The role of social skills and social support in the mental health of the soccer referees of the Islamic Republic of Iran
Subject Areas : Sport psychology
1 - Ph.D. Candidate, Department of Physical Education, Gorgan branch, Islamic azad university, Gorgan, Iran.
Keywords: Social Skills, Social Support, Mental Health,
Abstract :
Objective: The purpose of this research was to investigate the role of social skills and social support in the mental health of football referees in the Islamic Republic of Iran. Methods: The present research is a descriptive correlation type research that was conducted in the field. The statistical population of the research included 103 football referees of the Islamic Republic of Iran, of whom 82 were selected by simple random sampling according to Cochran's formula. The data collection tools included social skills questionnaires by Wu (2008), social support by Zemit et al. (1988) and mental health by Spritz et al. (2006). Descriptive statistics and inferential statistics were used to analyze the data. Results: The results showed that there is a significant relationship between social performance and the mental health of football referees. A positive and significant relationship was observed between social flexibility and the mental health of football referees. Also, there is a significant relationship between social control and the mental health of football referees. A positive and significant relationship was observed between social support and the mental health of football referees. Conclusions: According to the results, social support and social skills training of football referees in order to increase their mental health are suggested to relevant authorities.
1. احمدي اژدر؛ محمدزاده حسن و سيدعامري ميرحسن (1388). منابع استرس، تحليل رفتگی و ميل به بازنشستگی در داوران حرفه‌اي فوتبال ایران. رفتار حرکتی، (3)6، 85-98.
2. اخوان تفتی، مهناز و مفردنژاد، ناهید (1397). ارتباط هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی با بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان. مجله سالمندی ایران، (۳)13، ۳45-334.
3. رمضانی‌نژاد، رحيم؛ ميرجمالی، الهام و رحمانی‌نيا، فرهاد (1390). بررسی عوامل استرس‌زاي داوران ملی و بين‌المللی ورزش ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، 11، 74- 62 .
4. سالمی، سارا و باقیانی مقدم، محمدحسین (۱۳۹۵). رابطه آموزش گروهی مهارت حل مسئله با انعطاف‌پذیری اجتماعی و سلامت ذهنی دانش آموزان. چهارمین همایش ملی مشاوره و سلامت روان، قوچان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
5. سامانی، سیامک و قایمی، لیلا (۱۳۹۶). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی بر اساس حمایت اجتماعی دانشجویان متأهل شیراز. چهارمین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری، تهران: دانشگاه نیکان.
6. شاه‌زیدی، فاطمه‌السادات (1396). مهارت‌هاي اجتماعی و سلامت ذهنی. فصلنامه رشد آموزش مشاور مدرسه، 41، 54-50.
7. شفیعی، معصومه؛ ذبیحی نیا گردرودباری، الهام و بشرپور، سجاد (۱۳۹۶). نقش انعطاف‌پذیری اجتماعی در پیش‌بینی سلامت ذهنی افراد مواجهه شده با آسیب. هشتمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران: شرکت همایشگران مهر اشراق.
8. صالحی حمید و محسنی، مريم (1396) سطح اضطراب داوران فوتبال ايراني: نقش خودآگاهي و سبکهاي مقابله. دوفصل‌نامه پژوهش در مديريت ورزشي و رفتار حركتي، (14)7، 27-15.
9. فرهنگ اصفهانی، علی‌رضا؛ فرهنگ اصفهانی، میترا؛ مختاری یوسف‌آباد، سیده الهام؛ عبادی، طیبه و حقیقت، سارا (1397). تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی بر سلامت روان، کیفیت زندگی و سازگاری اجتماعی مادران دارای دانش‌آموز پسر کم‌توان ذهنی. روانشناسی اجتماعی، 2، 46، 15-25.
10. قاسمی، حمید؛ فراهانی، ابوالفضل و ایرجی نقندر، رامین (1398). طراحی الگوي نقش مبادله اجتماعی بر مسئوليت‌پذیري داوران نخبه فوتبال و فوتسال آسيا. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، (23)6، 79-67.
11. گنجي، حمزه (1394). بهداشت روانی، انتشارات: ارسباران.
12. یوسفی، ریما و حسین زاده، امیدعلی (۱۳۹۶). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی بر اساس حمایت اجتماعی در بین دانشآموزان مقطع متوسطه شهرستان ارومیه، کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون.
13. Antony, A. (2016). Mobbing behavior: Victims and the affected. Educational Sciences, 13(1), 169-173.
14. Barkin, S. L., Smith, K. S., & Durant, R. H. (2002). Social Skills and Attitudes Associated With Substance Use Behaviors Among Young Adolescents. Journal of Adolescent Health, 30, 448-454.
15. Deborah, C., Beidel, Candice, A., Alfano, Michael, J., Kofler, Patricia, A., Rao, Lindsay. S., Nina, W. S. (2017). The impact of social skills training for social anxiety disorder: A randomized controlled trial. Journal of Anxiety Disorders, 28(8), 908–918.
16. Gorczynski, P., & Webb, T. (2021). Developing a mental health research agenda for football referees. Soccer & Society, 22(6), 655–662.
17. Gülaçti, F. (2010). The effect of perceived social support on subjective well-being. Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3844-3849.
18. Lima, Y., Devran, S., Deniz Öz, N., Webb, T., & Bayraktar, B. (2023). Examining the mental health status of referees in the Turkish professional football league. Science and Medicine in Football, 7(3), 272-278.
19. Mehta, P., & Sharma, J. (2021). Moderation effect of social support and personal resources between emotional work and employee wellbeing. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 13(2), 235-255.
20. Mellick, M. (2020). Soccer referee mental health: Developing a network of soccer referee mental health champions. In J. G. Dixon, J. B. Barker, R. C. Thelwell, & I. Mitchell (Eds.), The psychology of soccer (pp. 278–291). Routledge/Taylor & Francis Group.
21. Secer, Z. Celikoz, N. Kocyigit, S. Secer, F. & Kayili, G. (2009). Social Skills and Problem Behaviour of Children with Different Cognitive Style Who Attend Preschool Education. Procedia: Social and Behavioral Sciences, 1, 1554-1560.
22. Taylor, S. E., Sherman d., Kim H. S., jarcho, j., takagi, K., & dunagan, M. S. (2004). Culture and social support: who seeks it and hy? J ournal Of Personality and Social Psychology, 87(3), pp. 73-84.
23. Tiffany, L., Otero, M., Rochelle, B., Schatz, S., Anna, C., Merrill, B., & Scott, B. (2016). Social skills training for youth with Autism spectrum disorders: A follow-up. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 24, pp. 99–115.
