• فهرس المقالات کالبد شهر

      • حرية الوصول المقاله

        1 - پرسمان تبعی در گفتمان کالبد شهر و هویت (کالبد شهر تابع هویت یا هویت تابع کالبد شهر؟)
        فرح حبیب سید مجید نادری حمیده فروزانگهر
        در اتصاف مفهوم هویت به شهر، آنچه بحثی مستقل و مستوفایی را طلب می کند، پرسمانی تبعی از کالبد شهر و هویت است، چنانچه طرح مساله ای را بوجود می آورد که هویت شهر تابع کالبد است یا کالبد تابع هویت شهر ؟ مقاله با اشاره مختصری به تعاریف در ارتباط با هویت، به واکاوی این پرسش بنی أکثر
        در اتصاف مفهوم هویت به شهر، آنچه بحثی مستقل و مستوفایی را طلب می کند، پرسمانی تبعی از کالبد شهر و هویت است، چنانچه طرح مساله ای را بوجود می آورد که هویت شهر تابع کالبد است یا کالبد تابع هویت شهر ؟ مقاله با اشاره مختصری به تعاریف در ارتباط با هویت، به واکاوی این پرسش بنیادین با استفاده از روش تحلیلی- توصیفی پرداخته و با رویکردی استدلالی، استنتاجی مقوله بیان شده را واکاوی می کند. نتایج مقاله نشان از آن دارد که هویت شهر، حالتی ذاتی و دروندادی داشته که بر کالبد شهر تاثیر می گذارد، لذا سیمای کالبدی شهرهای وابسته به یک فرهنگ و جهان بینی خاص را از فرهنگ و ساختار اجتماعی دیگر متمایز می کند. در واقع در بستر جریانی دوسویه هویت کالبد شهر شکل می گیرد و پس از شکل گیری، کالبد شهر موجود، باعث استمرار تحولات و بالتبع تغییراتی پویا در مفاهیم و مولفه های هویتی یک سرزمین در بستر تعاملاتی دوسویه می شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - تحلیلی از تعامل فرهنگ و کالبد شهر(نمونه موردی: اصفهان- صفویه)
        فرشته حبیب
        اخیراً در عرصه های گوناگون علمی، تلاش هایی صورت گرفته تا علوم را از انزوای شناخت شناسیک1 خود خارج کنند. چرا که علوم مختلف بیشتر سرگرم مناسبات درونی خود هستند تا دریافت واقعیت ها. شهرسازی نیز با توجه به تحولات فکری، فلسفی و علمی اخیر، دستخوش تحولات بنیادین شده است. در شه أکثر
        اخیراً در عرصه های گوناگون علمی، تلاش هایی صورت گرفته تا علوم را از انزوای شناخت شناسیک1 خود خارج کنند. چرا که علوم مختلف بیشتر سرگرم مناسبات درونی خود هستند تا دریافت واقعیت ها. شهرسازی نیز با توجه به تحولات فکری، فلسفی و علمی اخیر، دستخوش تحولات بنیادین شده است. در شهرسازی امروزی بسیاری از مردم گرایش به خدمات شهری مدرن و سنتی دارند. بسیاری این پدیده را نشانه ای از ظهور مجدد حکمت شهودی کهن می دانند، در حالی که بسیاری آن را جریانی کاذب و ناشی از برخی انحرافات فرهنگی، ارزیابی می کنند. بیرون از این دو تحلیل دیدگاه هایی وجود دارد که این پدیده را نه مسیری قهقرایی و نه بی اهمیت و انفعالی تلقی می کند. در این مقاله سعی شده تاثیر فرهنگ ایرانی در زمان وبستر مکان در تجسد کالبدی اش یعنی اصفهان دوران صفویه (1778-1535) مورد بررسی قرار داده، و نقش عوامل فرهنگی در شکل گیری کالبد شهر مورد بررسی قرار گیرد.2 تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - نگاهی به تاثیر جریان اطلاعات بر هویت مکان چالشی بر هویت یابی ِ مکان
        کیوان شادمان
        جهانی شدن حاصل برهم خوردن نظم سنتی فضا و زمان است که به واسطة جدایی فضا و زمان از مکان پدید می‌آید؛ این فضا و زمان جدا شده از مکان، در گستره‌ای نامتناهی با یکدیگر ترکیب و هماهنگ شده، امکان کنش و روابط اجتماعی را در جامعه‌ای بسیار بزرگ‌تر فراهم می‌کند.بنابراین به نظر می‌ أکثر
        جهانی شدن حاصل برهم خوردن نظم سنتی فضا و زمان است که به واسطة جدایی فضا و زمان از مکان پدید می‌آید؛ این فضا و زمان جدا شده از مکان، در گستره‌ای نامتناهی با یکدیگر ترکیب و هماهنگ شده، امکان کنش و روابط اجتماعی را در جامعه‌ای بسیار بزرگ‌تر فراهم می‌کند.بنابراین به نظر می‌رسد گسترة تأثیرگذاری و تأثیرپذیری جریان اطلاعات در روند جهانی شدن بر هویت شهرها و فضاها و مکان‌ها معطوف به انواع پیوند و رابطه بین فرد با این جامعه جهانی و جریان اطلاعات باشد که با نگاهی نو بر مقوله هویت مکان، مختصاتی جدید را بنیان می‌نهد. بررسی ارتباط فرهنگ اسلامی، ارتباطات و جریان اطلاعات در روند هویت‌بخشی به مکان‌ها و فضاهای شهری لازم است؛ علیرغم آنکه مفاهیمی‌نظیر فضای مجازی، کالبد مجازی و شهر مجازی مکرراً مورد استفاده قرار گرفته است، در مرجع منسجم مدون علمی‌جمع‌آوری و تدقیق نگردیده، که این مقاله سعی دارد مفاهیمی‌از این دست را که مباحث روز دنیاست تنظیم، تدوین و تبیین نماید. مهمترین هدف پژوهش دسترسی به پایه نظری مستدل در ارتباط با تأثیرات عوامل مختلف بر هویت مکان است؛ در اصل آنچه به تغییرات کالبدی در شهر منجر می‌شود، حائز ویژگی‌هایی شده که منتج از مولفه‌هایی است که در عرصه فناوری‌های نو و نگرش جدید قابل طبقه‌بندی است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - بررسی تأثیر وقف بر کالبد شهرهای اسلامی (مطالعه موردی شهر میامی)
