شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌های زنجیره تأمین براساس کارت امتیازی متوازن و ارائه راهکارهایی برای تاب‌آوری

محورهای موضوعی : مدیریت بازرگانی- بازرگانی

محمدرضا عرب چم خلیفه ¹ , سمیه علوی ²

1 - کارشناس ارشد مهندسی صنایع، دانشگاه شهید اشرفی اصفهان
2 - استادیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه شهید اشرفی اصفهان (نویسنده مسئول)

تاریخ دریافت : 1402/07/17 تاریخ پذیرش : 1402/09/30 تاریخ انتشار : 1402/12/01

کلید واژه: ریسک, کارت امتیازی متوازن, تاب‌آوری, زنجیره تأمین,

چکیده مقاله :

با توجه به افزایش قابل توجه ریسک‌های زنجیره تأمین در سال‌های اخیر، ارزیابی ریسک زنجیره تأمین امروزه بیش از هر زمان دیگری اهمیت یافته است. هدف این پژوهش، شناسایی و اولویت بندی ریسک های زنجیره تأمین بر اساس کارت امتیازی متوازن و ارائه راهکارهایی برای تاب‌آوری زنجیره تأمین است. برای شناسایی ریسک های زنجیره تأمین به بررسی و مطالعه منابع، مقاله‌ها و کتب حوزه زنجیره تأمین و ریسک زنجیره تأمین پرداخته شد. در نهایت لیستی از ریسک‌های مرتبط با زنجیره تأمین تهیه شد. سپس ریسک‌های موجود در شرکت تارآبگین بر اساس ابعاد پنج گانه کارت امتیازی متوازن دسته‌بندی شدند. در این گام از روش FMEA برای امتیازدهی ریسک‌ها استفاده شد؛ در گام بعدی پژوهش برای اولویت بندی ابعاد کارت امتیازی متوازن از روش ابتکاری که بر اساس سه شاخص FMEA یعنی شدت، وقوع و تشخیص و روش تصمیم‌گیری چندشاخصه AHP شکل گرفته شده است، استفاده شد و رتبه‌بندی ابعاد کارت امتیازی متوازن به‌دست آمد. سپس مجددأ از سه شاخص FMEA استفاده شد و این بار به کمک روش تصمیم‌گیری TOPSIS ریسک‌هایی که در هر دسته قرار گرفته بودند رتبه‌بندی شدند در نهایت درگام آخر بر اساس ریسک‌ها، راهکارها و استراتژی‌های تاب‌آوری که از مطالعه منابع این حوزه به‌دست آمده بودند ارائه شد تا تاب‌آوری زنجیره تأمین شرکت تارابگین امکان پذیر شود. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد که بعد مشتری دارای بیشترین اولویت و بعد رشد و یادگیری دارای کمترین اولویت برای شرکت تارابگین ذوب آهن اصفهان است.

چکیده انگلیسی:

The purpose of this research is to identify and prioritize supply chain risks based on a balanced scorecard and provide solutions for supply chain resilience. In order to identify supply chain risks, sources, articles and books in the field of supply chain and supply chain risk were reviewed and studied. And finally, a list of risks related to the supply chain was prepared. Then the risks in Tarabgin Company were categorized based on the five dimensions of the balanced scorecard. In this step, the FMEA method was used to score the risks. In the next step of the research, The prioritization of the dimensions of the balanced scorecard was based on the innovative method that was formed based on three indicators of FMEA, i.e. intensity, occurrence and diagnosis, and the multi-indicator decision-making method of AHP, and the ranking of the dimensions of the balanced scorecard was obtained, and then again from the three The FMEA index was used and this time with the help of the TOPSIS decision-making method, the risks that were placed in each category were ranked. Finally, in the last step, based on the risks, solutions and resilience strategies that were obtained from the study of the sources of this field, they were presented. To make the supply chain resilience of Tarabgin company possible. The obtained results show that the customer dimension has the highest priority and the growth and learning dimension has the lowest priority for Tarabgin Zob Ahan Isfahan Company.

منابع و مأخذ:

