The Comparative Analyisi of Metropolitan Development Indicators with Sustainable Development Approach Research case (Tabriz, Mashhad, Isfahan and Shiraz)
Rasoul Vazifeh shenas
1
(
PhD student in geography and urban planning, Marand Branch, Islamic Azad University, Marand, Iran
)
ابراهیم تقوی
2
(
)
Ali Azar
3
(
دانشیار، گروه شهرسازی و معماری، واحد مراغه، دانشگاه آزاد اسلامی، مراغه، ایران
)
Keywords: sustainable development, competitiveness, metropolis, geographic information system, GIS, TOPSIS,
Abstract :
Development inequality is one of the recent topics in the culture of planning. This imbalance in the rate of sustainable development of metropolises is one of the challenges of optimal urban and regional planning in line of the urban and sustainable region. For ranking in terms of economic indicators 10 sub-indexes are used. The results shows that in terms of economic indexes among the four metropolises, Mashhad with the score of 0/82 is placed in first rank of development, on the contrary, Tabriz with the score of 0/78 is placed in fourth step. Finally the results of the study in terms of combined indexs (economic and social) shows that the city of Mashhad with the score of 0/84 in first rank and Isfahan with the score of 0/60 is in fourth and Shiraz and Tabriz with indexes of 0/79 and 0/69 are placed in second and third steps respectively.
1) ابراهیم زاده، عیسی؛ رئیس پور، کوهزاد. (1390). بررسی روند تغییرات درجه توسعه یافتگی مناطق روستایی سیستان و بلوچستان با بهره گیری از تاکسونومی عددی طی دهه های 1385و 1375، جغرافیا و توسعه، 24، 76-51.
2) اسکندری، ندا؛ سادات سعیده زرآبادی، زهرا و حبیب، فرح(1402). تبیین مفهوم شکنندگی شهر و بررسی ابعاد و مولفه های شهر شکننده مبتنی بر مرور نظام مند. دانش شهرسازی، 7، (2) ، صص 22-1.# 3) ازكيا، مصطفی. (1377). جامعه شناسي توسعه و توسعه نيافتگي روستايي ايران، تهران، اطلاعات. 4) براهمن، جان.(1381). توسعه مردم گرا. ترجمه: عبدالرضاركن الدين افتخاري و مرتضي توكلي، تهران، شركت چاپ و نشر بازرگاني. 5) بریس، نیکلا؛ کمپ، ریچارد و سلنگار، رزمری(1388). تحلیل داده های روانشناسی با برنامه SPSS، ترجمه ی: خدیجه علی آبادی و علی صمدی، انتشارات نشر دوران؛ چاپ سوم، تهران. 6) پورفتحی فرد، جواد و عاشری، امامعلی. (1389). تحلیل نابرابری فضایی ساکونتگاههای روستایی شهرستان اهر، فصلنامه فضای جغرافیایی، شمارة32، صص116-95. 7) پورطاهری، مهدی؛ سجاسی قیداری، حمداله و صادقلو، طاهره. (1389). سنجش و اولویت بندی پایداری اجتماعی در مناطق روستایی؛ پژوهش های روستایی، 1(1). 8) تقوایی، مسعود و قائد رحمتی، صفر. (1385). تحلیل شاخص های توسعه فرهنگی استان های کشور. جغرافیا و توسعه ناحیه ای، (7)، 123-117. 9) وظیفه شناس، رسول؛ تقوی، ابراهیم و آذر، علی(1402). سنجش پایداری توسعه در کلانشهرها با رویکرد طراحی یک فضای رقابت پذیر در سطح منطقه ای و ملی (مطالعه موردی: منطقه بزرگ کلانشهر تبریز). دانش شهرسازی، دوره 7، شماره 4، صص 129-113. 10) رضواني، محمدرضا. (1381). برنامه ريزي توسعه روستايي(مفاهيم، راهبردها و فرآيندها)، مجله دانشكده ادبيات و علوم انساني دانشگاه تهران، 240-221. 11) زیاري، کرامت الله. (1383). مکتب ها، نظریه ها و مدل هاي برنامه ریزي منطقه اي.، دانشگاه یزد، یزد، چاپ اول. 12) سپهوند، رضا و عارف نژاد، محسن. (1392). اولویت بندی شاخص های توسعه پایدار شهری با رویکرد تجزیه وتحلیل سلسله مراتبی گروهی (مطالعه موردی در شهر اصفهان)، مطالعات برنامه ریزی شهری، 1 (1)، 59-43. 13) سعیدی، ع. (1393). توسعه پایدار شالوده ها و الزامات. توسعه پایدار محیط جغرافیایی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران. 14) شریف زادگان، محمد حسین و ندایی طوسی، سحر. (1394). چارچوب «توسعه فضایی رقابت پذیری منطقه ای در ایران»، مورد پژوهی: استان های 30 گانه. نشریه هنرهای زیبا- معماری و شهرسازی، دوره 20، شماره 3، صص 20-5. 15) فرهودی، رحمت ا...؛ رهنمایی، محمد تقی و تیموری، ایرج(1390). سنجش توسعه پایدار محله های شهری با استفاده از منطق فازی و سیستم اطلاعات جغرافیایی(مطالعه موردی: منطقه 17 شهرداری تهران). پژوهش¬های جغرافیای انسانی، (77)، 89-110. 