        زینب کرکه آبادی مهدی اصغری
        وقف سنتی اسلامی است که بر اساس آن افراد حقیقی و حقوقی بخشی یا همه ملک خود را به سازمانی دولتی یا خصوصی می بخشند این سنت حسنه در ایدئولوژی اسلامی ریشه دوانده و نقش بارزی در توسعه شهرهای اسلامی داشته است.انسان بر اساس جهان بینی خود با محیط همواره در کنش متقابل بوده و از ه أکثر
        وقف سنتی اسلامی است که بر اساس آن افراد حقیقی و حقوقی بخشی یا همه ملک خود را به سازمانی دولتی یا خصوصی می بخشند این سنت حسنه در ایدئولوژی اسلامی ریشه دوانده و نقش بارزی در توسعه شهرهای اسلامی داشته است.انسان بر اساس جهان بینی خود با محیط همواره در کنش متقابل بوده و از همدیگر تاثیر پذیرفته اند. تاثیر جهان بینی منتج از دین بر خلق چشم اندازهای جغرافیایی، بویژه در شهرهای اسلامی از اهمیت خاصی برخوردار بوده است. پدیده وقف به عنوان یکی از نیروهای شهر آفرین و چهره پرداز شهر های ایرانی-اسلامی، تاثیر بسزایی در شکل دهی به محیطهای مصنوع انسانی و تشکل فضاهای کالبدی شهرها داشته است. اراضی وقفی ضمن تاثیر گذاری در توسعه فیزیکی شهرها متقابلا نیز از آن تاثیر پذیرفته اند چرا که در جریان توسعه فیزیکی شهر از حالت اولیه خود (بایر، کشاورزی، باغات و …) خارج و به بافت شهری تبدیل گردیده اند. طی این مقاله شهر میامی به عنوان شهر کوچک اندام در استان سمنان، که قسمت عمده اراضی آن وقفی است مورد بررسی قرار می گیرد. با تبدیل شهر به عنوان مرکز شهرستان، شهر به سرعت گسترش یافت و اراضی کشاورزی وقفی، تغییر ماهیت داده و تبدیل به اراضی شهری با کارکرد جدید گردیدند. این مقاله سعی دارد تا با تکیه بر روش میدانی، و استفاده از تکنیک GIS چگونگی نقش وقف در شکل یابی فضای عمومی شهرهای اسلامی به ویژه شهر مورد مطالعه را مورد بررسی قرار دهد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (شهر الکترونیک) بر ساختار کالبدی شهر از دیدگاه کارکنان منطقه 1 شهرداری تبریز
        اکرم حضرتی لیلان اسدالله خدیوی
        هدف این پژوهش تعیین تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (شهر الکترونیک) بر ساختار کالبدی شهر از دیدگاه کارکنان منطقه 1 شهرداری تبریز می‌باشد. روش تحقیق پیمایشی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق‌ساخته انجام گرفت که اعتبار ابزار اندازه‌گیری بوسیله تکنیک تحلیل عاملی أکثر
        هدف این پژوهش تعیین تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات (شهر الکترونیک) بر ساختار کالبدی شهر از دیدگاه کارکنان منطقه 1 شهرداری تبریز می‌باشد. روش تحقیق پیمایشی بوده و گردآوری اطلاعات از طریق پرسشنامه محقق‌ساخته انجام گرفت که اعتبار ابزار اندازه‌گیری بوسیله تکنیک تحلیل عاملی در 11 عامل طبقه‌بندی و پایایی سازه‌های مورد مطالعه از طریق آلفای کرونباخ اندازه‌گیری شد. تحلیل یافته‌ها نشان داد به ترتیب فناوری اطلاعات و ارتباطات بر حمل‌و نقل، امکانات اصول برنامه‌ریزی شهری، توسعه فعالیت‌های برنامه‌ریزی، مکان گزینی ادارات، برنامه‌ریزی فضایی، توسعه فضایی، مکان گزینی، ارتباطات بی‌سیمی و سیار، اثرات فضایی کار از راه دور، برنامه‌ریزی و مسکن گزینی تاثیر چشمگیری دارد. همچنین کارکنان زن میزان تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر ساختار کالبدی شهر را نسبت به کارکنان مرد درحد بالایی اظهار کرده‌اند. بین سن، سابقه خدمت کارکنان و میزان تأثیر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر ساختار کالبدی شهر همبستگی معکوس معنی‌دار وجود دارد. درنهایت می‌توان گفت فناوری اطلاعات به منظور افزایش سرعت و دقت فعالیت‌های مختلف سازمان‌ها و در نتیجه بالا بردن بهره‌وری آنها از اهمیت بسزایی برخوردار است. مخصوصا سازمان‌هایی که بخش‌های مختلف آن در مناطق جغرافیایی پراکنده و دور از یکدیگر قرار گرفته‌اند و یا موسساتی که موظف به انجام کارهای متنوع و متعدد هستند، بسیاری از مشکلات خود را از طریق فناوری اطلاعات رفع می‌کنند. تفاصيل المقالة