Identification of Factors Affecting Entrepreneurship in the Sports Industry of Iran
Subject Areas : Sports Science and Healthy
Amenah Nikouei
1
*
,
Mohammad Reza EsmailiShazandi
2
,
Farideh Ashrafganjouei
3
1 - Ph.D., Department of Sports Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
2 - Associate Professor, Department of Sports Management, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
3 - Associate Professor, Sports Management Department, Central Tehran Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran
Keywords: Entrepreneurship, Sports Entrepreneurship, Sports Industry, Sports jobs, Thematic analysis.,
Abstract :
The aim of the present research was to identify the factors influencing entrepreneurship in the sports industry. The research method employed in this study was qualitative research with a thematic analysis approach. Participants in the research included sports management professors, entrepreneurship professors, and individuals with experience in sports business. The sampling process was purposeful and continued until theoretical saturation was achieved. Data analysis was conducted through coding based on theoretical foundations and semi-structured interviews with 20 experts in the field. Validity and reliability of the research were ensured through acceptability, transferability, and confirmability. The results of the conducted interviews indicated that the effective factors in entrepreneurship development in the country's sports industry consisted of 60 codes and 4 main factors, including structural factors, environmental factors, behavioral factors, and technological factors. The research results demonstrated that the perception of young individuals about their active role in the job market plays a significant role in their future employment. Therefore, it is suggested that the expectations of young people regarding their future careers be taken into account. Consequently, the importance of sports employment should be prioritized in the decision-making agenda, and a database related to sports occupations should be designed within the framework of sports programs.
انصاری، محمدتقی؛ فکور، بهمن (1393). موانع محیطی گرایش دانشجویان و دانش‌آموختگان به کارآفرینی. پژوهش و برنامه‌ریزی در آموزش عالی، 20(2)، ص117 – 141.
برومند، محمدرضا؛ پورکیانی، محمد؛ تقیان دینانی، بهاره (1398). عوامل موثر بر راه‌اندازی و توسعه کسب‌وکارهای ورزشی در دانش‌آموختگان رشته تربیت بدنی و علوم ورزشی. در: سومین کنگره ملی دستاوردهای علوم ورزشی و سلامت، دانشگاه گیلان.
حسن‌زاده، نیما؛ سهرابی، زهرا (1401). تبیین عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی ورزشی؛ رویکرد جامعه‌شناختی و بوم‌شناسی. مطالعات راهبردی جامعه‌شناختی در ورزش، 2(1)، ص 43 – 55.
رضایی، قاسم؛ کاویانی، الهام؛ اسلام‌پناه، مریم؛ لایی، سوسن (1401). مطالعه عوامل مؤثر بر توسعة مدارس کسب وکار در ورزش. علوم ورزش، 14(45)، ص 231 – 250.
شهبازی، رضا، حسینی، میرداود؛ خدادادی، محمدرسول؛ عبدوی، فاطمه (1400). بررسی عوامل مؤثر در توسعه استارتاپ‌های ورزشی مرتبط با فعالیت بدنی و سلامتی. در: تبریز: اولین همایش دو سالانه بین‌المللی چالش‌های نوین در علوم ورزشی و تندرستی در جاده ابریشم.
شهبازی، رضا؛ جلالی‌فراهانی، مجید؛ خبیری، محمد. (1398). بررسی و رتبه‌بندی نقش رسانه‌های جمعی در توسعه گردشگری ورزشی شهر تبریز. مدیریت ارتباطات در رسانه‌های ورزشی، 7(25)، ص 77- 84.
شهبازی، رضا؛ مصطفایی کیوی، جواد؛ دایی، روح‌الله، سجادی، نصراله (1397). بررسی نقش رسانه‌های جمعی در توسعه ورزش همگانی (از دیدگاه دانشجویان دانشگاه تهران). مدیریت ارتباطات در رسانه‌های ورزشی، 6(1)، ص 34- 42.
عظیمی دلارستاقی، عادله؛ رضوی، سید محمدحسین؛ برومند، محمدرضا (1397). شناسایی عوامل زمینهای تاثیرگذار بر استقرار کارآفرینی استراتژیک در کسب‌وکارهای ورزشی. مدیریت و توسعه ورزش، 7(4)، ص69-87.
فراهانی، ابوالفضل؛ صفری‌نژاد، مهدی؛ فراهانی، زهرا (1398). تحلیل عوامل بازدارنده رفتاری و انسانی در اشتغال و کارآفرینی ورزش ایران. مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، 6(21)، ص 11-21.
نگهداری، فاطمه؛ قهرمان تبریزی، کوروش؛ شریفیان، اسماعیل؛ بیابانی، حسن (1398). شناسایی و رتبه‌بندی ابعاد اکوسیستم کارآفرینی ورزشی در ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، 11(57)، ص 79-104.
Atsız, O. & Cifci, I. (2022). Exploring the motives for entrepreneurship in the meal-sharing economy. Current Issues in Tourism, 25(6), p. 864-873.
Dahshan, M., Tolba, A. & Badreldin, T. (2012). Enabling entrepreneurship in Egypt: toward a sustainable dynamic model. Innovations Technology Governance Globalization, 7(2), p. 83-106. DOI:10.1162/INOV_a_00130
Davis, H.A. & Zutz Hilbert, J. (2013). Ports Marketing: Creating Long Term Value. Edward Elgar Publishing Limited, Massachusetts Of USA.
Dobson, S. & McLuskie, P. (2020). Performative entrepreneurship: identity, behaviour and place in adventure sports Enterprise. International Entrepreneurship and Management Journal, 16(3), p. 879-895.
Holienka, M. (2015). Entrepreneurial Environment in Slovakia: Multi-Perspective Comparison with Innovation-Driven Economies. Business Economics and Management (pp. 437-444). Antalya: Elsevier.
Kordsachia, O., Focke, M. & Velte, P. (2022). Do sustainable institutional investors contribute to firms’ environmental performance? Empirical evidence from Europe. Rev. Manag. Sci. 16, p.1409–1436.
Kraus, S. & Jones, P. (2022). Sport Entrepreneurship: Definition and Conceptualization. Jonas Hammerschmidt, Journal of Small Business Strategy, 32(2), p.1–10.
Lundén, R. (2019). A Foresight and Strategic Development Proposals for Sport Business in Finland by 2025. Bachelor’s thesis, Sports Business/Futures Research, Degree programme in International Business, 1-79.
Pellegrini, M.M., Rialti, R. & Marzi, G. (2020). Sport entrepreneurship: A synthesis of existing literature and future perspectives. Int Entrep Manag J., 2(4), p.624 -640.
Ratten, V. (2021). Introduction: Innovation and entrepreneurship in sport management. Developing and sustaining an entrepreneurial sports culture, Cham: Springer.
