Providing a Model for the Development and Implementation of Entrepreneurship in Islamic Azad University

Providing a Model for the Development and Implementation of Entrepreneurship in Islamic Azad University

 

Subject Areas : Education Management

Said Mozafari ¹ , Mahmod Abolghasemi ² , Gholamreza Sharifirad ³

1 - Ph.D.Candidate of Educational Management Department,Qom Branch, Islamic Azad University,Qom, Iran.
2 - Associate Professor, Leadership and Educational Development Department, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.
3 - Professor, Department of Educational Management, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran

Received: 2022-06-02 Accepted : 2022-09-28 Published : 2023-09-23

Keywords: Islamic Azad University, entrepreneurial mentality, self-productive university, frustration of relying on absolute knowledge, economic and social missions,

Abstract :

The role of universities in economic and social development in recent years has been the subject of debate among researchers and policymakers in higher education to such an extent that, in their view, entrepreneurial universities are recognized as a key player in competition, economic growth and wealth. In this study, using a mixed method (qualitative-quantitative), a model for the development and implementation of entrepreneurship in the Islamic Azad University has been provided. The statistical sample of the study in the qualitative section included 20 university officials, entrepreneurial managers, professors, science and technology park managers, entrepreneurship specialists, managers of knowledge-based companies, private companies, business education officials, science and technology park director, robotics company CEO, and the students who were purposefully selected and interviewed.The sample of the quantitative section included 365 people who answered the questionnaire. The coding process (open, axial and selective) was used to analyze the qualitative data and Amos software was used for analyzing the quantitative data. The research findings in the qualitative part indicated that the model includes infrastructure, management, environmental human resources and operational dimensions. In the quantitive data analysis, the model indicators showed a good fit.The coverage value of p was equal to 0.313, which indicates the suitability of the model. On the other hand, the root mean square of the estimation error as an important index had a value of 0.07 which is less than 0.1. Other pattern fit indicators such as TLI 0.92, NFI 951/0, CFI 94/0, IFI 94/0, RFI 0.911 and normalized Chi-square index to 1.45 degrees of freedom indicate optimal fit and pattern confirmation.

Graphical Abstract:

Abstract

The role of universities in economic and social development in recent years has been the subject of debate among researchers and policymakers in higher education to such an extent that, in their view, entrepreneurial universities are recognized as a key player in competition, economic growth and wealth. In this study, using a mixed method (qualitative-quantitative), a model for the development and implementation of entrepreneurship in the Islamic Azad University has been provided. The statistical sample of the study in the qualitative section included 20 university officials, entrepreneurial managers, professors, science and technology park managers, entrepreneurship specialists, managers of knowledge-based companies, private companies, business education officials, science and technology park director, robotics company CEO, and the students who were purposefully selected and interviewed.The sample of the quantitative section included 365 people who answered the questionnaire. The coding process (open, axial and selective) was used to analyze the qualitative data and Amos software was used for analyzing the quantitative data. The research findings in the qualitative part indicated that the model includes infrastructure, management, environmental human resources and operational dimensions. In the quantitive data analysis, the model indicators showed a good fit.The coverage value of p was equal to 0.313, which indicates the suitability of the model. On the other hand, the root mean square of the estimation error as an important index had a value of 0.07 which is less than 0.1. Other pattern fit indicators such as TLI 0.92, NFI 951/0, CFI 94/0, IFI 94/0, RFI 0.911 and normalized Chi-square index to 1.45 degrees of freedom indicate optimal fit and pattern confirmation.

Key Words: Islamic Azad University, self-productive university, entrepreneurial mentality, frustration of relying on absolute knowledge, economic and social missions.

 

References:

Adejimola S, Olufunmilayo T.O. (2009). Spinning off an entrepreneurship culture among Nigerian university students: prospects and challenges. Afr. J. Bus. Manage,3(1), 80-88.

Amir Pour, F, Kavousy, E, Moazemi, M. (2021). affected factors on entrepreneurial University in Islamic Azad University, Journal of Business Management, 13(1), 490-507, [in Persian]. dor:20.1001.1.22520104.1400.13.49.23.3.

Astebro, T., Bazzazian, N., &Braguinsky, S. (2012). Startups by recent university graduates and their faculty: Implications for university entrepreneurship policy, Journal of Research Policy, 41(4), 663-677.10,4995HEAd21.2021.13008.

Bikse, V., Lusena-Ezera, I., Rivza, B., & Volkova, T. (2016). The Transformation of Traditional Universities into Entrepreneurial Universities to Ensure Sustainable Higher Education, Journal of Teacher Education for Sustainability, 18(3), 75-88. doi:10.1515/jtes-2016-0016.

Blenker P.; P. Dreisler, Kjeldsen, J. (2006). Entrepreneurship Education–the New Challenge Facing the Universities, A Framework or Understanding and Development of    Entrepreneurial University Communities, Working Paper, Department of Management, Aarhus School of Business and University of Aarhus, Denmark, 1-162.

Bronstein, J., &Reihlen, M. (2012). Entrepreneurial university Archetypes: A meta synthesis of case study literature, Journal of Indutry and Higher Education, 18(2), 192-121. doi:10.5367/ihe.2014.0210.

Davey T, Hannon P, Penaluna A. (2017). Entrepreneurship education and the role of universities in entrepreneurship, Journal of Industry and Higher Education, 30(3), 171-182.doi:10.1177/0950422216656699.

Feola, R, Parente, R, Cucino, V. (2020). The Entrepreneurial University: How to Develop the Entrepreneurial Orientation of Academia, Journal of the Knowledge Economy, 12(4), 1-22.

Foss, L, Gibson, D, V. (2015). The Entrepreneurial University Context and Institutional Change.Routledge, 1-312.

Guzmán, J, N. (2021), Development of Entrepreneurship in Universities, International Journal of E-Entrepreneurship and Innovation, 11(2), 32-48. doi:10.4018/IJEEI.2021070103.

Hossinger, S. M., Chen, X., & Werner, A. (2020). Drivers, barriers and success factors of academic spin-offs: a systematic literature review, Journal of Management Review Quarterly, 70(1), 97-134.

Huezo-Ponce, L, Fernández-Pérez, V, Rodríguez-Ariza, L. (2021). Emotional competencies and entrepreneurship: modeling universities. International Entrepreneurship and Management Journal,17(2),1497-1519.

Igbo, L, Zubairu, U. (2021). Effectiveness of Entrepreneurship Education in Universities, Journal of Business and Behavioural Entrepreneurship, 5(1),42-59. doi:10.21009/JOBBE.005.1.03.

Jabbari F, Azizi M, Salehi J, Navazeni B. (2020). International Academic Entrepreneurship: Measuring Indicators, Ihej, 12 (2),144-170, [in persian]

Klein, S, B, Pereira, F, C, M. (2020). Entrepreneurial university: conceptions and evolution of theoretical models, Revista Pensamento Contemporâneoem Administração,14(4),20-35.doi:10.12712/rpca.v14i4. 43186.

Lahikainen, K. (2021). The emergence of a university-based entrepreneurship ecosystem, Thesis for: Doctor of Science (Economics and Business Administration,https://www.researchgate.net/publication/352822947

Lacetera, N. (2006). Multiple missions and academic entrepreneurship, Allied Social Science Associations, AEA Conference Papers. Boston, 52 pp.

Malerba, F., & McKelvey, M. (2019). Knowledge-intensive innovative    entrepreneurship, Journal of Foundations and Trends in Entrepreneurship, 14(6), 555-681 doi:10.1561/0300000075.

Marjani, H. (2019). University of Entrepreneurship and University    Entrepreneurship; Investigate infrastructure issues and requirements, Tehran: Higher Education Research and Planning Institute,1-158.[in persian].

Moradi Pardanjani, H, Jafari, P. (2013). Evaluating the effectiveness of the   entrepreneurship curriculum of Islamic Azad University, Journal of Higher education curriculum studies, 4 (7), 161-139, [in persian].

Nabi, G., &Linan, F. (2011). Graduate entrepreneurship in the developing world: intentions, education and development, Journal of Education and Training,53(5), 325 – 334.doi:10.1108/00400911111147668.

Nowiński, W., Haddoud, M. Y., Lančarič, D., Egerová, D., &Czeglédi, C. (2019). The impact of entrepreneurship education, entrepreneurial self-efficacy and gender on entrepreneurial intentions of university students in the Visegrad countries, Journal of Studies in Higher Education, 44(2), 361-379. doi:10.1080/03075079.2017.1365359.

Pugh, R., Lamineb, W., Jackd, S &Hamiltond, E. (2018). The entrepreneurial university and the region: what role for entrepreneurship departments? Journal of European Planning Studies, 26(9), 1835-1855.

SafariyanNavikhi, M. (2019). Design and evaluation of model fit for entrepreneurial university (Case study: Payame Noor University). Ph.D. Thesis. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, [in persian].

Salamzadeh, A., Tajpour, M., & Hosseini, E (2019). Corporate entrepreneurship in University of Tehran: does human resources management matter? International Journal of Knowledge-Based Development. 10(3), 276-292. doi:10.1504/IJKBD.2019.103218.

Shaemibarzoki, A, Mohamadi, M. (2015). Investigating the role of transformational leadership on manpower productivity by emphasizing on the role of Corporate Entrepreneurship. Journal of transformational Management, 6 (12),1-28, [in persian] doi:10.22067/pmt.v6i12.33623.

Simeone, L., Secundo, G., &Schiuma, G (2018). Arts and design as translational mechanisms for academic entrepreneurship: The metaLAB at Harvard case study. Journal of Business Research. 85, 434-443.

doi:10.1016/j.jbusres.2017.10.021

Staniulyte, J. (2021). Towards the entrepreneurial university: the principal-agent problem. Journal of Quality & Quantity, 56, 2971–2988. doi:10.1007/ s11135-021-01246-z

UNESCO. (2004). Report on Trends and Developments in Higher Education in Europe. Paris, UNESCO, 1-43.doi:10.1080/13538322.2013.772464

Walsh, J. P., Huang, H. (2012). Local Context AcademivEntreneurship and open Science Publication Secrecy and Commercial Activity among Japanese and US Scirntists. Journal of Reserche Policy. 43(2), 245-260. doi:10.1016/j.respol.2013.10.003

Wang, X, Sun, X, Liu, S, Mu, C. (2021). A Preliminary Exploration of Factors Affecting a University Entrepreneurship Ecosystem. Journal of Frontiers in Psychology. 12(1), 1-12. doi:10.3389/fpsyg.2021.732388

Full-Text:



Vol.17, No.66, Autumn 2023                                                          Journal of Productivity Management 

 

 

 

 

 

 

 

Providing a Model for the Development and Implementation of Entrepreneurship in Islamic Azad University

 

Said Mozafari¹, Mahmoud Abolghasemi(Ph.D.) *², Gholamreza Sharifirad(Ph.D.)³

 

(Receipt: 2022.06.02- Acceptance:2022.09.28)

 

 

Abstract

The role of universities in economic and social development in recent years has been the subject of debate among researchers and policymakers in higher education to such an extent that, in their view, entrepreneurial universities are recognized as a key player in competition, economic growth and wealth. In this study, using a mixed method (qualitative-quantitative), a model for the development and implementation of entrepreneurship in the Islamic Azad University has been provided. The statistical sample of the study in the qualitative section included 20 university officials, entrepreneurial managers, professors, science and technology park managers, entrepreneurship specialists, managers of knowledge-based companies, private companies, business education officials, science and technology park director, robotics company CEO, and the students who were purposefully selected and interviewed.The sample of the quantitative section included 365 people who answered the questionnaire. The coding process (open, axial and selective) was used to analyze the qualitative data and Amos software was used for analyzing the quantitative data. The research findings in the qualitative part indicated that the model includes infrastructure, management, environmental human resources and operational dimensions. In the quantitive data analysis, the model indicators showed a good fit.The coverage value of p was equal to 0.313, which indicates the suitability of the model. On the other hand, the root mean square of the estimation error as an important index had a value of 0.07 which is less than 0.1. Other pattern fit indicators such as TLI 0.92, NFI 951/0, CFI 94/0, IFI 94/0, RFI 0.911 and normalized Chi-square index to 1.45 degrees of freedom indicate optimal fit and pattern confirmation.