The role of social skills and social support in the mental health of the soccer referees of the Islamic Republic of Iran
Hasan Akrami 1 *
1. Ph.D. Candidate, Department of Physical Education, Gorgan branch, Islamic azad university, Gorgan, Iran.
E-mail: h_akrami63@yahoo.com
Article Info | ABSTRACT |
Article type: Research Article
Article history: Received 15 November 2023 Revised 20 December 2023 Accepted 25 December 2023 Published 27 December 2023
Keywords: Social Skills, Social Support, Mental Health,
|
Objective: The purpose of this research was to investigate the role of social skills and social support in the mental health of football referees in the Islamic Republic of Iran. Methods: The present research is a descriptive correlation type research that was conducted in the field. The statistical population of the research included 103 football referees of the Islamic Republic of Iran, of whom 82 were selected by simple random sampling according to Cochran's formula. The data collection tools included social skills questionnaires by Wu (2008), social support by Zemit et al. (1988) and mental health by Spritz et al. (2006). Descriptive statistics and inferential statistics were used to analyze the data. Results: The results showed that there is a significant relationship between social performance and the mental health of football referees. A positive and significant relationship was observed between social flexibility and the mental health of football referees. Also, there is a significant relationship between social control and the mental health of football referees. A positive and significant relationship was observed between social support and the mental health of football referees. Conclusions: According to the results, social support and social skills training of football referees in order to increase their mental health are suggested to relevant authorities.
|
© The Author(s). Publisher: Gorgan Branch, Islamic Azad University.
| |
نقش مهارتهای اجتماعی و حمایت اجتماعی در سلامت ذهنی
داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران
حسن اکرامی1 *
1. دانشجوی دکتری، گروه تربیت بدنی، واحد گرگان، دانشگاه آزاد اسلامی، گرگان، ایران. رایانامه: h_akrami63@yahoo.com
اطلاعات مقاله | چکیده |
نوع مقاله: مقاله پژوهشی
تاریخ دریافت: 24/8/1402 تاریخ بازنگری: 30/9/1402 تاریخ پذیرش: 4/10/1402 تاریخ انتشار: 6/10/1402
کلیدواژه‌ها: مهارتهای اجتماعی، حمایت اجتماعی، سلامت ذهنی. |
هدف: هدف از انجام این پژوهش، بررسی نقش مهارتهای اجتماعی و حمایت اجتماعی در سلامت ذهنی داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران بود. روش پژوهش: پژوهش حاضر از اين پژوهش توصيفي از نوع همبستگي است که به صورت میدانی انجام شد. جامعه آماری تحقیق شامل داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران 103 نفر بود که با توجه فرمول کوکران 82 نفر از آنان به روش نمونه‌گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. ابزار گردآوري اطلاعات شامل پرسشنامههای مهارتهای اجتماعی وو (2008)، حمایت اجتماعی زمیت و همکاران (1988) و سلامت ذهنی اسپریتز و همکاران (2006) بود. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات از آمار توصیفی و آمار استنباطی استفاده شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بین نمایش اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال رابطه معنی‌داری وجود دارد. بین انعطاف‌پذیری اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال رابطه مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. همچنین بین کنترل اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال رابطه معنی‌داری وجود دارد. بین حمایت اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال رابطه مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج، حمایت اجتماعی و آموزش مهارتهای اجتماعی بیشتر داوران فوتبال به منظور افزایش سلامت ذهنی آنان، به مسئولان ذیربط پیشنهاد می‌شود.
|
استناد: اکرامی، حسن. (1402). نقش مهارتهای اجتماعی و حمایت اجتماعی در سلامت ذهنی داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران. جهش، 1 (2)، 53-41.
© نویسندگان. | |
مقدمه
بهزستی روانی و سلامت ذهنی یکی از فاکتورهای مهم برای زندگی افراد است. سازمان جهاني بهداشت، سلامت ذهنی را چنين تعريف مي‌کند: سلامت ذهنی در درون مفهوم کلي بهداشت جاي مي‌گيرد و بهداشت يعني توانايي کامل براي ايفاي نقش‌هاي اجتماعي، رواني و جسمي. بهداشت تنها نبود بيماري يا عقب‌ماندگي نيست (گنجي، 1394). سلامت ذهنی به عنوان ارزیابی شخصی و درک از کیفیت زندگی خود (از جمله کیفیت تعاملات اجتماعی، روانی و عاطفی خود) تعریف شده و رشد تعادل و سلامت انسان را فراهم می‌کند و راه را برای توسعه دقیق‌تر و گسترده‌تر استعداد شخص هموار می‌کند. سلامت ذهنی شامل اصول مهم است که میتواند از طریق تأثیر احساسات بر تمام جنبه های رفتار و پیشرفت انسان (از جمله سلامت جسمی و روانی، آموزش و پرورش و توسعه مهارت ها، شایستگی اجتماعی و ایجاد روابط اجتماعی مثبت) مشخص شود (آنتونی1، 2016). با توجه به حساسیت فوتبال در سطح جامعه و با توجه به این‌که این رشته ورزشی، مخصوصا در سطح بالایی همچون لیگ برتر، دغدغه بسیاری از تماشاگران، بازیکنان و مربیان می‌باشد، سلامت ذهنی داوران در لیگ‌های فوتبال، مسئله‌ای قابل تامل است (میلیک2، 2020).