Ratten, V. (2023). Critiquing the Social Media Scholarship in Sport Studies: A Sport Entrepreneurship Analysis. International Journal of Sport Communication. DOI: https://doi.org/10.1123/ijsc.2022-0198.
Sargolzaei, N., Razavi, S.M.H. & Amirnejad, S. (2022). Designing a model for establishing holographic concept in sport startups. Sport Sci Health. https://doi.org/10.1007/s11332-022-00921-4.
Sargolzaei, N., Razavi, S.M.H. & Amirnejad, S. (2022). Designing a model for establishing holographic concept in sport startups. Sport Sci Health. https://doi.org/10.1007/s11332-022-00921-4.
Shin, D.P., Bae, Y.K. & Son, S.H. (2018). The Present and Implications of technology-based Business Activation Support Policy. KISTEP, 26(8), p. 456-468.
شناسایی عوامل مؤثر برکارآفرینی صنعت ورزش
چکیده
هدف از تحقیق حاضر، شناسایی عوامل مؤثر بر کارآفرینی صنعت ورزش بود. روش تحقيق حاضر از نوع تحقيقات كيفي با رویکرد تحلیل تماتیک است. مشارکت‌کنندگان تحقیق اساتید مدیریت ورزشی، اساتید کارآفرینی و کسب و کار در ورزش بودند و فرایند نمونه‌گیری به صورت هدفمند و گلوله برفی تا رسیدن محقق به اشباع نظری انجام گرفت. تجزیه و تحلیل داده‌ها به صورت کدگذاری حاصل از مبانی نظری و مصاحبه نیمه ساختاریافته با 20 نفر از خبرگان تحقیق انجام گرفت. برای روایی و پایایی تحقیق از مقبولیت، انتقال‌پذیری و تأییدپذیری استفاده شد. نتایج حاصل از مصاحبه‌های صورت گرفته نشان داد که عوامل موثر در توسعه کارآفرینی در صنعت ورزش کشور شامل 60 کد باز و 4 عامل اصلی شامل عوامل ساختاری، عوامل محیطی، عوامل رفتاری و عوامل فناوری بودند. نتایج تحقیق نشان داد، نگاه جوانان به نقش فعال خود در عرصه‌های شغلی نقش مهمی در اشتغال آتی آنها دارد، بر این پیشنهاد میشود انتظارات جوانان از آینده شغلی‌شان در نظر گرفته شود؛ از همین‌رو لزوم نگاهی ویژه اشتغال ورزشی بایددر سرلوحه برنامههای تصمیم‌گیرندگان قرار گیرد و در یک بانکی اطلاعاتی موجود در زمینه مشاغل ورزشی طراحی گردد.
واژگان کلیدی: کارآفرینی، کارآفرینی ورزشی، صنعت ورزش، مشاغل ورزشی، تحلیل تماتیک.
Identification of Factors Affecting Entrepreneurship in the Sports Industry of Iran
Abstract:
The aim of the present research was to identify the factors influencing entrepreneurship in the sports industry. The research method employed in this study was qualitative research with a thematic analysis approach. Participants in the research included sports management professors, entrepreneurship professors, and individuals with experience in sports business. The sampling process was purposeful and continued until theoretical saturation was achieved. Data analysis was conducted through coding based on theoretical foundations and semi-structured interviews with 20 experts in the field. Validity and reliability of the research were ensured through acceptability, transferability, and confirmability. The results of the conducted interviews indicated that the effective factors in entrepreneurship development in the country's sports industry consisted of 60 codes and 4 main factors, including structural factors, environmental factors, behavioral factors, and technological factors. The research results demonstrated that the perception of young individuals about their active role in the job market plays a significant role in their future employment. Therefore, it is suggested that the expectations of young people regarding their future careers be taken into account. Consequently, the importance of sports employment should be prioritized in the decision-making agenda, and a database related to sports occupations should be designed within the framework of sports programs.
Keywords: Entrepreneurship, Sports Entrepreneurship, Sports Industry, Sports jobs, Thematic analysis.
مقدمه
روند توسعه اقتصادی در کشورهای توسعه یافته نشان دهنده این واقعیت است که اقتصاد متاثر از کارآفرینی است. به گونهای که کارآفرینان نقش محوری در توسعه اقتصادی کشورهای توسعه یافته داشتهاند و کشورهای توسعه نیافته اهمیت آن را در توسعه اقتصادی نادیده گرفتهاند (شهبازی و همکاران، 2022). یکی از ابعاد مهم در توسعه هر کشور، فراهم کردن شرایط مناسب برای عرضه و تقاضای نیروی کار است، به گونهای که با ارائه شغل به متقاضیان شغل، بتوان نقش فرد را نسبت به جامعه مشخص کرد (دیویس و زوتز هلبرت1، 2013). کارآفرینی نیرویی ضروری و جدید برای رقابتپذیری صنایع ورزشی و جایگاه اجتماعی- اقتصادی آنها در جامعه تلقی میشود (فراهانی، 2018).
تغییر و دگرگونی جزء جدایی ناپذیر و بستر نظام هستی است و چنین تحول و دگرگونی شتابی در تمامی شئون زندگی انسان رخ میدهد، چرا که توجه نکردن به روند تغییر ممکن است بسیار پرهزینه باشد. هر بنگاه اقتصادی در هر کسب و کاری که در آن مشغول است، تغییرات شرایط و تحولات را به دقت و با دقت رصد میکند و فراتر از آن، توانایی حرکت همگام با تغییرات را ایجاد میکند (آتسیز و سیفچی2، 2022). چنین تغییراتی منجر به فعالیت‌های اقتصادی جدید، مدلهای تجاری و پیشنهادهای ارزشمند شده است. زمانی که کسب‌وکار سعی میکند به این تغییرات پاسخ دهد، متوجه می‌شوند که در توسعه شغل جدید به ریسک نیاز است (شهبازی و همکاران، 2018).
کارآفرینان موفق با خلاقیت خود فرصتهایی را کشف میکنند که دیگران به آن توجه نمیکنند (دیویس و زوتز هلبرت، 2013). از نظر اقتصاددانان، کارآفرینی مکانیزمی است که با استفاده از فرصتهای آتی همراه با ریسک، تخصیص بهینه منابع را ممکن میسازد. کارآفرینی میتواند فرصتهای جدیدی را برای کارآفرینان ایجاد کند تا درآمد و سرمایه خود را افزایش دهند و همچنین با ایجاد مؤسسات جدید و کسب و کارهای کوچک و متوسط، استانداردهای زندگی را بهبود بخشند (آتسیز و سیفچی، 2022). اکثر شرکت‌های کارآفرین کار خود را به یکی از این دو روش مختلف شروع میکنند: برخی از شرکتها با انگیزه فرصتهایی در محیط بیرونی هستند. یعنی کارآفرین تصمیم میگیرد شرکتی را تاسیس کند، به دنبال فرصتی میگردد و آن را تشخیص میدهد و سپس کسب و کاری را راه اندازی میکند. از سوی دیگر، سایر شرکتها از فرصتهای موجود در محیط بیرونی انگیزه میگیرند. کارآفرین یک مشکل یا شکاف فرصت را تشخیص میدهد و برای پر کردن این شکاف کسب و کاری را راه اندازی میکند (پلگرینی3 و همکاران، 2020).
