به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام کلزا، آزمایشی به صورت بلوک‌های کامل تصادفی با 9 رقم کلزا در 3 تکرار در شهرستان ایرانشهر اجرا شد. پس از کشت، استخراج DNA با استفاده از روش CTAB یا دلاپورتا با کمی تغییرات انجام گرفت و برای تکثیر از 6 جفت آغازگر RAPD استفاده شد. همچنین در پایان فصل رشد گیاهان، صفاتی همچون صفات ارتفاع گیاه، وزن تر بوته, وزن خشک بوته، مقدار عملکرد و درصد روغن دانه اندازه گیری شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که ارقام اختلاف معنی‌داری در سطح احتمال 1٪ دارند. همچنین بین صفات مورد مطالعه همبستگی مثبت و معنی داری وجود داشت به‌طوری که با افزایش هر متغیر، متغیر دیگر نیز افزایش می‌یابد. تجزیه خوشه‌ای داده‌های مورفولوژیکی-زراعی ارقام کلزا را در چهار گروه اصلی و تجزیه خوشه‌ای داده‌های مولکولی ارقام کلزا را در سه گروه اصلی قرار داد. ارقام قرار گرفته در هر گروه دارای مشابهت ژنومی بیشتر و ارقام قرار‌ گرفته در گروه‌های مختلف دارای اختلافات بیشتر ژنتیکی هستند. در تجزیه به مؤلفه‌های اصلی داده‌های مولکولی دو مولفه اول نتوانستند همه اطلاعات به دست آمده را در برگیرند لذا این اطلاعات نشان‌دهنده پراکنش گسترده این نشانگرها روی ژنوم کلزا می‌باشند و می‌توانند سطح وسیعی از آن را پوشش دهند .نتایج این تحقیق نشان داد که با توجه به تنوع مشاهده شده در ارقام و براساس نتایج گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها می توان ژنوتیپ‌هایی از گروه‌هایی که با همدیگر فاصله ژنتیکی زیادتری دارند را انتخاب و از آنها جهت اهداف اصلاحی خاص استفاده نمود. Manuscript profile

امروزه مدل های شبیه ساز رشد گیاهان زراعی عامل مهم ارزیابی عملکرد گیاهان محسوب می‌شوند. یکی از انواع این مدل‌ها، مدل AquaCrop است. بدین منظور آزمایشی در سال 1400-1399 بر روی گندم رقم هامون به منظور شبیه سازی برخی پارامترهای رشد در سیستان انجام گرفت. داده‌ها و اطلاعات مورد نیاز برای اجرای مدل عبارتند از: موقعیت مکانی، اطلاعات هواشناسی، اطلاعات خاکشناسی، عملیات زراعی (مدیریتی) که برای واسنجی و اعتبار یابی مدل مورد استفاده قرار گرفت. پس از جمع آوری داده‌ها شبیه سازی عملکرد پتانسیل و عملکرد قابل دسترس و تعیین شکاف عملکرد گندم با استفاده از مدل AquaCrop انجام شد. عملکرد واقعی مزارع گندم از مرکز تحقیقات کشاورزی منطقه حاصل گردید. در این تحقیق با استفاده از مدل عملکرد پتانسیل گندم در منطقه شبیه سازی شد و با محاسبه عملکرد قابل حصول و واقعی بدست آمده از نتایج، شکاف عملکرد منطقه برای گندم تعیین شد. نتایج نشان داد که عملکرد پتانسیل (عملکرد شبیه سازی شده توسط مدل تحت شرایط اپتیمم)، قابل حصول (عملکرد بدست آمده در آزمایش مزرعه‌ای و شرایط مطلوب ) و واقعی (میانگین عملکرد بدست آمده توسط کشاورزان منطقه) به ترتیب 5830، 3640 و 2750 کیلوگرم در هکتار است. در بین عوامل محدود کننده مورد بررسی مشخص شد که آبیاری مهمترین عامل محدود کننده عملکرد گندم در منطقه محسوب می‌شودو همچنین مشاهده گردید که عوامل مدیریتی منجر به 2/15درصد کاهش عملکرد گندم نسبت به عملکرد پتانسیل شده است. لذا می‌توان نتیجه‌گیری کرد که با شناسایی عوامل مؤثر در شکاف عملکرد، می‌توان با بهینه سازی آن‌ها، عملکرد گندم در منطقه سیستان را به میزان قابل توجهی افزایش داد. Manuscript profile