- اصغرپور، محمدجواد. (1401). تصمیم‌گیری‌های چند معیاره. تهران: دانشگاه تهران
- پرومون، غلامحسین و حسینی جناب، وحید. (1400). شناسایی خطر و ارزیابی ریسک. تهران: فن¬آوران
- حبیبی، آرش و آفریدی، صنم. (1400). تصمیم‌گیری چندشاخصه (قطعی و فازی)، تهران: انتشارات نارون
- اکلیلی، هادی. (1398). شناسایی و اولویت‌بندی ریسک‌های پیاده‌سازی برنامه‌ریزی منابع انسانی بر مبنای FMEA و AHP (مطالعه موردی: شرکت اسنوا). پایان¬نامه کارشناسی ارشد. دانشگاه شهید اشرفی اصفهان
- جعفرنژاد، احمد؛ هاشمی پطرودی، سیدحمید و طلایی، حمیدرضا. (1396). رویکردهای نوین در مدیریت زنجیره تأمین. تهران: انتشارات نگاه دانش
- جانثاری، محبوبه؛ کرباسیان، مهدی؛ یوسفی،ام¬البنین و خیام¬باشی، بیژن.(1393). شناسایی و اولویت‌بندی اختلالات زنجیره تأمین با استفاده از روش ترکیبی ANP & PROMETHEEIII فازی(مطالعه موردی: کارخانه فولاد آلیاژی اصفهان). مجموعه مقالات دومین همایش ملی مهندسی صنایع و مدیریت پایدار. 10-1.
- روانستان، کاظم؛ آقاجانی، حسنعلی؛ صفایی، عبدالحمید و یحیی¬زاده¬فر، محمود.(1398). تعیین استراتژی تاب‌آوری و تأثیرات متقابل آنها در زنجیره تأمین ایران خودرو. مجله مدیریت بهره‌وری، شماره یک، 39-1.
- رحیمی، اکبر؛ بوشهری، علیرضا؛ جعفریان، آرش. (1400). ارائه مدل تاب‌آوری زنجیره تأمین در شرکت پنها. فصلنامه مطالعات مدیریت صنعتی، شماره 63، 124-85.
- شفقی¬زاده، سمیه؛ ابراهیم¬نژاد، سعدالله؛ نوابخش، مهرزاد و سجادی، سیدمجتبی.(1400). طراحی سناریوهای تاب‌آوری زنجیره تأمین سایپا برای ارزیابی فرآیند تولید. فصلنامه مدیریت صنعتی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی، شماره 57، 37-1
-شاه¬بندرزاده، حمید؛ کبگانی، محمدحسین.(1396). تحلیل کمی ریسک‌های موجود در مدیریت زنجیره تأمین سبز با استفاده از مدل سازی ریاضی. فصلنامه پژوهشنامه بازرگانی، دوره 21، شماره 82، 34-1.
- صادقی مقدم، محمدرضا؛ کریمی، تورج؛ بندسی، سحر. (1397). ارزیابی ریسک‌های زنجیره تأمین خدمات با رویکرد تئوری مجموعه‌های راف (مورد مطالعه: شرکت‌های ارائه دهنده خدمات پرداخت به بانک‌ها). مجله پژوهش‌های مدیریت در ایران، دوره 22، شماره یک، 28-1.
- طالبی، داوود؛ آیرون، فاطمه.(1394). شناسایی ریسک‌های زنجیره تأمین و انتخاب تأمین‌کننده با استفاده از فرآینده تحلیل شبکه‌ای (مورد مطالعه: صنعت خودرو سازی). چشم¬انداز مدیریت صنعتی، شماره 17، 43-31.
- Aggarwal SH, Srivastava M, Bharadwaj S. (2020). Towards a Definition and Concept of Collaborative Resilience in Supply Chain: A Study of 5 Indian Supply Chain Cases. International Journal of Information Systems and Supply Chain Management, Volume 13, 98-117.
- Benítez R, López C, Real C. (2018). The lean and resilient management of the supply chain and its impact on performance. International Journal of Production Economics, Volume 203, Pages 190-202.
- Chen J, Sohal A, Prajogo D. (2013). Supply Chain operational risk mitigation: A collaborative approach. Int. J. Prod. Res, vol. 51, no. 7, 2186–2199.
- Carvalho H., Cruz-Machado V. (2011). Integrating Lean, Agile, Resilience and Green Paradigms in Supply Chain Management. Intech Publication, pages 1-24
- Chopra s (2018). Supply Chain Management: Strategy, Planning, and Operation, Global Edition, 7th Edition, 5 - 52.
- Choudhary N, Singh S, Schoenherr T, Ramkumar M. (2022). Risk assessment in supply chains: a state-of-the-art review of methodologies and their applications. Annals of Operations Research, Volume 322, 565 – 607.
- Datar S. Rajan, M. (2018). Horngren’s cost accounting: A managerial emphasis,16 edition, Hoboken, New York: Pearson. 50 -153.
- Den brink S, Kleijn R, Sprecher B, Tukker A. (2020). Identifying supply risks by mapping the cobalt supply chain. Institute of Environmental Sciences Resources, Conservation & Recycling, Volume 156, 1 – 11.
- Fathi A. (2019). Sustainability Balanced Scorecard: A Comperhensive Tool to Measure Sustainabilty Performance. International Journal of Social Science and Economic Research, Volume 04, Issue 02, 11-27.
- Gomes J, Romão M. (2017). The Balanced Scorecard Keeping Updated and Aligned with Today´s Business Trends. International Journal of Productivity Management and Assessment Technologies, Volume 5, Issue 2, 50 - 66.
- Hanaoka S, Do. Bagus M. (2022). The central tendency of the seaport-fulcrum supply chain risk in Indonesia using a rough set. The Asian Journal of Shipping and Logistics, 1-12
- Hu Y, Ghadimi P. (2022). A review of Blockchain technology application on supply chain risk management. FAC Papers on Line. 958–963.