امروزه موضوع اشتغال نه تنها یکی از مهمترین مسائل اجتماعی کشورها محسوب میشود، بلکه با توجه به نرخ رشد جمعیت در دو دهه اخیر، میتوان آن را مهمترین چالش اجتماعی چند دهه آینده دانست (راتن4، 2021). صنعت ورزش جهانی از ابتدا تا کنون که حدود یک قرن است. این صنعت به طور قابل توجهی رشد کرده است و اندازه کل صنعت بین 480 تا 620 میلیارد دلار تخمین زده میشود. با این حال، منابع کمی بیان کردهاند که این اندازه حتی کمی بزرگتر است و به نزدیک به 750 میلیارد دلار میرسد (دیویس و زوتز هلبرت، 2013). کارآفرینی فرآیند نوآوری و ایجاد کسب و کارهای جدید در شرایط مخاطره آمیز با کشف فرصتها و بهره برداری از منابع است (شهبازی و همکاران، 2019). کارآفرینی تبدیل یک ایده جدید به محصول یا خدمت است که نتایج آن شامل افزایش بهرهوری، ایجاد ثروت، رفاه و ایجاد اشتغال است (فراهانی، 2018).
افرادی که مهارتهای لازم برای کارآفرین شدن را میآموزند و دارای نگرش و شخصیت کارآفرینانه هستند میتوانند به عنوان موتور محرک در جامعه عمل کرده و جامعه را به سمت کار، فعالیت و تولید سوق دهند (شین5 و همکاران، 2018). کارآفرینی با کمک به ایجاد مشاغل جدید، توسعه رقابت و نوآوری در سطح شرکت، کشور و جهان نقش مهمی در رشد اقتصادی دارد. آثار نظری و مطالعات تجربی تاکید میکنند که فعالیت‌های کارآفرینانه افراد محرک اصلی توسعه کارآفرینی است. روتن (2021) معتقد است که ورزش یک فرآیند کارآفرینانه است و رویکرد کارآفرینانه در ورزش میتواند مکانیزمی برای مقاومت در برابر بحران های اقتصادی فراهم کند. کارآفرینی از طریق کشف و گسترش فرصتهای شغلی مرتبط با تربیت بدنی میتواند زمینه های شکوفایی اقتصادی و تغییر و سبک زندگی را برای همه اقشار جامعه فراهم کند (شهبازی و همکاران، 2022).
کارآفرینی ورزشی یک ساختار منحصر به فرد است که از طریق آن سازمان‌های ورزشی و کارآفرینان ورزشی ارزش ایجاد میکنند (راتن، 2023). کارآفرینی ورزشی عمدتاً تحت تأثیر ویژگیهای خاص ورزش است که پیامدهایی بر نحوه درک و اجرای کارآفرینی ورزشی دارد (دابسون6 و همکاران، 2020). ورزش اساساً فعالیت گروه خاصی از افراد جامعه است. با این حال، به طور قابل توجهی به یک تلاش مهم فرهنگی، اجتماعی و به ویژه اقتصادی تبدیل شده است، به طور کلی از کارآفرینی به عنوان بخش کلیدی تقویت نوآوری و بهبود توسعه محلی و منطقه‌ای یاد میشود (هولینکا7، 2015). ورزش به یک بخش صنعتی تبدیل شده است که به دلیل نیازهای اجتماعی و اقتصادی دائماً در حال تکامل است تا چارچوب های نوآورانه و رویکردهای مدیریتی را در بر گیرد. جنبههای مختلف کارآفرینی ورزشی به شناسایی، ایجاد و پیگیری فرصتهای جدید یا در سطح کلی رفتار کارآفرینانه در زمینه ورزش مربوط میشود (دهشان8، 2010). کارآفرینی ورزشی یک عنصر اساسی برای مدیریت سازمان های ورزشی است، از این‌رو، به دلیل تغییرات مداوم، ناهمگونی مشتریان و ظهور مداوم رشته‌های ورزشی جدید، مدیریت کارآفرینانه باشگاه‌های ورزشی به منظور عملکرد در سطح ورزشی، سازمانی و اجتماعی الزامی است، علاوه بر این، نگرش مدیر یک سازمان ورزشی نسبت به تغییر برای نوآوری خدمات در زمینه ورزش بسیار مهم است. کردساچیا9 و همکاران (2022) چگونگی نوآوری سازمان‌های ورزشی اجتماعی و چگونگی تعیین فرآیند را تحلیل کردند. نتایج آنها نشان میدهد که در میان سایر عوامل، نگرش مدیر نسبت به نوآوری بسیار مهم است، زیرا رهبر سازمان نیروی محرکه اصلی در کل فرآیند نوآوری است.
کرواس و جونز10 (2022)، در تحقیقی با عنوان "طراحی الگوی کسب و کارهای نوپای ورزشی" به این نتیجه رسیدند که دستاوردها و فرصتهای شغلی عظیمی از موقعیت‌ها، رویدادها و محیط‌های ورزشی وجود دارد، رویدادهای ورزشی از طریق ایجاد تقاضا برای خدمات و کالاهای ورزشی و ایجاد جذابیت برای اجتماعات، زمینه لازم برای توسعه کسب و کارهای ورزشی را فراهم میکند. فراهانی و همکاران (2021) در تحقیقی با عنوان "بررسی و تحلیل وضعیت عوامل بازدارنده در اشتغال و كارآفرینی با تأكید بر عوامل رفتاری و انسانی" به این نتیجه دست یافتند که تفكر نوآوری، كارآفرینی و اشتغالزایی و استفاده از آن در باشگاه‌های ورزشی امری اجتناب‌ناپذیر است؛ در دنیای امروز باشگاه‌هایی موفق‌ترند كه كارآفرینی و اشتغالزایی كنند. در این میان توجه به عوامل بازدارنده كارآفرینی و ازجمله عوامل انسانی و رفتاری باشگاه‌های ورزشی دارای اهمیت بسیاراست تا بتوان با حذفی اكاهش این عوامل منابع انسانی و رفتاری به بهبود هرچه بهتر و بیشتر عملكرد باشگاه‌های ورزشی كمك كرد. سولاقی و همکاران (2022) در پژوهشی به بررسی نقش فرهنگ در کارآفرینی پرداخته و نتایج نشان داد که فرهنگ نقش مهمی در رفتار کارآفرینی ایفا میکند و ویژگی شخصیتی سازشگری در تصمیم گیری برای آغاز یک کسب و کار حائز اهمیت است. همچنین ویژگیهای پذیرش نوآوری و ریسک پذیری از صفات شخصیتی لاینفک کارآفرینان است. شین و همکاران (2018) در پژوهشی با عنوان کارآفرینی و توسعه اشتغال به این نتیجه دست یافتند که برای ایجاد کار آفرینی در شغل باید همکاری مناسب بین افراد متخصص و شرکتها ایجاد شود تا بتوانند یک کسب و کار موفق راه اندازی کنند.