يكي از عواملي كه نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت ذهنی داوران فوتبال دارد، مهارتهای اجتماعی آنان است (گورزینسکی و وب3، 2021). در متون روانشناسی، مفهوم مهارتهای اجتماعی به صورت‌های مختلف تعریف شده است. برای مثال تیلر4 و همکاران (1987) مهارتهای اجتماعی را عبارت از مهارت‌هایی می‌داند که برای داشتن ارتباط مثبت با دیگران و پذیرش توسط آنها ضروری هستند. از دیدگاه سیکر5 و همکاران (2009) مهارتهای اجتماعی عبارت است از رفتارهای انطباقی فراگرفته که فرد را قادر می‌سازد با افراد روابط متقابل داشته باشد، واکنش‌های مثبت بروز دهد و از رفتارهایی که پیامد منفی دارد اجتناب ورزد. بنابراین مهارتهای اجتماعی، رفتارهایی اکتسابی هستند که بر روابط میان افراد تأثیر می‌گذارند. این مهارت‌ها از رفتارهای مشخص و مشتمل بر توانایی شروع ارتباط و ارائه پاسخ تشکیل شده‌اند و احتمال دریافت تقویت اجتماعی را به بیشترین حد خود می‌رسانند و نیز ماهیتی تعاملی دارند که وابسته به موقعیت هستند (بارکین6 و همکاران، 2002). داشتن مهارتهای اجتماعی در فرد بیانگر سلامت رفتار اجتماعی او است و از بستر عوامل فرهنگی و اجتماعی نشأت می‌گیرد. آن‌چه اهمیت مهارتهای اجتماعی را در زمینه روانی، اجتماعی، جنسی، شغلی، شناختی، اخلاقی و عاطفی شاخص می‌سازد نیازمندی افراد در زمینه تکامل مراحل رشدی، به توانمندی، وابسته بودن به مهارت و برتری در مهارت اجتماعی است. تیفانی7 و همکاران (2019) چنین بیان کرده‌اند اگر مهارت اجتماعی به افراد آموزش داده شود، میتواند موجب رشد فردی، رشد هویتی، موفقیت‌های شغلی، بهبود کیفیت زندگی، سلامت اجتماعی و سلامت روان آنها شود و همین رشد عزت نفس، خودمختاری، کاهش اضطراب و افسردگی و نیز افزایش توانایی مقابله با فشارهای روانی و در نهایت بهزیستی روانی و سلامت ذهنی را به همراه داشته باشد. محیط‌های ورزشی فرصت‌های مناسبی را برای افراد درگیر در آن همچون ورزشکاران، داوران و حتی تماشاگران ایجاد می‌کنند. برای داوران که دائماً تحت تأثیر عوامل محیطی مختلفی قرار می‌گیرند و ممکن است تحت تأثیر آنها در قضاوت خود دچار چالش‌هایی شوند از اهمیت خاصی برخوردار است. مهارتهای اجتماعی برای داوران فوتبال یعنی تعامل در جامعه ورزشی و عمومی خود، شناخت روحیه و احساسات درونی خود و دیگران از قبیل تماشاگران، ورزشکاران، همکاران و برخورد صحیح و متناسب با آنها. اگر این عوامل در بین داوران تکامل نیابند نه تنها توانایی‌های مشخص در ایجاد رابطه در رفتارهای اجتماعی آنان دچار خدشه خواهد شد، بلکه موجب عقب ماندگی فردی و شغلی می‌شود (رمضانی‌نژاد و همکاران، 1390).
همچنین عوامل دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند سلامت ذهنی داوران را تحت تأثیر قرار دهند که از آن جمله می‌توان به حمایت اجتماعی از داوران اشاره نمود (قاسمی و همکاران، 1398). حمایت اجتماعی به معنای تعلق داشتن، مورد پذیرش بودن، دوست داشته شدن و نیز مورد نیاز بودن است. پژوهش‌های متعددي ثابت كرده‌اند كه هر چه ميزان حمايت اجتماعي افزايش يابد، سطح سلامتي روانی و ذهنی نيز افزايش پيدا می‌کند و بالعكس. از اين نگاه، داشتن سلامتي مشروط به داشتن حمايت اجتماعي است (مهتا و شرما8، 2021). حمايت اجتماعي مفهومي چندبعدی است كه به اشكال و طرق مختلفي تعريف شده است. براي مثال، می‌توان آن را به عنوان يك منبع فراهم شده توسط ديگران، به عنوان امكاناتي براي مقابله با استرس، يا يك مبادله‌ای از منابع تعريف نمود (گولاچتی9، 2010). برخي از پژوهش‌گران، حمايت اجتماعي را ميزان برخورداري از محبت، همراهي، مراقبت، احترام، توجه، و كمك دريافت شده توسط فرد از سوي افراد يا گروه‌های ديگر نظير اعضاي خانواده، دوستان، و ديگران مهم تعريف کرده‌اند. در مجموع، شايد بتوان گفت كه حمايت اجتماعي يعني اين احساس كه شخص مورد توجه ديگران است و ديگران براي او ارزش قائل‌اند و اين‌كه او به يك شبکه اجتماعي متعلق است. حمایت اجتماعی در جامعه داوران فوتبال را می‌توان به عنوان احساس داوران از تعلق داشتن، محبوبیت یا مورد قبول واقع شدن، مورد نیاز بودن به خاطر خودش و برای آن‌چه که میتواند انجام دهد تعریف کرده‌اند. در عین حال از میزان ادراک داوران از محبت و حمایت خانواده و دوستان و تماشاگران در مقابل فشارهای روانی و حوادثی که در میادین ورزشی اتفاق می‌افتد نیز تأکید می‌شود (احمدی اژدر و همکاران، 1388). درک این حمایت در داوران فوتبال باعث بهبود در عملکرد و رفتارهای شخصی و اجتماعی آنان خواهد داشت. عواملی همچون محیط کاری سالم، ارتباطات مطلوب، امكانات فرهنگي-هنري، آينده‌کاری، سلامت جسمي و خانواده سالم باعث بهبود سلامت ذهنی آنان می‌شود.
به دلیل اهمیت سلامت ذهنی، تحقیقات بسیاری عوامل مرتبط و موثر بر آن را بررسی نموده‌اند. نتایج پژوهش فرهنگ اصفهانی و همکاران (1397) مشخص نمود تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی بر سلامت روان، کیفیت زندگی و سازگاری اجتماعی مادران دارای دانش‌آموز پسر کم‌توان ذهنی مثبت و معنی‌دار است. اخوان تفتی و مفردنژاد (1397) با انجام پژوهشی بر روی سالمندان دریافتند مؤلفه‌های هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی پیش‌بینی کننده‌های مثبت بهزیستی روان‌شناختی هستند. شاه‌زیدی (1396) در مقاله‌ای اسنادی دریافت نمایش اجتماعی با سلامت ذهنی افراد رابطه مثبتی دارد. نتایج پژوهش سامانی و قایمی (۱۳۹۶) مشخص نمود ابعاد حمایت اجتماعی دارایی توانایی پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی دانشجویان متأهل دانشگاه آزاد واحد شیراز هستند. یوسفی و حسین‌زاده (۱۳۹۶) نیز در پژوهشی دریافتند بین حمایت اجتماعی با بهزیستی روان‌شناختی دانش آموزان رابطه مثبت و معنی‌داری وجود دارد. شفیعی و همکاران (۱۳۹۶) در تحقیقی دریافتند انعطاف‌پذیری اجتماعی قدرت پیش‌بینی سلامت ذهنی افراد مواجهه شده با آسیب را دارد. نتایج مطالعه سالمی و باقیانی مقدم (۱۳۹۵) نشان داد تأثیر آموزش گروهی مهارت حل مسئله بر افزایش میزان انعطاف‌پذیری اجتماعی و سلامت ذهنی دانشآموزان مثبت و معنی‌دار است. شهني ييلاق و همکاران (1395) در پژوهشی دریافتند روابط هوش هيجاني و مهارتهای اجتماعي با بهزيستي روان‌شناختی دانشجويان دختر مثبت و معنی‌دار است. لیما10 و همکاران (2023) در تحقیقی بر روی 433 داور شاغل در لیگ حرفه‌ای فوتبال ترکیه دریافتند داوران جوان‌تر نمرات افسردگی، اضطراب و استرس بیشتری را نسبت به داوران مسن تر دارند. همچنین نمرات افسردگی، اضطراب و استرس داوران مجرد در مقایسه با داوران متاهل بالاتر بود. در نهایت نتایج نشان داد نمرات افسردگی، اضطراب و استرس بالاتر نیز با درآمد کمتر، نگرانی های عملکرد، سابقه آسیب شدید و حمایت اجتماعی ناکافی همراه بود. نتایج پژوهش چوی11 و همکاران (2018) بر روی 179 دانشجوی کره جنوبی نشان داد آموزش مهارتهای اجتماعی سبب کاهش اضطراب، افزایش فعالیت‌هاي اجتماعی، بهبود حرمت نفس و استفاده از راهبردهاي مقابله‌اي مناسب می‌گردد. دیبورا12 و همکاران (2017) در تحقیقی بر روی70 نفر از داوران در اسپانیا دریافتند کمبود یا فقدان روابط اجتماعی که در نتیجه سازگاري اجتماعی نامطلوب رخ می‌دهد، میتواند روي انگیزه و سلامت روان داوران تأثیر منفی بگذارد.
