هدف پژوهش حاضر بررسی علل نیاز سلاطین سلجوقی به مشروعیت دینی و سیاسی در ساختار حکومتی و سیاست تعامل سلجوقیان و عباسیان و پیامدهای آن است. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی به این سوال پاسخ داده شد که دولت سلجوقی برای تشکیل امپراتوری قدرتمند و کسب مشروعیت از سوی خلفای عباسی چه سیاست‌‌ها و روش‌‌هایی را در پیش گرفتند؟ یافته‌‌ها نشان داد که سلجوقیان ترک‌‌نژاد که در اوایل قرن پنجم هجری قمری در ایران به قدرت رسیدند، مانند حاکمان دینی به اسم اسلام بر ایران حکمرانی نمودند و از نهاد خلافت عباسی در مشروعیت دینی و سیاسی خود نهایت استفاده را برده و تلاش داشتند بدین وسیله فرمانروایی خود را نزد مردم موجه، مشروع و مقبول نشان دهند. این سیاست آنان، در ساختار حکومتی تأثیر گذاشت و به آن جهت داد. Manuscript profile

Antiquarianism is one of the significant elements of Iranian nationalism that emerged through archaeological research and exploration by Iranian scholars and Western archaeologists in the realm of Iran's history and culture. It provided a fresh definition of Iranian history and identity, playing a crucial role in the construction of modern Iranian nationhood during the era of Reza Shah. Nationalist antiquarianism had a lasting impact on cultural, literary, and even political aspects, transforming the understanding of Iranian history and identity. As an intellectual and cultural movement, antiquarianism aimed to uncover the unknown aspects of Iran and its people beyond recorded history. Its purpose was to revitalize the material and spiritual culture of the historical Iranian nation, turning it into a source of pride and a foundation for constructing a new government-nation with a rich historical civilization. In this context, Reza Shah leveraged the Iranian antiquarian movement to construct a modern Iranian government-nation, utilizing the deep-rootedness of the monarchy system in pre-Islamic Iranian history as a legitimate link, presenting it as a legitimate pole against the backdrop of Islamic Iranian history. This research seeks to answer the question of the function of antiquarianism in the development of Iranian nationalism during the reign of Reza Shah, employing a descriptive-analytical method. It explores the coordinates of Iranian nationalist antiquarianism and investigates why Iranian nationalists conceptualized antiquarianism as the foundation of the Iranian nationalist movement. Manuscript profile

چکیده نهضت مشروطیت، یکی از تحولات عمده ی اجتماعی- سیاسی در تاریخ ایران می باشد که در دوره ی قاجار و در محدوده ی سال های 1284 - 1290ه.ش بوقوع پیوست. این نهضت که توسط گروه های مختلف مردمی با ایدئولوژی ها و تفکرات متفاوت بروز کرد، نتیجه عوامل متعدد سیاسی- اجتماعی- اقتصادی، داخلی و خارجی بود. عواملی که در بین آنها نقش نیروهای اسلامی و خصوصا علما ی شیعی به عنوان رهبران دینی جامعه و به تبع آن فرهنگ و آموزه های شیعی در نظر پژوهشگران و کارشناسان مورد توجه قرار گرفته است. در میان فرهنگ ها ی شیعی نیز تعزیه خوانی و عزاداری در رثای سید و سالار شهیدان در این دوره از طرف دولت و ملت از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. نقش هنر نمایشی تعزیه که بیان مفهومی از تاریخ، اندیشه و فرهنگ اسلامی و شیعی است وتحت تأثیر فرهنگ و تمدن و گفتمان ایرانی شکل گرفته است، به عنوان رسانه ای شیعی در تحولات اجتماعی این دوره قابل بحث و بررسی می باشد. در این مقاله برآنیم تا با بررسی مدارک و اسناد تاریخی موجود، آنچه که از برگزاری مراسم تعزیه خوانی و عزاداری به عنوان بخشی از فرهنگ و آموزه ی تشیع، در شکل گیری و جریان نهضت مشروطیت نقش داشته است را یافته و عرضه نماییم. باشد که مورد توجه قرار گیرد. Manuscript profile

