با توجه به اهمیت جایگاه روغن‌های خوراکی در رژیم غذایی و افزایش تقاضا برای استفاده از روغن‌های خام و فرآیند نشده در این تحقیق ویژگی‌های شیمیایی روغن‌های حاصل از روش استخراج پرس سرد و استخراج با حلال سه واریته مختلف دانه کنجد شامل ترکیب اسیدهای چرب، مقادیر کلروفیل، بتاکاروتن، استرول، توکوفرول و آفلاتوکسین با روغن تصفیه شده مورد مقایسه قرار گرفت. عدد پراکسید نیز طی دو شرایط تسریع شده اکسیداسیون حرارتی و نوری تعیین شد. نتایج نشان داد بازده روش استخراج با حلال (13/58 درصد) بیش از روش پرس سرد بوده و اسیدهای چرب غالب در نمونه‌های روغن کنجد شامل اسیدهای اولئیک و لینولئیک می‌باشند. استرول تام در روغن پرس سرد (435/5367 میلی گرم بر کیلوگرم) بیش از روغن استخراج شده با حلال و روغن تصفیه شده بوده است. طی فرآیند تصفیه میزان کلروفیل و کاروتنوئید روغن کاهش یافت (P <0.05). بیش‌ترین و کم‌ترین میزان توکوفرول کل به‌ترتیب مربوط به‌روش استخراج با حلال و روغن تصفیه شده معادل 18/759 و 14/437 میلی‌گرم بر کیلوگرم بود. عدد پراکسید در شرایط تسریع شده نوری و دمایی باگذشت زمان افزایش یافت و تأثیر نور بر روند افزایش عدد پراکسید بیش از دما بوده است. علیرغم وجود مقدار ناچیز (12/0 – 08/0 ppb) آفلاتوکسین کل در دانه، میزان آن در نمونه‌های روغن استخراج شده زیر حد قابل‌تشخیص دستگاه (ppb 01/0) بود. لذا با وجود خواص تغذیه ای بالاتر روغن های پرس سرد نسبت به نوع تصفیه شده، این روغن ها قابلیت ماندگاری پایین تری نسبت به نوع تصفیه شده دارند. Manuscript profile