هدف: این پژوهش با هدف شناسایی نشانگرهای پیوسته با ژن‌‌های کنترل‌‌کننده تحمّل به خشکی با استفاده از لاین‌های نوترکیب برنج انجام شد. مواد و روش‌ها: 99 لاین نوترکیب نسل هشتم حاصل از تلاقی ارقام برنج طارم محلی × خزر در گلدانه‌‌های 5 کیلوگرمی کشت شدند. وزن دانه و خوشه، طول خوشه، تعداد خوشه بارور و نابارور، تعداد خوشه‌‌چه اولیه، طول، عرض و تعداد روزنه، وزن، حجم و طول ریشه ثبت شد. برای تهیه نقشه ژنتیکی از 65 نشانگر SSR و 12 نشانگر ISSR (با 44 آلل چند شکل) و 5 نشانگر iPBS (با 22 آلل چند شکل) و 2 نشانگر IRAP (با 8 آلل چند شکل) استفاده گردید. یافته‌ها: نشانگرهای مورد استفاده 12 کروموزوم و 4/1047 سانتی‌مورگان از ژنوم برنج را پوشش دادند. به ترتیب هفت و یازده QTL برای صفات در شرایط تنش خشکی و غرقاب مکان‌‌یابی شدند. QTLهای مربوط به تعداد خوشه نابارور و وزن خوشه در شرایط تنش خشکی در فاصله نشانگری ISSR57-6-ISSR58-2 روی کروموزوم 1 همپوشانی داشتند. همچنین از بین QTLهای یافت شده در شرایط غرقاب دو QTL مربوط به تعداد خوشه‌‌چه اولیه و وزن خوشه روی کروموزوم 5 در فاصله نشانگری IRAP30-1 - ISSR2-1 هم‌مکانی نشان دادند. با توجه به اینکه qFGW-5، qPB-5، qSWD-5، qPLD-8، qFCN-3 و qSP-7a درصد قابل توجیهی از تغییرات را توجیه نمودند، بعد از تعییین اعتبار می‌‌توان از آن‌‌ها در برنامه‌‌های انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود. Manuscript profile

به منظور بررسی تغییرات عملکرد، اجزای عملکرد و فلورسانس کلروفیل، 28 لاین و رقم برنج در سیستم آبیاری زیرسطحی با کپسول های متخلخل، آزمایشی به صورت طرح کاملاً تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 1397-1396 در سه تکرار اجرا شد. سیستم آبیاری شامل دو خط لوله اصلی بود که در روی هر لوله اصلی یک شیر فلکه و یک کنتور حجمی نصب گردید. آب مورد نیاز برای هر تیمار با استفاده از لوله های 16 میلی متری به ابتدای هر کرت برده شد. با قرار دادن فشارسنج در ابتدای خط لوله ها، در آبیاری زیرسطحی متوسط فشار کارکرد سیستم تنظیم گردید. نتایج تجزیه واریانس نشان داد اختلاف بین ارقام و لاین های ارزیابی شده در همه صفات مورد بررسی در سطح احتمال یک درصد معنی دار به دست آمد. ژنوتیپ های HHZ1-DT3-Y1Y1، HHZ 22-Y3-DT1-Y1، HHZ 6-DT1-LI1-LI1، IR14L110 و HHZ 23-DT16-DT1-DT1 در بین ژنوتیپ های مورد بررسی دارای بیشترین وزن دانه پر بودند که با بررسی این ژنوتیپ ها از نظر پارامترهای فلورسانس کلروفیل این نتیجه مشهود شد که آنها از نظر پارامترهایی مانند کارآیی واقعی فتوشیمیایی فتوسیستم 2، سرعت انتقال الکترون از فتوسیستم 2، پراکنش فتوشیمیایی انرژی جذب شده، ضریب خاموشی فتوشیمیایی فلورسنت متصل به PSII، فلورسانس حداکثر در حالت های سازگار شده به تاریکی، حداکثر کارآیی فتوشیمیایی فتوسیستم 2 و کارآیی تبدیل انرژی الکترون ها به انرژی شیمیایی تحت نور اشباع بالا بودند و از نظر پارامترهای ضریب خاموشی غیرفتوشیمیایی فلورسنت، پراکنش غیرفتوشیمیایی فوتون های جذب شده و فلورسانس متغیر در حالت های سازگار شده به تاریکی پایین بودند. لذا می توان از این ژنوتیپ ها بعد از بررسی های بیشتر به عنوان ژنوتیپ هایی با نیاز آبی کم استفاده نمود. Manuscript profile