پزشکی در هند دارای پیشنه دیرنه می باشد ،چناچه در عصر ساسانی و اسلامی کتب پزشکی هند یکی از منابع علمی آن دوران را شامل می گشت .پزشکی هند در عصر کورکانی وارد مرحله جدید از رشد و بازآفرینی قرار گرفت که عامل آن مهاجرت پزشکان ایرانی به هند و اشتغال آنها در دربار گورکانیان هند بود.علت این مهاجرت ها ،سیاست های سخت گیرانه مذهبی پادشاهان صفوی و اوضاع مساعد هند بواسطه سیاست تساهل مذهبی مغولان هند بود.مغولان بعد از استیلا ء کامل بر هند در عصر اکبر شاه در یافتند ادامه حکومت بر هند که از لحاظ جغرافیای تاریخی و مذهبی تعدد اقوام و مذاهب گوناگون را شامل می شود به سادگی میسر نخواهد بود و تنها به کمک سیاست مذهبی تسامح و مدارا می توان بر جامعه کثرت گرایی هند حاکم بود.حمایت های دربار مغولان و پاداش های سخاتمندانه شان عاملی مهیج برای جذب نجکان ایرانی بود.این نوشتار به تاثیر سیاست مذهبی گورکانیان در جذب جامعه پزشکی ایران در عصر صفوی می پردازد که فرظیه اصلی آن تاثیر سیاست های مذهبی گورکانیان برای مهاجرت پزشکان ایرانی چه بوده است ؟در پاسخ می توان گورکانیان در هنگامه ای منادی آزادی مذهب بودند که جامعه نخبکان ایرانی در برابر سیاست های متعصب دولت صفوی در رنج فشار بود و بدین دلیل هندوستان پنگاهی برای جذب این گروه نخبه از جامعه ایرانی شد . Manuscript profile

نهضت مشروطیت، یکی از تحولات عمده ی اجتماعی- سیاسی در تاریخ ایران می باشد که در دوره ی قاجار و درمحدوده ی سال های 1284-1290هـ.ش به وقوع پیوست. این نهضت که توسط گروه های مختلف مردمی با ایدئولوژی ها و تفکرات متفاوت بروز کرد، نتیجه عوامل متعدد سیاسی، اجتماعی، اقتصادی، داخلی و خارجی بود. عواملی که در بین آنها نقش نیروهای اسلامی و خصوصاً علمای شیعی به عنوان رهبران دینی جامعه و به تبع آن فرهنگ و آموزه های شیعی در نظر پژوهشگران و کارشناسان مورد توجه قرار گرفته است. در میان فرهنگ های شیعی نیز تعزیه خوانی و عزاداری در رثای سید و سالار شهیدان در این دوره از طرف دولت و ملت از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است. نقش هنر نمایشی تعزیه که بیان مفهومی از تاریخ، اندیشه و فرهنگ اسلامی و شیعی است و تحت تأثیر فرهنگ و تمدن و گفتمان ایرانی شکل گرفته است، به عنوان رسانه ای شیعی در تحولات اجتماعی این دوره قابل بحث و بررسی می باشد. در این مقاله برآنیم تا با بررسی مدارک و اسناد تاریخی موجود، آنچه که از برگزاری مراسم تعزیه خوانی و عزاداری به عنوان بخشی از فرهنگ و آموزه ی تشیع، در شکل گیری و جریان نهضت مشروطیت نقش داشته است را یافته و عرضه نماییم. باشد که مورد توجه قرار گیرد. Manuscript profile

یکی از مردان بزرگ و ارزنده تاریخ ایران امام قلی خان، فرزند الله وردی خان، در سال 1022 ق / 1613 م، به جای پدر، امیرالامرای کل فارس شد.اوابتدادر لاروسپس به جای پدرفارس فرمانداری کرد، چنانکه سراسر خاک فارس و کهگیلویه و لارستان و بنادر جنوب، از بندر جاسک تا شط العرب و تمام جزیره های خلیج فارس در قلمرو حکومت او قرار گرفت.شاه عباس اول به امام قلی خان به اندازه ای بود که در تمام دوران حکمرانی خود، هرگز به فارس نرفت و امام قلی خان همواره در نهایت اقتدار در قلمرو تحت حکومت خود فرمانروایی می کرد.حضور درخشان وی در تاریخ به لحاظ فتح جزیرة هرمز و اخراج پرتغالیها در سال 1031 ق / 1622 م، از سواحل جنوب ایران می باشد، که خصمانه در مقابل بیگانگان و عوامل آنها با همه قدرت و سیاستشان قد علم نمود. سپهسالار نامی ایران، امام قلی خان در عمران و آبادی و آثار نیکو و بناهای بسیار در قلمرو حکمرانی خود خصوصاً شیراز، که پاره ای از آنها هنوز باقی است کوشا بود. Manuscript profile