به منظور بررسی و مطالعه دقیق ژرم پلاسم این صبرزرد و به منظور تمایز و تعیین روابط بین ژنوتیپ ها، تعداد 33 جمعیت مختلف گیاه آلوئه که 31 جمعیت بومی و 2 جمعیت تجاری بودند جمع آوری شده و پس از شستشو و استریل، ریزنمونه های انتهایی بالای ساقه را جدا نموده و درون محیط کشت MS جامد به اضافه 5/0 میلی گرم در لیتر NAA و 5/0 میلی گرم در لیتر BA کشت شدند. پس از سه تا پنج واکشت به همان محیط کشت گیاهچه های حاصل را تکثیر و سپس در گلخانه کشت شدند طرح آزمایشی مورد استفاده طرح پایه کاملاً تصادفی با چهار تکرار بود. بعد از گذشت شش ماه 18 صفت مختلف مورفولوژیکی اندازه گیری و تجزیه شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف معنی داری در سطح احتمال 1٪ بین ژنوتیپ ها وجود داشت. آزمون مقایسات میانگین ها بر اساس آزمون چند دامنه ای دانکن بر روی ژنوتیپ ها برای صفات مختلف مورفولوژیکی انجام شد که بیشترین مقدار برای اکثر صفات مورد مطالعه مربوط به ژنوتیپ 29 بود که این امر حاکی از پتانسیل بالای این ژنوتیپ برای انجام مطالعات بیشتر و تکمیلی است. همچنین نتایج مقایسات اورتوگونال بین ژنوتیپ های وحشی یا بومی در یک گروه و ژنوتیپ های شاهد در گروهی دیگر نشان داد که بین این ژنوتیپ ها برای اکثر صفات مورفولوژیکی مورد مطالعه، اختلاف معنی داری وجود نداشت. همچنین بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای ژنوتیپ های مورد ارزیابی به سه گروه دسته بندی شدند. مهمترین مشخصه این گروهبندی قرار گرفتن ژنوتیپ های شاهد به همراه چند ژنوتیپ بومی مانند ژنوتیپ شماره 29 در یک گروه بود بنابراین قرار گرفتن این ژنوتیپ به همراه چند ژنوتیپ بومی دیگر در کنار ژنوتیپ های شاهد در یک گروه نشان دهنده پتانسیل بالای این ژنوتیپ ها می باشد. Manuscript profile

به منظور بررسی واکنش ذرت دانه‌ای تحت تنش خشکی به کاربرد کودهای دامی آزمایشی در قالب طرح کرت‌های دوباره خردشده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی در منطقه ایرانشهر اجرا شد. تنش خشکی شامل قطع آبیاری در دو مرحله گل‌دهی و دوره پرشدن دانه اعمال شد. در این آزمایش چهار رقم ذرت دانه ای شامل SC704، SC540، SC647 و ماکسیما و کود دامی شامل کود گوسفندی و مرغی به ترتیب به میزان 10 و 5 تن در هکتار استفاده شد. ارتفاع بوته، تعداد دانه در ردیف، قطر بلال، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در زمان برداشت فیزیولوژیک گیاه اندازه‌گیری شدند. همچنین، شاخص‌های تحمل شامل شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، شاخص تحمل به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص میانگین بهره وری محاسبه شدند. قطع آبیاری به ویژه در مرحله گلدهی بر کلیه صفات مورد بررسی در هر چهار رقم تأثیر کاهنده معنی‌داری داشت. هیبرید 704 بیشترین تحمل به خشکی را در شرایط آب و هوایی ایرانشهر از خود نشان داد. مصرف کود مرغی در تنش خشکی در مرحله گلدهی نسبت به کود گوسفندی موجب افزایش عملکرد و اجزای عملکرد ذرت رقم 704 شد. شاخص حساسیت به تنش، شاخص تحمل، شاخص تحمل به تنش، میانگین هندسی بهره وری و شاخص میانگین بهره وری رقم 704 را به عنوان رقم متحمل به تنش معرفی نمودند. بنابراین، استفاده از کود مرغی برای دستیابی به عملکرد مطلوب در ذرت رقم 704 در شرایط تنش خشکی توصیه‌ می‌شود. Manuscript profile