هدف از این آزمایش، ارزیابی محتوی متابولیتی (اولیه و ثانویه) و فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندام‌های مختلف علف‌هرز نیلوفر پیچ نظیر ساقه، برگ و میوه به‌علاوه مخلوطی از آن‌ها بود. ابتدا علف‌هرز مورد برسی در مرحله میوه‌دهی جمع‌آوری و به‌تفکیک اندام جدا گردید. فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندام‌های مختلف نیلوفر پیچ به روش DPPH مورد اندازه‌گیری قرار گرفت. نتایج نشان داد که مخلوطی از اندام‌های علف‌هرز نیلوفر پیچ و سپس برگ از بیشترین مقدار فنل کل برخوردار بودند. در مورد آنتوسیانین‌ها، بیشترین مقدار آن‌ها به برگ اختصاص داشت. در حالی‌که ساقه از کمترین میزان هر دوی متابولیت‌های ثانویه برخوردار بود. هم‌چنین نتایج نشان داد که بیشترین میزان قندهای محلول و پرولین به اندام برگ اختصاص داشت. ضرایب همبستگی داده‌ها نشان داد که میزان آنتوسیانین‌ها در اندام‌های مختلف نیلوفر پیچ رابطه مثبت و معنی‌داری با قندهای محلول و اسید آمینه پرولین داشتند. مطابق نتایج، با افزایش میزان متابولیت‌ ثانویه آنتوسیانین‌ها در اندام‌های مختلف، میزان نشاسته و پروتئین به‌طور معنی‌داری کاهش یافت. مقایسه میانگین فعالیت آنتی‌اکسیدانی اندام‌های مختلف نیلوفر پیچ نشان داد که برگ و میوه به‌ترتیب از بیشترین و کمترین فعالیت آنتی‌اکسیدانی در مهار رادیکال‌های آزاد برخوردار بودند. با توجه به تاثیرگذاری نوع اندام علف ‌هرز نیلوفر پیچ بر کمیت محتوی متابولیتی به‌ویژه ترکیبات ثانویه نظیر فنل‌ها، آنتوسیانین‌ها به همراه فعالیت آنتی‌اکسیدانی، شاید بتوان این گیاه بخصوص اندام برگ را به‌عنوان کاندیدی قابل تامل برای تجزیه اکسیداتیو رادیکال‌های آزاد، بهبود ارزش تغذیه‌ای غذا و یا علف‌کش‌ها با منشاء طبیعی با توجه به زیست توده بالا معرفی نمود. Manuscript profile

شناسایی ژن‌های مرتبط با تحمل به تنش‌ها و مکانیسم‌های تحمل به آن‌ها یک عامل مهم برای ایجاد مقاومت در گیاهان است. به‌همین منظور؛ آزمایشی با استفاده از 99 ژنوتیپ برنج در سه تکرار در قالب طرح کاملاً تصادفی در شرایط غرقاب و تنش خشکی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبد کاووس در سال 1397 اجرا شد. در شرایط غرقاب در طول دوره رشد گیاه آبیاری انجام شد. برای اعمال تنش خشکی، آبیاری از مرحله سه برگی قطع شد. با توجه به منحنی رطوبت، میزان تنش 2 درصد رطوبت وزنی معادل 55/0- مگا پاسکل تخمین زده شد. صفات ارزیابی شده در هر دو شرایط کشت تفاوت معنی‌داری با هم داشتند. تجزیه ارتباط اطلاعات به‌دست آمده از آزمایش‌های مولکولی و بررسی‌های فنوتیپی در شرایط غرقاب نشان‌دهنده این موضوع بود که از میان آلل‌ها، آلل RM129A با وزن تر ساقه‌ و طول ریشه‌ و آلل RM129G با وزن‌تر ریشه‌ و عرض بزرگ‌ترین برگ و آلل RM129B با وزن خشک ریشه‌ و طول بزرگ‌ترین برگ و آلل RM1029I با وزن خشک ساقه‌ و طول بزرگ‌ترین برگ و در شرایط تنش خشکی آلل RM1029G با وزن خشک ساقه‌، حجم ریشه‌ و تعداد ریشه‌ دارای بیش‌ترین ارتباط با صفت‌های مورد ارزیابی در آزمایش بودند. پرایمر RM1029 یکی از پرایمر‌های مهم در مرحله گیاهچه شناسایی شد. از نتایج حاصل از این پژوهش می‌توان در جهت افزایش تحمل به خشکی ارقام برنج استفاده نمود. Manuscript profile