- Hora S, Klassen R. (2013). Learning from others’ misfortune: Factors influencing knowledge acquisition to reduce operational risk. Journal of Operations Management, Volume 31, Pages 52-61.
- Heidary Dahooie J, Hosseini Dehshiri S, Banaitis A, Binkytė-Vėlienė A. (2020). Identifying And Prioritizing Cost Reduction Solutions In The Supply Chain By Integrating Value Engineering And Gray Multi-Criteria Decision-Making. Technological And Economic Development of Economy, 2020 Volume 26 Issue 6: 1311–1338
- Juttner U. (2005). Supply chain risk management: Understanding the business requirements from a practitioner perspective. International Journal of Logistics, Volume 16.
- Kamble S, Jabbour C J C, Gunasekaran A, Ndubisi N O, Belhadi A,Venkatesh M. (2021). Manufacturing and service supply chain resilience to the COVID-19 outbreak: Lessons learned from the automobile and airline industries. Technological Forecasting and Social Change, 163
- Kraaijenbrink J. (2012). Five reasons to abandon the Balanced Scorecard. [Online]. Available: http://kraaijenbrink.com/2012/ Five reasons to abandon the Balanced Scorecard/ (18/02/2022).
- Marhavilas P, Koulouriotis D, Gemeni V. (2011). Risk Analysis and Assessment Methodologies in the Work Sites: On a Review, Classification and Comparative Study of the Scientific Literature of the Period 2000-2009. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 24,477-523.
- Pettit T. J., Fiksel J., Croxton K.L. (2010). Ensuring Supply Chain Resilience: Development of a Conceptual Framework. Journal of Business Logistics, 31(1), 1–21.
- Piprani A.Z., Jaafar N.I., Mohezar Ali, S. (2020), Prioritizing resilie hierarchy process (AHP) application in the textile industry. Benchmarking: An International Journal, Vol. 27 No. 9, pp. 2537-2563. https://doi.org/10.1108/BIJ-03-2019-011122.
- Rajesh R. (2020). A novel advanced grey incidence analysis for investigating the level of resilience in supply chains. Annals of Operations Research, 1-50.
- Rajesh R (2019). Network design for resilience in supply chains using novel crazy elitist TLBO. Neural Computing and Applications, 32, 7421–7437.
- Rocío R. B., Cristina L., Juan C. R., (2018) The lean and resilient management of the supply chain and its impact on performance, International Journal of Production Economics, Vol. 203, PP.190-202
- Shannak R. (2016). The Impact of Implementing an Enterprise Resource Planning System on Organizational Performance Using Balanced Scorecard. Journal of Management Research, Volume 8, 37-54.
- Sharma S. K., Srivastava P. R., Kumar A., Jindal A., Gupta S. (2021). Supply chain vulnerability assessment for manufacturing industry. Annals of Operations Research. https://doi.org/10.1007/s10479-021-04155-
- Tan W.J, Zhang A, Cai W. (2019). A Graph-based Model to Measure Structural Redundancy for Supply Chain Resilience. International Journal of Production Research, https://www.researchgate.net/publication/330478814.
- Tang C.S. (2007). Robust strategies for mitigating supply chain disruptions. International Journal of Logistics: Research and Applications, Vol. 9, No. 1, 33–45.
- Warasthe R, Brandenburg M, Seuring S. (2022). Sustainability, risk and performance in textile and apparel supply chains. Cleaner Logistics and Supply Chain, Volume 5, 1-16.
- Wattel M.C, Cross L, Burgess S. (2020). Supply chain risks: Definitions and Concepts. Management Accounting Research, Volume 24, 122-139.
- Wan C, Yan X, Zhang D, Qu Z, Yang Z. (2019). An advanced fuzzy Bayesian-based FMEA approach for assessing maritime supply chain risks. Transportation Research, Part E 125,222-240.
- Zhang F, Xie X, et al. (2021). Evaluation of associated credit risk in supply chain based on trade credit risk contagion. Procedia Computer Science,199, 946–953.
- Zavala-Alcívar A, Verdecho M.J, Alfaro-Saiz J.J. (2020). A Conceptual Framework to Manage Resilience and Increase Sustainability in the Supply Chain. Sustainability, Volume 12, 1-38.
- Zhang L, Yuan J, Kim C. (2022). Application of energy-saving buildings designing methods in marine cities. ICPE2022, Reports 9, 98 – 110.
- Zhuang R, Jiang D. (2022). Integrated evaluation and optimization on building area ratios of urban complex with distributed energy resource system in different climatic conditions. Energy Build, 261, 56 – 102.