Key Words: Islamic Azad University, self-productive university, entrepreneurial mentality, frustration of relying on absolute knowledge, economic and social missions.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

ارائه الگویی جهت توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی

 

سعید مظفری⁴، دکتر محمود ابوالقاسمی*⁵، دکتر غلامرضا شریفی راد⁶

 

(دریافت: 12/03/1401-پذیرش نهایی: 06/07/1401)

 

 

چکیده

نقش دانشگاه‌ها در توسعه اقتصادی و اجتماعی در سال‌های اخیر، موضوع بحث محققان و سیاست‌گذاران آموزش عالی بوده؛ به‌طوری‌که در نظر آنان، دانشگاه‌های کارآفرین به‌عنوان بازیگر کلیدی رقابت، رشد اقتصادی و ثروت شناخته می‌شوند. در این راستا پژوهش آمیختۀ (کیفی - کمی) حاضر، به ارائۀ الگویی برای توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته است. در بخش آمار کیفی، نمونه آماری شامل 20 نفرازمسئولان دانشگاه، مدیران کارآفرین، استادان، مدیران پارک علم و فناوری، متخصصان در حوزه کارآفرینی، مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های خصوصی، مسئولان آموزش بازرگانی، ریاست پارک علم و فناوری، مدیرعامل شرکت رباتیک و دانشجویان بودند که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند و مورد مصاحبه قرار گرفتند. نمونه بخش کمی نیز 365 نفر بود که به سؤالات پرسشنامه پاسخ دادند. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های بخش کیفی از فرایند کدگذاری (باز، محوری و انتخابی) و برای داده‌های بخش کمی از نرم‌افزار  Amosاستفاده شد. یافته‌های پژوهش در بخش کیفی، حاکی از آن بود که الگو، شامل ابعاد زیرساختی، مدیریتی، منابع انسانی محیطی و عملیاتی است. در بخش کمی هم شاخص‌های مدل، برازش مناسبی را نشان می‌دهند. سطح پوشش p value برابر با 0.313 بوده که بیانگر مناسب بودن برازش مدل است؛ از طرف دیگر، ریشۀ میانگین مربعات خطای برآورد- به‌عنوان شاخصی مهم- دارای مقدار 0.07 بوده که کمتر از 0.1 است؛ دیگرشاخص‌های برازش الگو مانند TLI92/0؛NFI 951/0؛ CFI 0.94؛ IFI 0.94؛ RFI 0.911 و شاخص کای اسکور بهنجارشده به درجه آزادی 1.45، نشان‌دهندۀ برازش مطلوب و تأیید الگو هستند.

واژه های کلیدی: دانشگاه آزاد اسلامی، دانشگاه خود مولد، ذهنیت کارآفرینانه، سرخوردگی اتکا بر مطلق دانش، مأموریت‌های اقتصادی و اجتماعی.

مقدمه

تغییرات سریع محیطی از مهم‌ترین چالش‌ها برای جامعه است و رقابت گسترده و روزافزون باعث شده است تا سازمان‌ها برای موفقیت به کارآفرینی روی بیاورند. سازمان‌ها به دنبال به‌کارگیری راهبردهای کارآفرینی و مبتنی بر نوآوری هستند و نیاز دارند که به عواملی همچون منابع انسانی توجه داشته باشند؛ سازمان‌ها در کنار ضرورت تفکر استراتژیک برای کارآفرینی به منابع انسانی- که این کارآفرینی را تولید می‌کنند- باید توجه داشته باشند؛ بنابراین، سازمان‌ها همیشه به خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی نیاز دارند و باید شرایطی را فراهم سازند که همه کارکنان ذهنیت کارآفرینی داشته باشند و به‌راحتی بتوانند فعالیت‌های کارآفرینی خود را به‌صورت جداگانه یا به‌عنوان بخشی از گروه انجام دهند (اسلام زاده و همکاران، 2019)؛ تعامل بین نوآوری، دانش و کارآفرینی محرک اصلی توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در جوامع مدرن است و پیامدهای عمده‌ای برای سیاست‌گذاری عمومی دارد (مالیربا و میکلوی⁷، 2019). کارآفرینی را می‌توان به‌طور گسترده‌ای به‌عنوان شناسایی و بهره‌برداری سازمان‌یافته از فرصت‌های جدید برای ایجاد و ضبط ارزش تعریف کرد. امروزه موضوع کارآفرینی و دانشگاه کارآفرین یا اکوسیستم مبتنی بر دانشگاه⁸⁹، یکی از مباحث مهم در حوزۀ مدیریت آموزش عالی است که بیشتر دانشگاه‌ها به آن توجه دارند (لاهیکاینن¹⁰، 2021). دانشگاه‌ها برای رسیدن به این مهم باید تلاش کنند؛ چون کارآفرینی، شرط بقا و توسعۀ مراکز آموزش عالی است (صفریانناوخی، 2019). علاوه بر این، سطح مدیریت و هرم مدیریت باید به‌درستی نگاشته شود. در بسیاری از سازمان‌ها ازجمله دانشگاه‌ها، هرم دارای ارتفاع زیادی است که باید کاهش یابد. بیشتر دانشگاه‌ها از فقدان ساختار سازمانی خاصی برای طراحی و اجرای برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و تبلیغی برای افزایش انگیزه و همچنین آگاهی نسبت به فعالیت‌های کارآفرینی رنج می‌برند. اکنون، رابطۀ خوبی بین دانشگاه و صنعت وجود ندارد (ایبگو و زبیرو¹¹، 2021). به نظر می‌رسد ظرفیت کافی در دانشگاه‌ها وجود دارد و زمینه برای تحقیق فراهم‌شده است. علاوه بر این، عدم ارتباط با صنعت یک مشکل بزرگ است که باید بیشتر موردتوجه قرار گیرد. امروزه به نظر می‌رسد که صنعت برای جبران عقب‌ماندگی، نیاز به دانشگاه و ارتباط با آن را در اولویت کاری خود قرار داده است (والش و هانگ¹²، 2014). در همین راستا فوس و گیبسون¹³ (2015) اشاره‌کرده‌اند که برای تأمین نیازهای اقتصادی در فضای رقابتی فزاینده، پویا و محیط دانش‌بنیان، جامعه به بخش آموزش عالی چالاک، متنوع و منعطف نیاز دارد. دانشگاه‌هامی‌توانندچالش‌های تأمین و دسترسی به منابع مالی و مقررات آموزشی و پژوهشی را با رهبری کارآفرینانه -که بیش‌ترین فایده را برای جامعه به ارمغان می‌آورد- حل کنند.

مدیران و افراد رده‌بالای دانشگاهی در کارآفرین شدن آن، نقش پراهمیت و ویژه‌ای دارند (استانیولیت¹⁴، 2021)؛ مدیران سازمان با ایجاد بسترهای مناسب در سازمان می‌توانند بر نوآوری و روندهای جدید کارآفرینی بیفزایند و باعث پرورش و تشویق کارکنان به فعالیت کارآفرینانه شوند (شائمی برزکی و محمدی، 2015). شدت نیاز به کارآفرینی در هر کشوری، باعث رونق اقتصادی آن کشور می‌شود و خیلی از افراد به خوداشتغالی تمایل دارند، کشورهای توسعه‌یافته هم از این قاعده مستثنی نیستند. در این میان، دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، نقش بسیار مهمی در آموزش افرادی دارند که بتوانند به‌راحتی بعد از گذراندن تحصیل خود بر رونق اقتصادی جامعه کمک کنند (نبی و لینان¹⁵، 2011). آموزش، فرایند کسب دانش، مهارت و تجربیات خاص توسط یک نفر است که تأثیرگذار می‌باشد. آموزش کارآفرینی، به دنبال فراهم کردن مواردی همچون دانش، مهارت و انگیزه برای تشویق موفقیت کارآفرینی در شرایط مختلف می‌باشد. آموزش کارآفرینی، یک فرایند یادگیری مادام‌العمراست که از اوایل دوره ابتدایی شروع می‌شود و پیشرفت می‌کند و تا دانشگاه ادامه می‌یابد. آموزش کارآفرینی، برای آموزش افراد طراحی‌شده است که مهارت‌ها و دانش‌هایی را -که قبل از شروع یک تجارت جدید باید بدانند- یاد می‌گیرند (نویکاکو¹⁶، 2013)؛ بنابراین توجه به فعالیت‌های آموزشی در هر کشوری، امری ضروری برای سرمایه‌گذاری است که هدف اصلی آن توسعه نیروی انسانی می‌باشد (فئولا¹⁷ و همکاران، 2020). هدف اصلی فعالیت‌های آموزشی، رشد آگاهی و توانایی بالقوه افراد می‌باشد. آموزش اصولی می‌تواند مانع بیکاری افراد شود؛ حتی دانشجویانی که فارغ‌التحصیل دانشگاهی هستند علی‌رغم اینکه آموزش علمی زیادی را دیده‌اند باز قادر به یافتن و یا ایجاد شغل مناسب در جامعه نیستند. یکی از راهکارهای اصولی این است که افراد، توانایی و نیاز به خوداشتغالی و کارآفرینی را در خود، شکوفا کنند (آدجی مولا و اولفان¹⁸، 2009).

در برنامه‌های سوم، چهارم، پنجم و ششم توسعه اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی کشور با توجه به موضوع کارآفرینی، طرح توسعه کارآفرینی در دانشگاه‌های کشور تصویب ‌شده که به فعالیت‌هایی در سطح برخی از دانشگاه‌های کشور منجر شده است. همگام با سایر کشورهای آسیایی و آمریکایی، ایران هم بر اساس برنامه مذکور- که با عنوان توسعه کارآفرینی در دانشگاه‌های کشور از سال 1379 تدوین گردیده و تا سال 1400 را در نظر گرفته- قصد کرده است که به توسعه کارآفرینی در دانشگاه‌های خود بپردازد. در این برنامه، ورزات علوم تحقیقات و فن‌آوری به‌منظور ایجاد بستر مناسب برای ترویج کارآفرینی در دانشگاه‌های کشور، پیگیری‌های لازم را انجام داده و بخشنامه‌ای برای کلیه واحدهای دانشگاهی ابلاغ کرده که برگزاری دوره‌های آموزش کارآفرینی و ارائه واحد درسی کارآفرینی را برای دانشجویان الزامی کرده است (مرادی پردنجانی و جعفری، 2013).

در این پژوهش، الگویی برای توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی ارائه می‌شود؛ اجرای این الگو در سطح دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند به فرایند تحقیق و توسعه کمک کند و منجر به انتقال فناوری از دانشگاه به صنعت و تجاری‌سازی تحقیقات شود و مهم‌تر اینکه، زمینه‌ساز افزایش استقلال مالی دانشگاه از شهریه‌های دریافتی از دانشجویان گردد. البته می‌تواند خلاقیت، استعداد پروری و خوداشتغالی را برای خود دانشجویان این دانشگاه به همراه داشته باشد.

الف) کارآفرینی: کارآفرینی به‌عنوان یک فرایند، شامل شناخت، ارزیابی و بهره‌برداری از فرصت‌ها برای معرفی محصولات جدید، در دسترس و جذب افراد است و چگونگی کشف، ارزشیابی و بهره‌برداری از فرصت‌هایی را -که موجب خلق کالا و خدمات جدید می‌شود- نیز شامل می‌گردد. امروزه عنوان کارآفرین به فردی نوآور و توسعه‌دهنده اطلاق می‌شود که فرصت‌های موجود در بازار را کشف و از آن‌ها بهره‌برداری می‌نماید. کارآفرینی واقعی زمانی اتفاق می‌افتد که افراد راه‌های معمولی و همیشگی تفکر و عمل را کنار گذاشته و با نگاهی نو و متفاوت راه‌ها و ایده‌های جدید را که می‌تواند پاسخگوی نیازهای مشتری و بازار باشد به کار گیرد. مفهوم کارآفرینی بر مبنای موقعیت و محیط به ویژگی‌هایی؛ ازجمله دسترسی به منابع و قواعد و تسهیل در روابط و امکانات مالی و اقتصادی مربوط است؛ بنابراین کارآفرینی فراتر از شغل و حرفه است و می‌توان آن را یک شیوه زندگی دانست. کارآفرینی روش ادارۀ فرصت‌ها بدون در نظر گرفتن منابع موجود و قابل‌انتقال فعلی است. کارآفرینی، فرایند توسعۀ موقعیت و اقدام نوآورانه با پذیرش ریسک در یک سازمان و به‌طور مستقل است (سیمیئون¹⁹ و همکاران، 2018).