به منظور انتخاب برترین افراد حاصل از آمیزش لاین های برنج (Oryza sativa L.) طارم بومی و موتانت با استفاده از ویژگی های فلورسانس کلروفیل و براساس شاخص های BLPSI و LPSI، آزمایشی با استفاده از 350 فردF2 در سال 1396 اجرا شد. والدین، نسل اول و دوم در سال زراعی 1396 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس کشت شدند. خصوصیات فلورسانس کلروفیل Fo، F'o ، Fm، F'm ، F'، ETR، Fv، Fv/Fm، F'v/F'm، NPQ، qP، (Y (II، qN، qL و وزن 100 دانه، تعداد ساقه، تعداد دانه پر، تعداد دانه های پوک، ارتفاع بوته، طول خوشه، تعداد خوشچه، قطر ساقه، طول دانه، عرض دانه، شکل دانه، وزن کاه، طول دوره رسیدگی، طول برگ پرچم، عرض برگ پرچم، نیز ثبت شدند. سرعت انتقال الکترون از طریق فتوسیستم 2، عرض برگ پرچم، فلورسانس پایه در حالت های سازگار شده به تاریکی، تعداد پنجه بارور، فلورسانس حداکثر در حالت های سازگار شده به تاریکی، تعداد خوشچه اولیه، سطح برگ پرچم، تعداد دانه پر، طول برگ پرچم، طول خوشه اصلی و وزن بوته به ترتیب بیشترین تاثیر را روی عملکرد دانه داشتند. بالاترین پاسخ به انتخاب در هر دو شاخص BLPSI و LPSI به وزنه اقتصادی نهم (وراثت پذیری) تعلق داشت. بعد از این ضریب، ضریب ششم (همبستگی) دارای بالاترین پاسخ به انتخاب بود. نتایج نشان داد که وراثت پذیری پارامتر های فلورسانس کلروفیل می توانند به طور کارایی به عنوان وزنه اقتصادی در انتخاب بهترین افراد مورد استفاده قرار گیرند. ژنوتیپ های 3، 6، 17، 24 و 30 براساس شاخص LPSI و ژنوتیپ های سه و شش براساس BLPSI به عنوان ژنوتیپ های برتر انتخاب شدند. Manuscript profile

این پژوهش به‌منظور تعیین بهترین تاریخ کاشت و رقم مناسب گندم با استفاده از تکنیک گرافیکی GGE بای پلات در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه گنبدکاووس در سال 1393 انجام شد. آزمایش به‌صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. چهار تاریخ کاشت 1، 15، 29 دی و 11 بهمن به‌عنوان عامل اصلی و هشت رقم اکبری، ارگ، سیستان، سوپرهد، بم، گنبد، مروارید و N-87-20 به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. صفات مورد بررسی شامل: تعداد کل سنبله، طول سنبله، تعداد دانه یک سنبله، وزن دانه در سنبله، تعداد سنبلچه در سنبله، عملکرد دانه و وزن هزار دانه اندازه‌گیری شدند. اثر تاریخ کاشت بر صفات مورد بررسی معنی‌دار بود. اثر متقابل تاریخ کاشت در رقم بر صفات مورد بررسی به‌استثنای وزن دانه در سنبله و وزن هزار دانه معنی‌دار بود. نتایج بدست آمده از بررسی همزمان عملکرد و پایداری ارقام با استفاده از بای پلات و مقایسه میانگین بین ارقام و تاریخ کاشت‌های مختلف نشان داد که رقم گنبد بالاترین عملکرد و بیشترین پایداری را داشت. ارقام مروارید و N-87-20 به‌ترتیب با متوسط عملکرد 6/2684 و 1/2761 کیلوگرم در هکتار بعد از رقم گنبد بیشترین عملکرد را داشتند ولی پایداری کمی را نشان دادند. بررسی ضرایب همبستگی بین صفات مورد مطالعه نیز نشان داد که همبستگی مثبت و معنی‌داری بین عملکرد دانه با تعداد کل سنبله و وزن دانه در سنبله وجود داشت. بنابراین کشت رقم گنبد در تاریخ یک دی برای شرایط آب و هوایی گنبد توصیه می‌گردد. Manuscript profile