داوران فوتبال حرفه‌اي در معرض فشارهاي بيرونی و درونی زیادي هستند و به دليل حساسيت تصميمات خود و سرعت تصمیم‌گیری در کانون توجه قرار دارند. در حوزه‌ی روانشناسی ورزش، تحقيقات فراوانی درباره‌ی بازیکنان و مربيان انجام شده است، اما در خصوص داوران، و به‌ویژه داوران فوتبال، به اندازه‌ی کافی مطالعه نشده است. داور در جریان مسابقه باید وظيفه‌ی خود را که همان تصمیم‌گیری سریع در خصوص رعایت قوانين در جریان بازي است، به بهترین وجه انجام دهد و هم‌زمان از پس فشارهاي ناشی از اشتباه فردي، بازیکنان، مربيان، نظارت همکاران، تماشاگران و مطبوعات برآید (صالحی و محسنی، 1396). در وضعيت عدم قطعيت در محيط، تصمیم‌گیری اغلب با اضطراب و تنش همراه خواهد بود. داوران رقابت‌های ورزشی (مثل فوتبال) از زمره افرادي هستند که بيش از دیگران در این وضعيت قرار می‌گيرند. معمولاً توجه به عملکرد داخل ميدان قاضی مسابقه‌ی فوتبال بيشتر از بازیکنان است. بازیکنان در جریان بازي چندین بار اشتباه می‌کنند ولی انتقاد زیادي به آنها نمی‌شود، ولی زمانی که در جریان قضاوت مسابقه تصميمی اشتباه اتخاذ شود، این اشتباه زود به چشم می‌آید و با هجمه‌اي از انتقادها مواجه می‌شود. این انتقادات میتواند ازطرف بازیکنان داخل زمين، کادر مربيان، مدیر تيم‌ها و باشگاه‌هاي ورزشی ذي‌نفع، ناظران مسابقه، گروه همکاران و تماشاچی‌ها و رسانه‌هاي خبري باشد. هدف مستقيم این فشارهاي اجتماعی در مسابقه‌ی فوتبال، بی‌شک، کسی نيست جز تيم داوري. این فشارها بدون شک بخشی جدانشدنی از شغل داوري در تمام سطوح است. روش مقابله‌ی داور با این فشارها، کيفيت‌هاي جسمانی، به‌علاوه، قابليت‌هاي شناختی و روانی از جمله‌ی مهم‌ترین عوامل تعيين کننده‌ی موفقيت یا شکست داور است. در شرایطی که داوران فوتبال کشور همواره تحت استرس و فشارهای مختلف قرار دارند نیاز است راه‌های مقابله‌ای درست را از طریق آموزش مهارتهای اجتماعی به آنها آموخت و با حمایت از آنان؛ میزان صدمات روحی در آنان را کاهش داد تا عملکرد بهتر و درست‌تری در میدان ورزش داشته باشند تا آنان و جامعه ورزشی از ورزش و مسابقات لذت بیشتری ببرند. با این وجود نیاز است تا تحقیقات بیشتری در این خصوص انجام شود. با توجه به موارد یاد شده تحقیق حاضر به دنبال پاسخ به این سئوال است که، نقش مهارتهای اجتماعی و حمایت اجتماعی در سلامت ذهنی داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران چیست؟
روششناسی پژوهش
اين پژوهش توصيفي از نوع همبستگي است که به صورت میدانی اجرا گردید. جامعه آماری این پژوهش شامل کلیه داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران در سال 1397 بود که بر اساس آمار فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران تعداد آنها 103 نفر می‌باشد. با توجه به حجم جامعه، حجم نمونه بر اساس فرمول کوکران 82 نفر تعیین گردید. برای انتخاب نمونه تحقیق، از روش انتخاب تصادفي طبقه‌ای استفاده شد. با توجه به اهداف پژوهش، برای گردآوری داده‌های پژوهش از پرسشنامه استفاده گردید. این پرسش‌نامه‌ها در دو بخش تدوین شدند. بخش اول مربوط به ویژگی‌های جمعیت شناختی همچون سن، میزان تحصیلات و سابقه داوری فرد شرکت کننده در تحقیق (آزمودنی) می‌باشد. بخش دوم نیز شامل 3 پرسشنامه است که متناسب با متغیرهای تحقیق می‌باشند که در ادامه توضیح داده شده‌اند:
مهارتهای اجتماعی: برای سنجش مهارتهای اجتماعی داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران از پرسشنامه وو (2008) استفاده شد. این پرسشنامه مشتمل بر 24 گویه و سه مؤلفه نمایش اجتماعی، انعطاف پذیری اجتماعی و کنترل اجتماعی می‌باشد و بر اساس مقياس 5 ارزشی لیکرت (کاملا موافقم تا کاملا مخالفم) سنجیده می‌شود. پایایی این پرسشنامه 89/0 گزارش شده است.
پرسشنامه حمایت اجتماعی: برای سنجش حمایت اجتماعی داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران از پرسشنامه زمیت و همکاران (1988) استفاده شد. این پرسشنامه مشتمل بر 12 گویه می‌باشد و بر اساس مقياس 5 ارزشی لیکرت سنجیده می‌شود. این محققان پایایی این پرسشنامه را 94/0 گزارش نموده‌اند.
سلامت ذهنی: برای سنجش سلامت ذهنی داوران فوتبال جمهوری اسلامی ایران از پرسشنامه سلامت ذهنی اسپریتز و همکاران (2006) استفاده شد. این پرسشنامه دارای 16 گویه با مقیاس پنج گزینه‌ای می‌باشد. محققان پایایی این ابزار را 91/0 گزارش نموده‌اند.