خواجه قوامالدین نظامالملک خوافی، فرزند مولانا شهابالدین اسماعیل، یکی ازوزیران سلطان حسین میرزا بایقرای تیموری )911 – 842ق( بود که نزدیک به سی سال ازعمر خود را در دیوان تیموریان به کارهای مالی و ملکی سپری کرد. فعالیتهای دیوانیوی از دوران ابوالقاسم بابر میرزا فرمانروای هرات )( ، 861-853ق آغاز شد و پس از آندر سلک خدمت گذاران سلطان ابوسعید گورکانی )873-855ق( وارد شد. وی از سال855ق که سلطان حسین میرزا بایقرا بر تخت هرات نشست به عنوان وزیر فعالیت خود راآغاز کرد و تا سال 903ق. که به دستور سلطان تیموری به قتل رسید، پیوسته یکی ازوزیران دیوان اعلاء در هرات بوده است. دوران نسبتاً طولانی وزارت وی منجر به بروزکشمکشها و دستهبندیهای سیاسی در ساختار حکومتی تیموریان گردید. در واقع مرگوی نتیجه شدت اختلافات سیاسی – مذهبی عناصر ترک و تاجیک بود. سلطان حسینمیرزا بایقرا نیز نتوانست اوضاع متشنج داخلی را تحت نظم و کنترل در آورد. شورشهایداخلی زبانه کشید و به دنبال آن یورشهای ازبکان و دخالت آنان در اختلافات خانوادگیشاهزادگان تیموری، تر اوضاع را وخیم کرد، در نهایت با مرگ سلطان حسین بایقرا در911ق. جانشین لایقی در میان خاندان تیموری باقی نماند تا از سقوط هرات به دستازبکان در سال 913جلوگیری به عمل آورد. Manuscript profile

واقعۀ کربلا از خاطرات غم‌انگیز شیعیان در طول تاریخ می‌باشد. پس از این واقعه، شیعیان به گونه‌های مختلف برای احیاء و ترویج فرهنگ عاشورایی تلاش نموده‌اند. آیین شبیه‌خوانی هرچند که قرن‌ها پس از آن واقعه ظاهر شد اما در راستای تحقق همان تلاش‌ها قرارمی‌گیرد. صرف‌نظراز پیشینه باستانی ایرانیان در برگزاری آیین‌های سوگواری، عوامل متعددی در شکل‌گیری این هنر ایرانی تأثیرگذار بوده‌اند. هرچندکه؛ تفکیک تلاش‌های ائمه‌اطهار، شخصیت‌ها، اندیشمندان، غلمای دینی نویسندگان و آثار آن‌ها که در این پژوهش تحت عنوان عوامل اجتماعی مورد بررسی قرار می‌گیرند از دیگر عوامل مؤثردر پیدایش این نمایش ایرانی، دشوار می‌نمود اما از آنجا که آگاهی از این تآثیر ضمن تأکید بر هویت ایرانی این پدیده، اثباتی بر ظهور مقطعی خلاقیت‌های حقیقت‌جویانه ایرانیان و تدریجی بودن شکل‌گیری آیین شبیه‌خوانی نیز خواهد بود، با بررسی گزارش‌های تاریخی موجود، به روش کتابخانه‌ای و شیوۀ تحلیلی و توصیفی درصدد تبیین جایگاه اینگونه عوامل اجتماعی در پیدایش این آیین ایرانی برآمدیم. Manuscript profile

چکیده: دوران حـکومت شـاهان قاجار، پس از پیروزی آغامحمدخان بر حکمرانان زند و دیگر مدعیان حکومت آغاز شد. مناسبات قدرت و روابط حاکم در نظام سیاسی قاجار بر اساس قدرت سیاسی شکل گرفت. به این ترتیب، به قدرت رسیدن قاجاریه را باید نوعی جابه جایی قدرت در ساختار ایلیاتی ایران دانست. پایه و بنیان اصلی قدرت سیاسی حکومت قاجار همانند سایر ادوار تاریخ ایران، مبتنی بر ساختار قبیله ای بود و ایلات و عشایر قدرت واقعی کشور را در اختیار داشتند. در چنین ساختاری،شاه سایه خدا بر روی زمین و محور تصمیمات سیاسی بود. این وضعیت و ویژگی یعنی قدرت فرا زمینی شاه، موجب تمرکز قدرت، قانون گریزی، استبداد و خودکامگی و در نتیجه توسعه نیافتگی سیاسی شد. انقلاب مشروط در پاسخ به قدرت فرازمینی و آسمانی پادشاه شکل گرفت، اما با بروز استبداد صغیر به شکست انجامید. در این پژوهش تلاش بر آن است که به روش جامعه شناسی سیاسی،ضمن چگونگی شکل گیری قاجاریه، ساخت قدرت موروثی و نبود نهادهای قانونی در عصر قاجار و نقش آن بر اوضاع سیاسی و اجتماعی ایران تا عصر مشروطیت مورد بررسی قرار گیرد نوع پژوهش بر اساس هدف کاربردی است و به لحاظ ماهیت پژوهش، توصیفی و تحلیل داده ها و یافته ها می باشد. روش گرد آوری داده ها و اطلاعات،مشاهده و مطالعه است که از طریق مراجعه به کتابخانه و آرشیو اسناد و مدارک و همچنین جستجو در شبکه های مجازی و اینترنتی انجام شده است. پژوهش حاضر از الگوی نظری پاتریمونیالیسم و نظریه سلطانیسم بهره برده است. Manuscript profile

