تحلیل روان شناختی شخصیّت کودک از دیدگاه مولوی

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

محمد یوسف پور موسی ¹ ( دانشجوی دکتری گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران. )
کورس کریم پسندی ² ( گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد چالوس، دانشگاه آزاد اسلامی، چالوس، ایران. )

تاریخ دریافت : 1400/04/22 تاریخ پذیرش : 1400/10/05 تاریخ انتشار : 1401/09/01

کلید واژه: عرفان, مولوی, کودک, روان کاوی,

چکیده مقاله :

در میان تعالیم و آموزه‌های روان شناسانه مولوی، نگرش او به شخصیّت مستقل و هویّت جداگانه کودک به طرز قابل توجّهی، جلب نظر می‌نماید. مولوی با توجّه به ساحت بیرونی و درونی انسان و با نگرش روان شناسانه، دورۀ کودکی را برای رشد و بلوغ جسمی، رشد فکری و عقلی هر فردی، ضروری و قهری می‌داند که توقفِ غیرطبیعی در این مرحله، نشان خامی و نقصان شخصیّت در دورة جوانی و میان سالی خواهد شد. بنابر این مقاله فوق به روش تحلیلی بوده و به بررسی نگرش روان شناسانه مولوی به شخصیّت کودک می‌پردازد که یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مولوی در قرن سیزده میلادی بسیاری از مباحث روان شناسی کودک هم چون: کودک و رشد، کودک و تربیت، کودک و گریه، کودک و شادی، کودک و تغذیه، کودک و بازی را در زوایای پیدا و پنهان شخصیّت کودک واکاوی می‌کند که امروزه در قالب نظریّه، توسّط روان شناسان رشد و تکامل حسی و ادراکی ارائه شده است.

چکیده انگلیسی:

       Among the psychological teachings of Maulavi, his attention to the independent character of the child is remarkably appealing. Regarding the external and internal structure of human being and by psychological approach, he considers it essential and vital in child’s growth and maturity which unnatural block in this level will show the deficiency of his / her character in maturity and adulthood. We have tried, in this article, and in an analytic method to study the way Maulana surveys the child’s character psychologically. The findings indicate that Maulana, in the thirteenth century explores most of the discussions about child’s psychology such as: child and growth. Child and education, child and crying, child and joy, child and nutrition, child and playing in the visible and invisible corners of child’s character which have been offered by the growth and sensitive and cognitive complement psychologists in the mold of theory.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ

• پیاژه ژان و باربل اینهلدر، (1383)، روان شناسی کودک، ترجمة زینت توفیق، تهران: نی، چاپ هشتم.


• پیاژه ژان، (1382)، شکل‌گیری نماد در کودکان، ترجمه زینت توفیق، چاپ دوم، تهران: نی.


• دانیال، راضیه، (1393)، زبان اشک و لبخند، قم: ابتکار دانش، چاپ اوّل.


• دبس، موریس، (۱۳۸۲)، مراحل تربیت، ترجمة علی‌محمّد کاردان، تهران: دانشگاه تهران، چاپ یازدهم.


• رؤوف، علی، (1387)، شکل پذیری شخصیّت در کودکی، تهران: آییژ، چاپ اوّل.


• زرّین کوب، عبدالحسین، (۱۳۸۹)، بحر در کوزه، تهران: علمی، چاپ چهاردهم.


• ______________ ، (1391)، پلّه پلّه تا ملاقات خدا، تهران: علمی و فرهنگی، چاپ سی‌ودوم.


• ______________ ، (1390)، سرّ نی، جلد اوّل، تهران: علمی، چاپ سیزدهم.


• شعاری نژاد، علی اکبر، (1372)، روان شناسی رشد، تهران: اطّلاعات، چاپ نهم.


• شهیدی، شهریار، (1389)، روان شناسی شادی، تهران: قطره، چاپ اوّل.


• عرفی شیرازی، (1369)، دیوان اشعار، تصحیح غلامحسین جواهری وجدی، تهران: سنایی، چاپ سوم.


• قائمی، علی، (1362)، تربیت و بازسازی کودکان، مشهد: آستان قدس رضوی، چاپ اوّل.


• قطب، محمّد، (1352)، روش تربیتی اسلام، ترجمة سیّد محمّدمهدی جعفری، تهران: پیام، چاپ سوم.


• گریسهایمر، آستر و ماری ویدمن، (۱۳۵۴)، فیزیولوژی انسان، ترجمة فرخ شادان و همکاران، تهران: پیام، چاپ اوّل.


• موثّقی، هایده، (۱۳۸۰)، روان شناسی بازی، کرج: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی، چاپ اوّل.


• موکیلی، آلکس و روبرت دانتزر، (۱۳۸۴)، انگیزش و هیجان، ترجمة حمزه گنجی و علی پیکانی، تهران: ساوالان، چاپ اوّل.


• مولوی بلخی، جلال‌الدّین محمّد، (1378)، کلیّات شمس تبریزی، تصحیح بدیع‌، الزّمان فروزانفر، تهران: پیمان، چاپ اوّل.


• ___________________ ، (1363)، مثنوی معنوی، تصحیح نیکلسون، تهران: امیرکبیر، چاپ اوّل.


• وندرزندن، جیمز، (۱۳۹۰)، روان شناسی رشد، ترجمة حمزه گنجی، تهران: ساوالان، چاپ هفتم.