ب) کارآفرینی دانشگاهی: کارآفرینی دانشگاهی، به‌عنوان پلی میان کارآفرینی و انتقال فناوری، در یک محیط دانشگاهی در نظر گرفته می‌شود (گرزیبوسکا و برززینسکی²⁰، 2015). حل مسائل علمی جامعه، دولت و بنگاه‌ها، ایجاد زمینۀ توسعۀ نوآوری در اعضای دانشگاه، عرضۀ نتایج تحقیقات دانشگاهی به بازار، تولید و عرضۀ فناوری جدید و نوآوری در گسترش مرزهای دانش بشری را کارآفرینی دانشگاهی می‌گویند (استبرو²¹ و همکاران، 2012). لسترا²² (2006) کارآفرینی دانشگاهی عبارت است از: پرداختن دانشگاه‌ها و اعضای هیئت‌علمی آن‌ها به فعالیت‌های تجاری؛ مانند همکاری‌های دانشگاه و صنعت، سرمایه‌گذاری در شرکت‌های مبتنی بر دانشگاه، حمایت از شرکت‌های در مرحله رشد مبتنی بر دانشگاه، تأسیس شرکت‌های نوپا به کوشش دانشگاهیان، به‌کارگیری هم‌زمان اعضای هیئت‌علمی در دانشگاه و شرکت‌ها. دریکی از جدیدترین تعریف‌ها، کارآفرینی دانشگاهی فرایندی در راستای افزایش ارزش اقتصادی دستاوردهای علمی، انتقال و کاربرد بین دانشگاه و کسب‌وکار دانسته شده است (هوسینگر²³ و همکاران، 2020).

ج) دانشگاه کارآفرین: دانشگاه کارآفرین عبارت است از: کلیه رفتارهای کارآفرینان دانشگاهی؛ مانند ایجاد شرکت‌های جدید در دانشگاه، ایجاد مراکزی برای پژوهش و تمهیداتی برای حفظ دارایی‌های فکری و واگذاری حق امتیاز کارهای انجام‌شده در دانشگاه(برانستین و ریلن²⁴، 2014). یونسکو²⁵ (2004) دانشگاه کارآفرین را چنین تعریف نموده است: دانشگاهی است که به دانشجویان آموزش دهد تا آن‌ها کارآفرین شوند و در خود، ساختار کارآفرینانه ایجاد نمایند، در سطح دانشگاه و جامعه، فرهنگ کارآفرینی را ایجاد و توسعه دهد و در استادان، کارکنان و دانشجویان نگرش‌های کارآفرینانه ایجاد کند و مهارت‌های کارآفرینی را در آن‌ها پرورش دهد. بر اساس نظرات بلنکر²⁶ و همکاران (2006) دانشگاه کارآفرین می‌تواند به‌عنوان سازمانی انعطاف‌پذیر تعریف شود که با محیط اقتصادی و اجتماعی تعامل دارد و با تغییر فرهنگ‌سازمانی، به انتقال فناوری و تجاری‌سازی دست می‌زند. در اصل، دانشگاه کارآفرین مؤسسه‌ای است که بنیاد رشد و توسعۀ محلی و ملی را به‌واسطۀ همکاری نزدیک و مستمر با محیط اطراف ایجاد می‌کند.

د) مرور پیشینه‌های پژوهشی: پژوهشگرانی درزمینۀ کارآفرینی در دانشگاه مطالعه داشته‌اند که می‌توان به کارولینا²⁷ (2021)، گازمن²⁸ (2021)، هوئزو-پونس و همکاران²⁹ (2021)، وانگ³⁰ و همکاران (2021)، پوگ³¹ و همکاران (2018)، بیکس³² و همکاران (2016)، اشاره نمود. کارولینا به این نتیجه رسیده است که دانشگاه‌ها قهرمانان نسل تغییرات هستند که به نفع جوامع خود فعالیت می‌کنند. در این پژوهش اشاره‌شده که کارآفرینان دانشگاهی نه‌تنها به تولید ثروت فکر می‌کنند بلکه تلاش شان بر این است که به رفع نابرابری‌های اجتماعی هم کمک کنند. گازمن نوشته است که ادغام دانش و مهارت‌های شغلی، دانشجویان را به ابزارهای کارآفرینی مجهز می‌کند. هوئزو-پونس و همکاران در اثر خود به این نکته رسیده‌اند که در آموزش کارآفرینی در دانشگاه، باید به مؤلفه‌ها و شایستگی‌های عاطفی توجه ویژه‌ای شود. وانگ و همکاران، عوامل مؤثر بر شکل‌گیری اکوسیستم کارآفرینی دانشگاهی را بررسی کرده‌اند؛ از دیدگاه آن‌ها، فرهنگ، چشم‌انداز روشن و تعهدات بلندمدت و نوع رهبری دانشگاهی ازجمله این عوامل هستند. ازنظر پوگ و همکاران برنامه‌های آموزش کارآفرینی، اجرای پروژه‌های واقعی با رویکرد کسب‌وکار، مراکز رشد، برگزاری کنفرانس‌های جهانی از عوامل توسعۀ دانشگاه به سمت کارآفرینی است. بیکس و همکاران با نظرسنجی از مدیران دانشگاهی و مراکز رشد نشان دادند که کسب‌وکارهای دانشجویی، فعالیت مراکز رشد، ارائۀ خدمات مشاوره‌ای، آموزش کارآفرینی با روش مربیگری، دفتر انتقال فناوری، مراکز نوآوری و همکاری با ذی‌نفعان بیرونی در توسعه دانشگاه کارآفرین مؤثر می‌باشند. هدف این پژوهش، ارائه الگویی برای دانشگاه آزاد اسلامی در جهت عملیاتی شدن کارآفرینی در بین دانشجویان می‌باشد؛ همان‌طور که در پیشینه‌های پژوهش مشخص است در کنار آموزش‌های علمی، توجه دانشگاه به بخش مهمی از بازار جامعه که از طریق دانشجویان برطرف می‌شود و آن، مستلزم برنامه‌ریزی مدون و اصولی مسئولان دانشگاه می‌باشد تا عرصه را برای دانشجویان مستعد فراهم سازد؛ با توجه به این توضیحات، در این پژوهش، الگویی جهت توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی ارائه می‌شود.

 

ابزار و روش

روش تحقیق استفاده‌شده در این پژوهش، از نوع آمیخته )کیفی-کمی) می‌باشد. در بخش کیفی، به طراحی الگوی توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی پرداخته شد؛ روش نمونه‌گیری در بخش کیفی، غیر تصادفی و از نوع هدفمند در دسترس بود. تعداد جامعه آماری در مرحله کیفی، شامل 20 نفر از مسئولان دانشگاه، مدیران کارآفرین، استادان، مدیران پارک علم و فناوری، متخصصان حوزه کارآفرینی، مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان، شرکت‌های خصوصی، مسئولان آموزش بازرگانی، ریاست پارک علم و فناوری، مدیرعامل شرکت رباتیک و دانشجویان بودند. نمونه‌گیری در این روش، هدفمند و در دسترس بود. در بخش کیفی، محقق از مصاحبه- به‌صورت نیمه ساختاریافته- به‌عنوان ابزار پژوهش استفاده کرد. تجزیه ‌و تحلیل مصاحبه‌ها از طریق کدگذاری انجام شد. قابلیت اعتماد با تکنیک بازبینی اعضا صورت پذیرفت؛ بدین‌صورت که پژوهشگر، نسخه کدها و مدل پژوهش را در اختیار تعدادی از استادان کارآفرینی قرارداد و پس از بررسی این افراد، پیشنهادهای آن‌ها را در جهت اصلاح و بهبود مدل مورد توجه قرار داد و بعد از اصلاح مدل به تأیید و توافق نهایی رسید. در بخش کمی نیز، بوسیلۀ پرسشنامۀ محقق ساخته، به رتبه‌بندی عوامل مؤثر بر توسعه کارآفرینی و عملیاتی کردن آن در دانشگاه پرداخته شد؛ در این بخش حجم نمونه با استفاده از جدول مورگان 365 نفر تعیین شد و به شیوه نمونه‌گیری تصادفی خوشه‌ای، مورد گزینش قرار گرفت. بر اساس خروجی مصاحبه‌های بخش کیفی اقدام به تدوین پرسشنامه شد تا رتبه‌بندی انجام گردد. این پرسشنامه دارای 5 عامل بود که عبارتند از: زیرساختی، مدیریتی، منابع انسانی، محیطی و عملیاتی؛ و 52 مؤلفه که در طیف 5 درجه‌ای لیکرت، شامل گزینه‌های خیلی کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی زیاد، جای گرفت. روایی محتوایی پرسشنامه، توسط 5 نفر از استادان دانشگاهی متخصص در کارآفرینی موردبررسی قرار گرفت. پایایی پرسشنامه هم از طریق آزمون آلفای کرونباخ موردمحاسبه قرار گرفت که 0.89 شد. با توجه به این‌که مقدار ضریب آلفا بیش از αقابل‌قبول (0.7<α) است، نشان می‌دهد، پرسشنامه استفاده‌شده از پایایی و قابلیت اطمینان مناسبی برخوردار می‌باشد. برای تجزیه‌وتحلیل داده‌های این بخش، از آمار توصیفی (شاخص‌های مرکزی) و استنباطی در قالب نرم‌افزار Amos استفاده‌شده است.

 

یافته‌ها

الف) بخش کیفی

مرحله اول: کدگذاری باز

در مرحلۀ کدگذاری باز، پژوهشگر بوسیلۀ مصاحبه از نمونه آماری پژوهش، کدهای مختلفی را استخراج کرد. کدهای به‌دست‌آمده در این مرحله 172 بود که ثبت شد. سپس کدهایی که ازلحاظ محتوا مشابه بودند تلفیق شدند. در این مرحله تمام کدهای استخراج‌شده در جدول 1 ذکرشده است.

 

