پژوهش حاضر در پی کاوش چگونگی وضعیت ساختار رشته‌ها و گروه‌های آموزشی دانشگاهی در گذشته، حال و آینده با توجه به رویکرد انقلاب‌های صنعتی بود. این مطالعه، از نظر هدف کاربردی- توسعه‌ای و از لحاظ ماهیت توصیفی-اکتشافی و از نظر نوع داده‌ها کیفی است. کلیه اسناد علمی نمایه شده در پایگاه‌های داخلی و خارجی که موضوع آن‌ها ساختارسازمانی، رشته‌ها و گروه-های آموزشی و انقلاب‌های صنعتی بوده و همچنین خبرگان حوزه مدیریت آموزشی مؤسسات و دانشگاه‌های دولتی شهر تهران به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند ملاک‌محور تعداد 61 سند علمی مرتبط و 10 نفر خبره انتخاب گردید. برای جمع‌آوری داده‌ها از ابزار داده‌کاوی اسناد علمی و برای تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل مضمون و نرم افزار MaxQda نسخه 2020 استفاده گردید. یافته‌ها نشان داد شبکه مضامین وضعیت ساختار رشته‌ها و گروه‌های آموزشی دانشگاهی ایران در فضای انقلاب‌های صنعتی دارای 60 مضمون پایه، 6 مضمون سازمان‌دهنده و یک مضمون فراگیر است. نتایج به دست آمده حاکی از آن است که ساختار رشته‌ها و گروه‌های آموزشی دانشگاهی در فضای انقلاب‌های صنعتی اول و دوم شکلی از دیسیپلین‌محوری و وظیفه‌محور داشته، در فضای انقلاب صنعتی سوم ساختارها صورتی از سلولی و شبکه‌ای و در انقلاب صنعتی چهارم وضعیتی از دیجیتالی و پروژه‌محور خواهند داشت. Manuscript profile