با توجه به زمینه‌های فراوانی که در صنعت ورزش برای ایجاد اشتغال و کارآفرینی وجود دارد، باید به توسعه کارآفرینی در این صنعت توجه بیشتری شود زیرا عامل بسیار مهمی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور است. کارآفرینی ورزشی مجموعه تحقیقاتی رو به رشدی است که ورزش را با مدیریت نوآوری و خلاقیت پیوند میدهد، سیاستهای ورزشی مرتبط با تخصیص بودجه از نوع کارآفرینی و نوآوری در ورزش است که ناشی از نفوذ نیروهای فرهنگی، اقتصادی و سیاسی در جامعه است. توجه به موضوع کارآفرینی ورزشی در زمینه ایجاد اشتغال و آینده کسب و کارهای ورزشی از اهمیت بالایی برخوردار است. بنابراین بر اساس آنچه گفته شد لازمه تشخیص و طراحی سیاستهای مناسب جهت توسعه کارآفرینی توجه به کلیه عناصر موجود در کارآفرینی و شیوه تعاملات آنها است. پژوهش حاضر به این مساله میپردازد که عوامل مؤثر برکارآفرینی صنعت ورزش کدامند؟
روش‌شناسی پژوهش
روش تحقيق حاضر از نظر هدف، كاربردي و از لحاظ روش اجرا نيز در دســـته تحقيقات كيفي (تحلیل تماتیک) است. جامعه آماری تحقیق شامل متخصصین و خبرگان در زمینه کارآفرینی و اشتغالزایی در تربیت بدنی و اساتید مدیریت ورزشی بودند و نمونه آماری از بین اعضای جامعه با بهره‌گیری از روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی انتخاب شدند. ابزار تحقیق مصاحبه نیمه ساختار یافته با 20 نفر از متخصصان تحقیق که تا مرحله اشباع نظری ادامه یافت، مصاحبهها به صورت نیمه ساختاریافته با نمونه‌های آماری با هماهنگی و زمان‌بندی قبلی انجام شد. پس از پایان هر مصاحبه، مصاحبهها به‌طور کامل روی کاغذ پیاده‌سازی و کدگذاری اولیه داده‌ها برای استخراج مفاهیم اولیه انجام شد. در این تحقیق با 20 نفر مصاحبه انجام شد که از مصاحبه چهاردهم به بعد، تکرار در اطلاعات دریافتی مشاهده گردید و از مصاحبه هیجدهم به بعد داده‌ها کاملاً تکراری و به اشباع نظری رسیده بود؛ اما برای اطمینان تا مصاحبهها تا نفر بیستم ادامه یافت. روایی تحقیق توسط متخصصان مربوطه مورد بررسی و تأیید قرار گرفت و پایایی تحقیق با استفاده از روش توافق درون موضوعی (پایایی بازآزمون) به دست آمد. برای محاسبه پایایی بازآزمون از میان مصاحبه‌های انجام گرفته چند مصاحبه به عنوان نمونه انتخاب شده و هر کدام از آنها در یک فاصله زمانی کوتاه و مشخص دوباره کدگذاری شدند؛ سپس کدهای مشخص شده در دو فاصله زمانی برای هر کدام از مصاحبهها با هم مقایسه و از طریق میزان توافقات و عدم توافقات موجود در دو مرحله کدگذاری، شاخص ثبات برای آن تحقیق محاسبه گردید. در هر کدام از مصاحبهها، کدهایی که در دو فاصله زمانی با هم مشابه هستند با عنوان توافق و کدهای غیرمشابه با عنوان عدم توافق مشخص شدند؛ سپس محقق به همراه همكار تحقیق، تعداد سه مصاحبه را كدگذاري كرده و درصد توافق درون موضوعي كه به عنوان شاخص پايايي تحليل به كار می‌رود. با استفاده از فرمول زير محاسبه شده است:
جدول 1. میزان درصد پایایی از طریق روش کدگذاری مجدد
1 | PA | 14 | 10 | 4 | 71% |
2 | PB | 16 | 12 | 4 | 75% |
3 | PC | 18 | 13 | 5 | 72% |
48 | 35 | 13 | 73% | ||
همان طور که در جدول شماره (1) نشان میدهد تعداد کل کدهای ثبت شده توسط هر دو نفر (محقق و فرد همکاری کننده) برابر با 73 درصد، تعداد کل توافقات بین این کدها 35 و تعداد کل عدم توافقات بین این کدها 13 هست. پایایی بین دو کدگذار با استفاده از فرمول ذکر شده 73 درصد است؛ بنابراین قابلیت اعتماد کدگذاری‌ها مورد تأیید است.
یافته‌های تحقیق
جدول شماره (2) اطلاعات مشارکت‌کنندگان تحقیق حاضر را نشان میدهد:
جدول 2. اطلاعات مشارکت‌کنندگان تحقیق
ردیف | تخصص | تعداد |
1 | اساتید مدیریت ورزشی | 10 |
2 | اساتید کارآفرینی | 5 |
3 | اساتید مدیریت کسب و کار | 5 |
یافته‌های پژوهش
نتایج حاصل از مصاحبه‌های صورت گرفته نشان داد که عوامل موثر در توسعه کارآفرینی ورزشی شامل 60 کد باز و 4 تم اصلی عوامل ساختاری، عوامل محیطی، عوامل رفتاری و عوامل فناوی بودند. در ابتدا نتایج حاصل از سه مصاحبه انجام گرفته در جدول (3) ارائه گردیده است و در ادامه تمامی کدهای استخراج شده از مصاحبهها در جدول 4 ارائه گردیده است.