برای ارزیابی روایی پرسشنامههای پژوهش از نظرات 5 دکترای مدیریت ورزشی استفاده گردید و با پیشنهاد آنها در شکل نوشتاری برخی گویه‌ها تغییراتی ایجاد شد. جهت تعیین پایایی درونی گویه‌های پرسشنامههای این پژوهش از آلفای کرونباخ استفاده شد. جهت انجام این کار 20 نفر از داوران فوتبال لیگ برتر پرسشنامههای تدوین شده را تکمیل نمودند. سپس این پرسش‌نامه‌ها تجزیه و تحلیل شدند. پایایی پرسشنامههای مهارتهای اجتماعی، حمایت اجتماعی و سلامت ذهنی به ترتیب 82/0، 78/0 و 82/0 محاسبه گردید. در این پژوهش، برای تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش‌‌های آمار توصیفی و استنباطی در دو بخش مجزا استفاده شد. کلیه فعالیت‌های آماری با استفاده نرم افزار SPSS نسخه 22 انجام شد.
یافتههای پژوهش
در بخش توصیفی نتایج نشان داد بیشتر داوران در دامنه سنی 31 تا 40 سال قرار دارند (49 داور). همچنین مشخص گردید بیشتر داوران دارای تحصیلات کارشناسی هستند (40 داور). همچنین مشخص گردید بیشتر داوران دارای سابقه داوری 11 تا 15 سال می‌باشند (40 داور). در نهایت مشخص شد بیشتر داوران دارای درجه ملی می‌باشند (70 داور).
جدول 1: توصیف متغیرهای تحقیق
مولفه | آماره | |||||
تعداد | میانگین | انحراف معیار | حداقل | حداکثر | ||
مهارتهای اجتماعی | 82 | 76/3 | 65/0 | 04/2 | 92/4 | |
حمایت اجتماعی | 82 | 52/3 | 80/0 | 50/1 | 75/4 | |
سلامت ذهنی | 82 | 71/3 | 68/0 | 2 | 81/4 | |
همچنین نتایج بخش توصیفی نشان داد میانگین متغیرهای مهارتهای اجتماعی، حمایت اجتماعی و سلامت روانی به ترتیب 76/3، 52/3 و 71/3 می‌باشد که این مقادیر بالاتر از سطح متوسط می‌باشند.
جدول 2: نتایج بررسی توزیع طبیعی داده‌ها
متغیرها | آماره | ||
n | P | Z | |
مهارتهای اجتماعی | 82 | 221/0 | 049/1 |
حمایت اجتماعی | 82 | 154/0 | 132/1 |
سلامت ذهنی | 82 | 193/0 | 082/1 |
نتایج آزمون کلموگروف اسمیرنف نشان داد سطح معنی‌داری در داده‌های مهارتهای اجتماعی، حمایت اجتماعی و سلامت ذهنی بیشتر از 05/0 می‌باشد که می‌توان چنین بیان کرد که توزیع داده‌ها در این متغیرها دارای توزیع طبیعی می‌باشد؛ لذا برای بررسی ارتباط بین متغیرهای تحقیق از ضریب همبستگی پیرسون استفاده شد.
جدول 3: ارتباط بین متغیرهای پژوهش
متغیر پیش‌بین | متغیر ملاک | نوع آزمون | ضریب همبستگی | سطح معنی‌داری |
نمایش اجتماعی | سلامت ذهنی | پیرسون | **667/0 | 001/0 |
انعطاف پذیری اجتماعی | سلامت ذهنی | پیرسون | **654/0 | 001/0 |
کنترل اجتماعی | سلامت ذهنی | پیرسون | **554/0 | 001/0 |
حمایت اجتماعی | سلامت ذهنی | پیرسون | **690/0 | 001/0 |
**معنی‌داری در سطح 01/0
نتایج نشان داد بین نمایش اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد. بخش دیگری از نتایج مشخص نمود رابطه بین انعطاف پذیری اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران مثبت و معنی‌دار است. همچنین نتایج نشان داد رابطه بین کنترل اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران مثبت و معنی‌دار می‌باشد. در نهایت مشخص گردید رابطه بین حمایت اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران مثبت و معنی‌دار است..
جدول 4: مجذور آر (R) تنظیم شده
آزمون دوربین واتسون | سطح معنی‌داری F | انحراف معیار | مجذورR تنظیم شده | مجذورR | R | مدل |
625/1 | 001/0 | 432/0 | 597/0 | 617/0 | 786/0 |
|
پیش‌بینی کننده‌ها: نمایش اجتماعی، انعطاف پذیری اجتماعی، کنترل اجتماعی و حمایت اجتماعی. متغیر وابسته: سلامت ذهنی. | ||||||
جدول 5: تحلیل واریانس حاصل از متغیرهای پیش‌بین بر متغیر وابسته
منبع تغییرات | مجموع مجذورات | درجه آزادی | مجذور میانگین | میزان F | سطح معنی‌داری |
رگرسیون باقیمانده مجموع | 277/23 433/14 710/37 | 4 77 81 | 819/5 187/0
| 046/31 | 001/0 |
پیش‌بینی کننده‌ها: نمایش اجتماعی، انعطاف پذیری اجتماعی، کنترل اجتماعی و حمایت اجتماعی. متغیر وابسته: سلامت ذهنی. | |||||
جدول 6: واریانس‌های مشترک بین متغیرهای پیش‌بین و متغیر ملاک
متغیر ملاک | متغیرهای پیش‌بینی کننده | میزان B | ضریب Beta | میزان t | سطح معنی‌داری | |||||
سلامت ذهنی | نمایش اجتماعی | 347/0 | 376/0 | 563/3 | 001/0 | |||||
انعطاف پذیری اجتماعی | 094/0 | 097/0 | 754/0 | 453/0 | ||||||
کنترل اجتماعی | 006/0- | 006/0- | 058/0- | 954/0 | ||||||
حمایت اجتماعی | 377/0 | 444/0 | 607/4 | 001/0 | ||||||
جهت تهیه الگوی آماری سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران بر اساس مولفه‌های مهارتهای اجتماعی و حمایت اجتماعی از آزمون رگرسیون خطی چند متغیره استفاده شد که نتایج آن در جداول 4، 5 و 6 قابل مشاهده می‌باشد. از آن‌جایی‌که مقدار آماره آزمون دوربین واتسون (آزمون استقلال خطاها) در فاصله 5/1 تا 5/2 قرار دارد (625/1)، لذا فرض عدم وجود همبستگی بین خطاها رد نمی‌شود می‌توان از رگرسیون استفاده کرد. سطح معنی‌داری مربوط به آماره t نشان می‌دهد که از بین متغیرهای پیش‌بینی کننده، سطح معنی‌داری مؤلفه‌های نمایش اجتماعی (001/0) و حمایت اجتماعی (001/0) از (05/0 a=) کوچک‌تر می‌باشند، لذا می‌توان چنین بیان کرد که ضرایب برآورد شده برای این دو مؤلفه در سطح اطمینان 95/0 از لحاظ آماری معنی‌دار می‌باشد. بر همین اساس می‌توان به میزان واریانس مشترک بین هر کدام از مؤلفه‌های نمایش اجتماعی و حمایت اجتماعی با متغیر سلامت ذهنی پی برد. واریانس مشترک با متغیر سلامت ذهنی به ترتیب برای مؤلفه‌های نمایش اجتماعی و حمایت اجتماعی 376/0 و 444/0 می‌باشد، لذا با مقایسه میزان واریانس‌ها می‌توان پی برد که حمایت اجتماعی نسبت به نمایش اجتماعی واریانس مشترک بیشتری با متغیر سلامت ذهنی دارد.