چکیده:در دوره ای که صحنه منازعات قدرت های بزرگ اروپایی بر سر تصاحب منابع و تروت کشورهای آسیایی و آفریقایی، ایران را نیز به محل این درگیری ها تبدیل نموده بود و با توجه به عدم احراز آمادگی های لازم ایرانیان در ورود به نبردهای نوین و هوشمندانه که شواهد مهمی برآن چون : موفقیت مهدی علی خان در مشغول کردن فتحعلیشاه به افاغنه، ماه عسل 5 ماهه فرانسه با ایران از فین کنشتاین تا تیلسیت، نزاع ساختگی نمایندگان کمپانی هند و وزارت امورخارجه بریتانیا ( جیمز – مینتو) در مقابل فتحعلیشاه و سفر سراسر خدعه 30 ماهه ابوالحسن خان ایلچی و جیمز موریه به لندن و پیشنهادات مکرر آتش بس های سراسر خدعه روسیه به ایران در تمامی دوران جنگهای دو مرحله ای .....،اسنادی غیر قابل کتمان از بازی خوردن های مکرر ایرانیان است، در این شرایط، ورود نحله فکری جدیدی به ایران با نام شیخیه به سردمداری احمد احسایی، تأثیرات مخربی بر تاریخ سیاسی امنیتی ایران در این بازه زمانی اعم از درباریان، حوزه های علوم دینی و مردم وارد نمود در این تحقیق تلاش شد تأثیرات این جریان فکری و شخص احمد احسایی بر مولفه های مهم سیاسی امنیتی و فرهنگی کشور مد نظر قرار گیرد، البته این مقاله فقط قسمتی از رساله جامع در این راستا میباشد، هدف ایجاد حساسیت نسبت به وجود و فعالیت اتاق فکر بیگانگان در ایجاد مشکل و چالش برای کشورهای هدف مانند ایران در منطقه میباشد، امری که تاکنون مورد مداقه قرار نگرفته است. Manuscript profile

توقتمش(778-793ق./1376-1391م.)آخرین فرمانروای نامی و پرقدرت در تاریخ خانات اردوی سفید و زرین است.وی در اثر نزاع داخلی وبه قصد تصاحب قدرت و سلطنت دراردوی سفید به امیرتیمور پناهنده شد.امیرتیمور حکومت ولایات سقناق، کنار رود سیحون، را به وی داد. توقتمش دوبار از اوروس خان، فرمانروای اردوی سفید شکست خورد و در نوبت دوم دست او آسیب دید، به ناچارنزد امیر تیمور پناهنده شد.این بار امیرتیمور خود دست به کار شد و به حدود اترار و سقناق لشکر کشید. در سال 777ق. درحالی که امیر تیمور با لشکر بیشتری قصد حمله به سرزمین اردوی سفید را داشت اوروس خان ناگهان درگذشت و اندکی بعد نیز جانشین وی فوت شد.بدین گونه راه برای به سلطنت نشاندن توقتمش توسط امیرتیمور هموار گردید. به زودی توقتمش به طرف دشت قبچاق غربی حرکت نمود و شهر سرای، تختگاه خانان اردوی زرین را نیز تصاحب کرد. وی اختلاف مابین خان های اردوی سفید و زرین را مرتفع ساخت و الوس قبچاق شرقی(سفید) و غربی( زرین) را تحت یک حکومت درآورد. توقتمش در اثر این موفقیت ها دچار غرور شد و نسبت به ولی نعمت خود، امیرتیمور راه خلاف درپیش گرفت وبه جسارت رفتار کرد.امیر تیمور در دوجنگ یکی در محل اورتپه (793ق.)و دیگری درنزدیکی رود ترک(798ق.) توقتمش را شکت داد. در نهایت توقتمش پس از مدت ها سرگردانی در سال 809ق. درگذشت. Manuscript profile

