-
Article
1 - An Analysis of the Spatial Structure of Cities from the Perspective of Spatial Balance in the Distribution of Functions and the Formation of Multi-Core Pattern (Case Study: Tabriz City)International Journal of Architecture and Urban Development , Issue 51 , Year , Winter 2024The multi-core spatial structure is one of the important and basic topics in urban planning studies, which is considered both as a framework for evaluating urban development and as a basic spatial development goal. Considering the importance of the multi-core spatial st MoreThe multi-core spatial structure is one of the important and basic topics in urban planning studies, which is considered both as a framework for evaluating urban development and as a basic spatial development goal. Considering the importance of the multi-core spatial structure pattern, especially for large cities with high populations and diverse and complex activities, the present study aims to evaluate the spatial structure of Tabriz city from the perspective of multi-core pattern development based on the spatial distribution of functions and population across the city. The present study employs a Quantitative Correlational Research method. The documentary method is used for data collection, and various techniques such as mean center, standard deviational ellipse, kernel density estimation, location quotient (L.Q.), nearest neighbor index, and geographically weighted regression are applied for data analysis. The study examines six functions: religious, educational, commercial, healthcare, industrial, and administrative. The findings suggest that the spatial distribution of functional cores, except for industrial and commercial functions, exhibits a single-core spatial structure in the city center. Also, the results indicate that the correlation between functional cores and the population of Tabriz city, based on the spatial regression test, is moderate. Accordingly, an imbalance in the distribution of functional cores in Tabriz City is evident. Therefore, Tabriz is located in a single-core state, and due to the increase in the distribution of administrative and medical functions in the eastern and industries in the western, it can become a multi-core model. Manuscript profile -
Article
2 - سنجش عدالت اجتماعی در ساختار فضایی کلانشهر تبریز با تأکید بر پراکنش فضایی مراکز آموزشیUrban Environmental Planning and Development , Issue 2 , Year , Summer 2021امروزه فضا های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری ها در شهر ها است و نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه ریزی های شهری موردتوجه قرار می گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر هایی است Moreامروزه فضا های آموزشی یکی از مهم ترین کاربری ها در شهر ها است و نسبت به سایر کاربری های خدمات شهری از اهمیت قابل توجهی برخوردار است. تخصیص فضا نیز به این کاربری یکی از موضوعات مهمی است که در برنامه ریزی های شهری موردتوجه قرار می گیرد. کلانشهر تبریز در زمره شهر هایی است که در آن توزیع فضایی خدمات شهری از جمله خدمات آموزشی به طور مناسب و مکفی صورت نگرفته است. در راستای رفع مشکلات ناشی از این مساله و همچنین افزایش کارایی این فضاها، توجه به ساماندهی و توزیع مناسب ضروری به نظر می رسد. بر این اساس، پژوهش حاضر با استفاده از