جدول 3. متن مصاحبهها
مصاحبه | خلاصه متن مصاحبه |
مصاحبه اول | موضوع کارآفرینی در صنعت ورزش اهمیت بسیار بالایی دارد، در صورتی صنعت ورزش پویا خواهد بود که عوامل موثر در توسعه کارآفرینی در این حوزه مورد توجه همگانی قرار بگیرد. عوامل مؤثر بر کارآفرینی در صنعت ورزش ایران میتوانند به چند دسته اصلی تقسیم شوند. عوامل ساختاری شامل قوانین مرتبط با ورزش و کارآفرینی در ایران میتوانند تأثیر بزرگی بر کارآفرینی در این صنعت داشته باشند. اصلاح و بهبود قوانین مرتبط با مالکیت، حقوق مالکیت فکری، مالیات و تسهیلات مالی میتواند ایجاد انگیزه بیشتری برای کارآفرینان و کارآفرینان پتانسیلی داشته باشد. زیرساخت‌ها و منابع مالی، دسترسی به زیرساخت‌های مناسب و منابع مالی برای راه‌اندازی و توسعه کسب و کارهای ورزشی اساسی است. وجود تجهیزات و تسهیلات ورزشی مناسب، تأمین منابع مالی، و حمایت مالی از کارآفرینان میتواند کمک کند. عوامل محیطی، تحلیل بازار و شناخت رقبا در صنعت ورزش مهم است. تعداد و نوع تیم‌ها، باشگاه‌ها، و ارگان‌های ورزشی، و همچنین تقاضا و عرضه در بازار ورزش، بر کارآفرینی تأثیر می‌گذارد. میزان علاقه مردم به ورزش، میزان حمایت اجتماعی از ورزش و تقبل کسب و کارهای ورزشی در جامعه میتواند تأثیرگذار باشد. اشتیاق و توانمندی افراد برای شروع و مدیریت کسب و کارهای ورزشی تأثیر دارد. تحصیل و تجربه در زمینه مدیریت و ورزش میتواند کمک کند. توانایی تصمیم‌گیری و ریسک‌پذیری، کارآفرینان در صنعت ورزش باید توانایی تصمیم‌گیری در مواجهه با چالش‌ها و ریسک‌پذیری در تصمیم‌گیری‌های مالی داشته باشند. استفاده از فناوریهای نوین در توسعه و مدیریت کسب و کارهای ورزشی میتواند به بهبود عملکرد و کارآفرینی کمک کند. این شامل فناوریهای ارتباطات، نرم‌افزارهای مدیریت، و داده‌کاوی میشود. در صنعت ورزش، نگاه به آینده و توانایی پیش‌بینی تغییرات و روندهای بازار نیز مهم است. این به کارآفرینان کمک میکند تا به راحتی به تغییرات و تطورات واکنش دهند. |
مصاحبه دوم | عوامل موثر در توسعه کارآفرینی ورزشی طیف بسیار گسترده‌ای را شامل میشود. در وحله اول باید نیروی انسانی متخصص و بروز در این حوزه پرورش و آموزش داده شوند که بخش اعظم این آموزش باید در دانشگاهها و موسسات آموزش عالی صورت گیرد. در وحله بعدی باید دولت و مدیران ورزشی و تصمیم‌گیر در زمینه ایجاد و توسعه کسب و کارهای ورزشی ورود کنند و با اعمال راهکارهای مختلف در این زمینه قدم‌های موثری بردارند. چندین عامل کلیدی که ممکن است بر کارآفرینی در صنعت ورزش اثرگذار باشند عوامل ساختاری، شامل ساختارهای سازمانی، قوانین و مقررات، سازوکارهای مالی و مدیریتی است که تأثیر بسزایی در کارآفرینی دارند. به عنوان مثال، محیط قانونی و مالی میتواند از یک سو تشویق‌دهنده و از سوی دیگر محدودیت‌هایی برای کارآفرینان در صنعت ورزش ایجاد کند. عوامل محیطی شامل شرایط اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و فناوری می‌باشد. وضعیت اقتصادی کشور، فرهنگ و عادات مردم در استفاده از فعالیت‌های ورزشی، و همچنین استفاده از فناوری در صنعت ورزش، تأثیر قابل توجهی بر کارآفرینی دارند. عوامل رفتاری، شامل انگیزه‌ها، اعتقادات، تجربیات شخصی و سوابق قبلی افراد در زمینه ورزش و کارآفرینی است. مثلاً، افرادی که انگیزه برای توسعه کارآفرینی در صنعت ورزش دارند، ممکن است بتوانند در این حوزه بهتر عمل کنند. پیشرفت‌های فناوری، ابزارها و تکنولوژی‌های جدید میتوانند روند کارآفرینی را تحت تأثیر قرار دهند. به‌طور مثال، استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات در مدیریت تیم‌ها، بازاریابی الکترونیکی و پیشرفت‌های در زمینه آنالیز داده‌ها میتوانند از رشد کارآفرینی در صنعت ورزش حمایت کنند. این عوامل به‌طور کلی تأثیراتی متنوع در کارآفرینی صنعت ورزش ایران دارند. برای توسعه و رشد کارآفرینی در این صنعت، مدیران، سیاست‌گذاران و کارآفرینان باید این عوامل را در نظر گرفته و استراتژی‌ها و برنامههای مناسب را طراحی کنند. |
بعد از این‌که متن چند مصاحبه صورت گرفته با متخصصین ارائه گردید در ادامه تمامی کدهای استخراج شده از مصاحبهها در جدول 5 ارائه گردید که تعداد کل کدهای باز شامل 60 کد بود. بعد از ارائه کدهای باز شناسایی شده در مصاحبهها، فرآیند تبدیل این کدها به تم‌های اصلی در جدول (4) ارائه گردیده است.
