شناسایی و ارزیابی موانع تحقق اهداف عملیاتی سند تحول بنیادین آموزش و پرورش از دیدگاه مدیران و معلمان مدارس استان فارس

محورهای موضوعی :

سید احمد مدنی ¹ (مدیرگروه)
سمیه کوه پیما رونیزی ² ()

تاریخ دریافت : 1397/06/01 تاریخ پذیرش : 1397/06/01 تاریخ انتشار : 1398/12/01

کلید واژه: تغییرسازمانی, نظام آموزش و پرورش, سند تحول, اهداف عملیاتی, موانع,

چکیده مقاله :

در جهان دایمـاً دستخوش تغییر امروز، هر جامعه ای نیازمند اجرای اصلاحات در نظام آموزشی خویش است و طبعـاً جوامعی که از شتاب و شدت دگرگونی های بیشتر در عرصه های گوناگون برخوردارند، به این مهم محتاج ترند و کشور و جامعه فعلی ما هم از این قاعده مستثنی نیست. در همین راستا، سند تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش ایران در سال 1390 تدوین و به کلیه سازمان های آموزش و پرورش کشور ابلاغ شد اما به اعتقاد بسیاری از کارشناسان، این سند هنوز عملیاتی نشده است. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی و ارزیابی موانع تحقق اهداف عملیاتی سند تحول می باشد. نوع تحقیق از نظر هدف کاربردی و از نظر اجرا توصیفی –پیمایشی می باشد. جامعه آماری شامل مدیران و معلمان استان فارس در سال تحصیلی 97-1396 می باشد که با استفاده از فرمول کوکران 242 نفر به دست آمد. در بخش جمع آوری داده ها از روش میدانی و از پرسشنامه محقق ساخته در 40 گویه با هفت مولفه (موانع فنی، ساختاری، فرهنگی، مدیریتی، مالی و تجهیزات، نیروی انسانی و آمادگی اجتماعی) در قالب طیف هفت درجه ای لیکرت استفاده شد. روایی محتوایی و سازه پرسشنامه تأیید شد. پایایی پرسشنامه موانع تحقق اهداف عملیاتی سند تحول از طریق ضریب آلفای کرونباخ 90/0 برآورد گردید. تحلیل داده ها در سطح توصیفی و استنباطی با استفاده از نرم افزار SPSS و لیزرل انجام شد. یافته ها نشان داد میانگین تمامی مولفه های موانع تحقق اهداف عملیاتی سند تحول از میانگین فرضی 4 کمتر و به نوعی در وضعیت نامطلوب بودند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد بین همه ابعاد و مولفه ها رابطه مثبت و معنادار وجود دارد. همچنین از بین موانع اجرایی اهداف عملیاتی سند تحول، موانع ساختاری و مدیریتی با 83/0 دارای بیشترین بار عاملی و مانع فرهنگی با 51/0 دارای کمترین بار عاملی و وزن بودند.

چکیده انگلیسی:

In a constantly changing world, today every society needs to implement reforms in its educational system, and naturally societies that are more in need of acceleration and intensification of more transformations in various social, cultural and scientific fields and our current country and society are no exception. In this regard, fundamental transformation document on the of Iran's education system was formulated in 2011 year and communicated to all education organizations in the country, but many experts believe that this document has not yet been operational. Therefore, the purpose of this study was identify and assess the barriers to the realization of the operational objectives of the transformational document. The research type is applied in terms of its purpose and is descriptive-survey. The statistical population consisted of managers and teachers of Fars province in 2018-2019 academic year, that due to the extent of Fars Province, this research was carried out in Shiraz and Fasa cities, as the selected cities. The sample size was obtained using Cochran's formula of 242 people. Data were collected using field method and a researcher-made questionnaire in 40 items with 7 components (technical, structural, cultural, managerial, financial and equipment barriers, manpower and social preparedness) in terms of a 7-degree Likert spectrum. Questionnaire content & construction validity confirmed. Questionnaire reliability barriers to the realization operational objectives by using Cronbach Alpha Coefficient estimated equal to 0.90. Data’s analysis done in descriptive & inferential levels by using Spss & Lisrel software’s. The findings showed that the role of all barriers to achieving the operational goals of the transformational document was higher than the average. Also, Pearson correlation coefficient showed that there is a positive and significant relationship between all dimensions and components, in other words, increasing each of these barriers cause to increases other obstacles. Also among operational goals of the transformational document, structural and managerial barriers with 0.83 had the most load factor and cultural barrier with 0.51 having the least factor load and weight.