Manuscript profile

نیتروژن مهم‌ترین عامل محدودکننده رشد و عملکرد گیاهان زراعی، به خصوص غلات است. لذا با هدف بررسی کارایی مصرف نیتروژن و اجزای آن در غلات مختلف تحت شرایط عدم استفاده از نیتروژن و شرایط مطلوب نیتروژن، آزمایشی مزرعه‌ای به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در 3 تکرار در دانشگاه گنبد کاووس در سال 97-1396 اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل غلات در 7 سطح شامل گندم نان رقم کوهدشت (Triticum Aestivum L.)، گندم دوروم رقم سیمره (Triticum turgidum L.)، جو شش ردیفه رقم صحرا، جو دو ردیفه رقم خرم، جو لخت لاین17 (Hordeum vulgare L.)، یولاف زراعی رقم کانادایی (Avena sativa L.) و تریتیکاله رقم جوانیلو (Triticosecale Wittmack L.) و عامل نیتروژن در دو سطح شاهد (صفر) و مطلوب مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل غلات × نیتروژن بر کارایی بهره‌وری نیتروژن، کارایی جذب نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن، شاخص برداشت نیتروژن، درصد نیتروژن و پروتئین دانه اثر معنی‌داری نداشت. اما اثر اصلی نیتروژن و غلات بر کارایی جذب نیتروژن، کارایی مصرف نیتروژن و درصد پروتئین دانه در سطح یک درصد معنی‌دار بود. در حالی که شاخص برداشت تنها تحت تاثیر غلات قرار گرفت، همچنین انتقال مجدد نیتروژن تحت تاثیر غلات، نیتروژن و اثر متقابل این دو قرار گرفت. در نهایت نتایج این آزمایش نشان داد که در شرایط مطلوب نیتروژن در تمام غلات مورد مطالعه، کارایی مصرف نیتروژن افزایش یافت. کارآیی مصرف نیتروژن متشکل از دو جزء کارآیی جذب نیتروژن و کارآیی بهره‌وری نیتروژن است درنتیجه، افزایش در کارآیی مصرف نیتروژن بیش‌تر به‌دلیل بهبود در کارآیی جذب نیتروژن می‌باشد. همچنین در تمام غلات در شرایط مطلوب نیتروژن درصد پروتئین و عملکرد دانه افزایش یافت که افزایش درصد پروتئین ناشی افزایش انتقال مجدد نیتروژن بود. از طرفی جو لخت نسبت به سایر غلات از کارایی مصرف نیتروژن بالاتری برخوردار بود. Manuscript profile

این بررسی به منظور تعیین صفات فنولوژیک و فیزیولوژیک مؤثر بر افزایش عملکرد دانه و صفات وابسته به آن در 13 ژنوتیپ تریتیکاله شامل ET-79-3،ET-79-4 ، ET-79-17،ET-82-8 ، ET-82-15، ET-82-16، ET-83-20، ET-84-5، ET-84-8، ET-84-15، ET-85-7، ET-85-9 و JUANILO 92 در مزرعه ایستگاه تحقیقات کشاورزی گنبدکاووس در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال‌ زراعی 88 -1387 اجرا شد. تجزیه واریانس داده‌ها حاکی از وجود اختلاف بین ژنوتیپ‌ها از نظر ارتفاع گیاه، طول سنبله، تعداد روز تا سنبله­دهی، تعداد روز تا رسیدن فیزیولوژیکی، وزن هزار دانه، تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه بارور در سنبله، شاخص برداشت، متوسط سرعت پر شدن دانه، تعداد دانه در متر مربع بود. از لحاظ صفات طول دوره پر شدن دانه، تعداد دانه در سنبلچه بارور، عملکرد کاه و عملکرد بیولوژیک اختلاف معنی‌داری وجود نداشت. ژنوتیپ­های ET-82-15 و JUANILO 92 به ترتیب بالاترین و پایین­ترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. عملکرد دانه با عملکرد بیولوژیک، طول دوره پر شدن دانه، سرعت پر شدن دانه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت همبستگی مثبت و معنی‌داری نشان داد. به­طورکلی ژنوتیپ­های ‌ET-82-15  و ET-84-5 را می­توان در شرایط آب و هوایی گنبدکاووس و مناطق نیمه خشک مشابه برای توسعه کشت معرفی کرد. Manuscript profile