دیدگاه سیاسی واجتماعی مستشرقان نسبت به امام علی(علیه السلام) دارای نوسانات و چالش های فراوانی است. مشتشرقان آلمان و انگلیس به عنوان سردمداران اسلام شناسی به طور عام تلاش کرده اند شخصیت، وموقعیت امام علی (علیه السلام)را مادی گرایانه و فارغ از مذهب، مورد تحلیل و بررسی قرار دهند. با توجه به اینکه جهان اسلام و منابع موجود از ابتدا در سیطره جماعت اهل سنت بوده، و منابع شیعه تحریف یا کمتر بدان اعتماد شده، عمدتا شاهد نتایج مغرضانه و کمتر منصفانه بوده ایم. از یک سو مستشرقان به امام علی (ع) به عنوان یک اپوزیسیون حکومت مرکزی و دارای اندیشه ضد سکولار نظر دارند، و اندیشه های اعتقادی و دینی او را خلط در آراء سیاسی و اقتصادی می کنند؛ از طرفی تعداد اندکی از مستشرقین موفق شده‌اند که تحت تاثیر عواطف شخصی، ملی و مذهبی واقع نشوند و این نهضت را صرفا از نظر علمی مورد مطالعه و بررسی قرار دهند. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی مواضع سیاسی مستشرقین درباره موقعیت اجتماعی وسیاسی حضرت علی (علیه السلام) و مطالعه بنیاد فکری و رویکرد عملی آن ها می باشد. در این تحقیق با رویکردی تحلیلی و تبیینی درصدد پاسخ به این سئوالات هستیم که: برداشت سیاسی مستشرقان از سیاست امام علی (علیه السلام)چگونه بود؟ مبانی فکری جایگاه اجتماعی امام علی(علیه السلام) از بُعد سیاسی چگونه بوده است؟ فرض غالب بر این است که مستشرقین با توجه به وجود پژوهشگران برجسته و پژوهشکده های فراوان اسلامی- شیعی، سعی کرده اند Manuscript profile

این پژوهش باهدف شناخت اجمالی جایگاه خدیجه(س) از دیدگاه رسول خدا(ص) و روایات می باشد چرا که از برجسته‌ترین زنان روزگار در کنار مریم بنت عمران(س)، آسیه بنت مزاحم همسر فرعون(س)، و دخترش حضرت فاطمه(س) بنت محمد(ص) به عنوان سرور زنان در دنیا و آخرت شناخته و معرفی شده‌اند. فلذا در این مقاله سعی شده با استفاده از کلام رسول خدا(ص) و روایات ائمه معصومین(ع) به گوشه ای هر چند اندک به جایگاه و عظمت این بانو که خداوند متعال در هر روز چند بار به سبب ایشان بر ملائکه مباهات می‌ورزد، پرداخته شود.در این پژوهش به چند سوال شامل، اینکه رسول خدا(ص) در موارد مختلف خدیجه را چگونه معرفی کرده؟ و ائمه معصومین چگونه به وجود خدیجه(س) افتخار نموده اند؟هدف از تعریف و تمجید آنان از خدیجه(س) چه مواردی می باشد، پرداخته خواهد شد. یافته این تحقیق با روش کتابخانه‌ای به شیوه تحلیلی- توصیفی، به برخی از روایات از دیدگاه رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) در خصوص مقام دنیایی و اخروی خدیجه(س) اشاره نموده و با تحلیل و بررسی روایات بر اتقان و یا غیر منطقی بودن آنها می پردازد، در این نوشتار مشخص شده است که با توجه به بیانات حضرت رسول(ص) و معصومین(ع)، جایگاه و مقام خدیجه(س) از همه زنان و دیگر همسران محمد(ص) رفیع تر و ارزشمندتر بوده است. چرا که کمک های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایشان در گسترش اسلام در طول تاریخ ماندگار گردیده است. Manuscript profile

