ارزیابی کیفیت ترجمه استعاره ها در رباعیات عمر خیام با استفاده از مدل هاوس: مطالعه ای در مورد ترجمه آشکار و پنهان

Subject Areas : All areas of language and translation

Hajieh Aprouz ¹ , Roya Ranjbar Mohammadi ²

1 - Department of English, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran
2 - Department of English, Bonab Branch, Islamic Azad University, Bonab, Iran

Received: 2022-01-19 Accepted : 2022-03-14 Published : 2022-04-01

Keywords: استعاره مفهومی, ترجمه پنهان, ترجمه آشکار, ارزیابی کیفیت ترجمه,

Abstract :

. هدف این مطالعه به­کارگیری مدل هاوس درارزیابی کیفیت ترجمه استعاره­ها دررباعیات عمر خیام توسط فیتزجرالد و شناسایی استعاره­های مفهومی مشترک در دو زبان مبدا و مقصد می­باشد.  بدین منظور، 37 استعاره از 10 رباعی با نمونه­گیری هدفمند انتخاب شدند. سپس شرح متن مبدا با شرح متن مقصد مقایسه شد و استعاره­ها به­طور توصیفی تجزیه و تحلیل و خطاها شناسایی شدند. نتایج نشان داد که هم خطاهای پنهان و هم خطاهای آشکار در ترجمه رباعیات خیام توسط فیتزجرالد وجود داشت. خطاهای پنهان در سه بعد موضوع سخن، عاملان سخن و شیوه بیان وجود داشت در­حالی­که خطاهای آشکار به دلیل مغایرت در معنای صریح و لغوی متن مبدا و متن مقصد ایجاد شده بود. ضمنا از بین 37 استعاره، جایگزینی بزرگترین گروه از خطاهای آشکار را تشکیل می­داد. تجزیه و تحلیل استعاره­های مفهومی بین دو متن نشان داد که استعاره­های مفهومی مشترک بین دو زبان مبدا و مقصد وجود دارد. این استعاره­های مفهومی مشترک نشان می­دهند که صحبت کنندگان زبان فارسی و انگلیسی علی­رغم تعلقشان به فرهنگ­های مختلف تجربیات را به گونه یکسان مفهوم بندی می­کنند.   

References:

Aminrazavi, M. (2005). The wine of wisdom: the life, poetry and philosophy of Omar. England: Onewrld publications.

Cameron, L. (1999). Identifying and describing metaphor in spoken discourse data. In L. Cameron & G. D. Low (Eds.), Researching and applying metaphor (pp. 105-132). Cambridge: Cambridge University Press.

Dastjerdi, H. V., Hakimshafaaii, H., & Jannesaari, Z. (2008). Translation of poetry: Towards a practical model for translation analysis and assessment of poetic discourse. Journal of Language & Translation, 9(1), 7-40.

Fani, A. (2021). The allure of untranslatability: Shafiʿi-Kadkani and (not) translating Persian poetry. Iranian Studies, 54(1-2), 95-125.

Ghafouripour, S., & Eslamieh, R. (2018). A translation quality assessment of two English translations of Rubaiyat of Omar Khayyam based on Juliane House's model (1997). International Journal of English Language & Translation Studies, 6(02), 217-226.

Hasar, R. V., & Panahbar, E. (2017). Metaphor in translation: cognitive perspectives on Omar Khayyam's poetry as rendered into English and Kurdish Acta Linguistica Asiatica, 7(2), 19-36.

Hastürkoğlu, G. (2018). Incorporation of conceptual metaphor theory in translation pedagogy: a case study on translating similie-based idioms. Australian Journal of Linguistics, 38(4), 467-483.

Hatim, B., Mason, I. . (1997). The translator as communicator. London: Routledge.

Heidari Tabrizi, H., Chalak, A., & Hossein Taherioun, A. (2013). Assessing the quality of Persian translation of Orwell’s Nineteen Eighty-Four based on House’s model: Overt-covert translation distinction. International Journal of Foreign Language Teaching and Research, 1(2), 11-21.

Hillmann, M. (1990). Iranian culture: a Persianist view. Lanham: University Press of Americ.

Horn, F. (2020). Widowing the Streets of Troy (Il. 5.642): Notes on the Conceptual Basis of a Unique Metaphor in Homer's Iliad. Antichthon, 54, 1-17.

House, J. (1997). A model for translation quality assessment. Tübingen: Narr.

House, J. (2009). Translation. Oxford: Oxford University Press.

House, J. (2015). Translation quality assessment; past and present. London: Routledge.

Jaberizadeh, T. (2013). " Khayyam" and" Heidegger" in existentialism aspects. Կանթեղ. Գիտական հոդվածների ժողովածու, 2, 58-65.

Kamali, M., Mortazavi, J., & Pooyandeh Poor, A. (2019). Study and comparing translation of Khayyam's Rubaiyat by Fitzgerald with Peter Avery and John Heath's translation. Research in contemporary world literature, 42(2), 37-39.

Karlin, D. (2009). The Rubáiyát of Omar Khayyám (Edward FitzGerald). Oxford: Oxford University Press.

Kovecses, Z. (2010). Metaphor: a practical introduction. London: Oxford University Press.

Lakoff, G., & Johnson, M. (2008). Metaphors we live by. Chicago: University of Chicago press.

Liu, S., & Hsieh, C. Y. C. (2020). Developing metaphorical awareness and competence in Chinese as a foreign language through concept‐based instruction. Foreign Language Annals, 53(3), 478-504.

Mandelblit, N. (1995). The cognitive view of metaphor and its implications for translation theory. Translation and meaning, 3, 483-495.

Newmark, P. (1988). A textbook of translation. New York: Prentice-Hall International.

Pallavi, K., & Mojibur, R. (2018). A preliminary pragmatic model to evaluate poetry translation. Babel, 64(3), 434-463.

Piquer-Píriz, A. M., & Alejo-González, R. (2016). Applying cognitive linguistics: identifying some current research foci (figurative language in use, constructions and typology). Review of Cognitive Linguistics, 14(1), 1-20.

Raffel, B. (2010). The art of translating poetry. Pensylvania: State University Press.

Saeedpour, S. (2012). The Quatrains of Khayyam. Tehran: Adineh Press.

Sharifian, F. (2020). Cultural linguistics and poetry: the case of Khayyām’s Rubā’iyyāt. International Journal of Persian Literature, 5, 21-39.

Snell-Hornby, M. (2009). What's in a turn? On fits, starts and writhings in recent translation studies. Translation studies, 2(1), 41-51.

Supardi, M. (2018). Rise and fall of metaphors in literary translation: a theoretical review. Advances in Social Science, Education and Humanities Research (ASSEHR), 154, 197-202.

Van Poucke, P., & Belikova, A. (2016). Foreignization in news translation: metaphors in Russian translation on the news translation website InoSMI. Meta: journal des traducteurs/Meta: Translators’ Journal, 61(2), 346-368.

Venuti, L. (1995). The translator ’s invisibility. London/New York: Routledge.

Waddington, C. (2001). Different methods of evaluating student translations: The question of validity. Meta: journal des traducteurs/Meta: Translators' Journal, 46(2), 311-325.

Wulan, S., & Pratiwy, D. (2018). The spiritual states (Ahwal) in the Rubaiyat of Omar Khayyam. The 1st Annual International Conference on Language and Literature, KnE Social Science, 864–877.