به منظور بررسی تنوع و روابط موجود بین صفات زراعی جو، آزمایشی با 100 خانواده از نسل سوم جو حاصل تلاقی دو رقم بادیا و کومینو در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه گنبد کاووس در سال زراعی 1394-1393 اجرا شد. خانواده های جو از لحاظ طول ریشک، تعداد سنبلچه در سنبله به معنی‌داری متنوع بودند. عملکرد دانه با وزن کل سنبله، تعداد بذر جوانه زده، ارتفاع گیاه، طول ریشک و عملکرد بیولوژیک همبستگی مثبت و معنی دار داشت و بیش‌ترین میزان همبستگی بین عملکرد دانه با وزن کل سنبله مشاهده شد. در تجزیه رگرسیون گام به گام صفات تعداد بذر جوانه زده، روز تا سنبله دهی، قطر دانه، تعداد دانه در سنبله، طول ریشک سهم بالا و مؤثری در عملکرد دانه داشتند. در تجزیه علیت عاملی، صفتی که بیش‌ترین اثر مستقیم را روی عملکرد داشت تعداد بذر جوانه زده بود. با تجزیه خوشه ای به روش وارد خانواده های مورد مطالعه در سه گروه طبقه‌بندی شدند و گروه سوم به عنوان گروه مطلوب برگزیده شد. در مجموع، مهمترین عوامل مؤثر بر افزایش عملکرد خانواده های جو، تعداد بذر جوانه زده و روز تا سنبله دهی بود و با تکیه بر این صفات می توان گزینش مناسبی در جهت بهبود عملکرد دانه جو انجام داد. Manuscript profile

به منظور شناسایی ژنوتیپ های برنج متحمل به شرایط تنش خشکی، 14 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط غرقاب و تنش خشکی در شهرستان علی آباد کتول در سال زراعی 91-90 مورد آزمایش قرار گرفتند. تفاوت بسیار معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر کلیه صفات مورد مطالعه وجود داشت که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی بین ژنوتیپ ها بود. تحلیل همبستگی بین عملکرد در شرایط غرقاب و تنش خشکی و شاخص تحمل به خشکی نشان داد که شاخص های حساسیت به تنش، تحمل، میانگین عملکرد، میانگین هندسی، میانگین هارمونیک و عملکرد را به عنوان شاخص هایی برتر در هر دو شرایط غرقاب و تنش خشکی که قادرند ژنوتیپ های مقاوم با عملکرد بالا را نشان دهند انتخاب نمود. تجزیه خوشه ای ژنوتیپ ها به کمک شاخص های تحمل به خشکی انجام شد. براساس این نمودار ژنوتیپ ها به سه گروه تقسیم شدند. ژنوتیپ های Graldo، IRAT216، غریب سیاه ریحانی، USEN، IR63372-15 که در گروه سوم قرار گرفتند و جزو ژنوتیپ های حساس به خشکی بودند. با توجه به شاخص های تحمل خشکی ژنوتیپ های سپیدرود، طارم محلی و IR83752-B-B-12-3 نظر به دارا بودن بیشترین میزان عملکرد در هر دو شرایط محیطی و داشتن شاخص تحمل به تنش بالا به عنوان ژنوتیپ های متحمل پیشنهاد می شوند. Manuscript profile

جو (Hordeum vulgare L.) با دامنه انتشار و سازگاری وسیع خود می تواند در بسیاری از مناطق خشک و نامساعد برای کشت گندم زراعت گردد و محصول قابل توجهی تولید نماید. از لحاظ فنولوژیکی، تاریخ کاشت یکی از عوامل مؤثر در تولید محصول است تا گیاه با شرایط نامساعد محیطی در مراحل نمو برخورد ننماید. لذا با توجه به اهمیت تاریخ کاشت در قرار گرفتن گیاه در بهترین وضعیت رشدی برای دستیابی به حداکثر عملکرد، اثر هفت تاریخ کاشت مختلف (3، 15 و 27 آذر ماه، 9 و 25 دی ماه، 3 و 17 بهمن ماه) روی دو رقم جو به نام‎های یوسف و صحرا به صورت طرح یک بار خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. صفات طول سنبله، وزن دانه درسنبله، تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبله، وزن کل سنبله، ارتفاع بوته، طول گردن، وزن گردن، وزن هزاردانه، طول ریشک و عملکرد دانه بررسی شدند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تاریخ کاشت به جز ارتفاع بوته و طول گردن برای سایر صفات معنی‎دار بود و مقایسه میانگین بین هفت تاریخ کاشت بیانگر این حقیقت بود که از بین تاریخ های ارزیابی شده، تاریخ 3 و 15 آذر ماه مناسب‎ترین تاریخ کاشت این دو رقم جو در این منطقه می باشند. نتایج تجزیه رگرسیون نیز نشان داد که متغیرهای تعداد سنبله، وزن گردن، وزن هزار دانه و طول گردن به‎ترتیب بیشترین اثر را در بالابردن عملکرد دانه داشتند. هم‎چنین رقم یوسف در شرایط اقلیمی گنبد کاووس نسبت به رقم صحرا از عملکرد بالاتری برخوردار بود. Manuscript profile