جایگاه واقعی دولتشاه در سپهر سیاسی ایران دوره قاجارچکیده: در ربع اول قرن نوزدهم میلادی، وقایع مهمی پیرامون ایران شکل گرفت که منجر به باز شدن پای قدرتهای بزرگ اروپایی و بروز چالش‌های سیاسی، نظامی و امنیتی برای ایران گردید. فتحعلیشاه از فرزند ارشد خود دولتشاه در این منازعات بهره جست در حالیکه ذیل فضاسازیهای گسترده به نفع ولیعهد، او در مرتبه پایین تری قرار داشت. ولی او خوش درخشید و علیرغم تلاشهایی که برای تاریخ‌نگاری وارونه علیه او صورت گرفت، حتی با مرگ پر رمز و راز او در آستانه فتح بغداد، دولتشاه و تأثیرگذاریهایش بر تاریخ ایران هیچگاه قابل کتمان باقی نماند. البته دولتشاه هیچگاه آنگونه که بود شناخته نشد. در این تحقیق که در هدفگیری و پردازش اطلاعات در نوع خود اولین است تلاش گردید که تأثیرگذاری اجانب و عوامل هدایت شده آنها در ایجاد تحریف در مورد دولتشاه مورد توجه قرار گیرد و قدر و شأن دولتشاه با بیان واقعیت های تاریخی و شناسایی عوامل مشکوکی که با برنامه به او نزدیک شده بوده و احتمالا باعث مرگ او شدند، روشن گردد. در این تحقیق از روش تاریخی(استقرایی) و شیوه نگارش و تدوین توصیفی تحلیلی استفاده و داده ها به صورت کتابخانه ای و اسنادی استخراج شده اند.واژگان کلیدی: دولتشاه، احسایی، جنگهای قاجار، شاهزادگان قاجار، انگلیس. Manuscript profile

ارزیابی سیاست مذهبی دولتهای مسلمان در تاریخ، یکی از نکات بحث برانگیزی است که برخی محققان، با نگاه انتقادی به آن پرداخته اند. حکومت گورکانیان در هند ، یکی از دولتهایی است که نظر پژوهندگان را به خود جلب کرده و به ویژه با توجه به دو نوع متفاوت از رویه مدارای دینی یا تقابل مذهبی در دوران سلطنت اکبرشاه و اورنگ زیب ، درباره آن داد سخن داده اند. در این بین، دگرگونی سیاست مذهبی در یک دوره زمانی صدساله و تاثیر آن بر روند حاکمیت دودمان شاهی از آن جهت اهمیت دارد که معیار زوال گورکانیان هند تلقی شده استاین پژوهش با تکیه بر روش توصیفی-تحلیلی و متکی بر مطالعات نظری و کتابخانه ای، به بررسی رویه دولت اورنگ زیب با دو بخش اصلی جامعه مسلمانان هند یعنی اهل سنت و شیعیان می پردازد. گرچه منتقدان استدلال میکنند که اورنگ زیب میراث متکثر مذهبی پیشینیان خود را رها کرد و با اقداماتی نظیر: تحمیل جزیه بر اتباع غیرمسلمان و تخریب معابد هند ، اکثریت جامعه هند را بر علیه نظام اسلامی برانگیخت و باعث زوال دودمان خویش شد، اما ضمنا نباید فراموش کرد که تغییر موازنه به نفع مسلمانان، از طریق تعامل با سنیان و تقابل با شیعیان، در مجموع، به زیان اقلیت مسلمان هند تمام شد. اتحاد بین شیعه و سنی در هند را ناممکن ساخت و اکثریت هندمذهب را با مسلمانان درگیر نمود. هندوان و سیکها را برضد دولت گورکانی برانگیخت و شیعیان و اهل سنت را از حمایت دولت اسلامی ناتوان ساخت. Manuscript profile

معماری دورة ساسانی در واقع ادامه‌دهنده و کامل‌کنندة معماری اشکانی و درعین‌حال یادآور معماری هخامنشی است. با شکل‌گیری حکومت ساسانیان، جامعه ایران روبه‌رشد نهاد و با تنظیم یک برنامه دقیق و کارآمد در امر شهرسازی، معماری و صنعتی کردن جامعه، توجه دنیای متمدن هلنی و رومی را به‌سوی خود جلب نمود. فرهنگ و هنر ساسانیان دنباله‌روی هنر و فرهنگ هخامنشی و پارتی بوده است. تلاش ساسانیان بر آن بود که خود را به فرهنگ عصر هخامنشی نزدیک سازند. آنان در هنرِ معماری، حجاری، گچ‌بری، ساختن طاق‌های گنبدی و تالارهای وسیع بدون ستون برتری خود را نسبت به دوره‌های قبل نشان دادند. در معماری، نقوش برجسته و حجاری‌های عصر ساسانی تفاوت‌ها و شباهت‌هایی با دورة هخامنشی به‌خصوص از نظر موضوع و محتوا دیده می‌شود. اردشیر بنیان‌گذار سلسله ساسانی، قبل از به قدرت رسیدن حاکم شهر دارابگرد پارس بود و معماری آن شهر و همچنین شهر گور یا فیروزآباد را بنا به سنت معماری دورة پارتی به‌صورت دایره‌ای بنیاد گذاشت. در این مقاله که به روش تحلیلی - توصیفی انجام می‌شود به سؤالات روش ساخت، مصالح و کارکرد بناهای عصر ساسانیان به چه صورت بوده است؟ و تفاوت آن با معماری عصر هخامنشیان چه بوده است؟ پاسخ داده خواهد شد. Manuscript profile

