهر کرمانشاه می‌باشد. در این مطالعه، 330 نمونه جهت تعیین میزان نیترات و نیتریت طبق استاندارد ملی ایران (شماره4106) مورد سنجش قرار گرفت. نتایج نشان داد که از نظر میانگین میزان نیتریت در سبزیجات و صیفی‌جات، در مناطق نمونه‌برداری تفاوت معنی‌داری وجود دارد (01/0>p)، اما در مورد نیترات این تفاوت معنی‌دار نبود (05/0P>). بطور کلی در دو دشت ماهیدشت و درود و فرامان بیشترین میزان نیتریت مربوط به غده تربچه به ترتیب 1/2±05/6 و 845/0±12/6 میلی‌گرم بر کیلوگرم و کمترین میزان مربوط به خیار با مقدار 022/0±1/0 و 085/0±174/0 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. همچنین بیشترین میزان نیترات در دشت ماهیدشت مربوط به اسفناج (17/21±11/392 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و در دشت و درود و فرامان مربوط به غده تربچه (02/158±94/316 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و کمترین میزان در هر دو دشت مربوط به گوجه فرنگی و به ترتیب 56/3±42/11 و 2/5±1/9 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. میانگین میزان نیتریت و نیترات در بین سبزیجات یا صیفی‌جات مختلف مورد بررسی اختلاف معنی‌داری داشت (01/0>p). با توجه به نتایج می‌توان نتیجه گرفت که مقدار نیتریت در بعضی از سبزیجات و صیفی‌جات مورد بررسی فراتر از مقدار مجاز است. بنابراین لازم است که تا حد ممکن استفاده از کودهای ازته در مزارع کشت آنها کاهش یابد.

چکیده انگلیسی:

   Given that the capacity of vegetables and cucurbits absorption and retention has large amounts of nitrite and nitrate. Therefore, the intake of these products can threaten human health. The aim of this study was to determine nitrite and nitrate in cucurbits and vegetables cultivated in plains of sothern and eastern parts of Kermanshah. For this purpose, a total number of 330 samples was examined for determination of nitrate and nitrite. The samples were analyzed according to the instructions provided by the Institute of Standards and Industrial Research of Iran (No. 4106). The results showed that there are significant differences in the mean value of nitrite in vegetables and cucurbits, in the sampling locations (P<0.01). However, this difference was not significant (P>0.05) in the case of nitrate. The highest level of nitrite was estimated at 6.05±2.1 and 6.12±0.845 mg/kg in radish tubers and the lowest level was estimated at 0.1±0.022 and 0.174±0.085 mg/kg in cucumber samples in Mahidasht and Drood and Framan plains, respectively. In addition, the highest amount of nitrate in the Mahidasht plain was determined in spinach (392.11 ± 21.17 mg/kg) and in the Drood and Framan plain was observed in radish tubers (316.94 ±158.02 mg/kg). The lowest levels of nitrate in the both sampling areas were determined in tomatoes (11.42 ± 3.56 and 9.1±5.2 mg/kg, respectively). Moreover, a significant difference (P<0.01) was observed in the mean quantity of nitrate and nitrite in the different vegetables or cucurbits. It was concluded that the level of nitrite in some vegetables and cucurbits was higher than acceptable limit. Therefore, it is essential to reduce the application of nitrogen fertilizers in these areas.

منابع و مأخذ:

• ·   جعفری، رمضانعلی.، فرزان، علی.، عزیززاده، احمد و غضنفرپور، ناصر (1380). میزان نیترات و نیتریت در برخی از سبزیجات تولید شده در شهر اصفهان، مجله پژوهش در علوم پزشکی، 6(2): 125-123.


• ·   رحمانی، حمیدرضا (1385). بررسی وضعیت نیترات در خاک، آب و گیاه اراضی سبزی‌کاری منطقه براآن اصفهان. مجله علوم محیطی، 23: 34-11.

 

• CECSCF (Commisson of the European Communities Scientific Committee for food) (1992). Report of the nitrite and nitrate, XXXVI series. Opinion of 19 Oct 1990. EUR, 130-139.


• Dejon, C.W. and Stekbaut, W. (1995). Nitrate in food commodities vegetable origin and the total diet in Belgium (1992-1993). Journal of  Microbiology-Aliments- Nutr,12: 359-370.


• Fytianos, K. and Zarogiannis, P. (1999). Nitrate and Nitrite Accumulation in Fresh Vegetables from Greece. Bull Environ. Journal of Contaminants Toxicology, 62: 187-192.