جدول 4. تم‌های اصلی شناسایی شده
عنوان کلی | تم‌های اصلی | کدهای باز |
عوامل موثر بر کارآفرینی صنعت ورزش | عوامل ساختاری | قوانین و مقررات مالی در ورزش |
گسترش گردشگری ورزشی | ||
سیاستهای دولتی و استراتژی‌های حمایتی برای توسعه صنعت ورزش | ||
ارتقاء کارآفرینی مانند تسهیلات مالی، اعطای وام‌ها در کسب و کارهای ورزشی | ||
وجود زیرساخت‌های کسب و کارهای ورزشی | ||
برنامههای آموزشی کارآفرینی در مراکز علمی | ||
سیاست های دولت در زمینه کسب و کارهای ورزشی | ||
داشتن نیروی انسانی خلاق و مبتکر | ||
تاسیس دفتر کارآفرینی و اشتغال در وزارت ورزش و جوانان | ||
وجود استانداردهای ورزشی | ||
کسب تسهیلات از بانک‌ها و موسسات برای کسب و کارهای ورزشی | ||
بورس و بازار سرمایه در زمینه کسب و کارهای ورزشی | ||
برنامههای آموزشی و توسعه مهارت‌ها در حوزه کارآفرینی و مدیریت ورزشی | ||
حمایت متولیان ورزش کشور از فضای کسب و کارهای ورزشی | ||
حمایت دولت در زمینه تامین مواد اولیه کسب وکارهای ورزشی | ||
فراهم کردن بستر همکاری کسب وکارهای ورزشی با صنایع دیگر | ||
عوامل محیطی | شفافیت در فضای کسب و کارهای ورزشی | |
محیط رقابتی سالم در فضای کسب و کارهای ورزشی | ||
وجود سرمایه‌گذاری خارجی در زمینه کسب و کارهای ورزشی | ||
وجود رسانه‌های گروهی و اجتماعی در ترویج فرهنگ کارآفرینی | ||
میزان رقابت در بازار کسب و کارهای ورزشی | ||
وضعیت اقتصادی کشور برای توسعه کسب و کارهای ورزشی | ||
تغییر سیاست در ارتباط با کارآفرینان ورزشی | ||
محیطزیست و مسائل توسعه پایدار در کسب و کارهای ورزشی | ||
رشد موفقیت‌آمیز کسب و کارهای ورزشی | ||
موقعیت جغرافیایی کسب و کارهای ورزشی | ||
درک عوامل محیطی و تأثیرات آنها بر کسب و کارهای ورزشی | ||
امکان بهینه‌سازی استراتژی‌ها و تصمیم‌گیری‌های کسب و کارهای ورزشی | ||
تأثیر آب و هوا و فضای طبیعی اطراف مکان فعالیت کسب و کارهای ورزشی | ||
دسترسی به تجهیزات و امکانات ورزشی | ||
وجود رقبا در بازار و تحلیل بازار کسب و کارهای ورزشی | ||
شناخت نقاط قوت و ضعف رقبا و تعیین موقعیت مناسب در بازار کسب و کارهای ورزشی | ||
عوامل رفتاری | استقبال جامعه از ایده‌های نوآورنه | |
تأثیرات اجتماعی و اجتماعی- فرهنگی کسب و کارهای ورزشی | ||
عادات، فرهنگ و تمایلات مردم نسبت به ورزش و فعالیت‌های ورزشی | ||
تمایل به خرید محصولات و خدمات ورزشی | ||
فزایش علاقه به تندرستی و ورزش در میان جوانان | ||
میزان علاقه و تمايل مردم به ورزش و نوع ورزش‌های محبوب در یک جامعه | ||
آموزش نیروی انسانی متخصص | ||
تشویق فضای جامعه به خلق و اجرای ایده‌های نوین | ||
نگرش افراد جامعه نسبت به اهمیت اشتغال در کسب و کارهای ورزشی | ||
ایجاد انگیزه در اشتغال فارغ التحصیلان کسب و کارهای ورزشی | ||
توجه به کیفیت محصولات و خدمات کسب و کارهای ورزشی | ||
عوامل فناوری | ایجاد بستر و نرم‌افزاری فناوری در ورزش | |
ایجاد بستر سخت‌افزاری فناوری در ورزش | ||
امکانات جدید برای پلتفرم‌های آنلاین کسب و کارهای ورزشی | ||
اهمیت فناوری در جذب اسپانسر | ||
وجود ایده‌های نو در بازارهای ورزش | ||
نگاه نواورانه داشتن | ||
وجود ذهن خلاق و نوآورانه به کسب و کارهای ورزشی | ||
وجود نوآوری در مدلهای تجاری ورزشی جدید | ||
استفاده از فناوری در توسعه باشگاه‌های ورزشی | ||
استفاده از امکانات و تجهیزات روز دنیا در جهت توسعه کسب و کارهای ورزشی | ||
فعالیت پارکهای علم و فناوری در کسب و کارهای ورزشی | ||
استفاده از تکنولوژی و فناوریهای تحت وب | ||
بهره‌گیری از تکنولوژی جدید در کسب و کار ورزشی | ||
وجود خلاقیت و نوآوری در صنعت ورزش | ||
دسترسی به اطلاعات روز دنیا | ||
طراحي نرم افزارهاي كاربردي ورزشي | ||
توجه به نوآوری در کالاهای ورزشی | ||
تعامل و همکاری با افراد خلاق و ایده‌پرداز در ورزش |
مدل نهایی تحقیق نشان داد؛ شناسایی عوامل مؤثر برکارآفرینی صنعت ورزش دارای 60 تا مضامین فرعی است که این مضامین شامل چهار مضامین سازمان دهنده هستند که شکل شماره (1) مدل نهایی تحلیل تماتیک تحقیق حاضر را نشان میدهد:
شکل 1. مدل نهایی تحلیل تماتیک.
بحث و نتیجه‌گیری
هدف این پژوهش شناسایی عوامل مؤثر بر کارآفرینی صنعت ورزش ایران می‌باشد. نتایج حاصل از مصاحبه‌های صورت گرفته نشان داد که عوامل موثر در توسعه کارآفرینی ورزشی شامل 60 کد باز و 4 تم اصلی عوامل ساختاری، عوامل محیطی، عوامل رفتاری و عوامل فناوری بودند، این نتیجه تحقیق با بخشی از نتایج تحقیقات راتن (2023)، شهبازی و همکاران (2022) و حسن‌زاده و سهرابی (2022) همسو می‌باشد. راتن (2023) در تحقیق خود نشان دادند که زیرساخت‌ها و بسترها، عوامل قانونی -نهادی، عوامل اقتصادی، زمینه شخصی و عوامل فرهنگی - اجتماعی مهمترین روندهایی هستند که به توسعه کارآفرینی ورزش ایران تاثیر می‌گذارند. شهبازی و همکاران (2022) در تحقیق خود نشان دادند که وجود نیروهای متخصص در ورزش کشور مهمترین عامل موثر بر توسعه کسب و کارهای ورزشی می‌باشد، زیرا یکی از عوامل موفقیت و برتری سازمان‌ها، نیروی انسانی متخصص است. حسن‌زاده و سهرابی (2022) نیز در تحقیق خود به تبیین عوامل موثر بر توسعه کار آفرینی ورزشی با رویکرد جامعه شناختی و بوم شناسی پرداختند و عوامل موثر بر توسعه کارآفرینی را از مناظر مختلف اقتصادی، فرهنگی- اجتماعی، محیطی و اقلیمی، حقوقی و قانونی، عوامل تکنولوژیکی و عواملی سیاسی شناسایی کردند.
عوامل ساختاری یکی از عوامل موثر در توسعه کارآفرینی در صنعت ورزش بود این مولفه شامل کدهای برچیده شدن تحریم‌ها و احیای برجام، گسترش توریسم ورزشی، رشد اقتصادی کشور و افزایش درآمد سرانه خانوارها، قانون‌گذاری حمایتی در راستای گسترش کارآفرینی ورزش، وجود زیرساخت‌های کسب و کار در کشور، برنامههای آموزشی کارآفرینی در مراکز علمی، سیاستهای دولت در زمینه کسب و کارهای ورزشی، میزان بازرسی دستگاه‌های نظارتی مختلف، قوانین و مقررات، سود بانکی وام های اعطایی بانک ها و موسسات مالی، خدمات مشاوره‌ای کسب و کار در زمینه ورزش، ثبات در مدیریت ورزش کشور و توسعه زیرساخت‌های فن‌آورانه در ورزش بودند.