منابع و مأخذ:

خوان، سعید. اسحاقی کوپایی، زهرا. (۱۳۹۰). نقدوبررسیوتجزیهوتحلیلسیاست­گذاریفرهنگیدروزارتآموزشوپرورشایرانباتأکیدبرسندتحولبنیادین. فصلنامه نوآوری­های آموزشی.

امراللهی، سکینه. (1395). بررسیموانعپیشرویتحولبنیادینآموزشوپرورشازدیدگاهمعلمانآموزشوپرورشمنطقه 2 تهران. پایان­نامهمنتشرنشدهکارشناسیارشد، دانشگاه شهید رجایی، دانشکده علوم انسانی، گروه مدیریت.

بذرافشانمقدم، مجتبی. شوقی، مریم. رحمان­خواه، راحیل. (1394). جایگاهنظارتوراهنماییتعلیماتیدرسندتحولآموزشوپرورش. مجلهپژوهش­نامهمبانیتعلیموتربیت، 5، 2: 43-23.

حسینی، سیده­مریم. (1394). مشارکتخانهومدرسهبراساسجهت­گیریسندتحولبنیادینآموزشوپرورش. مجموعهمقالاتهمایشملیآموزشابتدایی، 31-65.

حجازی، اسد. (۱۳۹۷). واکاویموانعپیاده­سازیموفقبرنامهجدیدکارورزیدردانشگاهفرهنگیان. فصلنامهنوآوری­هایآموزشی، ۱۷۰ (67):47-70.

حسینی، سیدمحمدحسین.  مهر­محمدی، محمود. حاج حسین نژاد، غلامرضا. سلسبیلی، نادر. (۱۳۹۴). تحلیلانتقادیالگوهایتغییربرنامهدرسی،پژوهشنامهانتقادیمتونوبرنامه­ریزی­هایعلومانسانی. پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 15 (4): 199-235.

حاجی بابایی، حمیدرضا. (1391). ویژگیهای "مدرسه­ایکهدوستدارم" باتوجهبهسندتحولبنیادینآموزشوپرورش. فصلنامهنوآوری­هایآموزشی. 11 (42): 51-74.

خامنه­ای، سید علی. (1397). بیاناتدردانشگاهفرهنگیان. برگرفته از سایت رسمی مقام معظم رهبری:

http:// Khamenei.ir//

دهقانی، مرضیه. عباس­زاده، میر محمد سید. جعفری ثانی، حسین. (1388). چالش­هایمدیریتیدراجرایبرنامهدرسیدانشگاه­هادرمقایسهباآموزشوپرورش. مجموعه مقالات نهمین همایش سالانه انجمن مطالعات برنامه درسی ایران.

رعیت، جواد. (1392). سندتحولبنیادینآموزشوپرورشوچالش­هایپیشرویآنازدیدگاهمدیرانمدارسابتداییاستانقزوین. پایان­نامه منتشر نشدهکارشناسیارشد، دانشگاه آزاد قزوین.

رحیمی، طاهره. (1395). بررسینگرشوالدیندانش­آموزانمتوسطهاولنسبتبهسندتحولبنیادینآموزشوپرورش. پایان‌نامهمنتشرنشده کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

شورای عالی انقلاب فرهنگی. (1390). سندتحولبنیادینآموزشوپرورش. قابل دسترس در وب سایت اداره کل آموزش و پرورش استان یزد: http://mebtedaei.yazdedu.ir/

شورای عالی آموزش و پرورش. (1391). برنامهدرسیملیجمهوریاسلامیایران. قابلدسترسدروبسایتادارهکلآموزشوپرورشاستانیزد:  http://mebtedaei.yazdedu.ir/

سیادت، سید­علی. (1387). مباحثیدرسازمانومدیریتآموزشی. تهران: آوای نور.

عزیزی، ژیلا. (1395). چالش­هایاجراییشدنسندتحولبنیادین. رسانه معلم، شماره167.

غلامعلی تبار فیروزجایی، کبری. ایزدی، صمد. (1394). بررسیچگونگیاجرایبرنامه­هایعملیاتیارائهشدهدرسندتحولبنیادینآموزشوپرورش. انجمنمطالعاتبرنامهدرسیایران: فاصلهنظروعمل، 76.