جدول شماره 1: کدهای به‌دست‌آمده در مرحله کدگذاری باز

Table 1: Codes obtained in the open coding stage

تأکید بر مدرک‌گرایی تا کارآفرینی	به‌کارگیری استارتاپ ها	حمایت مسئولیت دانشگاهی و دولتی از تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی دانشجویان
نبود تفکر استراتژیک	توسعه و فرهنگ‌سازی کارآفرینی	همکاری هیئت‌رئیسه دانشگاه در امر تحقیق و توسعه کارآفرینی
نداشتن هدف واضح در حوزه کارآفرینی	تشخصی مدیران از فرصت‌های کارآفرینی	توجه مسئولین به نگاه کارآفرینانه و توان تصمیم‌گیری و اجرایی کردنایده‌ها در جذب نیروی انسانی
کاهش کسب مهارت کارآفرینی	به‌کارگیری تکنیک‌های مختلف کارآفرینی	ارتباط مدیریت صنایع با افراد آگاه به مسائل دانشگاه و صنعت
ماهیت تئوری بودن تا عملی بودن دانشگاه در بخش کارآفرینی	نیازسنجی دانشگاه از دانشجویان خلاق	ترغیب اعضای هیأت‌علمی به تأسیس واحدهای انشعابی کسب‌وکار
کم‌توجهی به تجاری‌سازی ایده‌های خلاق دانشجویان	افزایش علاقه در بین دانشجویان	تعاملات افراد و سازمان‌ها با دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی
نداشتن شناخت کافی از جامعه در بخش کارآفرینی	برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در حوزه کارآفرینی در دانشگاه	ارتباط بین افراد خلاق در حوزه کارآفرینی با یکدیگر
نبود ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دانشگاه با صنایع بیرون دستی	تأکید مدیران دانشگاه بر شایسته‌سالاری	ارتقای سطح عمومی مهارت‌های کسب‌وکارفارغ‌التحصیلان دانشگاه
نبود نظامی برای ابزار انگیزشی در دانشگاه	همکاری دانشگاه با دانشجویان فارغ‌التحصیل	توسعه تیم‌های کارآفرین در دانشگاه
فرهنگ‌سازی کم از کارآفرینی	قابیلت رقابت دانشجویان دانشگاه آزاد با سایر دانشگاه‌ها	کاربرد ایده‌های خلاق دانشجویان در صنایع کشور
درک کم از اهمیت کارآفرینی در دانشگاه‌ها	آشنایی دانشجویان با مشاغل مختلف	کشف استعدادهای کارآفرینی دانشگاه
نبود همکاری در کار تیمی	آشنایی با قوانین راه‌اندازی کسب‌وکار	تأکید دانشگاه بر کار تیمی و عملیاتی کردن کارآفرینی
عملی نکردن همکاری دانشگاه با صنعت	آشنایی با مشاغل موردنیاز در جامعه	تقویت ویژگی‌های فناورانه دانشجویان دانشگاه
وابستگی دانشگاه‌ها به بودجه دولت	توانایی خودارزیابی	تعامل اجتماعی دانشجویان و اساتید دانشگاه با صنعت گران
نبود فضای رقابتی در بین دانشجویان	توانایی اجرا و پیاده‌سازی ایده‌ها	محیط مثبت دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی
نبود زیرساخت لازم در حوزه کارآفرینی	کمبود اطلاعات	همکاری مدیران دانشگاه با صنایع برای توسعه کارآفرینی
حمایت ناکافی از ثبت اختراعات توسط دانشجویان	نبود بروکراسی در دانشگاه	طرح و توسعه شفاف دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی در بین دانشجویان
ضعیف عمل کردن اساتید در حوزه کارآفرینی	وجود سیاست‌های مختلف در دانشگاه	ارائه خدمات جدید و نوآور دانشجویان دانشگاه آزاد
قوانین پیچیده و متعدد در دانشگاه	پرورش کارآفرینان دانشگاهی	تقویت و توسعه پارک‌ها و مراکز رشد در جوار واحدهای دانشگاه
کارآفرین نبودن دانشجویان فارغ‌التحصیل	انعطاف‌پذیری و آمادگی ساختار سازمانی دانشگاه بر توسعه کارآفرینی	فراهم‌سازی بستر خودشناسی شغلی در دانشجویان
عدم برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای خلق ایده‌های جدید	استراتژی دانشگاه برای سرمایه‌گذاری و کارآفرینی	توسعۀ دفاتر کارآفرینی و انتقال فنّاوری در دانشگاه
تئوریک بودن دانشگاه به‌جای عملی کردن	ایجاد دانشگاهی به‌عنوان یک سازمان یادگیرنده و یاد دهنده کارآفرینی	گسترش فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه
نبود مدیران با روحیه ریسک‌پذیری در بخش عملی کردن ایده‌های دانشجویان	قوانین و مقررات اداری و آموزشی در دانشگاه	تقویت تحقیق و توسعۀ دانشگاهی در بین دانشجویان فعال دانشگاه
نیاز به مدیران آینده‌نگر	ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی برای جذب منابع مالی خارجی	شناخت کامل دانشگاه آزاد اسلامی از محیط بیرونی (فضای کسب‌وکار سازمان‌ها و صنایع)
اختصاص کمک‌هزینه برای دانشجویان کارآفرینی	تناسب توانایی‌های فارغ‌التحصیلان با نیازهای بازار کار	تغییر در فرآیند آموزش و پژوهش در حوزه کارآفرینی در دانشگاه
الگو و برندسازی افراد کارآفرین	فراهم‌سازی بستر نرم‌افزاری لازم در دانشگاه برای پژوهش و کارآفرینی	استراتژی رقابتی دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی
نگرش مدیران به کارآفرینی	وجود زیرساخت‌ها و سخت‌افزارهای فناوری اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش	لزوم داشتن برنامه استراتژیک در جهت عملیاتی کردن کارآفرینی در سطح دانشگاه
خلق فرصت‌های جدید برای دانشجویان	نگرش خوش‌بینانه دانشگاه بر عملیاتی کردن کارآفرینی	اتخاذ راه‌حل‌های جدید برای عملیاتی کردن کارآفرینی
درآمدزایی دانشجویان از طریق کارآفرینی	باور داشتن مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی به کیفیت تحقیقات و توان پژوهشی هیأت‌علمی	مهارت لازم دانشجویان دانشگاه برای تولید کالا و خدمات نوین
اصلاح قوانین سخت‌گیرانه برای فرصت سازی دانشجویان	آشناسازی هیأت‌علمی و دانشجویان با قوانین و مقررات اداری حاکم بر فضای کسب‌وکار	وجود سند جامع برای حرکت دانشگاه به سمت کارآفرینی
انعطاف‌پذیر بودن ساختار مدیریتی دانشگاه	پذیرش و حمایت از ایده‌های عملی نوآور توسط دانشگاه‌ها	وجود آزادی علمی و استقلال دانشگاه برای اصلاح ساختار کارآفرینی
داشتن محیطی حمایتی از دانشجویان	فرهنگ‌سازی اصولی در دانشگاه برای فعالیت‌های خلاق و برتر	پیگیری نوآوری‌های دانشجویان دانشگاه تا مرحله ثبت آن‌ها
آموزش استادان و کارکنان دانشگاه برای ترقی دانشگاه	رویه‌های مناسب برای عملیاتی کردن کارآفرینی در دانشگاه	ایجاد شرکت‌های انشعابی از نوآوری‌های درون دانشگاه
کیفیت آموزش و تدریس کارآفرینی در دانشگاه	وجود قوانین شفاف در زمینه مالکیت فکری دستاوردهای تحقیقاتی مشترک میان صنعت و دانشگاه	اختصاص زمان کافی برای تحقیقات دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تا رسیدن به مرحله تجاری
تأکید بر مدرک‌گرایی تا کارآفرینی	همکاری دانشگاه با دانشجویان خلاق (تأمین بودجه، ابزار و تسهیلات)	ایجاد زمینه تبادل اطلاعات علمی و فنی بین دانشگاه و واحدهای صنعتی

مرحله دوم: کدگذاری محوری

در این مرحله، پژوهشگران به طبقه‌بندی کدهای به‌دست‌آمده از مرحله قبل پرداخته و 16 مفهوم را کدگذاری محوری کردند.

 

جدول شماره 2: مفاهیم تولیده شده در مرحله کدگذاری محوری

Table 2: Concepts produced in the axial coding phase

مفاهیم	کد اولیه
نقش ساختار دانشگاهی در پرورش کارآفرینان دانشگاهی	استراتژی اصولی برای کارآفرینی
انعطاف‌پذیری و آمادگی ساختار سازمانی دانشگاه برای توسعه کارآفرینی
قوانین و مقررات اداری و آموزشی در دانشگاه
ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی برای جذب منابع مالی خارجی	جذب سرمایه‌گذار
استراتژی دانشگاه برای سرمایه‌گذاری و کارآفرینی
انعطاف‌پذیری و آمادگی ساختار سازمانی دانشگاه برای توسعه کارآفرینی	انعطاف‌پذیری دانشگاه
تناسب توانایی‌های فارغ‌التحصیلان با نیازهای بازار کار
ایجاد دانشگاهی به‌عنوان یک سازمان یادگیرنده و یاد دهنده کارآفرینی
فراهم‌سازی بستر نرم‌افزاری لازم در دانشگاه برای پژوهش و کارآفرینی	زیرساخت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
وجودزیرساخت‌ها و سخت‌افزارهای فناوری اطلاعات موردنیاز برای پژوهش
نگرش خوش‌بینانه دانشگاه نسبت به عملیاتی کردن کارآفرینی	نگاه مثبت مدیریتی به کارآفرینی در دانشگاه
باور داشتن مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی به کیفیت تحقیقات و توان پژوهشی هیأت‌علمی
پذیرش و حمایت از ایده‌های عملی نوآور توسط دانشگاه‌ها
فرهنگ‌سازی اصولی در دانشگاه برای فعالیت‌های خلاق و برتر	سطح علم اساتید و باور کارآفرینی
آشنا سازی هیأت‌علمی و دانشجویان با قوانین و مقررات اداری حاکم بر فضای کسب‌وکار
ارتباط مدیریت صنایع با افراد آگاه به مسائل دانشگاه و صنعت	ارتباط مدیریت با صنایع مختلف
رویه‌های مناسب برای عملیاتی کردن کارآفرینی در دانشگاه
وجود قوانین شفاف در زمینه مالکیت فکری دستاوردهای تحقیقاتی مشترک میان صنعت و دانشگاه	حمایت مدیران از مالکیت فکری
حمایت دانشگاه از دانشجویان خلاق (تأمین بودجه، ابزار و تسهیلات)
حمایت مسئولیت دانشگاهی و دولتی از تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی دانشجویان
همکاری هیأت‌رئیسه دانشگاه در امر تحقیق و توسعه کارآفرینی
توان تصمیم‌گیری و اجرایی کردن ایده‌ها در جذب نیروی انسانی
تعاملات افراد و سازمان‌ها با دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی	تعامل دانشجویان با محیط بیرون
تعامل اجتماعی دانشجویان و استادان دانشگاه با صنعتگران
ارتباط بین افراد خلاق در حوزه کارآفرینی با یکدیگر
ارتقای سطح عمومی مهارت‌های کسب ‌و کار فارغ‌التحصیلان دانشگاه	ویژگی فناورانه دانشجویان
توسعۀ تیم‌های کارآفرین در دانشگاه
کاربرد ایده‌های خلاق دانشجویان در صنایع کشور
کشف استعدادهای کارآفرینی در دانشگاه
تأکید دانشگاه بر کار تیمی و گروهی در زمینه کارآفرینی
تقویت ویژگی‌های فناورانه دانشجویان دانشگاه
محیط مثبت دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی	بسترسازی محیطی نوآورانه
همکاری مدیران دانشگاه با صنایع برای توسعه کارآفرینی
طرح و توسعه شفاف دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی در بین دانشجویان
ارائه خدمات جدید و نوآورانه به دانشجویان دانشگاه آزاد
تقویت و توسعه پارک‌ها و مراکز رشد در جوار واحدهای دانشگاه
فراهم‌سازی بستر خودشناسی شغلی در دانشجویان
توسعۀ دفاتر کارآفرینی و انتقال فنّاوری در دانشگاه
گسترش فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه
تقویت تحقیقو توسعۀدانشگاهی در بین دانشجویان فعال دانشگاه
شناخت کامل دانشگاه آزاد اسلامی از محیط بیرونی (فضای کسب‌وکارسازمان‌ها و صنایع)
تغییر در فرآیند آموزش و پژوهش در حوزه کارآفرینی در دانشگاه	عملیاتی
اتخاذ راه‌حل‌های جدید برای عملیاتی کردن کارآفرینی	محیط رقابتی
استراتژی رقابتی دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی
لزوم داشتن برنامه استراتژیک در جهت عملیاتی کردن کارآفرینی در سطح دانشگاه
پیگیرینوآوری‌های دانشجویان دانشگاه تا مرحله ثبت آن‌ها	سند راهبردی برای توسعه کارآفرینی
وجود سند جامع برای حرکت دانشگاه به سمت کارآفرینی
مهارت لازم دانشجویان دانشگاه برای تولید کالا و خدمات نوین	افزایش مهارت و آزادی عمل
وجود آزادی علمی و استقلال دانشگاه برای اصلاح ساختار کارآفرینی
اختصاص زمان کافی برای تحقیقات دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تا رسیدن به مرحله تجاری
ایجاد زمینه تبادل اطلاعات علمی و فنی بین دانشگاه و واحدهای صنعتی	تعاملات درونی و بیرونی
ایجادشرکت‌های انشعابی از نوآوری‌های درون دانشگاه

 

مرحله سوم: کدگذاری انتخابی

پژوهشگران در مرحله سوم، ارتباطی منطقی و علّی بین مفاهیم و مقوله‌ها برقرار نمودند.

 

جدول شماره 3: مفاهیم اولیه و مقولات عمده به دست آمده در مرحله کدگذاری انتخابی

Table 3: Primary concepts and major categories obtained in the selective coding stage

