رسانه‌ و توسعه فرهنگی مورد مطالعه: نقش رادیو در توسعه فرهنگی شهروندان تهرانی از دیدگاه آنان

محورهای موضوعی : جامعه شناسی

زهره راهدار ¹ , سمیه تاجیک اسماعیلی ² , ماندانا صنیعی ³

1 - دانشجوی دکتری تخصصی ارتباطات، گروه ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
2 - استادیار گروه ارتباطات، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران، ایران ( نویسنده مسئول ) [e-mail]
3 - استادیار گروه ارتباطات اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، واحد تهران شرق، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

تاریخ دریافت : 1401/07/03 تاریخ پذیرش : 1401/08/22 تاریخ انتشار : 1402/06/01

کلید واژه: رادیو, ارتباطات, فرهنگ, رسانه, توسعه فرهنگی, شهروندان تهرانی,

چکیده مقاله :

پژوهش حاضر باهدف بررسی و تحلیل نقش رادیویی در توسعه فرهنگی شهروندان تهرانی طراحی و اجرا شده است. این پژوهش از نوع آمیخته (کیفی-کمی) بوده و مقاله حاضر بر بخش کمی پژوهش متمرکز است. در بخش بررسی‌ های آماری از نظرات 384 نفر از شهروندان تهرانی بالای 18 سال بهره گرفته شد. ابزار اندازه‌ گیری در پژوهش، پرسشنامه محقق ساخته بود که روایی آن با استفاده از روایی صوری و پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرون باخ مورد تأیید قرار گرفت. در این پژوهش، 9 شاخص از طریق روش کیفی استخراج شد که عبارتند از: نگرش، گرایش، منش، مصرف فرهنگی، امنیت شخصی شهروندان، فرآورده، ارتباطات، دستاورد و نیروی انسانی. جهت تجزیه‌وتحلیل و رتبه‌بندی عوامل شناسایی‌شده از تکنیک AHP استفاده شد. نتایج نشان دادکه: اولویت مسئولیت‌ پذیری و پاسخگویی بر وجدان کاری و انضباط اجتماعی، اولویت خانواده‌ مداری بر اخلاق دین‌ مداری، مهم‌ترین بایدهای نمونه موردمطالعه در ساخت برنامه‌های رادیو برای نقش موثر در توسعه فرهنگی بوده است. در صورتی که خوداتکایی بر خانواده مداری، تکثر برنامه‌های استانی و برون‌استانی برساخت برنامه به زبان‌های گوناگون و عرق ملی و وطن‌پرستی بر عدالت‌خواهی و حق‌طلبی، در ساخت برنامه‌های تلویزیون، اولویت کمتری از نگاه شهروندان مورد مطالعه داشته است.

چکیده انگلیسی:

The present study was designed and implemented with the aim of investigating and analyzing the role of radio in the cultural development of Tehrani citizens. This research is of mixed type (qualitative-quantitative) and this article focuses on the quantitative part of the research. In the statistical analysis section, the opinions of 384 Tehrani citizens over 18 years of age were used. The measurement tool in the research was a researcher-made questionnaire, whose validity was confirmed using face validity and reliability using Cronbach's alpha coefficient. In this research, 9 indicators were extracted through the qualitative method, which are: attitude, tendency, and character, and cultural consumption, personal security of citizens, product, communication, achievement and human power. AHP technique was used to analyze and rank the identified factors. The results showed: the priority of responsibility and accountability over work conscience and social discipline, the priority of family orientation over religious ethics, were the most important duties of the studied sample in making radio programs for an effective role in cultural development. In the event that self-reliance is based on family orientation, multiplicity of provincial and extra-provincial programs over making programs in different languages, and national pride and patriotism over justice and right-seeking, in making television programs, it has had a lower priority from the eyes of the studied citizens.

منابع و مأخذ:

بهزادی، کامران؛ امام قلی‌زاده، سعید و رضوی، حمیدرضا (1400). شناسایی مؤلفه‌های توسعه فرهنگی یک مطالعه کیفی پیرامون مراکز فرهنگی با رویکرد تجزیه‌وتحلیل سلسله‌مراتبی. نشریه مطالعات هنر اسلامی. شماره 44، دوره 18. 101-91.

