مقدمه: با افزایش توجه مصرف‌کنندگان به محصولات غذایی با خواص حسی مناسب و دارای اثرات سلامت بخشی، تمایل به تولید محصولات لبنی فراسودمند در سال‌های اخیر افزایش یافته است.مواد و روش‌ها: در مطالعه حاضر برای تولید شیر تخمیری فراسودمند ابتدا اثر سویه‌های لاکتوباسیلوس دلبروکی، لاکتوباسیلوس هلوتیکوس جدا شده از ماست‌ سنتی ایران و کشت توأم دو سویه بر فعالیت ضد دیابتی شیر تخمیری بر اساس فعالیت مهارکنندگی آنزیم‌های آلفا آمیلاز و آلفا گلوکوزیداز بررسی شد. سپس اینولین به عنوان یک پری‌بیوتیک مناسب و کاربردی، به میزان 1 درصد به شیر تخمیری حاصل از ترکیب دو سویه اضافه و ویژگی‌های فیزیکوشیمیایی، ضد دیابتی، آنتی‌اکسیدانی، میزان پروتئولیز و جمعیت باکتری‌ها در طی 19 روز نگهداری در دمای 4 درجه سانتی‌گراد مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته‌ها: نتایج نشان داد شیر تخمیر شده بوسیله کشت توأم دو سویه باکتریایی، فعالیت مهارکنندگی بیشتری بر آنزیم‌های آلفا آمیلاز (%45) و آلفا گلوکوزیداز (35%) نسبت به سویه‌های تکی لاکتوباسیلوس دلبروکی و لاکتوباسیلوس هلوتیکوس دارد (05/0p<) و افزودن اینولین باعث افزایش فعالیت مهارکنندگی آنزیم آلفا آمیلاز (20%) و آلفا گلوکوزیداز (33%) در زمان پایان تخمیر شد. ترکیب دو سویه باکتریایی و اینولین در طول دوره نگهداری در دمای 4 درجه سانتی‌گراد بطور معنی‌داری باعث افزایش جمعیت باکتری‌ها، اسیدیته، ویسکوزیته و کاهش معنی‌دار pH و میزان پروتئولیز شیر تخمیری گردید (05/0p<). با این وجود در طول این زمان کاهش فعالیت آنتی‌اکسیدانی و ضد دیابتی مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: در مجموع نتایج نشان‌دهنده پتانسیل مناسب دو سویه باکتری به عنوان مایه تولید محصول تخمیری همراه با اینولین برای تولید محصول غذایی فراسومند بود. Manuscript profile