مفاهیم concepts	کد اولیه Initial code	مقوله category
نقش ساختار دانشگاهی در پرورش کارآفرینان دانشگاهی	استراتژی اصولی برای کارآفرینی	فراهم کردن امکانات و زیرساخت‌ها در محیط دانشگاه
انعطاف‌پذیری و آمادگی ساختار سازمانی دانشگاه برای توسعه کارآفرینی
قوانین و مقررات اداری و آموزشی در دانشگاه
ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی برای جذب منابع مالی خارجی	جذب سرمایه‌گذار
استراتژی دانشگاه برای سرمایه‌گذاری و کارآفرینی
انعطاف‌پذیری و آمادگی ساختار سازمانی دانشگاه برای توسعه کارآفرینی	انعطاف‌پذیری دانشگاه
تناسب توانایی‌های فارغ التحصیلانبا نیازهای بازار کار
ایجاد دانشگاهی به‌عنوان یک سازمان یادگیرنده و یاد دهنده کارآفرینی
فراهم‌سازی بستر نرم‌افزاری لازم در دانشگاه برای پژوهش و کارآفرینی	زیرساخت سخت‌افزاری و نرم‌افزاری
وجودزیرساخت‌ها و سخت‌افزارهای فناوری اطلاعات مورد نیاز برای پژوهش
نگرش خوش‌بینانه دانشگاه نسبت به عملیاتی کردن کارآفرینی	نگاه مثبت مدیریتی به کارآفرینی در دانشگاه	توانمندی مدیریت دانشگاه
باور داشتن مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی به کیفیت تحقیقات و توان پژوهشی هیئت علمی
پذیرش و حمایت از ایده‌های عملی نوآور توسط دانشگاه‌ها
فرهنگ‌سازی اصولی در دانشگاه برای فعالیت‌های خلاق و برتر	سطح علم اساتید و باور کارآفرینی
آشنا سازی هیئت‌علمی و دانشجویان با قوانین و مقررات اداری حاکم بر فضای کسب‌وکار
ارتباط مدیریت صنایع با افراد آگاه به مسائل دانشگاه و صنعت	ارتباط مدیریت با صنایع مختلف
رویه‌های مناسب برای عملیاتی کردن کارآفرینی در دانشگاه
وجود قوانین شفاف در زمینه مالکیت فکری دستاوردهای تحقیقاتی مشترک میان صنعت و دانشگاه	حمایت مدیران از مالکیت فکری
حمایت دانشگاه از دانشجویان خلاق (تأمین بودجه، ابزار و تسهیلات)
حمایت مسئولان دانشگاهی و دولتی از تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی دانشجویان
همکاری هیأت‌رئیسه دانشگاه در امر تحقیق و توسعه کارآفرینی
توان تصمیم‌گیری و اجرایی کردن ایده‌ها در جذب نیروی انسانی
تعاملات افراد و سازمان‌ها با دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی	تعامل دانشجویان با محیط بیرون	منابع انسانی قوی
تعامل اجتماعی دانشجویان و استادان دانشگاه با صنعتگران
ارتباط بین افراد خلاق در حوزه کارآفرینی با یکدیگر
ارتقای سطح عمومی مهارت‌های کسب‌وکارفارغ‌التحصیلان دانشگاه	ویژگی فناورانه دانشجویان
توسعۀ تیم‌های کارآفرین در دانشگاه
کاربرد ایده‌های خلاق دانشجویان در صنایع کشور
کشف استعدادهای کارآفرینی در دانشگاه
تأکید دانشگاه بر کار تیمی و گروهی در زمینه کارآفرینی
تقویت ویژگی‌های فناورانه دانشجویان دانشگاه
محیط مثبت دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی	بسترسازی محیطی نوآورانه	محیطی مثبت
همکاری مدیران دانشگاه با صنایع برای توسعه کارآفرینی
طرح و توسعه شفاف دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی در بین دانشجویان
ارائه خدمات جدید و نوآورانه به دانشجویان دانشگاه آزاد
تقویت و توسعه پارک‌ها و مراکز رشد در جوار واحدهای دانشگاه
فراهم‌سازی بستر خودشناسی شغلی در دانشجویان
توسعۀ دفاتر کارآفرینی و انتقال فنّاوری در دانشگاه
گسترش فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه
تقویت تحقیق و توسعۀدانشگاهی در بین دانشجویان فعال دانشگاه
شناخت کامل دانشگاه آزاد اسلامی از محیط بیرونی (فضای کسب‌وکارسازمان‌ها و صنایع)
تغییر در فرآیند آموزش و پژوهش در حوزه کارآفرینی در دانشگاه	عملیاتی	عملیاتی سازی کارآفرینی
اتخاذ راه‌حل‌های جدید برای عملیاتی کردن کارآفرینی	محیط رقابتی
استراتژی رقابتی دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی
لزوم داشتن برنامه استراتژیک در جهت عملیاتی کردن کارآفرینی در سطح دانشگاه
پیگیری نوآوری‌های دانشجویان دانشگاه تا مرحله ثبت آن‌ها	سند راهبردی برای توسعه کارآفرینی
وجود سند جامع برای حرکت دانشگاه به سمت کارآفرینی
مهارت لازم دانشجویان دانشگاه برای تولید کالا و خدمات نوین	افزایش مهارت و آزادی عمل
وجود آزادی علمی و استقلال دانشگاه برای اصلاح ساختار کارآفرینی
اختصاص زمان کافی برای تحقیقات دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تا رسیدن به مرحله تجاری
ایجاد زمینه تبادل اطلاعات علمی و فنی بین دانشگاه و واحدهای صنعتی	تعاملات درونی و بیرونی
ایجاد شرکت‌های انشعابی از نوآوری‌های درون دانشگاه

 

همان‌طورکه در جدول فوق مشاهده می‌شود پژوهشگران، کدهای به‌دست‌آمده را در قالب مفهوم دسته‌بندی کردند و برای هرکدام از مفاهیم، مقوله اصلی پژوهش را بیان کردند؛ مقوله‌های به‌دست‌آمده؛ شامل فراهم کردن امکانات و زیرساخت‌ها در محیط دانشگاه، توانمندی مدیریت دانشگاه، منابع انسانی قوی، محیطی مثبت و عملیاتی سازی کارآفرینی می‌باشد که مفاهیم اصلی پژوهش را نشان می‌دهند.

 

جدول شماره 4: توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی

Table 3: Development and operationalization of entrepreneurship in Islamic Azad University

ردیف	عوامل	کدها
1	عوامل مداخله‌گر	نبود تفکر استراتژیک
2		نداشتن هدف واضح در حوزه کارآفرینی
3		کاهش کسب مهارت کارآفرینی
4		ماهیت تئوری بودن تا عملی بودن دانشگاه در بخش کارآفرینی
5		کم‌توجهی به تجاری‌سازی ایده‌های خلاق دانشجویان
6		نداشتن شناخت کافی از جامعه در بخش کارآفرینی
7		نبود ارتباط مستقیم و غیرمستقیم دانشگاه با صنایع بیرون دستی
8		نبود نظامی برای ابزار انگیزشی در دانشگاه
9		فرهنگ‌سازی کم از کارآفرینی
10		درک کم از اهمیت کارآفرینی در دانشگاه‌ها
11		نبود همکاری در کار تیمی
12		عملی نکردن همکاری دانشگاه با صنعت
13		وابستگی دانشگاه‌ها به بودجه دولت
14		نبود فضای رقابتی در بین دانشجویان
15		نبود زیرساخت لازم در حوزه کارآفرینی
16		حمایت ناکافی از ثبت اختراعات توسط دانشجویان
17		ضعیف عمل کردن استادان در حوزه کارآفرینی
18		قوانین پیچیده و متعدد در دانشگاه
19		کارآفرین نبودن دانشجویان فارغ‌التحصیل
20		عدم برگزاری کارگاه‌های آموزشی برای خلق ایده‌های جدید
21		نبود مدیران با روحیه ریسک‌پذیری در بخش عملی کردن ایده‌های دانشجویان
22		نیاز به مدیران آینده‌نگر
1	عوامل علی	فراهم کردن امکانات و زیرساخت‌ها در محیط دانشگاه، توانمندی مدیریت دانشگاه، منابع انسانی قوی، محیطی مثبت و عملیاتی سازی کارآفرینی
2	عوامل زمینه‌ای	نگرش خوش‌بینانه دانشگاه بر عملیاتی کردن کارآفرینی
3		باور داشتن مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی به کیفیت تحقیقات و توان پژوهشی هیأت‌علمی
4		فرهنگ‌سازی اصولی در دانشگاه برای فعالیت‌های خلاق و برتر
5		کشف استعدادهای کارآفرینی دانشگاه
6		فراهم‌سازی بستر خودشناسی شغلی در دانشجویان
7		اختصاص زمان کافی برای تحقیقات دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تا رسیدن به مرحله تجاری
8		ایجاد زمینه تبادل اطلاعات علمی و فنی بین دانشگاه و واحدهای صنعتی
9		اختصاص کمک‌هزینه برای دانشجویان کارآفرینی
10		به‌کارگیری استارت اپ ها
11		تشخیص مدیران از فرصت‌های کارآفرینی
12		آشنایی با مشاغل مورد نیاز در جامعه
1	عوامل راهبردی	انعطاف‌پذیری و آمادگی ساختار سازمانی دانشگاه بر توسعه کارآفرینی
2		کاهش قوانین و مقررات اداری و آموزشی در دانشگاه
3		ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی برای جذب منابع مالی خارجی
4		آشنا سازی هیأت‌علمی و دانشجویان با قوانین و مقررات اداری حاکم بر فضای کسب‌وکار
5		وجود قوانین شفاف در زمینه مالکیت فکری دستاوردهای تحقیقاتی مشترک میان صنعت و دانشگاه
6		همکاری هیأت‌رئیسه دانشگاه در امر تحقیق و توسعه کارآفرینی
7		ارتباط مدیریت صنایع با افراد آگاه به مسائل دانشگاه و صنعت
8		طرح و توسعه شفاف دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی در بین دانشجویان
9		شناخت کامل دانشگاه آزاد اسلامی از محیط بیرونی (فضای کسب‌وکارسازمان‌ها و صنایع)
10		استراتژی رقابتی دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی
11		اتخاذ راه‌حل‌های جدید برای عملیاتی کردن کارآفرینی
12		ایجاد شرکت‌های انشعابی از نوآوری‌های درون دانشگاه
13		نیازسنجی دانشگاه از دانشجویان خلاق
14		برگزاری نمایشگاه‌های مختلف در حوزه کارآفرینی در دانشگاه
15		توانایی اجرا و پیاده‌سازی ایده‌ها
16		نیاز به مدیران آینده‌نگر
1	پیامدها	ترغیب اعضای هیأت‌علمی به تأسیس واحدهای انشعابی کسب‌وکار
2		حمایت مسئولیت دانشگاهی و دولتی از تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی دانشجویان
3		رویه‌های مناسب برای عملیاتی کردن کارآفرینی در دانشگاه
4		تعاملات افراد و سازمان‌ها با دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی
5		ارتقای سطح عمومی مهارت‌های کسب‌وکار فارغ‌التحصیلان دانشگاه
6		تقویت ویژگی‌های فناورانه دانشجویان دانشگاه
7		تغییر در فرآیند آموزش و پژوهش در حوزه کارآفرینی در دانشگاه
8		وجود سند جامع برای حرکت دانشگاه به سمت کارآفرینی
9		وجود آزادی علمی و استقلال دانشگاه برای اصلاح ساختار کارآفرینی
10		تأکید مدیران دانشگاه بر شایسته‌سالاری
11		به‌کارگیری تکنیک‌های مختلف کارآفرینی

 

طبق جدول فوق، با توجه به الگوی پارادایمی در عملیاتی کردن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی، پنج عامل اصلی؛ همچون عوامل مداخله‌گر، علی، زمینه‌ای، راهبردی و پیامد موردبررسی قرار گرفت. در این پژوهش، عوامل مداخله کننده‌ای که باعث کاهش عملیاتی شدن کارآفرین در دانشگاه می‌شود شامل 22 مورد بود؛ عوامل علی، 5 مورد، عوامل زمینه‌ای، 12 مورد، عوامل راهبردی،  16 مورد و پیامدهای حاصل، 11 مورد.

 

 

شکل شماره 1: الگوی پارادایمی عملیاتی کردن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی

Figure 1: Paradigm model of operationalizing entrepreneurship in Islamic Azad University

 

ب) بخش کمی

در این قسمت با استفاده از عوامل شناسایی‌شده در مرحله کیفی، پرسشنامۀ محقق ساخته‌ای آماده‌شده و در اختیار جامعه آماری قرار گرفت؛ نتایج تحلیل آماری در دو بخش یافته‌های توصیفی مربوط به پاسخ‌دهندگان و یافته‌های استنباطی مربوط به نرم‌افزار آموس ارائه گردیده است.

جدول شماره 5: توزیع فراوانی متغیرهای توصیفی نمونه‌های پژوهش

Table 5: Frequency distribution of descriptive variables of research samples

متغیر Variable			فراوانی Abundance		درصد Percentage
جنسیت Gender	مرد Man	237		64.93
	زن Famale	128		35.07
سن Age	21-30	164		44.93
	31-40	115		31.51
	41-50	56		15.34
	51-60	20		5.48
	بالاتر از 60  Above 60	10		2.74
سمت Side	استاد دانشگاه University professor	45		12.31
	کارشناس در حوزه کارآفرینی Expert in the field of entrepreneurship	42		11.51
	دانشجو University student	210		57.73
	دانشجویان کارآفرین Student entrepreneurs	22		6.03
	مسئولین پارک علم و فناوری Officials of science and technology park	12		3.29
	مدیران دانش‌بنیان Knowledge-based managers	34		9.32
	فوق‌دیپلم Associate Degree	24		6.57
	لیسانس Bachelor's degree	153		41.2
	کارشناسی ارشد Masters	138		37.81
	دکترا Phd	50		13.70

 

جدول فوق نشان می‌دهد بیشترین افراد نمونه در بخش کمی، دارای جنسیت مرد (64.93درصد)، در دامنه سنی 21-30 (44.93 درصد)، در بخش سمت؛ دانشجو (57.53 درصد) و دارای تحصیلات کارشناسی (41.92 درصد) بودند.

در ادامه، نتایج و مدل تحلیل عاملی مرتبۀ اول و شاخص‌های برازش این مرحله ارائه‌شده است.