بحث و نتیجه گیری
نتایج تحقیق نشان داد که بین نمایش اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد. این نتیجه با نتایج تحقیقات فرهنگ اصفهانی و همکاران (1397)، اخوان تفتی و مفردنژاد (1397) و شاه‌زیدی (1396) همخوانی دارد. داوري يكي از شغل‌هاي پر استرس در دنيا است. داوران در رشته‌هاي ورزشي مختلف مسئوليت برگزاري و قضاوت مسابقات را به عهده دارند و حضور آنها براي به وجود آمدن اين فرايند اجتماعي لازم و جدانشدني است. حرفه‌ی داوري در تمامي رشته‌ها به دليل تعارضات بين فردي، هميشه با استرس و اضطراب همراه بوده است. توانايي تصميم‌گيري سريع در موقعيت‌هاي آني براي داوران حرفه‌اي الزامي است. داوران اين تصميم‌گيري را در مسابقات، خصوصاً فوتبال در شرايطي اتخاذ مي‌كنند كه بايد عوامل مزاحم كلامي و بصري تماشاچيان، مربيان و بازيكنان را ناديده بگيرند. همچنين، مشاجرات، اعتراض‌ها و دوربين‌هاي تلويزيوني را نيز بايد به اين مداخلات اضافه كرد كه خود موجب بروز استرس در داوران خواهد شد كه با افزايش اين فشارهاي رواني بر داوران، به مرور این افراد دچار تحليل و نارضايتي از شغل خود گردیده و سلامت ذهنی آنها به خطر خواهد افتاد. یکی از عواملی که میتواند در این زمینه به داوران کمک نماید و سلامت ذهنی آنها را افزایش دهد، مهارت نمایش اجتماعی داوران می‌باشد. مهارت نمایش اجتماعی بیانگر چگونگی ارائه رفتارهای اجتماعی مطلوب مورد انتظار جامعه و همچنین توانایی داوران در تعامل با دیگران در محیط‌های ورزشی و حتی غیر ورزشی می‌باشد. افراد با استفاده از مهارت نمایش اجتماعی تلاش می‌کنند تا بهترین وضعیت، حالت و رفتارهای خود را چه از نظر ظاهری و چه از نظر باطنی نزد دیگران ارائه دهند. همچنین مهارت نمایش اجتماعی موجب تسریع تعاملات و روابط بین افراد می‌شود. داوران ورزشی مانند داوران فوتبال همواره چه در زمین ورزش و چه در محیط‌های غیر ورزشی به عنوان یک الگو مورد توجه افراد جامعه هستند. ارائه رفتارهای اجتماعی مناسب از این افراد نه تنها میتواند موجب تعاملات بهتر این افراد با اقشار جامعه گردد، بلکه ارائه چنین رفتارهایی میتواند نقش مهمی در سلامتی ذهنی داوران ایفا نماید. همچنین داوران با نمایش اجتماعی خوب و مناسب در زمین بازی می‌توانند بر رفتارهای بازیکنان، مربیان و حتی تماشاگران اثر مثبت بگذارند که این امر میتواند امر قضاوت را برای داوران آسان سازد.
یافتههای تحقیق نشان داد که بین انعطاف پذیری اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد. این یافته با یافتههای تحقیق سالمی و باقیانی مقدم (۱۳۹۵) همخوانی دارد. یکی از عوامل مهم در افزایش سلامت ذهنی افراد قدرت تطبیق پذیری و انعطاف پذیری افراد با شرایط مختلف می‌باشد. افرادی که نمی‌توانند خود را با شرایط مختلف تطبیق دهند و انعطاف پذیری لازم را ندارند به سرعت دچار استرس خواهند شد. بسیاری از محققان بر این باور هستند که افراد انعطاف پذیر، افراد سالم‌تر و رشد یافته‌تری هستند. چنین افرادی در مورد تغییرات اجباری واکنش مناسب‌تری دارند و راحت‌تر چنین شرایطی را تحمل می‌کنند. انعطاف پذیری به میزان تجربه پذیری فرد در مقابل محرکات گفته می‌شود. یک ویژگی شخصیتی که در افراد مختلف درجات آن متفاوت است و نوع واکنش افراد در مقابل تجارب جدید نشان می‌دهد. یکی از مشخصه‌های انعطاف پذیری افراد میزان پذیرش در آنها است. اشخاص انعطاف پذیر هم درباره دنیای درونی و هم درباره دنیای بیرونی کنجکاو هستند و زندگی آنها از لحاظ تجربه غنی است، چون تجارب جدید را می‌پسندد و می‌خواهند آنها را لمس کنند. چنین افرادی خود به دنبال تجارب می‌روند و سعی می‌کنند انواع مختلفی از تجربه را داشته باشند. آنها مایل به پذیرش عقاید جدید و ارزش غیر متعارف بوده و برای شنیدن و گوش کردن و بررسی عقاید جدید و اندیشه‌های نو رغبت نشان می‌دهند. همچنین چنین افرادی وابستگی کم‌تری به عقاید خود یا به عقاید سنتی نشان می‌دهند. شغل داوری فوتبال از جمله مشاغلی است که به قدرت انعطاف پذیری بالایی نیاز دارد. داوران در گام اول باید بتوانند قدرت تشخیص بالایی داشته باشند. قدرت تشخیص بالا کمک می‌کند تا داوران بین شرایط مختلف تفکیک قائل شوند. هر شرایطی در بازی فوتبال نیازمند یک تصمیم درست از سوی داور می‌باشد. از سوی دیگر، انعطاف پذیری اجتماعی موجب می‌شود تا داوران رفتارهای متفاوتی را با افراد مختلف در محیط‌های مختلف مانند محیط‌های ورزشی و غیر ورزشی داشته باشند. یک داور خوب باید بتواند با بازیکنان، تماشاگران، مربیان، همکاران و حتی سایر افراد جامعه رفتارهایی متناسب با ویژگی‌های آنها داشته باشد. افزایش مهارت انعطاف پذیری اجتماعی داوران موجب خواهد شد که این افراد در محیط‌های مختلف به آسانی خود را تطبیق دهند که این امر موجب بروز بهترین رفتارها متناسب با شرایط و افزایش سلامت ذهنی آنها خواهد شد.