مدل های آمار فضایی، تحلیل لکه های داغ و خود همبستگی فضایی در نرم افزار Arc/GISبه نحوه توزیع فضایی کاربری های آموزشی در سطح شهر تبریز پرداخته است. داده های مورد نیاز نیز به روش کتابخانه ای و با مراجعه به منابع و سازمان های مربوطه گردآوری شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که در بلوک های شهر تبریز از لحاظ وضعیت کلی آموزشی نابرابری وجود دارد؛ نواحی 1 و 2 از منطقه 2 و ناحیه 5 از منطقه 4، وناحیه 1 از منطقه 8، ناحیه 1 از منطقه 3 و ناحیه 3 از منطقه 10 بیشترین وزنه و نواحی 4 و 6 از منطقه 5، ناحیه 2 از منطقه 9 و در نهایت ناحیه 1 از منطقه 6 کمترین وزنه از کاربری های آموزشی را به خود اختصاص داده اند. به گونه ای که این نواحی به لحاظ پایداری در سطح پایین تری قرار دارند. همچنین بر اساس شاخص موران توزیع فضایی کاربری های آموزشی در کلانشهر تبریز به صورت خوشه ای می باشد. بر اساس این شاخص نیز نابرابری موجود در زمینه توزیع کاربری مورد نظر کاملا مشهود است. Manuscript profile -
Article
3 - تحلیلی بر پایداری کالبدی مسکن شهری با رویکرد توسعه پایدار مورد پژوهی: محله اسلامآباد زنجانJournal of Geography and Environmental Studies , Issue 4 , Year , Winter 2016مسکن یکی از نیازهای اصلی برای بقاء و توسعه جوامع بشری بوده و مسکن مطمئن، بادوام و پایدار برای هر انسانی ضروری است. بااینحال دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحالتوسعه بهواسطۀ مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه Moreمسکن یکی از نیازهای اصلی برای بقاء و توسعه جوامع بشری بوده و مسکن مطمئن، بادوام و پایدار برای هر انسانی ضروری است. بااینحال دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحالتوسعه بهواسطۀ مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه است؛ بهگونهای که توسعه سکونتگاههای فرودست شهری، شکلگیری محدودههای نابسامان، کیفیت پایین و مقاومت کم بناها در برابر مخاطرات طبیعی انسانی بایستگی تحقیق و تفحص در این خصوص را پیش از پیش مطرح ساخته است. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل ساختار کالبدی مسکن محله اسلامآباد زنجان با رویکرد پایداری و مقاومت بافت میپردازد. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و با بهکارگیری مدل AHP در محیط ArcGIS به تحلیل ساختار کالبدی مسکن پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانهای و استفاده از اسناد و مدارک، همینطور پیمایشهای میدانی از محدوده موردمطالعه گردآوری شده است. یافتهها نشان میدهد که محله اسلامآباد زنجان در ساختار کالبدی مسکن با مسائلی ازجمله همجواری انواع فعالیتهای ناسازگار با کاربری مسکونی، پایین بودن کیفیت ساختمانها، استفاده از مصالح بیدوام، ریزدانگی قطعات و نظایر آن روبروست. درواقع نتایج بیانگر وضعیت ناپایدار ساختار کالبدی مسکن بر اساس اصول توسعه پایدار شهری در این منطقه بوده و نشان میدهد که 58 درصد از مساکن محدوده موردمطالعه از لحاظ ساختار کالبدی مسکن، در وضعیت پایداری متوسط و پایینتر از آن قرار دارد. Manuscript profile -
Article
4 - تحلیل فضایی پایداری شاخصهای کمی مسکن در نواحی شهری با استفاده از مدل تودیم (مطالعه موردی: شهر زنجان), Issue 4 , Year , Winter 2020در جهانی که بهسرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیه مسکن سالم و قابل استطاعت بهعنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومتها مطرح است. درهرحال، برای توجه مؤثرتر و بیشتر بر مسائل جدی مرتبط با جلوگیری ناپایداری مسکن نیازمند درک و تعبیر جدیدی است. امروزه مفهوم مسکن صرفاً به Moreدر جهانی که بهسرعت در حال شهری شدن و تغییر است، تهیه مسکن سالم و قابل استطاعت بهعنوان اولویتی کلیدی برای تمام