 

جدول شماره 6: نتایج تحلیل عاملی سؤالات پرسشنامه

Table 6: Results of factor analysis of questionnaire questions

ابعاد و کدها Dimensions and codes	بار عاملی factor load	T-Value	نتیجه Result
کدهای بخش ساختاری Structural section codes
نقش ساختار دانشگاهی در پرورش کارآفرینان دانشگاهی The role of university structure in nurturing university entrepreneurs	0.315	5.396	تأیید Confirmation
انعطاف‌پذیری و آمادگی ساختار سازمانی دانشگاه برای توسعه کارآفرینی The flexibility and readiness of the organizational structure of the university for the development of entrepreneurship	0.516	8.595	تأیید Confirmation
استراتژی دانشگاه برای سرمایه‌گذاری و کارآفرینی University strategy for investment and entrepreneurship	0.303	5.212	تأیید Confirmation
ایجاد دانشگاهی به‌عنوان یک سازمان یادگیرنده و یاد دهنده کارآفرینی Creating a university as a learning and teaching organization for entrepreneurship	0.686	10.701	تأیید Confirmation
قوانین و مقررات اداری و آموزشی در دانشگاه Administrative and educational rules and regulations in the university	0.386	6.568	تأیید Confirmation
ظرفیت دانشگاه آزاد اسلامی برای جذب منابع مالی خارجی The capacity of Islamic Azad University to attract foreign financial resources	0.731	11.968	تأیید Confirmation
تناسب توانایی‌های فارغ التحصیلان با نیازهای بازار کار Matching graduates' abilities with the needs of the labor market	0.709	11.040	تأیید Confirmation
فراهم‌سازی بستر نرم‌افزاری لازم در دانشگاه برای پژوهش و کارآفرینی Providing the necessary software platform in the university for research and entrepreneurship	0.465	8.100	تأیید Confirmation
وجود زیرساخت‌ها و سخت‌افزارهای فناوری اطلاعات موردنیاز برای پژوهش The existence of information technology infrastructure and hardware needed for research	0.640	1.000	تأیید Confirmation
کدهای ابعاد مدیریتی Codes of management dimensions
نگرش خوش‌بینانه دانشگاه نسبت به عملیاتی کردن کارآفرینی Optimistic attitude of the university towards operationalizing entrepreneurship	0.550	10.154	تأیید Confirmation
باور داشتن مدیریت دانشگاه آزاد اسلامی به کیفیت تحقیقات و توان پژوهشی هیئت‌علمی The management of Islamic Azad University believes in the quality of research and research ability of the faculty	0.386	7.030	تأیید Confirmation
آشنا سازی هیئت‌علمی و دانشجویان با قوانین و مقررات اداری حاکم بر فضای کسب‌وکار Acquainting faculty and students with administrative rules and regulations governing the business environment	0.722	13.395	تأیید Confirmation
پذیرش و حمایت از ایده‌های عملی نوآور توسط دانشگاه‌ها Adoption and support of innovative practical ideas by universities	0.673	12.822	تأیید Confirmation
فرهنگ‌سازی اصولی در دانشگاه برای فعالیت‌های خلاق و برتر Basic orientation in the university for creative and superior activities	0.757	13.999	تأیید Confirmation
رویه‌های مناسب برای عملیاتی کردن کارآفرینی در دانشگاه Appropriate procedures for operationalizing entrepreneurship in the university	0.508	9.416	تأیید Confirmation
وجود قوانین شفاف در زمینه مالکیت فکری دستاوردهای تحقیقاتی مشترک میان صنعت و دانشگاه Existence of clear laws in the field of intellectual property of joint research achievements between industry and university	0.762	14.115	تأیید Confirmation
حمایت دانشگاه از دانشجویان خلاق (تأمین بودجه، ابزار و تسهیلات) University support for creative students (funding, tools and facilities)	0.495	9.154	تأیید Confirmation
حمایت مسئولان دانشگاهی و دولتی از تجاری‌سازی دستاوردهای پژوهشی دانشجویان Supporting academic and governmental responsibility for the commercialization of students' research achievements	0.699	13.506	تأیید Confirmation
همکاری هیأت‌رئیسه دانشگاه در امر تحقیق و توسعه کارآفرینی The cooperation of the university board in research and development of entrepreneurship	0.383	9.153	تأیید Confirmation
توان تصمیم‌گیری و اجرایی کردن ایده‌ها در جذب نیروی انسانی Ability to make decisions and implement ideas in recruiting human resources	0.260	4.756	عدم تأیید Disapproval
ارتباط مدیریت صنایع با افراد آگاه به مسائل دانشگاه و صنعت Communication of industrial management with people knowledgeable about university and industry issues	0.336	6.147	تأیید Confirmation
ترغیب اعضای هیأت‌علمی به تأسیس واحدهای انشعابی کسب‌وکار Encouraging faculty members to establish business branch units	0.736	1.000	تأیید Confirmation
کدهای ابعاد منابع انسانی Human resource dimension codes
تعاملات افراد و سازمان‌ها با دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی Interactions of individuals and organizations with the university in order to develop entrepreneurship	0.541	938.5	تأیید Confirmation
ارتباط بین افراد خلاق در حوزه کارآفرینی با یکدیگر Communication between creative people in the field of entrepreneurship	0.602	5.938	تأیید Confirmation
ارتقای سطح عمومی مهارت‌های کسب‌وکار فارغ‌التحصیلان دانشگاه Improving the general level of business skills of university graduates	0.406	5.072	تأیید Confirmation
توسعۀ تیم‌های کارآفرین در دانشگاه Development of entrepreneurial teams in the university	0.474	5.420	تأیید Confirmation
کاربرد ایده‌های خلاق دانشجویان در صنایع کشور Application of students' creative ideas in the country's industries	0.345	4.549	تأیید Confirmation
کشف استعدادهای کارآفرینی در دانشگاه Discovering entrepreneurial talents in the university	0.263	3.917	عدم تأیید Disapproval
تأکید دانشگاه بر کار تیمی و گروهی در زمینه کارآفرینی The university's emphasis on teamwork and group work in the field of entrepreneurship	0.544	5.964	تأیید Confirmation
تقویت ویژگی‌های فناورانه دانشجویان دانشگاه Strengthening the technological characteristics of university students	0.507	5.489	تأیید Confirmation
تعامل اجتماعی دانشجویان و استادان دانشگاه با صنعتگران Social interaction of university students and professors with industrialists	0.386	1.000	تأیید Confirmation
کدهای ابعاد محیطی Environmental dimension codes
محیط مثبت دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی Positive environment of the university to operationalize entrepreneurship	0.474	1.000	تأیید Confirmation
همکاری مدیران دانشگاه با صنایع برای توسعه کارآفرینی Cooperation of university administrators with industries for the development of entrepreneurship	0.460	6.483	تأیید Confirmation
طرح و توسعه شفاف دانشگاه برای عملیاتی کردن کارآفرینی در بین دانشجویان Transparent design and development of the university to operationalize entrepreneurship among students	0.316	4.943	تأیید Confirmation
ارائه خدمات جدید و نوآورانه به دانشجویان دانشگاه آزاد Providing new and innovative services to Azad University students	0.553	7.374	تأیید Confirmation
تقویت و توسعه پارک‌ها و مراکز رشد در جوار واحدهای دانشگاه Strengthening and developing parks and growth centers near university units	0.338	5.214	تأیید Confirmation
فراهم‌سازی بستر خودشناسی شغلی در دانشجویان Providing a platform for career self-awareness in students	0.577	7.532	تأیید Confirmation
توسعۀ دفاتر کارآفرینی و انتقال فنّاوری در دانشگاه Development of entrepreneurship offices and technology transfer in the university	0.425	6.147	تأیید Confirmation
گسترش فرهنگ کارآفرینی در دانشگاه Expanding the entrepreneurial culture in the university	0.453	6.458	تأیید Confirmation
تقویت تحقیق و توسعۀ دانشگاهی در بین دانشجویان فعال دانشگاه Strengthening academic research and development among active university students	0.442	6.363	تأیید Confirmation
شناخت کامل دانشگاه آزاد اسلامی از محیط بیرونی (فضای کسب‌وکار سازمان‌ها و صنایع) Full understanding of Islamic Azad University from the external environment (business space of organizations and industries)	0.413	5.980	تأیید Confirmation
کدهای ابعاد عملیاتی Operating dimension codes
تغییر در فرآیند آموزش و پژوهش در حوزه کارآفرینی در دانشگاه Change in the process of education and research in the field of entrepreneurship in the university	0.280	1.000	عدم تأیید Disapproval
استراتژی رقابتی دانشگاه در جهت توسعه کارآفرینی Competitive strategy of the university in the direction of entrepreneurship development	0.406	4.562	تأیید Confirmation
لزوم داشتن برنامه استراتژیک در جهت عملیاتی کردن کارآفرینی در سطح دانشگاه The need to have a strategic plan to operationalize entrepreneurship at the university level	0.570	5.021	تأیید Confirmation
اتخاذ راه‌حل‌های جدید برای عملیاتی کردن کارآفرینی Necessary skills of university students to produce new goods and services	0.460	4.746	تأیید Confirmation
مهارت لازم دانشجویان دانشگاه برای تولید کالا و خدمات نوین Necessary skills of university students to produce new goods and services	0.534	4.947	تأیید Confirmation
وجود سند جامع برای حرکت دانشگاه به سمت کارآفرینی The existence of a comprehensive document for the university to move towards entrepreneurship	0.511	4.890	تأیید Confirmation
وجود آزادی علمی و استقلال دانشگاه برای اصلاح ساختار کارآفرینی The existence of academic freedom and university independence to reform the entrepreneurial structure	0.356	4.321	تأیید Confirmation
پیگیری نوآوری‌های دانشجویان دانشگاه تا مرحله ثبت آن‌ها Following the innovations of university students until their registration stage	0.119	2.076	عدم تأیید Disapproval
ایجاد شرکت های انشعابی از نوآوری‌های درون دانشگاه Creating branch companies from innovations within the university	0.937	5.395	تأیید Confirmation
اختصاص زمان کافی برای تحقیقات دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی تا رسیدن به مرحله تجاری Allocating enough time for Islamic Azad University students' research until reaching the commercial stage	0.885	5.372	تأیید Confirmation
ایجاد زمینه تبادل اطلاعات علمی و فنی بین دانشگاه و واحدهای صنعتی Creating a field for the exchange of scientific and technical information between universities and industrial units	0.952	5.404	تأیید Confirmation

 

 

جدول شماره 7: شاخص‌های برازش مدل

Table 7: Model fit indices

شاخص‌ها Indicators	نام شاخص index name	اختصار Abbreviation	مدل Model	ملاک Criterion	تفسیر Interpretation
شاخص‌های برازش مطلق Absolute fit indices	سطح پوشش کای اسکور Kaiscore coverage level	P Value	0.267	0.05(ჯ2)>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص نیکویی برازش Good qouality index	GFI	0.907	0.9GFI>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص نیکویی برازش اصلاح شده Modified goodness of fit index	AGFI	0.931	0.9AGFI>	برازش مطلوب Good fit
	ریشه میانگین مربعات باقیمانده The root mean square of the residua	RMR	0.023	0.5RMR>	برازش مطلوب Good fit
شاخص‌های برازش تطبیقی Comparative fit indices	برازش هنجار نشده (توکر-لویس) Unnormalized fit (Tucker-Lewis)	NNFI(TLI)	0.925	0.9NNFI>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص برازش هنجار شده یا شاخص بنتلر- بونت Normalized fit index or Bentler-Bonnet index	NFI	0.919	0.9NFI>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص برازش تطبیقی Comparative fit index	CFI	0.912	0.9CFI>	برازش مطلوب Good fit
	برازش نسبی Relative fit	RFI	0.917	0. 9RFI>	برازش مطلوب Good fit
	برازش افزایشی Incremental fit	IFI	0.799	0.9IFI>	برازش مطلوب Good fit
شاخص‌های برازش مقتصد Thrifty fit indices	ریشه میانگین مربعات خطای برآورد The root mean square of the estimation error	RMSEA	0.088	0.1RMSEA<	برازش مطلوب Good fit
	کای اسکور بهنجار شده به درجه آزادی Chi score normalized to degrees of freedom	CMIN/DF	2.567	Between 1 and 3	برازش مطلوب Good fit
	شاخص برازش مقتصد هنجار شده Normalized parsimonious fit index	PNFI	0.569	More than 0.05	برازش مطلوب Good fit

 

 

با توجه به اطلاعات جدول فوق، شاخص‌های مدل، برازش مناسبی را نشان می‌دهند. سطح پوشش کای اسکور (p value)، برابر با 0.267 بوده که بیانگر مناسب بودن برازش مدل است؛ از طرف دیگر، ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) به‌عنوان شاخصی مهم، دارای مقداری کمتر از 1/0 است (0.088)؛ به‌بیان‌دیگر، با اطمینان می‌توان گفت که مدل مفهومی پژوهش موردپذیرش قرارگرفته است. دیگر شاخص‌های برازش مدل، شاخص برازش هنجار نشده یا توکر- لوئیس (TLI)، 0.925؛ شاخص برازش هنجارشده (NFI)، 0.941؛ شاخص برازش تطبیقی (CFI)، 0.912؛ شاخص برازش افزایشی (IFI)، 0.919؛ شاخص برازش نسبی (RFI)، 0.917 و شاخص کای اسکور بهنجار شده به درجه آزادی (CMIN/DF)، 2.567، همگی نشان‌دهنده برازش مطلوب و تأیید مدل پژوهش است.