بین کنترل اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران ارتباط مثبت و معنی‌داری مشاهده شد. این نتیجه با نتایج تحقیقات فرهنگ اصفهانی و همکاران (1397)، اخوان تفتی و مفردنژاد (1397) و شاه‌زیدی (1396) همخوانی دارد. کنترل اجتماعی نشان دهنده بیانگر میزان کنترلی است که فرد بر احساسات، عواطف و رفتار خود دارد و از طریق آن میتواند بر رفتار دیگران اثرگذار باشد. احساسات یكی از مهم‌ترین اجزای درونی انسان‌ها هستند. برخی از احساسات از نوع واكنش‌هایی ابتدایی هستند كه ارتباطی با تفكر ندارند و برخی دیگر انعكاسی از تجزیه و تحلیل فكر در ارتباط با موقعیت هستند، به این معنی كه احساسات مجموعه عواطف و تمایلات انسان‌ها و نشان‌گر این هستند كه فرد خوشحال است یا ناراحت، چیزی را می‌خواهد یا نمی‌خواهد، نرم است یا خشك و ... . احساسات و هیجانات بخشی از وجود انسان هستند که بدون آنها شور و نشاطی در زندگی وجود نخواهد داشت. انسان‌ها در طول زندگی احساسات مختلفی را تجربه می‌کنند. بعضی از این احساسات مانند عشق و شادی خوشایند و برخی دیگر مانند ترس و خشم ناخوشایند هستند. گریز از احساسات ناخوشایند غیر ممکن است اما آدمی میتواند با آموختن مهارت کنترل احساسات، اثرات تجربه احساسات و هیجانات ناخوشایند را کاهش دهد. داوری فوتبال از جمله مشاغلی است که به کنترل اجتماعی بالایی نیاز دارد. امروزه فوتبال یکی از محبوب‌ترین رشته‌های ورزشی محسوب می‌گردد و افرادی زیادی در آن به عناوین مختلف مانند بازیکن، داور، مربی، تماشاگر، مدیر و ... درگیر هستند. تمامی افراد درگیر در فوتبال به نوعی احساسات و عواطف خود را با این رشته ورزشی ادغام کرده‌اند که این امر کار داوران را به شدت سخت کرده است. در چنین شرایطی داوران ابتدا باید احساسات و عواطف خود را کنترل نمایند. هر شرایطی در بازی فوتبال میتواند پاسخ‌های احساسی و عاطفی متفاوتی را در داوران ایجاد نماید. به عنوان مثال ناراحتی تماشاگران از گل خوردن تیم محبوب خود میتواند موجب بی احترامی تماشاگران به داور بازی گردد. زمانی که داوران بتوانند احساسات خود را به درستی به دیگران منتقل نمایند و برداشت صحیحی از احساسات و هیجانات دیگران داشته باشند می‌توانند رابطه صمیمانه و خوبی با دیگران برقرار نمایند. اغلب تعارضات و مشاجرات و نگرانی‌ها بین افراد، ناشی از واكنش‌های عاطفی است. به عبارت دیگر، عواطف و کنترل آن در چگونگی روابط افراد با دیگران در حال وآینده تأثیر گذار و تعیین كننده خواهد بود. همچنین یادگیری توانایی کنترل احساسات موجب استقلال و بالا بردن قدرت تصمیم‌گیری در افراد می‌شود.
نتایج تحقیق نشان داد که بین حمایت اجتماعی با سلامت ذهنی داوران فوتبال جهموری اسلامی ایران ارتباط مثبت و معنی‌داری وجود دارد. این یافته با یافتههای تحقیقات سامانی و قایمی (۱۳۹۶) و یوسفی و حسین زاده (۱۳۹۶) همخوانی دارد. با در نظر گرفتن سلامتي به عنوان مفهومي متأثر از مجموعه‌ی پيچيده‌اي از عوامل زيستي، رواني اجتماعي، فرهنگي، اقتصادي، مذهبي، و محيطي بايد اذعان داشت كه در اين معنا، سلامتي ديگر تنها دغدغه‌ی دست اندركاران علوم پزشكي نيست، بلكه تمامي دانشمندان علوم اجتماعي، به ويژه جامعه شناسان و روانشناسان به بررسي آن علاقمند هستند. افزایش مشکلات ذهنی در بین اقشار جامعه موضوعی است که امروزه توجه بسیاری از سیاست‌گذاران بخش سلامتی را نیز به خود جلب نموده است. بسیاری از محققان بر این باور هستند که عوامل فردی و اجتماعی بسیاری وجود دارند که می‌توانند اثر مثبتی بر سلامت ذهنی افراد جامعه داشته باشند که یکی از آنها حمایت اجتماعی است. حمايت اجتماعي يکي از عوامل مهمي است که نقش تعيين کننده‌اي در بهبود سلامت اجتماعي و رواني دارد. حمايت اجتماعي به عنوان شبكه‌هايي از ارتباطات توصيف شده است كه رفاقت، همكاري و تقويت احساسي را فراهم كرده و رفتارهاي ارتقاء سلامتي را تسهيل مي‌كند. حمايت اجتماعي نوعي آگاهي است و فرد در نتيجه اين آگاهي به اين باور مي‌رسد که مراقبت شده و دوست داشته مي‌شود، داراي ارزش، اعتبار و احترام است و متعلق به شبکه‌اي از ارتباطات و تعهدات دوسويه مي‌باشد. حمايت اجتماعي سبب تعديل فشارهاي رواني وارده بر فرد مي‌شود و سلامت روان را بهبود مي‌بخشد. داوران فوتبال از جمله افرادی در جامعه هستند که به دلایل مختلف مانند فشار بازی، فشار رسانه‌ها، فشار بازیکنان و مربیان همواره تنش بالایی را تجربه می‌کنند که این تنش‌ها میتواند منجر به از دست رفتن سلامت ذهنی آنها گردد. در چنین شرایطی باید تنش‌ها و استرس‌های وارد شده به داوران تبدیل به حمایت گردند. حمایت اجتماعی از داوران فوتبال توسط اقشار مختلف جامعه میتواند موجب تقویت روابط بین این افراد و سایر افراد جامعه گردد. همچنین حمایت اجتماعی از داوران فوتبال میتواند موجب افزایش اعتماد به نفس آنان و در نهایت عملکرد بهتر آنان در محیط‌های ورزشی و غیر ورزشی شود.
با توجه به یافتههای تحقیق؛ لذا آگاه کردن داوران فوتبال از نقاط قوت و ضعف خود در تعاملات اجتماعی در محیط‌های ورزشی با دیگران، بررسی میزان انعطاف پذیری اجتماعی داوران در سطوح مختلف و همچنین دادن فرصت داوری در سطوح مختلف به داوران فوتبال جهت افزایش میزان انعطاف پذیری اجتماعی خود، برگزاری کلاس‌های روانشناسی برای داوران فوتبال جهت کنترل احساسات و عواطف خود و حمایت از داوران فوتبال توسط بازیکنان، مربیان و حتی تماشاگران و همچنین توجه و حمایت بیشتر از داوران توسط فدراسیون فوتبال پیشنهاد می‌گردد. در نهایت برای سایر محققان پیشنهاد می‌شود تا در تحقیقی عوامل موثر بر عملکرد و رضایت شغلی داوران فوتبال مورد بررسی قرار گیرد.