عوامل محیطی یکی دیگر از عوامل موثر در توسعه کارآفرینی در صنعت ورزش بود این عامل شامل کدهای سیاستهای دولت و نوع نگرش مسئولین اجرایی، تقویت جایگاه ایران در نهادها و فدراسیون‌های بین‌المللی، سرمایه‌گذاری خارجی، برچیده‌شدن تحریم‌ها و احیای برجام، توسعه دیپلماسی ورزش و روابط بین‌الملل، توجه به کیفیت محصولات و خدمات، تشویق فضای جامعه به خلق و اجرای ایده‌های نوین، میزان رقابت در بازار ورزشی، وجود امنیت و ثبات در برنامههای اجرایی، تلاش رسانه‌های گروهی برای ترویج فرهنگ کارآفرینی، تلقی فضای جامعه از کار به‌عنوان ارزش، نگرش مدیران دولتی به توسعه کسب و کارهای ورزشی، امنیت سرمایه‌گذاری بخش خصوصی و روند سهل اخذ مجوزهای قانونی جهت سرمایه گذاری بودند. این بخش از نتایج تحقیق با برخی از نتایج تحقیقات پلگرینی و همکاران (2020)، لاندن11 (2019)، فراهانی و همکاران (2021) و نگهداری و همکاران (2020) همسو می‌باشد. پلگرینی و همکاران (2020) در تحقيق خود به این نتیجه رسیدند که سرمایه‌گذاری‌های مرتبط با ورزش میتواند تأثیر مثبتی در توسعه جامعه داشته باشد، همچنین یک ساختار 4 عاملی برای کارآفرینی شناسایی کردند که این عوامل شامل تعاریف نظری و عوامل داخلی آن، عوامل محیطی، رویکردهای آموزشی و توسعه جامعه و مزایایی اجتماعی آن بود.
عوامل رفتاری یکی دیگر از عوامل موثر در توسعه کارآفرینی در صنعت ورزش بود این عامل شامل کدهای تحصیلات بالای مرتبط با حوزه ورزش، توان پذیرش خطر حاصل از سرمایه گذاری مالی، آموزش نیروی انسانی متخصص، خلق ایده‌های جدید و نوآورانه توسط نیروهای متخصصین، محصولات و خدمات و کسب درآمد از طریق ورزش، کسب تخصص و تجربه کافی در زمینه مرتبط، نگرش افراد جامعه نسبت به اهمیت اشتغال در ورزش، ایجاد انگیزه در فارغ التحصیلان ورزشی برای کارآفرینی و داشتن ایده‌های نو در زمینه ورزشی و همچنین ایجاد فضای همکاری بین دانشگاه ها و پارکهای علم و فناوری بودند. نتایج این بخش با یافته‌های سلگی و همکاران (2022) و رضایی و همکاران (2022) که در پژوهش خود بر آموزش منابع انسانی و توسعه مهارتهای آنها در جهت رشد کارآفرینی ورزشی اشاره داشتند همسو بود. فراهانی و همکاران (2021) در تحقيق خود نشان دادند که یکی از عوامل اصلی در عدم اشتغال فارغ‌التحصیلان تربیت بدنی عدم تطابق سرفصل‌های آموزشی با نیازهای بازار کار است. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که مؤلفه‌های مؤثر بر وضعیت اشتغال فارغ‌التحصیلان در شش عامل طبقه‌بندی می‌شوند که به نام‌های تاریخچه آموزشی، مهارتهای حرفه‌ای، روحیه کارآفرینی، تجربه عملی، مهارتهای ارتباطی و زمینه‌های اجتماعی- اقتصادی می‌باشند. نگهداری و همکاران (2020) در تحقیق خود به این نتیجه رسیدند که ابعاد اکوسیستم کارآفرینی شامل شش بعد سیاستی، حمایتی، بازار محلی و جهانی، فرهنگی، سرمایه مالی و سرمایه انسانی است.
عوامل فناوری یکی دیگر از عوامل موثر در توسعه کارآفرینی در صنعت ورزش بود. این عامل شامل کدهای ایجاد بستر و نرم‌افزاری فناوری در ورزش، ایجاد بستر سخت‌افزاری فناوری در ورزش، اهمیت فناوری در جذب اسپانسر، تبلیغات در محیط فضای مجازی، استفاده از فناوری در توسعه باشگاه‌های ورزشی و استفاده از امکانات و تجهیزات روز دنیا و دسترسی به اطلاعات روز دنیا در جهت توسعه کسب و کار ورزشی بودند. این نتیجه با یافته‌های حسن‌زاده و سهرابی (2022) همسو بود. امروزه با توسعه علم و دانش و فناوری، فضای کسب و کارهای ورزشی بیشتر از قبل وارد محیط رقابتی و سخت شده است که برای موفقیت در این نوع محیط باید مدیران کسب و کارهای ورزشی بتوانند بهترین استفاده را از فناوریهای جدید و نوین در جهت رشد کسب و کارهای خود داشته باشند.
نتایج این تحقیق برومند و همکاران (2018) نشان داد که در هر چهار عامل ساختاری، محیطی، رفتاری و فناوری به طور معنی داری بر راه اندازی و توسعه کسب و کارهای ورزشی تاثیر دارند؛ همچنین عظیمی و همکاران (2017) به این تیجه دست یافتند که عوامل زمینهای تاثیرگذار بر استقرار کارآفرینی استراتژیک در کسب و کارهای ورزشی در شش مولفه تحت عناوین سیاستهای حمایتی دولت، عوامل قانونی و حقوقی، نظام آموزشی، عوامل فرهنگی، سیاستهای تجاری و عوامل حاکمیتی شناسایی و استخراج گردید.
بنابراین فرصتهای ایجاد شده در اثر کارآفرینی ورزشی با نتایج تحقیقات راتن (2021) چرخه یا سیستم دانشگاهها باید دوباره طراحی شود در جهت تحریک و ساخت محیطی که منجر شود به توسعه عقاید مثبت کارآفرینی و ارتباط قوی باید برقرار باشد. همچنین ضعف کارآفرینی بر اساس نتایج تحقیق انصاری و فکور (2013) مولفههای کمبود آموزش و مهارتهای کارآفرینی، کمبود منابع مالی، فقدان نگرش مثبت اجتماعی و فرهنگی نسبت به کارآفرینی، عدم دسترسی به دانش و فناوری، سیاستها و برنامههای ضعیف حمایت دولت، عدم باز بودن بازار و قوانین و مقررات، اهمیت عوامل محیطی است که دانشجویان و فارغ التحصیلان جوان ایرانی را از راه اندازی کسب و کار باز میدارد. بنابراین از آنجایی که نگاه جوانان به نقش فعال آنها در عرصه شغلی نقش مهمی در اشتغال آینده آنها دارد، پیشنهاد می شود انتظارات جوانان از آینده شغلی آنها در راس برنامههای تصمیم گیرندگان نیز مورد توجه قرار گیرد.