 

 

 

 

شکل شماره 2: تحلیل عاملی تأییدی مرتبه اول

Figure 2: First order confirmatory factor analysis

 

 

 

همان‌طور که در شکل 2 و جدول7 مشاهده می‌شود، تحلیل عاملی ابعاد و زیرمولفه های این پژوهش آورده شده است و با توجه به بارهای عاملی و عدد معناداری T، سؤال11 مربوط به بعد مدیریت با بار عاملی 0.26، سؤال6 مربوط به بعد منابع انسانی با بار عاملی 0.263 و سؤال 1 و 8 در بعد عملیات با بارهای عاملی 0.28 و 0.119 به دلیل داشتن بار عاملی کمتر از 0.3 و نداشتن T قابل‌قبول در سطح 05/0≥P، از بین گویه‌ها حذف شد.

 

 

 

 

جدول شماره 8: شاخص‌های برازش مدل

Table 8: Model fit indices

شاخص‌ها Indicators	نام شاخص index name	اختصار Abbreviation	مدل Model	ملاک Criterion	تفسیر Interpretation
شاخص‌های برازش مطلق Absolute fit indices	سطح پوشش کای اسکور Kaiscore coverage level	P Value	0.313	0.05(ჯ2)>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص نیکویی برازش Good qouality index	GFI	0.89	0.9GFI>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص نیکویی برازش اصلاح شده Modified goodness of fit index	AGFI	0.876	0.9AGFI>	برازش مطلوب Good fit
	ریشه میانگین مربعات باقیمانده The root mean square of the residua	RMR	0.025	0.5RMR>	برازش مطلوب Good fit
شاخص‌های برازش تطبیقی Comparative fit indices	برازش هنجار نشده (توکر-لویس) Unnormalized fit (Tucker-Lewis)	NNFI(TLI)	0.92	0.9NNFI>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص برازش هنجار شده یا شاخص بنتلر- بونت Normalized fit index or Bentler-Bonnet index	NFI	0.951	0.9NFI>	برازش مطلوب Good fit
	شاخص برازش تطبیقی Comparative fit index	CFI	0.94	0.9CFI>	برازش مطلوب Good fit
	برازش نسبی Relative fit	RFI	0.911	0. 9RFI>	برازش مطلوب Good fit
	برازش افزایشی Incremental fit	IFI	0.94	0.9IFI>	برازش مطلوب Good fit
شاخص‌های برازش مقتصد Thrifty fit indices	ریشه میانگین مربعات خطای برآورد The root mean square of the estimation error	RMSEA	0.07	0.1RMSEA<	برازش مطلوب Good fit
	کای اسکور بهنجار شده به درجه آزادی Chi score normalized to degrees of freedom	CMIN/DF	1.45	Between 1 and 3	برازش مطلوب Good fit
	شاخص برازش مقتصد هنجار شده Normalized parsimonious fit index	PNFI	0.870	More than 0.05	برازش مطلوب Good fit

 

با توجه به اطلاعات جدول فوق، شاخص‌های مدل، برازش مناسبی را نشان می‌دهند. سطح پوشش کای اسکور (p value)، برابر با 0.313 بوده که بیانگر مناسب بودن برازش مدل است؛ از طرف دیگر، ریشه میانگین مربعات خطای برآورد (RMSEA) به‌عنوان شاخصی مهم، دارای مقداری کمتر از 0.1است (0.07)؛ به‌بیان‌دیگر، با اطمینان می‌توان گفت که مدل مفهومی پژوهش موردپذیرش قرار گرفته است. دیگر شاخص‌های برازش مدل، شاخص برازش هنجار نشده یا توکر- لوئیس (TLI)، 0.92؛ شاخص برازش هنجارشده (NFI)، 0.951؛ شاخص برازش تطبیقی (CFI)، 0.94؛ شاخص برازش افزایشی (IFI)، 0.94؛ شاخص برازش نسبی (RFI)، 0.911 و شاخص کای اسکور بهنجار شده به درجه آزادی (CMIN/DF)، 1.45، همگی نشان‌دهنده برازش مطلوب و تائید مدل پژوهش است.

 

 

شکل شماره 3: تحلیل عاملی تأییدی مرتبۀ دوم

Figure 3: Second order confirmatory factor analysis

 

 

همان‌گونه که در تحلیل عاملی مرتبۀ دوم ملاحظه می‌شود در بین ابعاد پژوهش، به ترتیب ابعاد عملیات با بار عاملی 0.96، بعد محیط با بار عاملی 0.88، منابع انسانی با بار عاملی 0.68، بعد مدیریت با بار عاملی 0.59 و بعد ساختار با بار عاملی 0.53، دارای بیشترین اهمیت برای توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی هستند.

 

 

نتیجه‌گیری و پیشنهادها

پژوهش باهدف ارائه الگویی برای توسعه و عملیاتی شدن کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی انجام شد. برای رسیدن به هدف اصلی پژوهش، اقدام به بررسی نظرات افراد مصاحبه‌شونده - که هم مسئولان دانشگاه بودند و هم در عرصۀ کارآفرینی صاحب تئوری و عمل بودند- شد. در ابتدا، با دقت کامل، کدگذاری باز انجام شد؛ در این مرحله 172 مفهوم اولیه برگرفته از داده‌ها به دست آمد. در کدگذاری محوری، به بررسی مفاهیم شناسایی‌شده پرداخته و ابعاد آن‌ها مشخص شد. سپس از طریق کدگذاری انتخابی، مفاهیم بررسی گردیدند و ذیل ابعاد پنج‌گانه زیرساختی، مدیریتی، منابع انسانی، محیطی و عملیاتی دسته‌بندی شدند. در مرحله بعد، الگوی پارادایمی ذیل شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، پدیده محوری و راهبردها و پیامدها ارائه گردید. نتایج نشان داد: کارآفرینی، فرمولی برای توسعه نهادی دانشگاه آزاد ارائه می‌دهد که در آن دانشگاه، استقلال خود را تعریف و تعیین و تأمین هزینه‌های متنوع مالی را تضمین می‌کند و درنتیجه وابستگی خود را به شهریه‌های دریافتی از دانشجویان کاهش می‌دهد، همچنین در صورت اجرای این الگو می‌توان شاهد آن بود که دانشگاه آزاد بتواند بخش‌ها و فعالیت‌های جدیدی را مطابق با تقاضای جامعه ایجاد و توسعه دهد و منجر به تغییرات ساختاری گردد. فرض بر این است که دانشگاه بتواند به‌صورت مستقل به کسب‌وکارها و خدمات‌رسانی بپردازد و البته نسبت به محیطی که در آن فعالیت می‌کند نیز مسئول باشد. طبق آنچه به دست آمد می‌توان گفت که دانشگاه آزاد اسلامی کارآفرین، دانشگاهی است که از نزدیک آنچه را که در آن اتفاق می‌افتد رصد می‌کند و نسبت به سیگنال‌های بیرونی، به‌صورت هوشمندانه و سریع پاسخ می‌دهد، این دانشگاه، پیرو رسالت کارآفرینی خود دانشجویانی را تربیت می‌کند که به مقابله با عدم قطعیت و پیچیدگی روزافزون برمی‌خیزند. دانشگاه آزاد اسلامی طبق الگوی طراحی‌شده در پی ایجاد دستاوردهایی است که بتواند به پایداری مطلوبی در اداره امور مالی خود برسد، به درصد خوبی در اشتغال فارغ‌التحصیلانش دست یابد و مهم‌تر اینکه، شریک مطلوبی برای کسب‌وکارهای خصوصی و دولتی باشد. این یافته‌ها با نتایج مطالعات وانگ و همکاران (2021)، امیرپور و همکاران (2021)، جباری و همکاران (2020)، دیوی³³ و همکاران (2017) مطابقت دارد و هم‌سو است.

مطلب دیگری که می‌توان به آن اشاره کرد این است که پیش از همه باید انتظارات، اهداف و سیاست‌های دانشگاه را در تربیت کارآفرین مشخص نمود تا بتوان به یک استراتژی منسجم، جهت تربیت نیروی انسانی کارآفرین دست‌یافت. در اصل در دانشگاه باید خلاقیت، نوآوری و کارآفرینی و ضرورت رشد و شکوفایی آن به‌مثابه یک ضرورت تلقی شود تا بتوان فعالیت‌ها و برنامه‌های دانشگاه را با آن، همسو و هماهنگ نمود. همچنین باید به آموزش اصول، روش‌ها و فنون کارآفرینی، به‌منزله یکی از جنبه‌های اصلی فناوری به‌طور بایسته و شایسته توجه شود. از طرف دیگر همان‌طور که کلین و پریرا³⁴ (2020) اشاره‌کرده‌اند باید نگاهی به سه ویژگی دانشگاه کارآفرین داشت. ازنظر آن‌ها تمرکز بر فعالیت‌های کارآفرینانه دانشگاه و استادان، تمرکز بر کمک‌هایی که دانشگاه به محیط اجتماعی ارائه می‌دهد و استراتژی‌های بهبود در ایجاد شرکت‌ها و تغییرات در ساختار سازمانی، ازجملۀ این ویژگی‌هاست. همچنین باید این نکته را -که در پژوهش پوگ و همکاران (2018) به آن اشاره‌ شده- مورد توجه قرار داد که همه دانشگاه‌ها در موقعیت کارآفرین شدن نیستند و بلکه باید ازنظر اقدامات، جهت‌گیری، آموزش، ساختارها، شیوه‌ها، فرهنگ و تحقیقاتشان کارآفرین باشند.

 

در ادامه به برخی پیشنهادهای تسهیل‌کننده توسعه کارآفرینی در دانشگاه آزاد اسلامی اشاره می‌شود:

- کارآفرینی در سطح دانشگاه، به‌عنوان یک نتیجۀ منطقی از توسعۀ سریع کارآفرینی در آموزش عالی در سراسر جهان بیان‌شده است. کشف انگیزه‌های انگیزشی رفتار کارآفرینی بسیار حیاتی است، به‌طوری‌که در حوزه نفوذ خود، سیاست‌گذاران ممکن است برنامه‌های مؤثرتری را برای حمایت و ارتقای کارآفرینی موفق پیشنهاد دهند. شایستگی‌های کارآفرینی، پیش‌بینی کنندۀ انگیزه کارآفرینی است. آموزش کارآفرینی، انگیزه دانشجویان دانشگاه را برای کارآفرینی بهبود می‌بخشد. برای افزایش انگیزه کارآفرینی، ورزات علوم باید بر رشد مهارت‌های روان‌شناختی و اجتماعی کارآفرینی دانشجویان با پوشش بخصوص ابعاد عاطفی و تفکر انتقادی تأکید کند. البته می‌توان برای ایجاد انگیزه در واحدهای درون دانشگاه و نیز دانشجویان جایزه‌ای در نظر گرفت و مسابقه‌ای ترتیب داد تا از آن طریق به صاحبان ایده‌های برتر توجه ویژه‌ای شود.

- در کنار راهکار فوق باید به این نکته هم توجه شود که ایجاد جوی مناسب در داخل دانشگاه آزاد اسلامی می‌تواند برای حمایت از کارآفرینی مهم باشد؛ چون نداشتن باوری عمیق و حمایت همه‌جانبه از فرایند کارآفرینی امکان دارد تا تلاش‌ها و انگیزه‌های فردی را خنثی و یا بی‌اثر کند.

- دانشگاه آزاد اسلامی باید دوره‌های کارآفرینی و نوآوری را بیشتر مورد بررسی قرار دهد تا دانشجویان تشویق شوند که نیازهای اجتماعی جامعه، حل مشکلات زندگی واقعی و ایجاد کسب‌وکارهای نوین را درک کنند.

- برای ایجاد ابتکار کارآفرینی در سطح دانشگاه نیاز به تحقیقات بین‌رشته‌ای، برنامه درسی و تحصیلی، تعامل جامعه و عملیات دانشگاه درزمینۀ کارآفرینی است.

- یکی از اصول ایده زایی در دانشگاه‌ها داشتن استادان مجرب در این حوزه است. استادان دانشگاه نیاز به مطالعه، تحقیق در مورد کارآفرینی، نوآوری و حمایت از آن دارند. استادان می‌توانند دانشجویان خود را آموزش دهند تا ایده‌های تجاری مناسب را شناسایی کرده و یک طرح تجاری تهیه کنند.

- آموزش کارآفرینی باید با استفاده از رویکردهای عملی و یادگیری تعاملی انجام شود.