تقدير و تشكر
از کلیه داروان فوتبال که در این پژوهش همکاری نمودند تقدیر و تشکر می‌شود.
منابع
1. احمدي اژدر؛ محمدزاده حسن و سيدعامري ميرحسن (1388). منابع استرس، تحليل رفتگی و ميل به بازنشستگی در داوران حرفه‌اي فوتبال ایران. رفتار حرکتی، (3)6، 85-98.
2. اخوان تفتی، مهناز و مفردنژاد، ناهید (1397). ارتباط هوش هیجانی و مهارتهای اجتماعی با بهزیستی روان‌شناختی در سالمندان. مجله سالمندی ایران، (۳)13، ۳45-334.
3. رمضانی‌نژاد، رحيم؛ ميرجمالی، الهام و رحمانی‌نيا، فرهاد (1390). بررسی عوامل استرس‌زاي داوران ملی و بين‌المللی ورزش ایران. مطالعات مدیریت ورزشی، 11، 74- 62 .
4. سالمی، سارا و باقیانی مقدم، محمدحسین (۱۳۹۵). رابطه آموزش گروهی مهارت حل مسئله با انعطاف‌پذیری اجتماعی و سلامت ذهنی دانش آموزان. چهارمین همایش ملی مشاوره و سلامت روان، قوچان: دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان
5. سامانی، سیامک و قایمی، لیلا (۱۳۹۶). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی بر اساس حمایت اجتماعی دانشجویان متأهل شیراز. چهارمین کنفرانس بین‌المللی نوآوری‌های اخیر در روانشناسی، مشاوره و علوم رفتاری، تهران: دانشگاه نیکان.
6. شاه‌زیدی، فاطمه‌السادات (1396). مهارت‌هاي اجتماعی و سلامت ذهنی. فصلنامه رشد آموزش مشاور مدرسه، 41، 54-50.
7. شفیعی، معصومه؛ ذبیحی نیا گردرودباری، الهام و بشرپور، سجاد (۱۳۹۶). نقش انعطاف‌پذیری اجتماعی در پیش‌بینی سلامت ذهنی افراد مواجهه شده با آسیب. هشتمین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی و علوم اجتماعی، تهران: شرکت همایشگران مهر اشراق.
8. صالحی حمید و محسنی، مريم (1396) سطح اضطراب داوران فوتبال ايراني: نقش خودآگاهي و سبکهاي مقابله. دوفصل‌نامه پژوهش در مديريت ورزشي و رفتار حركتي، (14)7، 27-15.
9. فرهنگ اصفهانی، علی‌رضا؛ فرهنگ اصفهانی، میترا؛ مختاری یوسف‌آباد، سیده الهام؛ عبادی، طیبه و حقیقت، سارا (1397). تأثیر آموزش مهارتهای اجتماعی بر سلامت روان، کیفیت زندگی و سازگاری اجتماعی مادران دارای دانش‌آموز پسر کم‌توان ذهنی. روانشناسی اجتماعی، 2، 46، 15-25.
10. قاسمی، حمید؛ فراهانی، ابوالفضل و ایرجی نقندر، رامین (1398). طراحی الگوي نقش مبادله اجتماعی بر مسئوليت‌پذیري داوران نخبه فوتبال و فوتسال آسيا. مطالعات مدیریت رفتار سازمانی در ورزش، (23)6، 79-67.
11. گنجي، حمزه (1394). بهداشت روانی، انتشارات: ارسباران.
12. یوسفی، ریما و حسین زاده، امیدعلی (۱۳۹۶). پیش‌بینی بهزیستی روان‌شناختی بر اساس حمایت اجتماعی در بین دانشآموزان مقطع متوسطه شهرستان ارومیه، کنفرانس ملی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و علوم انسانی، کازرون، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کازرون.
13. Antony, A. (2016). Mobbing behavior: Victims and the affected. Educational Sciences, 13(1), 169-173.
14. Barkin, S. L., Smith, K. S., & Durant, R. H. (2002). Social Skills and Attitudes Associated With Substance Use Behaviors Among Young Adolescents. Journal of Adolescent Health, 30, 448-454.
15. Deborah, C., Beidel, Candice, A., Alfano, Michael, J., Kofler, Patricia, A., Rao, Lindsay. S., Nina, W. S. (2017). The impact of social skills training for social anxiety disorder: A randomized controlled trial. Journal of Anxiety Disorders, 28(8), 908–918.
16. Gorczynski, P., & Webb, T. (2021). Developing a mental health research agenda for football referees. Soccer & Society, 22(6), 655–662.
17. Gülaçti, F. (2010). The effect of perceived social support on subjective well-being. Social and Behavioral Sciences, 2(2), 3844-3849.
18. Lima, Y., Devran, S., Deniz Öz, N., Webb, T., & Bayraktar, B. (2023). Examining the mental health status of referees in the Turkish professional football league. Science and Medicine in Football, 7(3), 272-278.
19. Mehta, P., & Sharma, J. (2021). Moderation effect of social support and personal resources between emotional work and employee wellbeing. Asia-Pacific Journal of Business Administration, 13(2), 235-255.
20. Mellick, M. (2020). Soccer referee mental health: Developing a network of soccer referee mental health champions. In J. G. Dixon, J. B. Barker, R. C. Thelwell, & I. Mitchell (Eds.), The psychology of soccer (pp. 278–291). Routledge/Taylor & Francis Group.
21. Secer, Z. Celikoz, N. Kocyigit, S. Secer, F. & Kayili, G. (2009). Social Skills and Problem Behaviour of Children with Different Cognitive Style Who Attend Preschool Education. Procedia: Social and Behavioral Sciences, 1, 1554-1560.
22. Taylor, S. E., Sherman d., Kim H. S., jarcho, j., takagi, K., & dunagan, M. S. (2004). Culture and social support: who seeks it and hy? J ournal Of Personality and Social Psychology, 87(3), pp. 73-84.
23. Tiffany, L., Otero, M., Rochelle, B., Schatz, S., Anna, C., Merrill, B., & Scott, B. (2016). Social skills training for youth with Autism spectrum disorders: A follow-up. Child and Adolescent Psychiatric Clinics of North America, 24, pp. 99–115.
[1] .Antony
[2] . Mellick
[3] . Gorczynski & Webb
[4] . Taylor
[5] . Secer
[6] . Barkin
[7] .Tiffany
[8] . Mehta & Sharma
[9] . Gülaçti
[10] . Lima
[11] . Choi
[12] . Deborah