با توجه به فضای رقابتی که در تمامی جنبههای صنعت ورزش وجود دارد، داشتن نگرش کارآفرینانه و نوآورانه میتواند به بهرهوری و بقای یک کسب و کار ورزشی کمک زیادی کند. کسب و کارهای ورزشی نیز در فضای رقابتی قرار دارند که باید برای بقا و عملکرد خود به موضوعاتی مانند کارآفرینی و نوآوری توجه ویژهای داشته باشند. در نهایت میتوان نتیجه گرفت که عوامل مختلفی در توسعه کارآفرینی در صنعت ورزش ایران موثر است که مدیران و برنامه ریزان میتوانند برای ایجاد آینده بهتر برای کارآفرینی ورزشی کشور بر آن تاکید و توجه بیشتری داشته باشند. همچنین مدیران و برنامه ریزان ورزش کشور باید به عوامل شناسایی شده در این پژوهش برای توسعه کارآفرینی و کسب و کارهای ورزشی توجه داشته باشند و با برنامه ریزی منظم و اصولی تلاش کنند مسیر رشد و توسعه اقتصاد ورزش کشور را هموار کنند.
منابع
- Ansari, M. T., Fakur, B. (2013). Environmental barriers of students' and graduates' tendency to entrepreneurship.
- Atsız, O., Cifci, I. (2022). “Exploring the motives for entrepreneurship in the meal-sharing economy”. Current Issues in Tourism, 25 (6): 864-873.
- Azimi Dalarstaghi, A., Razavi, Seyed M. H, Broumand, M. R, (2017). Identifying contextual factors affecting the establishment of strategic entrepreneurship in sports businesses. Sports Management and Development Quarterly. 7 (4): 70-87. (In Persian).
- Broumand, M. R., Pourkiani, M., Taghian Dinani, B. (2018). Factors affecting the establishment and development of sports businesses in physical education and sports science graduates. The 3rd National Congress of Sports Science and Health Achievements, the 1st National Congress of Strategic Management in Sports. Gilan University. (In Persian).
- Dahshan, M., Tolba, A., Badreldin, T. (2010). "Enabling entrepreneurship in Egypt: toward a sustainable dynamic model [pdf] Cairo." Entrepreneurs Business Forum-Egypt.
- Davis, H.A; Zutz Hilbert, J. (2013). “Ports Marketing: Creating Long Term Value”. Published By Edward Elgar Publishing Limited, Massachusetts Of USA.
- Dobson, S., & McLuskie, P. (2020). Performative entrepreneurship: identity, behaviour and place in adventure sports Enterprise. International Entrepreneurship and Management Journal, 16(3), 879-895.
- Farahani, A., Safarinezhad, M., Farahani, Z. (2021). “The Analysis of the Behavioral and Human Restrictive Factors in Employment and Entrepreneurship of Iran Sports Scopes”. Organizational Behavior Management in Sport Studies, 6 (21): 11-21. (In Persian).
- Farahani, Ab. (2018). “Structural Barriers to Employment and Entrepreneurship in Iranian Sports: A Case Study: Private Clubs”. Applied research in sports management, 7 (3): 33- 44. (In Persian).
- Hasanzadeh, N., Sohrabi, Z. (2022). Explain the factors affecting the development of sports entrepreneurship; Sociological and ecological approach, Journal of Strategic Sociological Studies in Sport, 1 (2): 43 -55. (In Persian).
- Holienka, M. (2015). Entrepreneurial Environment in Slovakia: Multi-Perspective Comparison with Innovation-Driven Economies. Business Economics and Management (pp. 437-444). Antalya: Elsevier.
- Kordsachia, O., Focke, M., Velte, P. (2022). “Do sustainable institutional investors contribute to firms’ environmental performance”? Empirical evidence from Europe. Rev. Manag. Sci. 16, 1409–1436.
- Kraus, S., Jones, P. (2022). “Sport Entrepreneurship: Definition and Conceptualization”. Jonas Hammerschmidt, Journal of Small Business Strategy, 32(2), 1–10.
- Lundén, R. (2019). “A Foresight and Strategic Development Proposals for Sport Business in Finland by 2025”. Bachelor’s thesis, Sports Business/Futures Research, Degree programme in International Business, 1-79.
- Negahdari, F., Ghahraman Tabrizi, K., Sharifian, E., Biabani, H. (2020). “Identification and Ranking of the Dimensions of the Sports Entrepreneurial Ecosystem in Iran”. Sports Management Studies, 11 (57): 79-104. (In Persian).
- Pellegrini, M.M., Rialti, R., Marzi, G. (2020). “Sport entrepreneurship: A synthesis of existing literature and future perspectives”. Int Entrep Manag J. 2 (4): 624 -640.
- Ratten, V. (2021). “Introduction: Innovation and entrepreneurship in sport management”. Developing and sustaining an entrepreneurial sports culture, Cham: Springer, 9781783473960, via free access.
- Ratten, V. (2023). “Critiquing the Social Media Scholarship in Sport Studies: A Sport Entrepreneurship Analysis”. International Journal of Sport Communication, DOI: https://doi.org/10.1123/ijsc.2022-0198.
- Rezaei, Q., Kaviani, E., Islampanah, M. Layi, S. (2022). A study of factors affecting the development of business schools in sports, Sports Sciences Quarterly, Volume 14, Number 45, 250-235. (In Persian).
- Sargolzaei, N., Razavi, S.M.H., Amirnejad, S. (2022). Designing a model for establishing holographic concept in sport startups. Sport Sci Health, https://doi.org/10.1007/s11332-022-00921-4.
- Shahbazi, R. Hosseini, M.D., Khodadadi, M.R., Abdavi, F. (2022). “Investigation of effective factors in the development of sports startups related to physical activity and health”. Biennial International Congress on New Challenges of Sport Sciences and Health on the Silk Road, Tabriz: Iran. (In Persian).
- Shahbazi, R., Jalali Farahani, M., Khabiri, M. (2019). “Survey and ranking of the role of mass media in the development of sports tourism in Tabriz”. Journal of Communication Management in Sports Media. Seventh Year, 7 (1): 77-84. (In Persian).
- Shahbazi, R., Mostafaei Kiwi, J., Daei, R., Sajjadi, S.N. (2018). “Role of Mass Media on Development of Sport for All (from the Perspective of Students of University of Tehran)”. Journal of Communication Management in Sports Media. Seventh Year, 6 (21): 34-42. (In Persian).
- Shin, D.P., Bae, Y.K., Son, S.H. (2018). “The Present and Implications of technology-based Business Activation Support Policy”. KISTEP Issue Weekly, KISTEP, 26 (8): 456-468.
[1] . Davis & Zutz Hilbert
[2] . Atsız & Cifci
[3] . Pellegrini
[4] . Ratten
[5] . Shin
[6] . Dobson
[7] . Holienka
[8] . Dahshan
[9] . Kordsachia
[10] . Kraus & Jones
[11] . Lundén