مقدمه: از بین میکروارگانیسم‌های تولیدکننده رنگ‌دانه، Monascus purpureus به دلیل تولید رنگ‌دانه‌های قرمز و نارنجی با خواص درمانی در بیماریهای سرطان، التهاب، دیابت و پیشگیری و کاهش چربی اهمیت دارد.مواد و روش ها: در این پژوهش تاثیر سه عامل جایگزینی ضایعات نشاسته سیب زمینی (100- 20 درصد)، مقدار کلریدسدیم (14-6 گرم) و زمان تنش حرارتی سوسپانسیون اسپوری (90-50 ثانیه) بر رشد قارچ M. purpureus و تولید رنگدانه‌های قرمز و نارنجی در شرایط دمای 30 درجه سلسیوس در کشت غوطه‌وری توسط طرح مرکب مرکزی در سطح اطمینان 95 درصد مورد مطالعه قرار گرفت.یافته ها: نتایج نشان داد افزایش جایگزینی ضایعات نشاسته سیب زمینی تا 50 درصد به طور معنی داری رنگدانه های قرمز و نارنجی را کاهش و تولید زیست توده را افزایش داد (05/0p<). از طرفی افزایش زمان تنش حرارتی سوسپانسیون اسپوری تا 73 ثانیه و افزایش میزان کلریدسدیم در غلظت بالای 9 گرم در لیتر تولید زیست توده و رنگدانه های قرمز و نارنجی را به طور معنی داری افزایش داد (05/0p<). در دو نقطه ی بهینه با میزان جایگزینی ضایعات نشاسته سیب‌زمینی (3/20 و 5/42) (درصد)، مدت‌زمان تنش حرارتی سوسپانسیون اسپوری (65 و 81) (ثانیه) و غلظت کلرید سدیم (12 و 6) (گرم در لیتر) به ترتیب میزان زیست‌توده (g/l)، رنگ‌دانه‌های قرمز و نارنجی (OD/l) در نقطه بهینه یک (24/5، 55/4 و 3/5) و در نقطه بهینه دو (55/4، 37/4 و 4/5) بدست آمد.نتیجه گیری: از آنجایی که جایگزینی ضایعات نشاسته سیب زمینی، تولید زیست توده را افزایش اما تولید رنگدانه های قرمز و نارنجی توسط Monascus purpureus را کاهش داد، ضایعات نشاسته سیب زمینی باید در سطح بهینه در محیط کشت استفاده شود تا بهترین بهره وری تولید به دست آید. Manuscript profile

ژله رویال از دیرباز دارای نقش درمانی برای بیماری‌ها به‌ویژه عفونت‌ها بوده است. دراین مطالعه میزان فعالیت آنتی‌اکسیدانی و اثر ضد‌ میکروبی ژله رویال بر باکتری‌های دهانی شامل: استرپتوکوک (موتانس، اپیدرمیدیس)، استافیلوکوک اورئوس و باکتری‌های معده - روده‌ای (استرپتوکوک سالیواریوس، اشریشیا کلی) مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا تأثیر دو حلال آبی و بافر فسفات بر میزان استحصال ترکیبات فنولی و فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره استخراج شده از 2 نمونه ژله رویال (تازه ایرانی، خشک تصعیدی ایرانی) بررسی شد. خواص ضد میکروبی عصاره ها در دو حلال آبی و بافر فسفات در غلظت های10، 15، 20 ، 25 و 30% به روش میکروبراث دیلوشن( شاخص حداقل غلظت بازدارندگی رشد) و انتشار دیسک(قطر هاله عدم رشد) اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد، بیشترین میزان ترکیبات فنولی مربوط به ژله رویال خشک تصعیدی ایرانی با 56/146 میکروگرم گالیک اسید در میلی لیتر ژله رویال بود. در ارتباط با خاصیت آنتی‌اکسیدانی نمونه‌ها، بیشترین خاصیت آنتی‌اکسیدانی مربوط به ژله رویال خشک تصعیدی با4/73% و کمترین مربوط به ژله رویال تازه ایرانی با 3/6% بود. در بررسی خاصیت ضد میکروبی نمونه‌ها، تاثیر‌ پذیرترین باکتری نسبت به غلظت‌های مختلف آبی و بافری ژله رویال، استرپتوکوک موتانس و مقاوم‌ترین، اشریشیا کلی مشاهده شد. در ارتباط با غلظت‌های بافری نمونه ها، نتایج مشابهی با غلظت های آبی مشاهده گردید. در مورد میزان حداقل غلظت مهارکنندگی(MIC)، بیشترین درصد برای اشریشیا کلی در عصاره بافری گزارش شد. به این ترتیب می توان ژله رویال را به عنوان منبعی از آنتی‌اکسیدان طبیعی معرفی نمود که ناشی از حضور ترکیبات فنولی موجود دراین ماده است. Manuscript profile

بره‌موم به دلیل داشتن ترکیباتی با منشاء گیاهی مانند پلی‌فنول‌ها و پروتئین‌هایی مانند 10-HDA نقش ضد باکتریایی، ضد قارچی، ضد انگلی، آنتی اکسیدانی، ضد التهابی، ضد پوسیدگی دندان ایفاء می‌کند. از دیرباز دارای نقش درمانی برای بیماری‌ها به‌ویژه عفونت‌ها بوده است. در این تحقیق فعالیت ضد میکروبی عصاره الکلی، آبی و بافری بره‌موم بر باکتری‌های دهانی شامل: استرپتوکوکوس موتانس، استرپتوکوکوس اپیدرمیدیس، استافیلوکوکوس اورئوس و باکتری‌های معده - روده‌ای شامل: استرپتوکوکوس سالیواریوس و اشریشیا کلی با استفاده از روش حداقل غلظت مهارکنندگی(MIC) در محیط کشت مایع(TSB) و روش انتشار دیسک (قطر هاله عدم رشد) مورد بررسی قرار گرفت. حداقل غلظت مهارکنندگی بین سه عصاره الکلی، آبی و بافری تفاوت معنی‌داری نداشت یعنی اثر حلال ها بر حلالیت ترکیبات ضدباکتریایی بره موم تقریبا یکسان است. مقاومترین باکتری گرم مثبت نسبت به عصاره الکلی و بافری بره موم، استرپتوکوکس موتانس و مقاوم‌ترین باکتری نسبت به همه عصاره‌ها، اشریشیا کلای گزارش شد. در ارتباط با عصاره آبی بره موم، تفاوت معنی‌داری بین مقاومت باکتریها دیده نشد(P>0.05). در آزمون انتشار دیسک، میزان افزایش غلظت عصاره‌ها تاثیر به سزایی در میزان کشندگی باکتری‌ها داشت و حساس‌ترین باکتری نسبت به عصاره‌ها باکتری استافیلوکوکوس اپیدرمیدیس و مقاوم‌ترین باکتری استافیلوکوکوس اورئوس شناخته شد. هم‌چنین باکتری‌ها نسبت به عصاره بافری بیشترین حساسیت را از خود نشان دادند. Manuscript profile