رستمعلی زاده، ولی الله (1386)، نقش رادیو در توسعه فرهنگی اجتماعی با نگاهی به ایران، 7(39)، 5-10.

رستمعلی‌زاده، ولی‌الله (1386). نقش رادیو در توسعه فرهنگی و اجتماعی با نگاهی به ایران. رادیو. سال هفتم، شماره 39. 10-5.

رضوی زاده، نورالدین (1384). بررسی تأثیر رسانه ها بر تمایل به تغییر سبک زندگی روستایی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 31، 114-111.

رضوی زاده، نورالدین (1384). بررسی تأثیر رسانه ها بر تمایل به تغییر سبک زندگی روستایی. فصلنامه علوم اجتماعی، شماره 31، 114-111.

روشــه، گی (1381) تغییرات ا جتماعی، ترجمه منصور وثوقی، تهران: نی.

ریحانی‌نیا، آکو و صمدی، مهران (1398). مقایسه میانگین مصرف آب مشترکین پرمصرف خانگی در شهر سقز قبل و بعد از ارائه برنامه‌های رسانه‌ای روش‌های صرفه‌جویی در آب. مطالعات جامعه‌شناسی، سال دوازدهم، شماره 45. 159-143.

زارعیان، داوود (1382). مبانی کلی ارتباطات جمعی، تهران: کارگزار روابط عمومی.

شهرام‌نیا، امیرمسعود و چلمقانی، مرضیه (1390). سیاستگذاری فرهنگی در ایران دوران اصلاحات از منظر انتقادی. مجله علمی تخصصی پژوهش‌های سیاسی، سال اول، شماره دوم، 24-9.

شیانی، ملیحه ؛ سپهوند، ابراهیم (1392). رسانه و شهروندی مطالعه تأثیر استفاده از رادیو و تلویزیون بر آگاهی از حقوق شهروندی در شهر خرم آباد. مطالعات فرهنگی و ارتباطات  HYPERLINK "https://www.noormags.ir/view/fa/magazine/number/101777". HYPERLINK "https://www.noormags.ir/view/fa/magazine/number/101777" شماره 38 . 187 - 223 .

عسکری، مهران؛ خادمی، بهبود و خدامی، علیرضا (1401). مطالعه موانع توسعه سیاسی در ایران با تأکید بر عدم مشارکت نخبگان دانشگاهی (مطالعه موردی: اساتید دانشگاه‌های لارستان). مطالعات جامعه‌شناسی، سال چهاردهم، شماره 55. 208-185.

 قادری، صلاح‌الدین؛ ایمانی جاجرمی، حسین؛ گلچین، مسعود و بیات، مجتبی (1400). تأملی بر صور سیاست‌گذاری فرهنگی در مدیریت شهری موردمطالعه: مدیریت شهری تهران (1396-1368). فصلنامه توسعه محلی (روستایی- شهری)، دوره سیزدهم، شماره 2. 396- 371.

قنبری، عباس (1382). جایگاه ارتباطات در برنامه‌های توسعه ایران. فصلنامه رسانه، سال 41، شماره 4.

کاظم‌زاده، موسی و کوهی، کمال (1389). نقش وسایل نوین ارتباط‌جمعی در توصعه فرهنگی، موانع و راهکارها. نامه پژوهش فرهنگی. سال دوازدهم، شماره دوازدهم، 183-212.

کرم‌پور، شکوفه (1390). نقش رسانه‌ها در توسعه جامع، همایش ملی، صنایع فرهنگی و نقش آن در توسعه پایدار. دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه.

گیوریان، حسن و ذاکری، معصومه (1392). نقش رسانه ها بر فرهنگ سازی. فصلنامه مطالعات رسانه‌ای. سال هشتم، شماره بیستم، 1-27.