- صلاحیت‌های کارآفرینی به‌طوری‌که بر انگیزه دانشجویان برای کارآفرینی تأثیرگذار است. دانشجویان تحصیلات تکمیلی علاوه برداشتن دانش مدیریت، باید از مهارت‌ها و شایستگی‌های کارآفرینی خود اطمینان داشته باشند تا انگیزه خود را برای انجام اقدامات کارآفرینی کسب کنند. دانشجوی کارآفرین کافی نیست. یک دانشجو نیاز دارد که در کنار علم کارآفرینی به هنر کارآفرینی هم توجه داشته باشد و به همین ترتیب دانشجویان علاوه بر مدیریت تجارت باید شایستگی‌های دیگری نیز داشته باشند. تنها تمرکز دانشجو به دانش برای تأمین ویژگی‌های لازم برای موفقیت طولانی‌مدت کافی نیست؛ یعنی هم‌زمان با انتقال دانش، ارائه مهارت‌های اساسی در کارآفرینی به دانشجویان ضروری است.

- دانشگاه آزاد اسلامی برای عملیاتی کردن کارآفرینی در بین دانشجویان خود، یک مرکز کارآفرینی ایجاد کند تا دانشجویان در آن مرکز بیاموزند که چگونه کارآفرین شوند و بتوانند مهارت‌های خود را گسترش دهند و ایده‌های جدیدی ایجاد کنند تا در تأسیس مشاغل شخصی خود سهیم باشند.

- دانشگاه آزاد اسلامی از کارآفرینان محلی به‌عنوان سخنران مهمان در کلاس دعوت کنند تا داستان‌های کسب‌وکار خود را به اشتراک بگذارند و به دانشجویان انگیزه دهند و سپس از دانشجویان بخواهند که بازخورد خود را ارائه دهند و در مورد صحبت‌ها بحث و بررسی کنند. همچنین دانشگاه می‌تواند دانشجویان خود را تشویق کند تا حتی پس از اتمام دوره تحصیلی، در مسابقات ایده بازاریابی محلی و ملی شرکت کنند.

- یکی از شیوه‌های جدید برای جذب دانشجویان به کارآفرینی، برگزاری کلاس‌های تجربی و اختصاصی است که در آن دانشجویان از عناصر تفکر طراحی و نمونه‌سازی سریع استفاده می‌کنند. این دوره‌ها توسط متخصصان صنعت می‌تواند تدریس شود تا باعث جذب دانشجو و عملیاتی کردن هر چه بیشتر کارآفرینی گردد. همچنین دانشگاه‌ها با مشارکت یک انجمن ، رقابتی بین دانشجویی درزمینۀ طراحی، تولید و یا در هر زمینه‌ای انجام دهند.

- مدیران دانشگاه نیاز به وجود سند جامع برای حرکت دانشگاه به سمت کارآفرینی دارند؛ در این سند، مدیران می‌توانند قوانین و مقررات لازم را آورده و بر اساس آن دانشجویان را تشویق کنند تا از این سند پیروی کرده و در حوزه کارآفرینی فعال باشند. البته این نکته را هم باید متذکر شد که چیزی که در تعریف کارآفرینی به آن اشاره‌شده خلق چیزی باارزش و متفاوت است و کارآفرینی صرفاً یک سند نیست بلکه در کنار این‌که واجد سند و نقشه راه می‌باشد فرآیندی است که باید در طی زمان شکل بگیرد؛ بنابراین توصیه می‌شود در این زمینه نباید شتاب‌زده عمل کرد و این فرآیند باید باحوصله طی شود. باید بتوانیم درطی یک فرآیند کارهای باارزش انجام دهیم که ایجاد شغل ثمره آن است.

- نهایتاً اینکه زمانی می‌توان ایده‌های دانشجویان را عملی کرد که دانشگاه آزاد اسلامی شناخت کامل از محیط بیرونی (فضای کسب‌وکار سازمان‌ها و صنایع) داشته باشد اینکه کدام ارگان و سازمانی می‌تواند در این زمینه با دانشگاه همکاری لازم را ایفا کند.

 

تعارض منافع:

    نویسندگان هیچ‌گونه تعارض منافع ندارند.

 

References 

Adejimola S, Olufunmilayo T.O. (2009). Spinning off an entrepreneurship culture among Nigerian university students: prospects and challenges. Afr. J. Bus. Manage,3(1), 80-88.

Amir Pour, F, Kavousy, E, Moazemi, M. (2021). affected factors on entrepreneurial University in Islamic Azad University, Journal of Business Management, 13(1), 490-507, [in Persian]. dor:20.1001.1.22520104.1400.13.49.23.3.

Astebro, T., Bazzazian, N., &Braguinsky, S. (2012). Startups by recent university graduates and their faculty: Implications for university entrepreneurship policy, Journal of Research Policy, 41(4), 663-677.10,4995HEAd21.2021.13008.

Bikse, V., Lusena-Ezera, I., Rivza, B., & Volkova, T. (2016). The Transformation of Traditional Universities into Entrepreneurial Universities to Ensure Sustainable Higher Education, Journal of Teacher Education for Sustainability, 18(3), 75-88. doi:10.1515/jtes-2016-0016.

Blenker P.; P. Dreisler, Kjeldsen, J. (2006). Entrepreneurship Education–the New Challenge Facing the Universities, A Framework or Understanding and Development of Entrepreneurial University Communities, Working Paper, Department of Management, Aarhus School of Business and University of Aarhus, Denmark, 1-162.

Bronstein, J., &Reihlen, M. (2012). Entrepreneurial university Archetypes: A meta synthesis of case study literature, Journal of Indutry and Higher Education, 18(2), 192-121. doi:10.5367/ihe.2014.0210.

Davey T, Hannon P, Penaluna A. (2017). Entrepreneurship education and the role of universities in entrepreneurship, Journal of Industry and Higher Education, 30(3), 171-182.doi:10.1177/0950422216656699.

Feola, R, Parente, R, Cucino, V. (2020). The Entrepreneurial University: How to Develop the Entrepreneurial Orientation of Academia, Journal of the Knowledge Economy, 12(4), 1-22.

Foss, L, Gibson, D, V. (2015). The Entrepreneurial University Context and Institutional Change.Routledge, 1-312.

Guzmán, J, N. (2021), Development of Entrepreneurship in Universities, International Journal of E-Entrepreneurship and Innovation, 11(2), 32-48. doi:10.4018/IJEEI.2021070103.

Hossinger, S. M., Chen, X., & Werner, A. (2020). Drivers, barriers and success factors of academic spin-offs: a systematic literature review, Journal of Management Review Quarterly, 70(1), 97-134.

Huezo-Ponce, L, Fernández-Pérez, V, Rodríguez-Ariza, L. (2021). Emotional competencies and entrepreneurship: modeling universities. International Entrepreneurship and Management Journal,17(2),1497-1519.

Igbo, L, Zubairu, U. (2021). Effectiveness of Entrepreneurship Education in Universities, Journal of Business and Behavioural Entrepreneurship, 5(1),42-59. doi:10.21009/JOBBE.005.1.03.

Jabbari F, Azizi M, Salehi J, Navazeni B. (2020). International Academic Entrepreneurship: Measuring Indicators, Ihej, 12 (2),144-170, [in persian]

Klein, S, B, Pereira, F, C, M. (2020). Entrepreneurial university: conceptions and evolution of theoretical models, Revista Pensamento Contemporâneoem Administração,14(4),20-35.doi:10.12712/rpca.v14i4. 43186.

Lahikainen, K. (2021). The emergence of a university-based entrepreneurship ecosystem, Thesis for: Doctor of Science (Economics and Business Administration,https://www.researchgate.net/publication/352822947

Lacetera, N. (2006). Multiple missions and academic entrepreneurship, Allied Social Science Associations, AEA Conference Papers. Boston, 52 pp.

Malerba, F., & McKelvey, M. (2019). Knowledge-intensive innovative entrepreneurship, Journal of Foundations and Trends in Entrepreneurship, 14(6), 555-681 doi:10.1561/0300000075.

Marjani, H. (2019). University of Entrepreneurship and University Entrepreneurship; Investigate infrastructure issues and requirements, Tehran: Higher Education Research and Planning Institute,1-158.[in persian].

Moradi Pardanjani, H, Jafari, P. (2013). Evaluating the effectiveness of the entrepreneurship curriculum of Islamic Azad University, Journal of Higher education curriculum studies, 4 (7), 161-139, [in persian].

Nabi, G., &Linan, F. (2011). Graduate entrepreneurship in the developing world: intentions, education and development, Journal of Education and Training,53(5), 325 – 334.doi:10.1108/00400911111147668.

Nowiński, W., Haddoud, M. Y., Lančarič, D., Egerová, D., &Czeglédi, C. (2019). The impact of entrepreneurship education, entrepreneurial self-efficacy and gender on entrepreneurial intentions of university students in the Visegrad countries, Journal of Studies in Higher Education, 44(2), 361-379. doi:10.1080/03075079.2017.1365359.

Pugh, R., Lamineb, W., Jackd, S &Hamiltond, E. (2018). The entrepreneurial university and the region: what role for entrepreneurship departments? Journal of European Planning Studies, 26(9), 1835-1855.

SafariyanNavikhi, M. (2019). Design and evaluation of model fit for entrepreneurial university (Case study: Payame Noor University). Ph.D. Thesis. Faculty of Psychology and Educational Sciences, Mohaghegh Ardabili University, [in persian].

Salamzadeh, A., Tajpour, M., & Hosseini, E (2019). Corporate entrepreneurship in University of Tehran: does human resources management matter? International Journal of Knowledge-Based Development. 10(3), 276-292. doi:10.1504/IJKBD.2019.103218.

Shaemibarzoki, A, Mohamadi, M. (2015). Investigating the role of transformational leadership on manpower productivity by emphasizing on the role of Corporate Entrepreneurship. Journal of transformational Management, 6 (12),1-28, [in persian] doi:10.22067/pmt.v6i12.33623.

Simeone, L., Secundo, G., &Schiuma, G (2018). Arts and design as translational mechanisms for academic entrepreneurship: The metaLAB at Harvard case study. Journal of Business Research. 85, 434-443.

doi:10.1016/j.jbusres.2017.10.021

Staniulyte, J. (2021). Towards the entrepreneurial university: the principal-agent problem. Journal of Quality & Quantity, 56, 2971–2988. doi:10.1007/ s11135-021-01246-z

UNESCO. (2004). Report on Trends and Developments in Higher Education in Europe. Paris, UNESCO, 1-43.doi:10.1080/13538322.2013.772464

Walsh, J. P., Huang, H. (2012). Local Context AcademivEntreneurship and open Science Publication Secrecy and Commercial Activity among Japanese and US Scirntists. Journal of Reserche Policy. 43(2), 245-260. doi:10.1016/j.respol.2013.10.003

Wang, X, Sun, X, Liu, S, Mu, C. (2021). A Preliminary Exploration of Factors Affecting a University Entrepreneurship Ecosystem. Journal of Frontiers in Psychology. 12(1), 1-12. doi:10.3389/fpsyg.2021.732388

(167)

 

 

---

[1] .Ph.D.Candidate of Educational Management Department,Qom Branch, Islamic Azad University,Qom, Iran.

[2] .Associate Professor, Leadership and Educational Development Department, Shahid Beheshti University, Tehran, Iran.

*.Corresponding Author: [e-mail]

[3] .Professor, Department of Educational Management, Qom Branch, Islamic Azad University, Qom, Iran.

[4] . دانشجوی دکتری گروه مدیریت آموزشی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

[5] . دانشیارگروه رهبری و توسعه آموزشی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران.

*. نویسنده مسؤول:[e-mail]

[6] . استادگروه مدیریت آموزشی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

[7] . Malerba, McKelvey

[8] . University-Based Entrepreneurship Ecosystem

[9] . به نظر مرجانی (2019) کارآفرینی در عین جذابیت و سادگی ظاهری از جمله مفاهیم پیچیده‌ای است که برای نشو و نما و پیاده سازی و ثمردهی، تمام داشته‌ها و زیرساخت‌های سیاسی، اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و مادی و معنوی جامعه را درگیر می‌کند و به همین دلیل است که در ادبیات جدید کارآفرینی بیشتر با کلیدواژه اکوسیستم همراه شده است.

[10] . Lahikainen

[11] . Igbo & Zubairu

[12] .Walsh & Huang

[13] . Foss & Gibson

[14] . Staniulyte

[15]  Nabi &Linan

[16] . Nwekeaku

[17] . Feola

[18] . Adejimola Olufunmilayo

[19] . Simeone

[20] . Grzybowska & Brzeziński

[21] . Åstebro

[22] . Lacetera

[23] . Hossinger

[24] . Bronstein & Reihlen

[25] . UNESCO

[26] . Blenker

[27] . Karolina

[28] . Guzmán

[29] . Huezo-Ponce

[30] . Wang

[31] . Pugha

[32] . Bikse

[33] . Davey

[34] . Klein & Pereira