باورها واعتقادات دینی آقا محمد خان قاجار در راستای سیاست مذهبی وی قابل بحث وبررسی است .به نظر می رسد در رفتار واعمال ظاهری وی نوعی اعتقاد به باورهای دینی قابل تشخیص است به طوری که به عنوان زمامدار یک کشور شیعی می کوشید تا نشان دهد که حافظ و نگهدار مذهب شیعی است .به طور کلی از حکومت آقا محمد خان بیشتر به عنوان یک حکومت نظامی و خشن یاد می شود،به نحوی که منابع و متون تاریخی بیشتر به شرح لشکرکشی ها و خونریزی های بی حد وحصر وی پرداخته اند ودر این میان بررسی روحیات دینی و اعتقادات مذهبی وی کاملا مغفول مانده است.مساله اساسی این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی واستفاده از منابع کتابخانه ای به آن پرداخته می شود،بررسی اعتقادات دینی و قلبی آقامحمد خان ورویکرد وی در برخورد با علمای شیعه است.یافته های پژوهش نشان می دهد که از یک طرف بنیانگذار سلسله قاجار،نه از روی تزویر وریاکاری بلکه به لحاظ قلبی واعتقادی ،کاملا متشرع ووفادار به مبانی تشیع بوده است و از طرف دیگر ضمن احترام فراوان برای علمای شیعه وبه کارگیری موردی آنان در امور حکومت،چندان اجازه دخالت در امور سیاسی را به ایشان نمی داده است. Manuscript profile

ولایت خوزستان از جمله ولایات با‌اهمیّت ایران بوده که چه بعد و چه قبل از ورود اسلام از اهمیّت ویژه‌ای برخوردار بوده است. در این میان موقعیّت ویژه آن در طی قرن‌ها مهاجرت اقوام گوناگون به آن را در پی داشته‌است. این ایالت که در عصر ساسانیان جزو قلمروی آنان بود در عصر خلیفه دوّم توسّط مسلمانان فتح گشت و به مثابه آن مهاجرت اعراب فاتح، سکونت و تغییرات اجتماعی ویژه‌ای را در این ایالت بدنبال داشت. نظر به موقعیّت استراتژیک، منابع، شرایط جغرافیایی، مرکزیت ویژه جایگاهی برای سکونت اقوام گوناگون در طی اعصار و قرون گشت و گذرگاهی برای حمل‌و‌نقل کالای بازرگانان و همچنین راهی برای عبور‌و‌ مرور مردم عادی به شمار می‌آمد. از جمله مصب، عراق، اصفهان ، فارس و لرستان بود. حضور اقوام با مذاهب و قومیّت‌های گوناگون نشان از اهمیّت ویژه و درخور این ایالت دارد که از نام‌های که در طی سالیان بر آن اطلاق می‌گردیده آشکار است. در این مقاله برآنیم تا با اشاره به موقعیّت اقلیمی خوزستان و اشاره به وجه تسمیه خوزستان به معرفی این ایالت تا پیش ورود اسلام و به ویژه جغرافیای تاریخی این ایالت مهم بپردازیم. Manuscript profile

شهر هم مانند هر موجود زنده ای سرگذشت دارد روزی ساخته می شود و به وجود می آید رشد می کند به جوانی می رسد و دوره طلایی اش را میگذراند کم کم بی رمق و پیر می شود و روزی هم می میرد و از بین می رود .وس شهری است که در طول حافظه طولانی تاریخ تمامی این دوره ها رااز سرگذرانده و بسیار آباد و مشهور بوده است و حتی قسمتی از جاده معروف خراسان که کاروان های حله زمان فرخی از آن می گذشته را نیز شاملمی شده است .این پژوهش به بررسی جغرافیای تاریخی توس در گذر زمان می پردازد ، در واقع مبحثی بین رشته ای محسوب می شود، هم تاریخ و هم جغرافی رادر بر می گیرد به این معنی که تاریخ توس ،مردم ،جغرافیای طبیعی و هرآنچه این حوزه را شامل می شود را تا حد لزوم بیان کرده است بنابراین بهموازات این بررسی می توان به علت بسیاری از اقدامات صورت گرفته پی برد دلایل بسیاری از موفقیت ها و ناکامی هایی که در طول تاریخ توس وبطور گسترده تر در خراسان بزرگ رخ داده را دریافت و با کمک و ارزیابی این مجموعه فاکتور در به تصویر کشیدن این دیار کهن عمل کردواژگان کلیدی::جغرافیا، تاریخ ،توس Manuscript profile