 مرزبان، اسماعیل؛ قدمی، محسن، صالحی امیری، دانشیار، سید رضا و طلوعی، عباس (1400). تبیین فرآیندهای اصلی مدیریت استراتژیک متعادل در رسانه ملى مجله مدیریت فرهنگی،14(52)،126-145.

مهدی منتظرقائم و رضا کاوند. "نحوة خوانش و رمزگشایی شبکه‌های فارسی زبان ماهواره‌ای." تحقیقات فرهنگی ایران 7، 3 (1393): 107-125.

مهدی منتظرقائم. "سنخ شناسی رادیو در دوران معاصر : با تکیه بر دو مفهوم مالکیت سازمانی و هویت مخاطبان." فصلنامه مطالعات فرهنگی و ارتباطات 1، 1 (1382): 75-53.

نایبی، هوشنگ و آغاز، محمد حسن (1388). فرهنگ، رسانه و نقش سیاست‌های رسانه‌ای در توسعه فرهنگی کشور. ماهنامه مهندسی فرهنگی، سال سوم، شماره 31 و 32. 52-41.

نجف‌بیگی، رضا و عزیزآبادی‌فراهانی (1387). طراحی مدل اندازه‌گیری تأثیر رسانه ملی در توسعه فرهنگی. مجله مدیریت فرهنگی، سال دوم، شماره دوم.22-1.

هاشم‌زاده ابرسی، فاطمه و عباداتی، نرجس (1395). بررسی رابطه فرهنگ‌سازی رسانه ملی با فرایند توسعه در ایران. فصلنامه علوم خبری، شماره 19، 127-101.

Anila, Saleem, Wajiha, Raza Rizvi, Muhammad Rashid Khan, Maria Saleem. (2022). Radio Pakistan: A catalyst for change in agriculture. PalArch's Journal of Archaeology of Egypt/Egyptology, 18 (08). 5082-92.

Edwards, David and, Cromwell, David (2006), Guardians of power, The Myth of the Liberal Media, Pluto Press.

Holyns, Hogan, Eme, Ohain, Vivian, Dien. (2022). Radio and Diffusion of Innovations: A Study of Waste Management in Cross River State, Nigeria, (2) 2. 266-275

Moayerian, Neda. Nancy G. McGehee& Max O. Ste(2022). Community  HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160738322000068"cultural HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160738322000068"  HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160738322000068"development HYPERLINK "https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0160738322000068": Exploring the connections between collective art making, capacity building and sustainable community-based tourism. Annals of Tourism Research. Volume 93, March 2022, 103.355. https://doi.org/10.1016/j.annals.2022.103355.

Nesterova, Natalia G. & Svetlana V. Fashchanova(2015). Cultural-moulding Potential of The Russian Radio and It’s Application in Teaching Russian Language. Procedia - Social and Behavioral Sciences 200 (2015) 337 – 343. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.08.075

Onyenankeya.K& Salawu.A(2022). Community radio acceptance in rural Africa: The nexus of language and cultural affinity. SAGE Journals. https://doi.org/10.1177/02666669211073458

Pak.J.Agri.Sci. (2021). 58 (2), 731-738ISSN (Print) 0552-9034.Anka, Mihajlov Prokopović, Marija Vujović.

Ruiz-Frau, A.& A. Ospina-Alvarez, S. Villasante, P. Pita, I. Maya-Jariego, S. de Juan.)2020. Using graph theory and social media data to assess cultural ecosystem services in coastal areas: Method development and application. Ecosystem Services 45 (2020) 101 176.

Tal, Laor (2022). Radio on demand: New habits of consuming radio content, 23(6), 660–670.

Thompson,Jon.B. 1992, Ideology and modern Culture, uk, polity Press.

Vernon; rwonline; (2010).http://www. rwonline.com/article/radios-future may-be-in-the-clo.

Zichen He, Danian Li. (2021). Application of Big Data Technology in the Development of Network Radio and Television Station. CONVERTER, 2021(7), 434-440.

 

 Behzadi, Kamran, Imam Gholizadeh, Saeed and Razavi, Hamidreza (1400). Identifying the components of cultural development in a qualitative study about cultural centers with hierarchical analysis approach. Journal of Islamic Art Studies. Issue 44, Volume 18. 101-91.