• Grazyna, J. (2005). Content of nitrates, nitrites, and oxalates in New Zealand spinach. Journal of Food Chemistry, 89: 235–242.


• Hsu, J., Arcot, J.N. and Lee, A. (2009). Nitrate and nitrite quantification from cured meat and vegetables and their estimated dietary intake in Australians. Journal of Food Chemistry, 115: 334–339.


• Institute of Standards and Industrial Research, test and measurement of nitrite and nitrate in fruit and vegetable products by their measured molecular spectrum (1998). Standard No. 4106.


• Jaafari, R.A., Farzan. A., Azizzadeh, A. and Ghazna farpoor, N. (2001). Nitrate and nitrite in some vegetables produced in Isfahan. Journal of Isfahan University Medical of Science, 6(2): 123-125 [In Farsi].


• Jeffrey, J., Andrew, S. and Milkowski, L. (2012). Human safety controversies surrounding nitrate and nitrite in the diet. Journal of Nitric Oxide, 26: 259–266.


• Jun, CH., Cheng gang, J. and Zhong chen, L. (2013). Nitrite level of pickled vegetables in Northeast China. Journal of Food Control, 29: 7-10.


• Manuela, C., Angela, B.M., Fatima, B., Debora, S.M.B.P.P. and Oliveira.Cristina, D.M. (2010) .Contribution of different vegetable types to exogenous nitrate and nitrite exposure. Journal of Food Chemistry, 120: 960–966.


• Merusia,C., Corradinia, C., Cavazza, A., Borromeia, C. and Salvadeoa, P. (2010). Determination of nitrates, nitrites and oxalates in food products by capillary electrophoresis with pH -dependent electroosmotic flow reversal. Journal of Food Chemistry, 120: 615-620.


• Nathan, S., Bryan. Dominik, D., Alexander.James R., Coughlin.Andrew, L. and Milkowski. Paolo, B. (2012). Ingested nitrate and nitrite and stomach cancer risk: An updated review. Food and Chemical Toxicology, 50: 3646–3665.


• Rahmani, H.R. (2006). Investigation of Nitrate Pollution in the Soil, Water and Plants in Some Agricultural Fields in Baraan (Esfahan). Journal of Environment Science, 11: 23 -34[In Farsi].


• Santamaria, P. (2006). Nitrate in vegetables: toxicity, content, intake and EC regulation. Journal of Food Science Agriculture, 86: 10–17.


• Scientific Committee for Food (Thirty-eigth series). European Commission.(1997). Opinions of the Scientific Committee for food on Nitrates and Nitrite


• Setting maximum levels for certain contaminants in foodstuffs. The Commission of the European Communities (1997) Tanuary (1997). Official Journal of the European Communities, 31: 48-50.


• Shahlaei, A., Alemzadeh, N.N., Sadighie, F.D. (2007). Evaluation of Nitrate and Nitrite Content of Iran Southern (Ahwaz) Vegetables during winter and spring of 2006. Asian Journal of Plant Sciences, 6(8): 1197-1203.


• Shokrzadeh, M., Shokravie, M., Ebadi, A.G., Babaee, Z. and Tarighati, A. (2007). The Measurment of nitrate and nitrite Content in Leek and Spinach Sampled from Central Cities of Mazandaran State of Iran. American-Eurasian Journal of Agriculture & Environment Sciences, 2(2): 169-172.


• Susin, J., Kmecl, V. and Gregorcic, A. (2006). A survey of nitrate and nitrite content of fruit and vegetables grown in Slovenia during 1996-2002. Journal of Food Addit Contam, 23(4): 385-390.


• Leszczynska,T., Filipiak-Florkiewicz, A., Cieslik, E., Sikora, E. and Pisulewski, P.M. (2009). Effects of some processing methods on nitrate and nitrite changes in cruciferous vegetables. Journal of Food Composition and Analysis, 22: 315–321.


• Chan,T.Y. (2011). Vegetable-borne nitrate and nitrite and the risk of methaemoglobinaemia. Toxicol Letters 200: 107–108.


• World Health Organization (WHO) (1978). Nitrates, nitrites, and N-nitroso Compounds. Geneva, Environmental Health Criteria (fifth series),http:// www. who. int/ipcs/ publications /ehc/ ehc_numerical /en/


• Yordanov, N.D., Novakoral, E. and Lubenova, S. (2001). Consecutive estimation of nitrate and nitrite ions in vegetables and fruits by electron paramagnetic resonance spectrometry. Journal of Analytica Chimica Acta, 437: 131–138.