فرنچ، وندال، اچ بل، سسیل. (1379). مدیریتتحولدرسازمان. ترجمه مهدی الوانی و حسن دانایی­فرد. تهران: صفار.

مذنبی، محمد صالح. (1392). تببینعواملوزمینه­هایچالشبرانگیزدرتحقق (اجراییشدن) سندملیآموزشوپرورشجمهوریاسلامیایران (بانگاهیبهراهکارها). پایان­نامهمنتشرنشدهکارشناسیارشد، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی.

مرادی، رضا. پورشافعی، هادی. (1392). سندتحولبنیادیننظامآموزشیوچالش­هایآن. همایشملیتغییردربرنامهدرسیدوره­هایآموزشوپرورش، 479.

موسی­پور، نعمت­الله. (1381). مبانیبرنامه­ریزیآموزشمتوسطه. مشهد: شرکت به شهر.

موسی­پور، نعمت­الله. (1391). رویکردهایحاکمبرتغییردرنظامآموزشیوبرنامهدرسیایران. فصلنامهراهبردفرهنگ، 17و18: 244-266.

منطقی، مرتضی. (۱۳۸5). بررسی چالش‌های فراروی نوآوری­های آموزشی. فصلنامهنوآوری‌هایآموزشی، 5 (15): 11-45.

محمدشریفی، رحیم. (1394). مطالعهشناختودیدگاه­هایمعلمانومدیرانمدارسشهرستانسقزدربارهسندتحولبنیادینوموانعاجراییآن. پایان­نامهمنتشرنشدهکارشناسیارشد، دانشگاه تبریز، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی.

کرمی، مرتضی و فتاحی، هدی. (1391). تغییربرنامهدرسیآموزشعالی: برنامهدرسیدورهکارشناسیارشدبرنامه-ریزیآموزشی. فصلنامهمطالعاتبرنامهدرسی، 2 (4)، 1-22.

هاشمی، شهناز. (1393).بررسینقشرسانهدرنظامتربیتیسندتحولبنیادینآموزشوپرورش: تأکیدبرضرورتآموزشسوادرسانه­ای. فصلنامهرسانه، 25 (4): 5-18.

 نوید ادهم، مهدی. (1391). الزاماتمدیریتیتحولبنیادیندرآموزشوپرورش. فصلنامهراهبردفرهنگ، 18 و 17: 295-323.

نجفی، ابراهیم. احمدی، حسین. (1391). اهمیت،نقشوکارکردخانوادهازدیدگاهاسلاموبررسیجایگاهآندرسندتحولبنیادینآموزشوپرورش. فصلنامهخانوادهوپژوهش، 1 (9): 7-30.

Bennie, K. and Newstead, K. (1999). Obstacles to implementing a new curriculum. In M.J. Smit & A.S. Jordaan (Eds.), Proceedings of the National Subject Didactics Symposium (pp. 150-157).

Beugelsdijk, S. D. & Slangen, A. N. (2001). Shapes of organizational change: the case of Heineken Inc. Journal of Organizational Change Management, 15(3): 311-326.

Banaji, Sh. Cranmer, S. Perrotta, C. (2013). What Is Stopping Us? Barriers to creativity and Innovation in Schooling across Europe. Handbook of Research on creativity. Elgar Original Reference PP.450-463.

Elmore, R. F. (2004). School reform form the inside and out: policy, practice, and performance, Harvard University Press, Cambridge, MA.

Miles, M.B. (1969). The development of innovative climates in educational organisations. Edited and extended from remarks at rational conference of innovative. Educators. Http: www. Eduref. Org.

Naik, C. (1974). Education in India. Asian centre of educational in novation for development, New York. Http: www. Eduref. Org.

Rogers, E. M. (1983). Diffusion innovations, 3ed edition, New Y or K :Free press 

Seeley, C. L. (2016). How to support great math teaching in your school. Alexandria, USA : ASCD

Sultana, M. (2009). Dissemination of the project s findings. National seminar (3, Msida, Malta, May 9-13, 1988). The CDCC s project No.8: innovation in primary education. http:www. Eduref. Org.

Van de Grifth, W. (2007). Reading instruction for struggling learners. Utrecht: ISOR.