Rostam alizadeh, Valiollah (2007), the role of radio in social cultural development with a view to Iran, 7(39), 5-10.

Rostam alizadeh, Valiollah (2007). The role of radio in cultural and social development with a view to Iran. Radio. Seventh year, number 39. 10-5.

Razavizadeh, Noureddine (2005). The effect of media on the tendency to change rural lifestyle. Journal of Social Sciences, No. 31, 111-114.

Razavizadeh, Noureddine (2005). The effect of media on the tendency to change rural lifestyle. Journal of Social Sciences, No. 31, 111-114.

Roche, Gy (2002) Changes in The Jets, translated by Mansour Vosoughi, Tehran: Ney.

Reyhaninia, Ako and Samadi, Mehran (2019). Comparing the average water consumption of household consumers in Saqqez before and after the presentation of media programs of water saving methods. Sociological Studies, Year 12, No. 45. 159-143.

Zareiyan, Dawood (2003). General Basics of Mass Communication, Tehran: Public Relations Broker. Shahramnia,

Amir Masoud, and Chelmaghani, Marzieh (2011). Cultural policy-making in Iran during the reform era from a critical perspective. Journal of Political Research, First Year, Issue 2, 24-9.

Shiani, Layha, Sepahvand, Ebrahim (2013). Media and citizenship study the effect of using radio and television on awareness of citizenship rights in Khorramabad city. Cultural studies and communication. Number 38. 187 - 223.

Askari, Mehran, Khademi, Behbehd and Khodami, Alireza (1401). Studying barriers to political development in Iran with emphasis on non-participation of academic elites (Case study: Professors of Larestan Universities). Sociological Studies, Year 14, No. 55. 208-185.

Qaderi, Salaheddin, Imani Jajarmi, Hossein, Golchin, Masoud and Bayat, Mojtaba (1400). Reflection on Cultural Policy Making in Urban Management: Tehran Urban Management (1989-2017). Quarterly Journal of Local Development (Rural-Urban), Volume 13, No. 2. 396- 371. Ghanbari, Abbas (2003). The Position of Communications in Iran's Development Programs. Media Quarterly, 41, No. 4.

Kazemzadeh, Musa and Kohi, Kamal (2010). The role of new means of mass communication in cultural development, barriers and solutions. Letter of Cultural Research. Year 12, No. 12, 183-212.

 karam pour, shokofeh (2011). The role of media in comprehensive development, national conference, cultural industries and its role in sustainable development. Islamic Azad University, Kermanshah University.

Gyurian, Hassan and Zakeri, Masoumeh (2013). The role of media on culturalization. Quarterly Journal of Media Studies. Year 8, No. 20, 1-27.

Marzban, Esmaeil, Ghadami, Mohsen, Salehi Amiri, Associate Professor, Seyed Reza, and Toloui, Abbas (1400). Explaining the main processes of balanced strategic management in the national media of cultural management journal, 14(52), 126-145.

Mehdi Montazer Qaem and Reza Cavend. "How to read and decode Persian-language satellite networks." cultural research of Iran 7, 3 (2014): 107-125.

Mehdi Montazer Qaem. "Radio Typology in Contemporary Times: Relying on Two Concepts of Organizational Ownership and Audience Identity." quarterly journal of Cultural Studies and Communication 1, No. 1 (2003): 75-53.

 Nayevi, Houshang and Commy, Mohammad Hassan (2009). Culture, media and the role of media policies in the cultural development of the country. Monthly Journal of Cultural Engineering, 3rd year, No. 31 and 32. 52-41.

 Najaf Beigi, Reza, and Azizabadi Farahani (2008). Designing a model to measure the impact of national media on cultural development. Journal of Cultural Management, sophomore, Issue 2.22-1.

 Hashemzadeh Abrasi, Fatemeh and Ebadi, Narjes (2016). The relationship between national media culture and development process in Iran. Journal of News Science, No. 19, 127-101.