حکومتها مطرح است. درهرحال، برای توجه مؤثرتر و بیشتر بر مسائل جدی مرتبط با جلوگیری ناپایداری مسکن نیازمند درک و تعبیر جدیدی است. امروزه مفهوم مسکن صرفاً بهعنوان یک سرپناه نیست، بلکه نقش حیاتی در دستیابی به توسعه پایدار دارد. دسترسی به مسکن پایدار در اغلب کشورهای درحالتوسعه بهواسطۀ مشکلات فراوان مالی، مدیریتی و ظرفیتی به دلیل رشد شتابان شهرنشینی با مسائل بسیاری همراه است؛ بهگونهای که باعث شکلگیری مساکنی باکیفیت و تراکم پایین، گسترش زاغهها و جدایی گزینی شهری شده است. بر این اساس، پژوهش حاضر به تحلیل شاخصهای کمی مسکن با رویکرد پایداری در نواحی شهری زنجان میپردازد. روش پژوهش توصیفی تحلیلی بوده و با بهکارگیری تکنیک تودیم در محیط سیستم اطلاعات جغرافیایی به تحلیل پایداری شاخصهای کمی مسکن در نواحی شهری پرداخته است. اطلاعات موردنیاز از طریق مطالعات کتابخانهای از قبیل بلوک آماری مسکن 1390، اسناد و مدارک گردآوریشده است. یافتهها نشان میدهد که مساکن واقع در نواحی شهری زنجان از لحاظ اصول مسکن پایدار با مشکلاتی چون افزایش تراکم نفر در اتاق، تراکم خانوار در واحد مسکونی و عدم امنیت سکونتی، تراکم اتاق در واحدهای مسکونی مواجه است این ناپایداری شاخصهای مسکن بر اساس نتایج حاصل تکنیک تودیم در نواحی 1-3(محله اسلامآباد، سعدیه)، 1-2(محلات درمانگاه، شهدا، فاطمیه)،2-5(محلات بیسیم، ترانس، بنیاد) از وضعیت ناپایداری بیشتری برخوردارند. Manuscript profile -
Article
5 - تحلیل عوامل مؤثر برافزایش تابآوری جوامع شهری در برابر همهگیری کرونا با رویکرد مدیریت بحراناجتماعمحور(مطالعه موردی: شهر زنجان), Issue 5 , Year , Winter 2023همهگیری و شیوع گسترده ویروس کرونا با شتابی کمسابقه، زیست بشری و بهطور خاص شهرها را در معرض یک مخاطره دشوار داده که این بار بیش از آسیبهای موضوعی و موضعی، کلیت و بقای جوامع شهری را در تمام ارکان آن، در معرض آسیب قرار داده است. مدیریت بحران اجتماعمحور بهعنوان روشی Moreهمهگیری و شیوع گسترده ویروس کرونا با شتابی کمسابقه، زیست بشری و بهطور خاص شهرها را در معرض یک مخاطره دشوار داده که این بار بیش از آسیبهای موضوعی و موضعی، کلیت و بقای جوامع شهری را در تمام ارکان آن، در معرض آسیب قرار داده است. مدیریت بحران اجتماعمحور بهعنوان روشی نوین در مدیریت بحران بهمنظور مشارکت تمام اقشار جامعه در زمینهی مخاطرات، اثرات بسزایی در کاهش آسیبپذیری و درنتیجه زمان پایداری در برابر بلایا در شهرها دارد لذا هدف پژوهش حاضر تحلیل عوامل مؤثر برافزایش تابآوری جوامع در برابر همهگیری کرونا با رویکرد مدیریت بحراناجتماعمحور است. این پژوهش به لحاظ روش توصیفی-تحلیلی و ازلحاظ هدف کاربردی است. شناسایی مؤلفههای پژوهش از طریق بررسی مبانی نظری و تئوریک پژوهش و انجام تحلیل دلفی با مشارکت متخصصین رشتة برنامهریزی شهری در دانشگاهها و مراکز پژوهشی بهعنوان اعضای پانل صورت گرفته است. برای گردآوری دادههای موردنیاز از روش کتابخانهای و از روش پیمایشی بهصورت پرسشنامه استفاده شد. در بخش تجزیهوتحلیل از مدل تحلیل عاملی تأییدی در قالب مدلسازی معادلات ساختاری در نرمافزار AMOS نوع مؤلفهها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر مؤلفهها مورد تحلیل قرار گرفت. تحلیل ساختار ارتباطی عوامل مؤثر شناساییشده با استفاده از تحلیل عاملی تأییدی نشان میدهد که عوامل شناساییشده دارای ارتباط ساختاری معنادار در خلق جوامع تاب آور در برابر کرونا در شهر زنجان میباشد. نتایج همچنین نشان میدهد که عامل مشارکت و شبکههای اجتماعی (F1) با بار عاملی 89/0، عامل سرمایه اجتماعی (F2) با بار عاملی 88/0، دانش و مهارتها (F3) با بار عاملی 85/0 و آگاهی (F4) با بار عاملی 75/0 بیشترین تأثیر را در خلق جوامع تاب آور در برابر بیماری کرونا دارند. Manuscript profile