آذربایجان در تاریخ ایران پیش از اسلام و دوران اسلامی از نظری سیاسی و سوق الجیشی و اقتصادی جایگاه و اهمیت ویژه‌ای داشته و بخشی از هویت ایرانی بوده است، به ویژه نقش فرهنگی، مذهبی آن از زمان پیدایش آئین زرتشتی تا دوره صفویه و رسمیت یافتن مذهب تشیع قابل توجه بوده است. رسمیت یافتن آئین تشیع که تلألوی آن در آذربایجان بوده است تاثیرات مهمی بر زندگی اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و نظامی ایران و همسایگان داشت. همسایه غربی ایران پس از تشکیل امپراتوری عثمانی، که ادعای رهبری جهان اسلام را می‌کرد با سیاست‌ مذهبی ضدشیعی با صفویه در افتاد و زمینه را برای بروز اختلاف و جنگ‌های مذهبی بین ایران و عثمانی آماده ساخت، که سرزمین آذربایجان در این تقابل در خط مقدم جبهه قرار داشت و نقش مهمی در تحولات را ایفا می‌کرد، با این وجود آذربایجان تأثیر بسزایی در برقراری روابط فرهنگی و اقتصادی بین ایران و عثمانی داشته است. مقاله حاضر به بررسی تأثیرات و تأثرات آذربایجان و عثمانی در حوزه اعتقادی، فرهنگی، اجتماعی، هنری، علمی و سیاسی که پرداخته و نقش هنرمندان، دانشمندان آذری با بکار گیری از نظریه گفتمان در عثمانی مورد بررسی قررا داده است، گرچه این دانشمندان و هنرمندان در بحبویه جنگ یا در به صورت اسیری به عثمانی رفتند یا برده شده، ولی نقش آنان در عثمانی در برقرار ایجاد ارتباط و گفتمان قابل توجه بوده به مرور زمان موجب نزدیکی دو ملت به هم شده است. یاقته پژوهش به روش تحلیلی- توصیفی به شیوه کتابخانه‌ای با بهره گیری از نظریه ی گفتمان لاکلا و موفه، نشان می‌دهد که جنگ با دشمنان خارجی به ویژه عثمانی بر روندگسترش و تحـول گفتمـان تشـیع در آذربایجـان مـوثر بوده و تشیع در آذربایحان بر امور فرهنگی، عقیدتی، علمی عثمانی تأثیر گذاشته است.کلمات کلیدی: آذربایجان، صفویه، امپراطوری عثمانی، تشیع، نظریه گفتمان، لاکلا و موفه. Manuscript profile

دیدگاه سیاسی واجتماعی مستشرقان نسبت به امام علی(علیه السلام) دارای نوسانات و چالش های فراوانی است. مشتشرقان آلمان و انگلیس به عنوان سردمداران اسلام شناسی به طور عام تلاش کرده اند شخصیت، وموقعیت امام علی (علیه السلام)را مادی گرایانه و فارغ از مذهب، مورد تحلیل و بررسی قرار دهند. با توجه به اینکه جهان اسلام و منابع موجود از ابتدا در سیطره جماعت اهل سنت بوده، و منابع شیعه تحریف یا کمتر بدان اعتماد شده، عمدتا شاهد نتایج مغرضانه و کمتر منصفانه بوده ایم. از یک سو مستشرقان به امام علی (ع) به عنوان یک اپوزیسیون حکومت مرکزی و دارای اندیشه ضد سکولار نظر دارند، و اندیشه های اعتقادی و دینی او را خلط در آراء سیاسی و اقتصادی می کنند؛ از طرفی تعداد اندکی از مستشرقین موفق شده‌اند که تحت تاثیر عواطف شخصی، ملی و مذهبی واقع نشوند و این نهضت را صرفا از نظر علمی مورد مطالعه و بررسی قرار دهند. هدف این پژوهش بررسی تطبیقی مواضع سیاسی مستشرقین درباره موقعیت اجتماعی وسیاسی حضرت علی (علیه السلام) و مطالعه بنیاد فکری و رویکرد عملی آن ها می باشد. در این تحقیق با رویکردی تحلیلی و تبیینی درصدد پاسخ به این سئوالات هستیم که: برداشت سیاسی مستشرقان از سیاست امام علی (علیه السلام)چگونه بود؟ مبانی فکری جایگاه اجتماعی امام علی(علیه السلام) از بُعد سیاسی چگونه بوده است؟ فرض غالب بر این است که مستشرقین با توجه به وجود پژوهشگران برجسته و پژوهشکده های فراوان اسلامی- شیعی، سعی کرده اند Manuscript profile

این پژوهش باهدف شناخت اجمالی جایگاه خدیجه(س) از دیدگاه رسول خدا(ص) و روایات می باشد چرا که از برجسته‌ترین زنان روزگار در کنار مریم بنت عمران(س)، آسیه بنت مزاحم همسر فرعون(س)، و دخترش حضرت فاطمه(س) بنت محمد(ص) به عنوان سرور زنان در دنیا و آخرت شناخته و معرفی شده‌اند. فلذا در این مقاله سعی شده با استفاده از کلام رسول خدا(ص) و روایات ائمه معصومین(ع) به گوشه ای هر چند اندک به جایگاه و عظمت این بانو که خداوند متعال در هر روز چند بار به سبب ایشان بر ملائکه مباهات می‌ورزد، پرداخته شود.در این پژوهش به چند سوال شامل، اینکه رسول خدا(ص) در موارد مختلف خدیجه را چگونه معرفی کرده؟ و ائمه معصومین چگونه به وجود خدیجه(س) افتخار نموده اند؟هدف از تعریف و تمجید آنان از خدیجه(س) چه مواردی می باشد، پرداخته خواهد شد. یافته این تحقیق با روش کتابخانه‌ای به شیوه تحلیلی- توصیفی، به برخی از روایات از دیدگاه رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) در خصوص مقام دنیایی و اخروی خدیجه(س) اشاره نموده و با تحلیل و بررسی روایات بر اتقان و یا غیر منطقی بودن آنها می پردازد، در این نوشتار مشخص شده است که با توجه به بیانات حضرت رسول(ص) و معصومین(ع)، جایگاه و مقام خدیجه(س) از همه زنان و دیگر همسران محمد(ص) رفیع تر و ارزشمندتر بوده است. چرا که کمک های اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ایشان در گسترش اسلام در طول تاریخ ماندگار گردیده است. Manuscript profile