تقدّمِ محتوا بر فرم در مینی‌مال‌های «مرزبان‌نامه و سیاست‌نامه»

محورهای موضوعی : فصلنامه بهارستان سخن

فریبا نامداری ¹ , شهین اوجاق علیزاده ²

1 - دانشجوی دکتری زبان و ادبیّات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.
2 - استادیار گروه زبان و ادبیّات فارسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن، ایران.

تاریخ دریافت : 1396/01/17 تاریخ پذیرش : 1396/05/29 تاریخ انتشار : 1397/09/01

کلید واژه: داستان, محتوا, فرم, سیاست نامه, کلید واژه‌ها: مرزبان نامه, مینی‌مال,

چکیده مقاله :

چکیدهبا کنکاش در آثار کلاسیکِ ایران، گاهی گونه‌های مدرنِ ادبی را می‌توان یافت که در تمامی اجزای ساخت و بافت، کاملاً با آن آثار منطبقند؛ یکی از این گونه‌ها، داستانِ مینی مال است و آن عبارت است از داستانی کامل، در موجزترین سطحِ امکانی خود؛ این سطح، شاملِ باقی ماندن ماهیتِ داستان است. از طرفی در آثار کلاسیکِ ایران، اعمّ از نظم و نثر به علّتِ گره خوردگی ادب با انواع اندیشه‌های دینی، مذهبی، عرفانی و حکمی، در بیشترِ موارد جنبة محتوایی بر جنبة ظاهری اثر غلبه دارد. این غلبه تا جایی است که حتّی در شعرهای کلاسیک ما، چنان محتوا پررنگ است که شعر را به داستانِ منظوم شبیه می‌نماید. در این شرایط، داستان، که به طورِ ذاتی، بیانی محتوایی است و فرم در آن بصورت بسیار ناملموس خودنمایی می‌کند بسیار مؤثّرتر از شعر، تحتِ تاثیر محتواست و جنبه‌های فرمیک داستان از جمله: پرداخت شخصیّت ها و امتزاج آن‌ها با محتوا بصورت بسیار کلیشه‌ای در آمده است و در حدّ نقلِ قول‌های شبه مجهول به آن ها بسنده می‌شود. البتّه این موضوع، سابقة پژوهشی ندارد امّا در زمینة مینی مال در ادبِ کلاسیک مقالاتی منتشر شده است. در این نوشتار با استفاده از روشِ تحقیق کتابخانه‌ای و تحلیل محتوا، سعی شده است که به این چیرگی محتوا بر فرم، در سه ساحتِ کاراکترپردازی، طرح و درون مایه پرداخته شود.

چکیده انگلیسی:

Abstract            Through the exploration of classical works of Iran, some modern literary species can be seen completely to comply with its components and structure, a sample of which is the minimal story and includes a complete story but in the shortest level it includes maintaining the nature of the story. On the other hand, in classical works of Iran including poetry and prose, due to the combination of literature with religious, mystical thoughts, usually the content takes priority to form. This is a trend in our classic poetry, its narrative poetry is so powerful that much of it looks like lay. In this condition, story with powerful content and intangible form will be more effective compared to poetry affected by content and form sides of story including preparation of characters and mixing them with themes has become stereotype and are treated like quotations. Of course this subject does not have any research record but for minimal in classic literature, some papers were published that through library research method and content analysis, it is tried to discuss the priority of content to form in three aspects to handle characterizing , lay out , and theme.

منابع و مأخذ:

فهرست منابع و مآخذ

• بهار، محمّدتقی، (1390)، سبک شناسی یا تاریخ تطوّر نثر فارسی برای تدریس در دانشکده و دورة دکتری ادبیّات، تصنیف جلد 2، تهران، نشر زوّار، چاپ چهارم.


• پارسی نژاد، کامران، (1387)، هویّت شناسی ادبیّات و نحله‌های ادبی معاصر، تهران، نشر کانون اندیشه جوان، چاپ اوّل.


• خادمی کولایی، مهدی و رحیمی، رحمت، (1393)، ماهیّت شناسی مینی مالیسم و بررسی داستان‌های مینیمال فارسی از آغاز تا امروز، تهران ، نشر میترا، چاپ اوّل.


• سی بیوکانن، دانیل، (1369)، صد هایکوی مشهور، ترجمة ع، پاشایی، تهران، نشر دنیای مادر، چاپ اوّل.


• فرهنگی، سهیلا، (1382)، «مجلّة رشد و آموزش زبان فارسی»، شمارة 66، تابستان (از ص 68 تا ص 73).


• کادن، جان آنتونی، (1380)، فرهنگ ادبیّات و نقد، ترجمة کاظم فیروزمند، تهران، نشر امیرکبیر، چاپ اوّل.


• کریپندورف، کلوس، (1391)، تحلیل محتوایی مبانی روش شناسی، ترجمة هوشنگ نایبی، تهران، نشر نی، چاپ ششم.


• میرصادقی، جمال، ( 1390)، عناصر داستان، تهران، نشرسخن، چاپ هفتم.


• __________ ، (1392)، شناخت داستان، تهران، نشر نگاه، چاپ اوّل.

10- نظام الملک طوسی، ابوعلی، (1370)، سیاستنامه، جعفر شعار، تهران، نشر امیرکبیر، چاپ چهارم.

11- وراوینی، سعدالدّین، (1389)، مرزبان نامه، خلیل خطیب رهبر، تهران، نشر صفی علیشاه، چاپ پانزدهم.

12- یونسی، ابراهیم، (1392)، هنر داستان نویسی، تهران، موسسه انتشارات نگاه، چاپ یازدهم.