این پژوهش به منظور تعیین تنوع زیستی محصولات زراعی، سطح زیر کشت و شاخص‌های تنوع زیستی استان سیستان و بلوچستان انجام شد. در کل استان بیش از 60 گونه زراعی مورد کشت قرار می گیرند که حاکی از متنوع بودن محصولات زراعی است. کلیه گیاهان زراعی به هشت گروه شامل غلات، حبوبات، گیاهان علوفه‌ای، دانه‌های روغنی، محصولات جالیزی، سبزیجات، گیاهان صنعتی و گیاهان دارویی و ادویه‌ای طبقه‌بندی شد. بین شهرستان‌های مختلف استان از نظر تنوع زیستی اختلاف زیادی وجود داشت. در مناطق مورد مطالعه، غنای گونه‌ای در ایرانشهر، خاش و چابهار به ترتیب 30، 25 و 17 به دست آمد و مقدار شاخص شانون- وینر و یکنواختی گونه‌ای به ترتیب 22/1 و 32/۰ برای کل استان به دست آمد. شاخص تنوع زیستی شانون- وینر در محصولات زراعی در گیاهان علوفه‌ای 90/1 و گیاهان دارویی 39/0 بود. همچنین شاخص یکنواختی محصولات زراعی در شهرستان‌های ایرانشهر 11/0 و سراوان 1/0 بود. به طور کلی نظام زراعی اصلی استان مبتنی بر غلات و به ویژه گندم می‌باشد؛ بنابراین، استان سیستان و بلوچستان تنوع گونه‌های زراعی مطلوبی داشته و تشابه گیاهان زراعی کشت شده بین شهرستان‌ها نسبتاً کم بود. در این استان به دلیل ویژگی‌های اقلیمی، امکان کشت گونه‌های مختلف علوفه‌ای و صنعتی امکان‌پذیر است. Manuscript profile

به منظور مطالعه اثر سطوح آبیاری و کود بر عملکرد چای ترش، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در منطقه ایرانشهر اجرا شد. تیمارها شامل فواصل آبیاری 7، 14 و 21 روزه و نسبت های 100:0، 75:25، 50:50، 25:75 و 0:100 کود شیمیایی و آلی بود. سطوح مختلف آبیاری و نسبت های کودی بر اغلب صفات مورد مطالعه چای ترش تأثیر معنی داری داشتند. عملکرد کاسبرگ در دور آبیاری 14 روز، 1/8 گرم بر مترمربع بود که نسبت به دور آبیاری 7 روزه 6/10% افزایش داشت. اثربخشی تلفیق کود شیمیایی با کود دامی بر اجزای عملکرد چای ترش در مقایسه با مصرف جداگانه هر کدام از آن‌ها بیشتر بود. بیشترین عملکرد کاسبرگ در نسبت مساوی از کود دامی و شیمیایی به دست آمد که نسبت به کاربرد تک تک آن‌ها به ترتیب 7/23 و 2/32% بیشتر بود. کاربرد تلفیقی کود دامی و شیمیایی، زیست توده کل بیشتری ایجاد نمود. در نهایت، استفاده از نسبت مساوی کود دامی و شیمیایی با دور آبیاری 14 روزه در کشت و کار چای ترش در شرایط آبی و اقلیمی ایرانشهر توصیه می شود. Manuscript profile