16) قربانی، رسول و علی بخشی، آمنه. (1402). بررسی واکاوی عوامل موثر بر رقابت پذیری منطقه ای با رویکرد آینده پژوهی (مورد پژوهی: استان آذربایجان شرقی). جغرافیا و توسعه ناحیه ای، سال 21، شماره 1، صص210-173. 17) قربانی، رسول و کاظمی زاد، شمس اله. (1398). تحلیلی بر عوامل موثر در رقابت پذیری شهری بر پایه روش سناریونویسی (مورد شناسی: شهر تبریز). جغرافیا و آمایش شهری- منطقه ای، سال نهم، شماره 30، صص 37-19. 18) قرخلو، مهدی و حبیبی، کیومرث. (1385). تحلیل مهاجرت در ارتباط با سطح توسعه یافتگی استان های کشور با استفاده از تکتیک برنامه ریزی، فصبنامه تحقیقات جغرافیایی، (81)، 83-59. 19) قره باغیان، مرتضی. (1375). اقتصاد رشد و توسعه. تهران، نشر نی. 20) کلانتری خلیل آباد، حسین و پوراحمد، احمد. (1385). فنون و تجارب برنامه ریزی مرمت بافت تاریخی شهرها، تهران: پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی. 21) مرصوص، نفیسه و بهرامی پاوه، رحمت الله، (1390). توسعه ي پایدار روستایی، تهران، دانشگاه پیام نور، چاپ اول. 22) ملکی، س و مودت، الیاس. (1392). کاربرد مدلها و فنون تصمیم- گیري در جغرافیا، تهران، انتشارات راد نواندیش، چاپ اول. 23) موثقی، سید احمد. (1389). اقتصاد سیاسی توسعه و توسعه نیافتگی، تهران، انتشارات دانشگاه تهران. 24) موسوي، میرنجف و باقري کشکولی، علی. (1391). "سطح بندي و مکان گزینی فعالیت هاي اقتصادي جهت ارائه¬ي راهبرد توسعه¬ي روستایی بر اساس مدل تحلیل شبکه (ANP). (مطالعه موردي: شهرستان بهاباد)". جغرافیا، 10(32)، 238-217. 25) مومنی، مهدی و حاتمی، مجتبی. (1389). تحلیل جغرافیایی از نابرابری و عدم تعادل فضائی توسعه در استان یزد. جغرافیا و مطالعات محیطی، 2 (4)، 25-15. 26) موحد، علی؛ احمدی، مظهر و مصطفوی صاحب، سوران. (1393). تحلیل و ارزیابی سنجه های پایداری محله های شهر ماکو(با استفاده از تکنیکهای آماری). برنامه ریزی منطقه ای، 4 (15)، 60-45. 27) نسترن، مهین؛ حبیبی، کیومرث و محمدی، مهرداد. (1393)، سنجش پایداری محله های شهری در بافت های سکونتی با استفاده از سیستم استنتاج منطق فازی(نمونه موردی: محلات شهر سنندج). مطالعات برنامه ریزی شهری، 2 (7)، 87-55. 28) نصيري، حسین. (1379). توسعه پايدار چشم انداز جهان سوم ، انتشارات فرهنگ و انديشه. 29) نظم فر، حسین، آفتاب، احمد و مجنوبی، علی. (1395). سنجش و ارزیابی پایداری سکونت گاه های شهری. مطالعه موردی: استان اردبیل. آمایش جغرافیایی فضا. 6 (19)، 87 – 73. 30) نیک پور، عامر؛ ملکشاهی، علامرضا و رزقی رمی، فاطره. (1394). ارزیابی شاخص های توسعه پایدار شهری با تاکید بر عدالت در توزیع خدمات (مورد مطالعه: شهر بابل). پژوهش و برنامه ریزی شهری، 6 (22)، 138-125. 1. Albach, H & etc.(2018). "European Cities in Dynamic Competition", Springer, 2-5. ISBN 978-3-662-56418-9 2. Boggia, A. & C. Cortina, "Measuring Sustainable Development Using a Multi-Criteria Model", Journal of Environmental Management, Vol. 91,Issue 11, Pp. 2301-2306, 2010. 3. Frazier, j., “Sustainable Development: modern elixir or sack dress?” Journal of Environmental Concervation, vol.24, 1997. 4. Diamantini, corrado. And Bruno Zanon. (2000), "planning the urban sustainable development the case of the plan for the province of trento, Italy,Elsevier Science Ltd. 5. Kline, A (2005), “social capital, the social economy and community development”, development journal of oxford university, 140 – 173. 6. Lees, N., "Inequality as an Obstacle to World Political Community and Global Social Justice", Oxford University, Paper to be Presented at the SGIR 7th Annual Conference on International Relations, Sweden, 7. Li, Xia, Gar-on Yeh, Anthony, 2000. Modelling sustainable urban development by the integration of constrained cellular automata and GIS, International Journal of Geographical Information Science , 14 (2): 131-152 8. Musterd, Sako & Murie, Alan. (2010). Making Competitive Cities. Blackwell Publishing Ltd, 27. ISBN 978-1-4051-9415-0 (hardback : alk. paper). 9. Pengfei, Ni & etc. (2021). Global Urban Competitiveness Report (2020-2021). Global Urban Value Chain:Insight into Human Civilization over Time and Space, 6-7. 10. Riddell, R. (2004): Sustainable Urban Planning Tipping the Balance. Wiley-Blackwell Publishing, New Jersey.