ایل کلهر دارای پیشنیه طولانی در غرب کشور و خصوصاً استان کرمانشاه داشته است. این ایل همواره نقش مهمی را در مناسبات سیاسی و منطقه ای منطقه حداقل از دوره صفوی تا دوره پهلوی دوم ایفا می کند. این مسئله اهمیت موضوع را نشان می دهد و اگر چه پژوهش های پراکنده ای در خصوص آداب و رسوم و فرهنگ ایلی، تاریخ و پیشینه آنها نگاشته شده؛ اما تاکنون پژوهش مستقل و مناسبی در مورد جغرافیای تاریخی و سیاسی ایل کلهر و نقش آنها در منطقه غرب ایران نگاشته نشده است. در این راستا مهم ترین سوال پژوهش این است که ایل کلهر چه نقشی در تاریخ سیاسی و اجتماعی منطقه غرب ایران با توجه به شواهد تاریخی و منابع مکتوب ایفا می کنند؟ نتایج پژوهش نشان می دهد که ایل کلهر نقش غیر قابل انکاری در مناسبات سیاسی منطقه غرب ایران در قرون متأخر اسلامی ایفا می کند. در قرون متأخر اسلامی دولت مرکزی ایران در تعامل با ایلات و عشایر، یک نظامِ تعامل‌پذیر را همواره در پیش می‌گرفت و قدرت‌های برتر و مسلط مرکزی با قدرت‌های محلی و اقوام و گروه‌ها روابط مشخصی برقرار می‌کردند. به عبارتی در این دوران، حکومت مرکزی با همه ترفندها و سیاست‌هایی که برای تثبیت قدرت سیاسی در میان ایل کلهر و عشایر منطقۀ غرب در پیش گرفت، با در پیش گرفتن نوعی تعامل‌پذیری در ارتباط با آنها، بخشی از اختیارات خود را در حوزه محلی کرمانشاه به خود کردها واگذار کرد و به توزیع قدرت سیاسی، اقتصادی و نظامی در مقابل دریافت خدمات محلی آنها پرداخت. Manuscript profile

جریان شکل گیری تمدن اسلامی درشمال آفریقا و اسپانیا با فتح این مناطق توسط فاتحان عرب(طیقرن هفتم و هشتم )آغاز شد فتح سرزمین های آفریقای شمالی واندلس،از رخدادهای مهم تاریخ قرن اولهجری است که سبب آمیزش و اتصال اروپا،آفریقا و آسیا در طی هشتصد سال گردید و انتقال فرهنگاسلامی از آن مستفاد شد؛در این میان نباید نقش موسی بن نضیر و درایت وی و فرمانده اش(طارق بنزیاد ) را نادیده گرفت.وی جزو با کیاست ترین فرماندهان مسلمان قرن نخست هجری بود. هر چند در رونداین فتوحات شرایطی فراهم گردید که نتیجه فتوحات را به نفع موسی بن نضیر پایان بخشید؛ از جمله شرایطحاکم بر آفریقا و اروپا و پشتیبانی خلیفه اموی از موسی و همچنین انگیزه مادی سربازان مسلمان را نبایدنادیده گرفت.در این مقاله بر آنیم گسترش مرزهای اسلام در آن سوی آبها ونقش مقتدرانه موسی بن نضیررا بررسی نماییم.بدین منظور با روش پژوهش کتابخانه ای بررسی و مراحل کار به صورت طرح مقدماتیاولیه، شناسایی وگردآوری منابع و فیش برداری به این امر نائل خواهم شد Manuscript profile

در سال 1315 ق انجمنی با هدف تاسیس مدارس جدید و توسعه معارف در تهران تشکیل شد که به نام انجمن معارف مشهور گردید. این انجمن با جمع آوری اعانات و کمک های مردمی، به روند مدرسه سازی کمک کرده و در مدت شش ماه مدارسی مانند افتتاحیه ، ابتدائیه ، علمیه و مظفریه را تاسیس نموده و سه هزار دانش آموز را در این مدارس گرد آورد. علاوه بر آن انجمن در زمینه چاپ کتاب و ترجمه و انتشار روزنامه معارف و تشکیل کلاس های بزرگ سالان اقدام کرد. اما غرض شخصی برخی از اعضاء و اختلاف موجود میان آنان نگذاشت این انجمن به اهداف فرهنگی خود دست یابد. با برکناری امین الدوله انجمن دچار مشکلات فراوانی شد. در این پژوهش با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی به بحث و بررسی این موضوع پرداخته و علل و عوامل عدم موفقیت آن بررسی خواهد شد. Manuscript profile