به منظور مکان یابی QTLهای مرتبط با صفات زراعی در برنج، یک جمعیت F2:3حاصل از تلاقی دو رقم ایندیکا شاه پسند و IR28 برای مکان یابی صفات زراعی در برنج استفاده شد. نقشه پیوستگی حاصل از 33 نشانگر ریز ماهواره حدود 336 سانتی مورگان از نقشه برنج را روی کروموزوم های یک و شش پوشش داد. جمعیت نقشه یابی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه گنبد کاووس پرورش داده شد. پنج QTL، برای بیوماس (دو QTL) و شاخص برداشت (سه QTL) تشخیص داده شد. آلل های افزایش دهنده صفات برای کلیه QTL های ردیابی شده جز qHI-1aشناسایی شد. QTL های مرتبط با شاخص برداشت با اثر افزایشی از والد IR28 روی کروموزوم های 1 (qHI-1b) و 6 (qHI-6) تشخیص داده شد. تعداد دانه پر، ارتفاع گیاه، طول خوشه، تعداد خوشه، وزن دانه و وزن خوشه مکان یابی شد. سه QTL برای تعداد دانه پر روی کروموزوم‎ 1 (دو QTL) و کروموزوم 6 (یک QTL) ردیابی شد. هم‎چنین سه QTL روی کروموزوم های 1 و 6 برای تعداد خوشه، یک QTL برای ارتفاع گیاه، وزن خوشه و طول خوشه روی کروموزوم 6 و برای وزن دانه روی کروموزوم 1 ردیابی شدند. آلل های IR28 در qFG-1a، qFG-1bو qFG-6تعداد دانه پر را افزایش داد. از بین QTL های ردیابی شده، سه QTL به ترتیب برای تعداد دانه پر(qFG-1a)، طول خوشه (qLP-6) و وزن دانه (qWG-1) بزرگ اثر تشخیص داده شدند و به‎ترتیب 33/14، 45/12 و 99/11 درصد از تغییرات فنوتیپی را توجیه نمودند. نتایج نشان داد که QTL های جدید ردیابی شده نقش مهمی در رشد جمعیت برنج داشتند و ابزار مهمی برای اصلاح صفات زراعی محسوب می شوند. Manuscript profile

به منظور بررسی تنوع بین ژنوتیپ های برنج در شرایط تنش سرما، 22 ژنوتیپ برنج شامل 11 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده و 11 ژنوتیپ خارجی ارزیابی شدند. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار انجام شد. ژنوتیپ های مذکور در شرایط نرمال (تیمار شاهد) و دمای 10 درجه سلسیوس (تنش سرما) در شرایط اتاقک کشت مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی تنوع فنوتیپی ارقام ، طول ریشه ، طول اندام هوایی ، وزن خشک ریشه و اندام هوایی اندازه گیری شد. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها نشان داد که اختلاف بین ژنوتیپ ها ، در تنش سرما و اثر متقابل ژنوتیپ× سرما برای کلیه صفات مورد بررسی معنی دار بود. ضرایب همبستگی بین میانگین صفات اندازه‎گیری شده در گیاهچه ها ، در شرایط نرمال و تنش با مقادیر شاخص های تحمل و حساسیت ، بالا و معنی دار بود. تجزیه خوشه ای در شرایط سرما ، ژنوتیپ های مورد بررسی را در سه گروه قرار داد که ژنوتیپ های حساس و متحمل را از هم تفکیک کرد.تجزیه کلاستر براساس شاخص های تحمل به تنش در صفت های مورفولوژیک مورد بررسی نیز منجر به جدایی ژنوتیپ های حساس از متحمل شد. تفاوت معنی دار بین ژنوتیپ ها بیانگر وجود تنوع ژنتیکی برای صفات ارزیابی شده در مرحله گیاهچه در ژنوتیپ های مورد بررسی در شرایط سرما بود. Manuscript profile